Các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định đầu tư vốn của nhà đầu tư cá nhân vào doanh nghiệp sản xuất niêm yết trên HOSE

• Tác giả: Nguyễn Minh Khang
• Người hướng dẫn: TS. Đỗ Thị Hà Thương
• Trường học: Trường Đại Học Ngân Hàng Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Quản Trị Kinh Doanh
• Đề tài: Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Quyết Định Đầu Tư Vốn Của Nhà Đầu Tư Cá Nhân Vào Doanh Nghiệp Sản Xuất Niêm Yết Trên HOSE
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI
• 1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
• 1.2. MỤC TIÊU ĐỀ TÀI
• 1.2.1. Mục tiêu tổng quát
• 1.2.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
• 1.4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 1.4.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.4.2. Phạm vi nghiên cứu
• 1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.5.1. Phương pháp nghiên cứu định tính
• 1.5.2. Phương pháp nghiên cứu định lượng
• 1.6. Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI
• 1.7. KẾT CẤU LUẬN VĂN
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT
• 2.1. Doanh nghiệp sản xuất
• 2.2. Hành vi nhà đầu tư cá nhân
• 2.3. LÝ THUYẾT LIÊN QUAN
• 2.3.1. Lý thuyết hành động hợp lý (TRA)
• 2.3.2. Thuyết hành vi dự tính (TPB)
• 2.3.3. Lý thuyết triển vọng
• 2.3.4. Lý thuyết tài chính hành vi
• 2.3.5. Lý thuyết thông tin bất cân xứng
• 2.4. CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC CÓ LIÊN QUAN
• 2.4.1. Nghiên cứu nước ngoài
• 2.4.2. Nghiên cứu trong nước
• 2.5. MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 2.5.1. Mô hình nghiên cứu đề xuất
• 2.5.2. Giả thuyết của mô hình
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Cơ sở của mô hình
• 3.2. Đề xuất mô hình nghiên cứu
• 3.3. Thiết kế bảng câu hỏi khảo sát

I. Tổng Quan Các Yếu Tố Quyết Định Đầu Tư Vốn Vào HOSE

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ, đặc biệt là sự gia tăng số lượng nhà đầu tư cá nhân. Tuy nhiên, phần lớn nhà đầu tư cá nhân này còn thiếu kinh nghiệm và kiến thức, dẫn đến các quyết định đầu tư phức tạp. Để giúp doanh nghiệp sản xuất niêm yết trên HOSE hiểu rõ hơn về động lực đầu tư của nhóm đối tượng này, nghiên cứu này tập trung vào việc xác định và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đầu tư chứng khoán. Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng để thu thập và phân tích dữ liệu, từ đó đưa ra các hàm ý quản trị giúp doanh nghiệp thu hút vốn từ nhà đầu tư cá nhân. Theo số liệu từ Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD), năm 2021, nhà đầu tư cá nhân trong nước đã mở mới hơn 1,5 triệu tài khoản chứng khoán, cao gấp 1,5 lần tổng số tài khoản được mở mới trong giai đoạn 2017-2020. Hết năm 2021, tổng số tài khoản chứng khoán của nhà đầu tư trong nước là hơn 4,3 triệu, tương đương khoảng 4,4% dân số.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Đầu Tư Vốn Vào Doanh Nghiệp Niêm Yết

Đầu tư vốn vào doanh nghiệp niêm yết mang lại nhiều lợi ích cho cả nhà đầu tư và doanh nghiệp. Đối với nhà đầu tư, đây là cơ hội để tăng trưởng tài sản và nhận cổ tức. Đối với doanh nghiệp, đây là nguồn vốn quan trọng để mở rộng sản xuất, phát triển sản phẩm mới và nâng cao năng lực cạnh tranh. Việc thu hút được nhà đầu tư cá nhân là một yếu tố quan trọng để doanh nghiệp sản xuất duy trì và phát triển. Tuy vậy, dòng vốn của nhà đầu tư cá nhân khi mới tham gia thị trường chứng khoán thường có những xu hướng đầu cơ ngắn hạn và khó nắm bắt vì mang yếu tố tâm lý nhà đầu tư thích lướt sóng ngắn hạn, nên chưa thật sự mang lại nhiều ý nghĩa cho các doanh nghiệp cơ bản tốt niềm yết trên thị trường.

