Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt trên thị trường lao động, công tác tuyển dụng nhân sự trở thành một yếu tố sống còn đối với sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Công ty TNHH MTV Kỹ thuật máy bay, một đơn vị hoạt động trong lĩnh vực bảo dưỡng và sửa chữa máy bay, đang đối mặt với nhu cầu tuyển dụng lớn nhằm đáp ứng sự mở rộng sản xuất kinh doanh. Từ năm 2021 đến 2023, doanh thu của công ty tăng trưởng ổn định với mức tăng gần 8% mỗi năm, đạt 2.600 tỷ đồng năm 2023, đồng thời năng suất lao động cũng tăng từ 356 triệu đồng/người/năm lên 412 triệu đồng/người/năm. Tuy nhiên, công tác tuyển dụng tại công ty vẫn còn nhiều hạn chế như chưa đa dạng hóa kênh tuyển dụng, quy trình tuyển dụng kéo dài và chưa tối ưu hóa bản mô tả công việc.
Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng công tác tuyển dụng nhân sự tại công ty, xác định điểm mạnh, điểm yếu và nguyên nhân, từ đó đề xuất các giải pháp cải tiến phù hợp. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào công tác tuyển dụng tại Công ty TNHH MTV Kỹ thuật máy bay trong giai đoạn từ tháng 11/2023 đến tháng 3/2024. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả tuyển dụng, góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu cạnh tranh trong ngành kỹ thuật máy bay.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản trị nhân sự hiện đại, trong đó có:
Lý thuyết nguồn nhân lực: Nguồn nhân lực được xem là tài sản quý giá nhất của doanh nghiệp, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển bền vững (Mathis và Jackson, 2003). Quá trình tuyển dụng bao gồm tuyển mộ, tuyển chọn và tuyển dụng nhằm đảm bảo thu hút và lựa chọn được nhân sự phù hợp.
Mô hình quy trình tuyển dụng: Bao gồm các bước chuẩn bị tuyển dụng (xác định nhu cầu, lập kế hoạch), tuyển mộ (tìm kiếm ứng viên), tuyển chọn (sàng lọc hồ sơ, phỏng vấn, kiểm tra sức khỏe) và ra quyết định tuyển dụng (Trần Kim Dung, 2005; Bratton và cộng sự, 2021).
Các nhân tố ảnh hưởng đến tuyển dụng: Bao gồm nhân tố bên trong như mục tiêu phát triển, tiềm lực tài chính, hình ảnh doanh nghiệp; và nhân tố bên ngoài như chính trị - kinh tế, cạnh tranh thị trường, cung cầu lao động và công nghệ (Mai Thanh Lan, 2014).
Các khái niệm chính được sử dụng gồm: nguồn nhân lực, tuyển mộ nhân lực, tuyển chọn nhân lực, tuyển dụng nhân lực, quy trình tuyển dụng, và các nhân tố ảnh hưởng đến công tác tuyển dụng.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng:
Nguồn dữ liệu: Thu thập số liệu thứ cấp từ báo cáo tài chính, cơ cấu lao động, kế hoạch tuyển dụng của Công ty TNHH MTV Kỹ thuật máy bay giai đoạn 2021-2023; tài liệu lý thuyết và các văn bản pháp luật liên quan đến quản trị nhân sự; dữ liệu khảo sát, phỏng vấn chuyên viên nhân sự và lãnh đạo công ty.
Phương pháp phân tích: Phân tích nội dung các văn bản, so sánh số liệu qua các năm, đánh giá thực trạng công tác tuyển dụng dựa trên các tiêu chí về quy trình, hiệu quả và nguồn lực. Sử dụng phương pháp thống kê mô tả để tổng hợp số liệu về cơ cấu lao động, năng suất và tiền lương.
Timeline nghiên cứu: Thu thập dữ liệu từ tháng 11/2023 đến tháng 3/2024, phân tích và đề xuất giải pháp trong quý I năm 2024.
Phương pháp chọn mẫu tập trung vào bộ phận Ban Tổ chức – Nhân lực và các phòng ban liên quan trong công ty nhằm đảm bảo tính đại diện và chính xác trong đánh giá thực trạng.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Hiệu quả kế hoạch tuyển dụng chưa đạt 100%: Năm 2023, công ty chỉ hoàn thành 88% kế hoạch tuyển dụng (110/125 người), cho thấy sự thiếu hụt nhân sự so với nhu cầu phát triển. Nguyên nhân chính là do quy trình tuyển dụng còn nhiều hạn chế và chưa khai thác hiệu quả các kênh tuyển dụng bên ngoài.