1.2. Bối Cảnh Thị Trường Chứng Khoán Việt Nam Hiện Nay

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, với số lượng nhà đầu tư và giá trị giao dịch tăng cao. Tuy nhiên, thị trường cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là do sự thiếu kinh nghiệm và kiến thức của nhà đầu tư cá nhân. Việc hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng quyết định đầu tư cá nhân là rất quan trọng để nhà đầu tư đưa ra quyết định sáng suốt và doanh nghiệp có thể thu hút vốn hiệu quả. Cần chú trọng đầu tư vào các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thật chất, có triển vọng kinh doanh tốt, với nền tảng tài chính bền vững, giúp định giá thị trường doanh nghiệp có được mức vốn hóa hợp lý so với các doanh nghiệp cùng ngành trong khu vực và trên thế giới.

II. Thách Thức Khi Thu Hút Vốn Từ Nhà Đầu Tư Cá Nhân Vào HOSE

Các doanh nghiệp sản xuất niêm yết trên HOSE đối mặt với nhiều thách thức trong việc thu hút vốn từ nhà đầu tư cá nhân. Một trong những thách thức lớn nhất là sự thiếu thông tin và kiến thức của nhà đầu tư về hoạt động kinh doanh và tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp. Điều này dẫn đến việc nhà đầu tư thường đưa ra quyết định dựa trên cảm tính và tin đồn, thay vì phân tích tài chính doanh nghiệp kỹ lưỡng. Bên cạnh đó, yếu tố tâm lý nhà đầu tư cũng đóng vai trò quan trọng, đặc biệt là trong bối cảnh thị trường biến động.

2.1. Sự Thiếu Hụt Thông Tin và Kiến Thức Tài Chính

Nhiều nhà đầu tư cá nhân thiếu kiến thức về phân tích báo cáo tài chính, đánh giá chỉ số tài chính, và hiểu rõ rủi ro đầu tư. Điều này khiến họ dễ bị ảnh hưởng bởi các thông tin sai lệch và đưa ra quyết định sai lầm. Các doanh nghiệp sản xuất cần chủ động cung cấp thông tin minh bạch và dễ hiểu về hoạt động kinh doanh của mình. Bởi đa phần các doanh nghiệp sản xuất niêm yết trên HOSE khi huy động vốn đều cần tài sản đảm bảo thông thường là tài sản thật hoặc tài sản là cổ phiếu của chính doanh nghiệp đó.

2.2. Ảnh Hưởng Của Tâm Lý Thị Trường Đến Quyết Định

Tâm lý thị trường có thể tác động mạnh đến quyết định đầu tư cá nhân. Các yếu tố như tin tức tiêu cực, biến động giá cổ phiếu, và lời khuyên từ người khác có thể khiến nhà đầu tư hoang mang và đưa ra quyết định vội vàng. Các doanh nghiệp cần xây dựng uy tín và niềm tin với nhà đầu tư để giảm thiểu ảnh hưởng của tâm lý thị trường. Năm 2021, chỉ số VN-Index tăng 35,7%, đạt 1498,28 điểm khi đóng cửa phiên cuối năm, đứng thứ 6 trong số các năm tăng điểm mạnh nhất lịch sử. 463/1724 cổ phiếu có mức tăng hơn 100% trong năm qua.

III. Phân Tích BCTC Cách Tăng Niềm Tin Nhà Đầu Tư Cá Nhân

Thông tin từ báo cáo tài chính là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định đầu tư cá nhân. Các nhà đầu tư thường xem xét các chỉ số tài chính như tỷ suất sinh lời (ROE, ROA), khả năng thanh toán, nợ, và vốn chủ sở hữu để đánh giá sức khỏe tài chính và tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp. Việc trình bày báo cáo tài chính minh bạch, dễ hiểu, và tuân thủ các chuẩn mực kế toán là rất quan trọng để tạo niềm tin cho nhà đầu tư. Luận văn đã xác định được năm yếu tố ảnh hưởng: (1) thông tin BCTC doanh nghiệp; (2) hình ảnh doanh nghiệp; (3) ý kiến tư vấn; (4) Nhu cầu tài chính cá nhân, (5) thông tin trung lập.

3.1. Đánh Giá Các Chỉ Số Tài Chính Quan Trọng ROE ROA P E

Các chỉ số như ROE, ROA, và P/E cung cấp cái nhìn tổng quan về hiệu quả hoạt động kinh doanh và định giá của doanh nghiệp. Nhà đầu tư thường so sánh các chỉ số này với các doanh nghiệp cùng ngành để đưa ra quyết định đầu tư. Các doanh nghiệp nên tập trung cải thiện các chỉ số này để thu hút nhà đầu tư. Cụ thể, cần chú trọng tối ưu hóa lợi nhuận sau thuế, quản lý chi phí hiệu quả, và sử dụng vốn một cách hiệu quả nhất.

3.2. Minh Bạch Và Đầy Đủ Trong Công Bố Báo Cáo Tài Chính

Việc công bố báo cáo tài chính đúng hạn và đầy đủ thông tin là yếu tố then chốt để tạo niềm tin cho nhà đầu tư. Các doanh nghiệp cần tuân thủ các chuẩn mực kế toán và kiểm toán, đồng thời cung cấp thông tin chi tiết về các khoản mục quan trọng trong báo cáo tài chính. Ngoài ra, việc giải thích rõ ràng các chính sách kế toán và các sự kiện quan trọng ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh cũng rất quan trọng. Để giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định đầu tư vốn của nhà đầu tư cá nhân, nâng cao khả năng huy động vốn đại chúng của các doanh nghiệp sản xuất trên HOSE, luận văn tiến hành xác định, phân tích một số yếu tố ảnh hưởng đến quyết định đầu tư vốn của nhà đầu tư cá nhân vào doanh nghiệp sản xuất niêm yết trên.

IV. Xây Dựng Hình Ảnh Doanh Nghiệp Bí Quyết Thu Hút Đầu Tư

Hình ảnh doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút nhà đầu tư cá nhân. Một doanh nghiệp có quản trị doanh nghiệp tốt, sản phẩm chất lượng, và trách nhiệm xã hội cao thường được đánh giá cao hơn. Việc xây dựng thương hiệu mạnh và truyền thông hiệu quả là rất quan trọng để tạo ấn tượng tốt với nhà đầu tư. Việc tận dụng các kênh truyền thông như báo chí, mạng xã hội, và các sự kiện đầu tư để quảng bá hình ảnh doanh nghiệp là rất quan trọng.

4.1. Nâng Cao Uy Tín Và Tính Minh Bạch Của Doanh Nghiệp

Uy tín và tính minh bạch là yếu tố then chốt để xây dựng hình ảnh doanh nghiệp tốt. Các doanh nghiệp cần tuân thủ các quy định pháp luật, thực hiện quản trị doanh nghiệp hiệu quả, và công bố thông tin đầy đủ và kịp thời. Ngoài ra, việc xây dựng mối quan hệ tốt với các nhà đầu tư và cộng đồng cũng rất quan trọng. Họ thiếu kiến thức, thiếu kinh nghiệm và có hành vi ra quyết trên thị trường vô cùng phức tạp, cho nên các doanh nghiệp cần hiểu rõ hơn các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định đầu tư vốn của nhà đầu tư cá nhân vào doanh nghiệp niêm yết trên HOSE, đặt biệt là các doanh nghiệp sản xuất cần các nguồn vốn giá rẻ để tối ưu hóa chi phí sản xuất, thu hút đại đa số nhà đầu tư trung thành trở thành cổ đông góp vốn của công ty theo hình thức mua lại cổ phiếu niêm yết trên sàn chứng khoán.