Cơ cấu lao động phù hợp với đặc thù ngành: Tỷ lệ lao động nam chiếm 88,49% năm 2023, phù hợp với lĩnh vực kỹ thuật máy bay đòi hỏi nhiều lao động kỹ thuật. Nhóm tuổi dưới 39 chiếm tới 79,2%, đảm bảo nguồn nhân lực trẻ, năng động. Tỷ lệ lao động có trình độ đại học và cao đẳng chiếm gần 86%, phản ánh sự chú trọng vào chất lượng nhân sự.
Quy trình tuyển dụng còn nhiều điểm cần cải tiến: Công ty áp dụng quy trình tuyển dụng gồm các bước tiếp nhận hồ sơ, phỏng vấn, thi tuyển, thử việc và ra quyết định. Tuy nhiên, thời gian hoàn thành quy trình kéo dài từ 1 đến 1,5 tháng, gây khó khăn cho ứng viên và ảnh hưởng đến hiệu quả tuyển dụng. Ngoài ra, nội dung thi tuyển còn cứng nhắc, thiếu linh hoạt.
Nguồn tuyển dụng chủ yếu từ nội bộ và giới thiệu nhân viên: Công ty ưu tiên tuyển dụng nội bộ và qua giới thiệu nhân viên hiện tại, trong khi các kênh tuyển dụng bên ngoài như mạng xã hội, trung tâm giới thiệu việc làm chưa được khai thác triệt để. Điều này hạn chế sự đa dạng và chất lượng nguồn ứng viên.
Thảo luận kết quả
Kết quả nghiên cứu cho thấy công tác tuyển dụng tại Công ty TNHH MTV Kỹ thuật máy bay đã có những bước tiến tích cực như kế hoạch tuyển dụng dựa trên nhu cầu sản xuất kinh doanh, quy trình tuyển dụng minh bạch và công khai. Tuy nhiên, việc chưa đa dạng hóa kênh tuyển dụng và quy trình tuyển dụng kéo dài làm giảm hiệu quả thu hút nhân tài. So sánh với các nghiên cứu trong ngành quản trị nhân sự, việc sử dụng đa kênh tuyển dụng và rút ngắn thời gian tuyển dụng là xu hướng phổ biến nhằm tăng sức cạnh tranh trên thị trường lao động.
Việc tập trung vào nguồn tuyển dụng nội bộ giúp tiết kiệm chi phí và thời gian đào tạo, nhưng cũng có thể làm giảm sự đổi mới và đa dạng trong tổ chức. Do đó, công ty cần cân bằng giữa tuyển dụng nội bộ và bên ngoài để phát triển nguồn nhân lực bền vững. Các số liệu về cơ cấu lao động và trình độ chuyên môn phản ánh sự phù hợp với yêu cầu kỹ thuật cao của ngành bảo dưỡng máy bay, góp phần nâng cao năng suất lao động và chất lượng dịch vụ.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cơ cấu lao động theo giới tính, độ tuổi và trình độ chuyên môn, cùng bảng so sánh kế hoạch và thực tế tuyển dụng qua các năm để minh họa rõ nét hiệu quả công tác tuyển dụng.
Đề xuất và khuyến nghị
Đa dạng hóa kênh tuyển dụng: Tăng cường sử dụng các nền tảng mạng xã hội chuyên nghiệp như LinkedIn, Facebook, các trang web việc làm uy tín và hợp tác với các trường đại học, trung tâm đào tạo nghề để mở rộng nguồn ứng viên. Mục tiêu tăng tỷ lệ tuyển dụng đạt 100% kế hoạch trong vòng 12 tháng. Ban Tổ chức – Nhân lực chủ trì thực hiện.
Rút ngắn thời gian quy trình tuyển dụng: Tối ưu hóa các bước tuyển dụng, áp dụng công nghệ số trong tiếp nhận hồ sơ và phỏng vấn trực tuyến để giảm thời gian từ 1,5 tháng xuống còn dưới 1 tháng. Thực hiện trong 6 tháng tới, phối hợp giữa Ban TC-NL và các phòng ban liên quan.
Cải tiến nội dung thi tuyển: Bổ sung các câu hỏi trắc nghiệm và bài kiểm tra thực hành để đánh giá toàn diện năng lực ứng viên, giảm tính cứng nhắc của bài thi lý thuyết. Thời gian triển khai trong quý II năm 2024, do Hội đồng tuyển dụng và Ban TC-NL phối hợp thực hiện.
Xây dựng bản mô tả công việc chi tiết hơn: Phân tích công việc kỹ lưỡng, cập nhật mô tả công việc phù hợp với đặc thù ngành bảo dưỡng máy bay, giúp ứng viên hiểu rõ yêu cầu và trách nhiệm. Mục tiêu hoàn thành trong 3 tháng, do Ban TC-NL chủ trì.