4.2. Tăng Cường Trách Nhiệm Xã Hội Và Phát Triển Bền Vững

Ngày càng có nhiều nhà đầu tư cá nhân quan tâm đến các vấn đề xã hội và môi trường. Các doanh nghiệp cần thể hiện cam kết với trách nhiệm xã hội và phát triển bền vững để thu hút những nhà đầu tư này. Các hoạt động như bảo vệ môi trường, hỗ trợ cộng đồng, và đảm bảo quyền lợi của người lao động có thể giúp nâng cao hình ảnh doanh nghiệp. Khi nhà đầu tư cá nhân chú trọng đầu tư vào các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thật chất, có triển vọng kinh doanh tốt, với nền tảng tài chính bền vững, giúp định giá thị trường doanh nghiệp có được mức vốn hóa hợp lý so với các doanh nghiệp cùng ngành trong khu vực và trên thế giới.

V. Vai Trò Tư Vấn Đầu Tư Chứng Khoán Ảnh Hưởng Đến Quyết Định

Ý kiến tư vấn từ các chuyên gia và công ty chứng khoán có ảnh hưởng đáng kể đến quyết định đầu tư cá nhân. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần cẩn trọng và tự mình đánh giá cổ phiếu trước khi đưa ra quyết định cuối cùng. Các doanh nghiệp nên xây dựng mối quan hệ tốt với các công ty chứng khoán và cung cấp thông tin chính xác và đầy đủ để đảm bảo rằng các ý kiến tư vấn dựa trên cơ sở thực tế. Luận văn sử dụng phối hợp phương pháp định tính: thảo luận nhóm chuyên gia; và phương pháp định lượng: phân tích mẫu 300 nhà đầu tư cá nhân đã và đang đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Phần mềm SPSS 20.0 được sử dụng để thống kê mô tả, kiểm định thang đo Cronbach’s Alpha, phân tích EFA, phân tích hồi quy bội, kiểm định yếu tố nhân khẩu học.

5.1. Lựa Chọn Nguồn Tư Vấn Uy Tín Và Đáng Tin Cậy

Nhà đầu tư nên tìm kiếm ý kiến tư vấn từ các chuyên gia và công ty chứng khoán có uy tín và kinh nghiệm. Việc tham khảo nhiều nguồn thông tin khác nhau và so sánh các ý kiến tư vấn là rất quan trọng để đưa ra quyết định sáng suốt. Cần kiểm tra kỹ lưỡng thông tin về lợi nhuận và cổ tức trước khi quyết định đầu tư.

5.2. Tự Phân Tích Và Đánh Giá Thông Tin Tư Vấn

Nhà đầu tư không nên hoàn toàn tin tưởng vào ý kiến tư vấn, mà cần tự mình phân tích kỹ thuật và đánh giá cổ phiếu trước khi đưa ra quyết định đầu tư. Việc trang bị kiến thức về phân tích tài chính và hiểu rõ về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp là rất quan trọng. Các hàm ý chính sách được đề xuất nhằm đề xuất các hàm ý quản trị để thu hút các nhà đầu tư cá nhân đầu tư vốn, giúp ích cho các doanh nghiệp sản xuất trên HOSE hiện nay.

VI. Kết Luận Tối Ưu Hóa Chiến Lược Thu Hút Đầu Tư Vào HOSE

Việc hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng quyết định đầu tư của nhà đầu tư cá nhân là rất quan trọng để các doanh nghiệp sản xuất niêm yết trên HOSE xây dựng chiến lược thu hút vốn hiệu quả. Việc tập trung vào cải thiện báo cáo tài chính, xây dựng hình ảnh doanh nghiệp tích cực, và cung cấp thông tin minh bạch sẽ giúp tăng cường niềm tin của nhà đầu tư và thu hút vốn thành công. Đề tài nghiên cứu xác định các yếu tố cũng như đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đó đến quyết định quyết định đầu tư vốn của nhà đầu tư cá nhân vào các doanh nghiệp sản xuất trên HOSE. Từ đó giúp giúp cho các doanh nghiệp trong ngành sản xuất đang niêm yết tại HOSE biết được các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định đầu tư vốn của nhà đầu tư các nhân vào doanh nghiệp của mình và tác động của từng biến đến với quyêt định đầu tư của họ, phục vụ cho công tác huy động vốn đại chúng hoặc xây dựng một hình ảnh cổ phiếu khỏe mạnh đối với loại hình doanh nghiệp này trên sàn chứng khoán Việt Nam.

6.1. Tóm Tắt Các Yếu Tố Quan Trọng Nhất

Các yếu tố quan trọng nhất bao gồm thông tin báo cáo tài chính, hình ảnh doanh nghiệp, ý kiến tư vấn, khẩu vị rủi ro và thông tin thị trường. Các doanh nghiệp cần tập trung vào cải thiện các yếu tố này để thu hút nhà đầu tư cá nhân. Từ kết quả trên, các hàm ý chính sách được đề xuất nhằm đề xuất các hàm ý quản trị để thu hút các nhà đầu tư cá nhân đầu tư vốn, giúp ích cho các doanh nghiệp sản xuất trên HOSE hiện nay.

6.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Và Ứng Dụng Thực Tiễn

Các nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc định giá doanh nghiệp và phân tích kỹ thuật, cũng như tìm hiểu sâu hơn về tâm lý nhà đầu tư và xu hướng thị trường. Các kết quả nghiên cứu có thể được ứng dụng để xây dựng các chương trình đào tạo và tư vấn cho nhà đầu tư cá nhân. Các thông số từ phương pháp định lượng sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quát, góp phần khẳng định thêm cho câu trả lời của câu hỏi thứ nhất. Cũng từ các kết quả này, đề tài sẽ đánh giá được mức độ tác động của các yếu tố, và đó cũng chính là câu trả lời cho câu hỏi thứ hai: Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đó đến quyết định đầu tư vốn của nhà đầu tư cá nhân vào doanh nghiệp sản xuất niêm yết trên HOSE như thế nào?

Tổng quan nghiên cứu

Thị trường chứng khoán Việt Nam đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ về thanh khoản và số lượng nhà đầu tư cá nhân trong những năm gần đây, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch Covid-19. Giá trị giao dịch bình quân năm 2020 đạt trên 7.420 tỷ đồng/phiên, tăng 59,3% so với năm 2019, trong khi tổng số tài khoản chứng khoán đến cuối năm 2020 đạt hơn 2,77 triệu, tăng 16,7%. Năm 2021, số tài khoản nhà đầu tư cá nhân trong nước mở mới lên tới hơn 1,5 triệu, nâng tổng số tài khoản lên hơn 4,3 triệu, tương đương khoảng 4,4% dân số. Mặc dù số lượng tăng mạnh, phần lớn nhà đầu tư cá nhân vẫn là nghiệp dư, thiếu kiến thức và kinh nghiệm, dẫn đến hành vi đầu tư phức tạp và mang tính đầu cơ ngắn hạn.