Tăng cường truyền thông và quảng bá hình ảnh doanh nghiệp: Thiết kế thông báo tuyển dụng hấp dẫn, sử dụng hình ảnh, màu sắc bắt mắt, nhấn mạnh chế độ đãi ngộ và cơ hội phát triển để thu hút ứng viên chất lượng. Thực hiện ngay trong các đợt tuyển dụng tiếp theo.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Ban lãnh đạo và phòng nhân sự các doanh nghiệp kỹ thuật: Nghiên cứu cung cấp cái nhìn thực tiễn và giải pháp cải tiến công tác tuyển dụng phù hợp với đặc thù ngành kỹ thuật máy bay và các lĩnh vực tương tự.
Sinh viên và học viên cao học ngành Quản trị kinh doanh, Quản trị nhân sự: Tài liệu tham khảo hữu ích về quy trình tuyển dụng, các nhân tố ảnh hưởng và phương pháp nghiên cứu thực tiễn trong doanh nghiệp.
Chuyên gia tư vấn nhân sự và đào tạo: Cung cấp dữ liệu thực tế và phân tích sâu sắc giúp xây dựng các chương trình đào tạo, tư vấn tuyển dụng hiệu quả cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Các tổ chức đào tạo nghề và trường đại học: Tham khảo để hiểu nhu cầu tuyển dụng thực tế của doanh nghiệp, từ đó điều chỉnh chương trình đào tạo phù hợp, tăng khả năng đáp ứng thị trường lao động.
Câu hỏi thường gặp
Tại sao công ty cần đa dạng hóa kênh tuyển dụng?
Đa dạng hóa kênh tuyển dụng giúp tiếp cận nhiều ứng viên tiềm năng hơn, tăng cơ hội chọn lựa nhân sự phù hợp và giảm rủi ro thiếu hụt nhân lực. Ví dụ, sử dụng mạng xã hội và hợp tác với trường học giúp thu hút ứng viên trẻ, năng động.Làm thế nào để rút ngắn thời gian tuyển dụng hiệu quả?
Áp dụng công nghệ số như phỏng vấn trực tuyến, tự động hóa tiếp nhận hồ sơ và sàng lọc ban đầu giúp giảm thời gian xử lý. Đồng thời, quy trình rõ ràng và phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận cũng góp phần rút ngắn thời gian.Tại sao cần cải tiến nội dung thi tuyển?
Nội dung thi tuyển đa dạng, bao gồm trắc nghiệm và thực hành, giúp đánh giá toàn diện năng lực ứng viên, tránh việc chỉ tập trung vào lý thuyết cứng nhắc, từ đó chọn được nhân sự phù hợp hơn với yêu cầu công việc.Bản mô tả công việc có vai trò gì trong tuyển dụng?
Bản mô tả công việc giúp ứng viên hiểu rõ nhiệm vụ, trách nhiệm và yêu cầu vị trí, đồng thời là cơ sở để nhà tuyển dụng đánh giá và lựa chọn ứng viên phù hợp, nâng cao hiệu quả tuyển dụng.Làm thế nào để thu hút ứng viên chất lượng cao?
Ngoài việc đa dạng hóa kênh tuyển dụng, doanh nghiệp cần xây dựng hình ảnh uy tín, chính sách đãi ngộ hấp dẫn và môi trường làm việc tích cực để thu hút và giữ chân nhân tài.
Kết luận
- Công tác tuyển dụng tại Công ty TNHH MTV Kỹ thuật máy bay có nhiều điểm tích cực như kế hoạch dựa trên nhu cầu sản xuất, quy trình minh bạch và ưu tiên tuyển dụng nội bộ.
- Tuy nhiên, còn tồn tại hạn chế về đa dạng kênh tuyển dụng, thời gian tuyển dụng kéo dài và nội dung thi tuyển chưa linh hoạt.
- Cơ cấu lao động phù hợp với đặc thù ngành, tỷ lệ lao động có trình độ cao chiếm ưu thế, góp phần nâng cao năng suất và chất lượng dịch vụ.
- Đề xuất các giải pháp cải tiến tập trung vào đa dạng hóa kênh tuyển dụng, rút ngắn quy trình, cải tiến thi tuyển và hoàn thiện bản mô tả công việc.
- Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp trong 6-12 tháng tới, theo dõi và đánh giá hiệu quả để điều chỉnh phù hợp.
Kêu gọi hành động: Ban lãnh đạo và phòng nhân sự công ty cần nhanh chóng áp dụng các giải pháp đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả tuyển dụng, góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu cạnh tranh ngày càng khốc liệt của ngành kỹ thuật máy bay.