Trong bối cảnh đó, việc nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định đầu tư vốn của nhà đầu tư cá nhân vào các doanh nghiệp sản xuất niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE) trở nên cấp thiết. Các doanh nghiệp sản xuất cần nguồn vốn giá rẻ để tối ưu hóa chi phí và phát triển bền vững, đồng thời thu hút nhà đầu tư trung thành trở thành cổ đông lâu dài. Luận văn tập trung phân tích năm yếu tố chính tác động đến quyết định đầu tư vốn: thông tin báo cáo tài chính doanh nghiệp, hình ảnh doanh nghiệp, ý kiến tư vấn, nhu cầu tài chính cá nhân và thông tin trung lập. Nghiên cứu sử dụng dữ liệu khảo sát 300 nhà đầu tư cá nhân và áp dụng phần mềm SPSS 20.0 để phân tích nhằm đề xuất các hàm ý quản trị giúp doanh nghiệp sản xuất nâng cao khả năng huy động vốn đại chúng trên HOSE.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết nền tảng để giải thích hành vi và quyết định đầu tư của nhà đầu tư cá nhân:

• Lý thuyết hành động hợp lý (TRA): Giải thích mối quan hệ giữa thái độ, chuẩn chủ quan và ý định hành vi, từ đó dự đoán hành vi đầu tư dựa trên niềm tin và kỳ vọng kết quả.
• Lý thuyết hành vi dự tính (TPB): Mở rộng TRA bằng cách bổ sung nhận thức kiểm soát hành vi, giúp dự đoán chính xác hơn ý định và hành vi đầu tư trong bối cảnh thực tế.
• Lý thuyết triển vọng: Phân tích xu hướng nhà đầu tư ưu tiên bảo toàn lợi nhuận hiện tại và giữ cổ phiếu lỗ lâu hơn do kỳ vọng bù đắp trong tương lai.
• Lý thuyết tài chính hành vi: Phân loại các thiên hướng hành vi thành nhận thức và cảm xúc, giải thích các quyết định đầu tư không hợp lý do thiên kiến và cảm xúc.
• Lý thuyết thông tin bất cân xứng: Nhấn mạnh sự chênh lệch thông tin giữa nhà đầu tư và doanh nghiệp, ảnh hưởng đến định giá cổ phiếu và quyết định đầu tư.

Các khái niệm chính bao gồm: báo cáo tài chính doanh nghiệp, hình ảnh doanh nghiệp, ý kiến tư vấn, nhu cầu tài chính cá nhân và thông tin trung lập.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính và định lượng:

• Phương pháp định tính: Thảo luận nhóm với 10 chuyên gia tài chính, đầu tư và phỏng vấn 20 nhà đầu tư cá nhân để xác định các yếu tố ảnh hưởng và hoàn thiện bảng câu hỏi khảo sát.
• Phương pháp định lượng: Khảo sát 350 nhà đầu tư cá nhân đang đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam, thu về 305 phiếu hợp lệ. Dữ liệu được phân tích bằng phần mềm SPSS 20.0 với các kỹ thuật: thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích hồi quy bội và kiểm định sự khác biệt theo nhân khẩu học.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào nhà đầu tư cá nhân đầu tư vào doanh nghiệp sản xuất niêm yết trên HOSE, dữ liệu thu thập từ tháng 10 đến tháng 12 năm 2021, cùng báo cáo tài chính doanh nghiệp giai đoạn 2018-2020.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Ảnh hưởng của thông tin báo cáo tài chính doanh nghiệp: Yếu tố này có mức độ ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định đầu tư với hệ số tương quan 0,981 và hệ số hồi quy có ý nghĩa thống kê (Sig. < 0,05). Nhà đầu tư quan tâm đến lợi nhuận trong quá khứ, lợi nhuận dự kiến, tỷ lệ chia cổ tức và thanh khoản cổ phiếu.

2. Hình ảnh doanh nghiệp: Có tương quan cao (0,960) và ảnh hưởng tích cực đến quyết định đầu tư. Danh tiếng doanh nghiệp, uy tín cổ đông lớn, vị thế ngành và trách nhiệm xã hội là các biến quan sát quan trọng.

3. Ý kiến tư vấn: Tương quan 0,802, cho thấy vai trò của nhà môi giới, đồng nghiệp, người thân và cổ đông lớn trong việc ảnh hưởng đến quyết định đầu tư cá nhân.

4. Thông tin trung lập: Bao gồm tỷ lệ nắm giữ của nhà nước, thông tin báo chí, chỉ báo vĩ mô và biến động giá cổ phiếu, có tương quan 0,748 và tác động tích cực đến quyết định đầu tư.

5. Nhu cầu tài chính cá nhân: Mặc dù có mức tương quan thấp nhất (0,639), nhu cầu đa dạng hóa danh mục, tối thiểu rủi ro và xóa nợ tồn đọng vẫn là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định đầu tư.

Mô hình hồi quy bội cho thấy các yếu tố này giải thích được 60,3% biến thiên trong quyết định đầu tư vốn của nhà đầu tư cá nhân (R2 hiệu chỉnh = 0,603). Kiểm định Durbin-Watson (2,097) cho thấy không có hiện tượng tự tương quan chuỗi bậc nhất.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các lý thuyết hành vi và tài chính hành vi, đồng thời tương đồng với các nghiên cứu trong và ngoài nước. Thông tin báo cáo tài chính được xem là yếu tố quyết định hàng đầu, phản ánh sự quan tâm của nhà đầu tư vào hiệu quả tài chính và triển vọng doanh nghiệp. Hình ảnh doanh nghiệp và ý kiến tư vấn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng niềm tin và định hướng đầu tư, nhất là với nhà đầu tư cá nhân thiếu kinh nghiệm.

Thông tin trung lập giúp nhà đầu tư có cái nhìn khách quan hơn, giảm thiểu rủi ro do thông tin bất cân xứng. Nhu cầu tài chính cá nhân phản ánh động lực cá nhân và mục tiêu tài chính riêng biệt, ảnh hưởng đến chiến lược đầu tư.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng tương đối của từng yếu tố, hoặc bảng hệ số hồi quy chi tiết để minh họa mức độ tác động và ý nghĩa thống kê.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường minh bạch và chất lượng báo cáo tài chính: Doanh nghiệp sản xuất cần cải thiện tính chính xác, kịp thời và minh bạch của báo cáo tài chính để nâng cao niềm tin nhà đầu tư. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể: Ban giám đốc và bộ phận tài chính doanh nghiệp.

2. Xây dựng và quảng bá hình ảnh doanh nghiệp tích cực: Tăng cường các hoạt động trách nhiệm xã hội, nâng cao uy tín và vị thế trong ngành để thu hút nhà đầu tư cá nhân. Thời gian: liên tục. Chủ thể: Ban truyền thông và quan hệ công chúng.

3. Phát triển mạng lưới tư vấn đầu tư chuyên nghiệp: Hợp tác với các công ty môi giới, chuyên gia tài chính để cung cấp tư vấn chính xác, khách quan cho nhà đầu tư cá nhân. Thời gian: 3-6 tháng. Chủ thể: Ban quản lý doanh nghiệp và các công ty chứng khoán.

4. Cung cấp thông tin trung lập và cập nhật thị trường: Tăng cường kênh thông tin từ bên thứ ba như báo chí, phân tích vĩ mô để nhà đầu tư có cơ sở ra quyết định chính xác. Thời gian: liên tục. Chủ thể: Ban quan hệ nhà đầu tư và các tổ chức truyền thông.

5. Hỗ trợ nhà đầu tư cá nhân nâng cao kiến thức tài chính: Tổ chức các khóa đào tạo, hội thảo về đầu tư chứng khoán, quản lý rủi ro và đa dạng hóa danh mục đầu tư. Thời gian: 6 tháng. Chủ thể: Sở Giao dịch Chứng khoán, các công ty chứng khoán và tổ chức giáo dục.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp sản xuất niêm yết trên HOSE: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của nhà đầu tư cá nhân để xây dựng chiến lược huy động vốn hiệu quả.

2. Nhà đầu tư cá nhân mới và hiện tại: Nắm bắt các yếu tố tác động đến quyết định đầu tư, từ đó nâng cao khả năng ra quyết định đầu tư hợp lý và bền vững.

3. Các công ty môi giới chứng khoán và tư vấn đầu tư: Sử dụng kết quả nghiên cứu để cải thiện dịch vụ tư vấn, xây dựng các sản phẩm phù hợp với nhu cầu và hành vi nhà đầu tư cá nhân.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành tài chính, quản trị kinh doanh: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và kết quả để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về hành vi đầu tư và thị trường chứng khoán Việt Nam.

Câu hỏi thường gặp

1. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định đầu tư của nhà đầu tư cá nhân?
   Thông tin báo cáo tài chính doanh nghiệp là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất, với mức tương quan 0,981, phản ánh sự quan tâm lớn của nhà đầu tư vào hiệu quả tài chính và triển vọng lợi nhuận.

2. Tại sao hình ảnh doanh nghiệp lại quan trọng đối với nhà đầu tư cá nhân?
   Hình ảnh doanh nghiệp tạo dựng niềm tin và uy tín, ảnh hưởng đến cảm nhận về sự ổn định và tiềm năng phát triển, từ đó tác động tích cực đến quyết định đầu tư.

3. Ý kiến tư vấn có vai trò như thế nào trong quyết định đầu tư?
   Ý kiến tư vấn từ nhà môi giới, đồng nghiệp và người thân giúp nhà đầu tư cá nhân, đặc biệt là những người thiếu kinh nghiệm, có thêm thông tin và định hướng đầu tư chính xác hơn.

4. Thông tin trung lập gồm những gì và tại sao cần thiết?
   Thông tin trung lập bao gồm tỷ lệ nắm giữ của nhà nước, báo chí, chỉ báo vĩ mô và biến động giá cổ phiếu, giúp nhà đầu tư có cái nhìn khách quan, giảm thiểu rủi ro do thông tin không đầy đủ hoặc sai lệch.

5. Nhu cầu tài chính cá nhân ảnh hưởng thế nào đến quyết định đầu tư?
   Nhu cầu tài chính cá nhân như đa dạng hóa danh mục, tối thiểu rủi ro và xóa nợ tồn đọng tạo động lực và mục tiêu đầu tư riêng biệt, ảnh hưởng đến chiến lược và mức độ đầu tư của từng cá nhân.

Kết luận

• Nghiên cứu xác định năm yếu tố chính ảnh hưởng đến quyết định đầu tư vốn của nhà đầu tư cá nhân vào doanh nghiệp sản xuất niêm yết trên HOSE: thông tin báo cáo tài chính, hình ảnh doanh nghiệp, ý kiến tư vấn, nhu cầu tài chính cá nhân và thông tin trung lập.
• Mô hình hồi quy bội giải thích 60,3% biến thiên trong quyết định đầu tư, khẳng định tính phù hợp và thực tiễn của mô hình nghiên cứu.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để doanh nghiệp sản xuất và các bên liên quan xây dựng chiến lược huy động vốn và phát triển thị trường chứng khoán.
• Các đề xuất quản trị tập trung vào nâng cao minh bạch tài chính, xây dựng hình ảnh doanh nghiệp, phát triển tư vấn đầu tư và cung cấp thông tin khách quan cho nhà đầu tư cá nhân.
• Bước tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời mở rộng nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng khác và áp dụng cho các ngành nghề khác trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Hành động ngay hôm nay: Các doanh nghiệp sản xuất niêm yết trên HOSE nên đánh giá lại chiến lược truyền thông tài chính và quan hệ nhà đầu tư để thu hút dòng vốn cá nhân hiệu quả hơn trong thời gian tới.