Bảo vệ quyền trẻ em khỏi bạo lực tại Việt Nam

LỜI CAM ĐOAN

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU

1. CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN VỀ QUYỀN ĐƯỢC BẢO VỆ ĐỐI VỚI TRẺ EM BỊ BẠO LỰC

1.1. Khái niệm, đặc điểm trẻ em bị bạo lực

1.2. Khái niệm, đặc điểm quyền được bảo vệ đối với trẻ em bị bạo lực

1.3. Nội dung quyền được bảo vệ đối với trẻ em bị bạo lực

1.4. Bảo vệ trẻ em trước nguy cơ bị bạo lực

1.5. Bảo vệ trẻ em là nạn nhân của bạo lực

1.6. Ý nghĩa của quyền được bảo vệ đối với trẻ em bị bạo lực

1.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến quyền được bảo vệ đối với trẻ em bị bạo lực

1.7.1. Chính sách, pháp luật của quốc gia

1.7.2. Văn hóa và trình độ nhận thức của người dân

1.7.3. Sự phát triển của kinh tế, xã hội

1.8. Kết luận chương 1

2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUYỀN ĐƯỢC BẢO VỆ ĐỐI VỚI TRẺ EM BỊ BẠO LỰC Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

2.1. Thực trạng pháp luật về quyền được bảo vệ đối với trẻ em bị bạo lực ở Việt Nam

2.2. Những hạn chế

2.3. Thực tiễn thực hiện quyền được bảo vệ đối với trẻ em bị bạo lực ở Việt Nam

2.4. Thảo luận những hạn chế, bất cập

2.5. Kết luận chương 2

3. CHƯƠNG 3: QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM QUYỀN ĐƯỢC BẢO VỆ ĐỐI VỚI TRẺ EM BỊ BẠO LỰC Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

3.1. Quan điểm bảo đảm quyền được bảo vệ đối với trẻ em bị bạo lực ở Việt Nam

3.2. Bảo đảm quyền được bảo vệ đối với trẻ em bị bạo lực phải phù hợp đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước

3.3. Bảo đảm quyền được bảo vệ đối với trẻ em bị bạo lực dựa trên nguyên tắc tiếp cận dựa trên quyền và nguyên tắc lấy nạn nhân làm trung tâm

3.4. Giải pháp nhằm bảo đảm quyền được bảo vệ đối với trẻ em bị bạo lực

3.4.1. Giải pháp về hoàn thiện quy định pháp luật

3.4.2. Giải pháp về tổ chức thực hiện pháp luật

3.5. Kết luận chương 3

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

I. Bảo vệ trẻ em và bạo lực trẻ em tại Việt Nam

Bảo vệ trẻ em là một trong những nhiệm vụ quan trọng của xã hội, đặc biệt trong bối cảnh bạo lực trẻ em đang gia tăng tại Việt Nam. Theo số liệu từ 2015 đến 2023, số lượng trẻ em bị bạo lực tình dục và thể chất đã tăng đáng kể. Bạo lực gia đình và bạo lực xã hội là hai hình thức phổ biến, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Các hành vi như hành hạ, ngược đãi, xâm hại thân thể không chỉ vi phạm quyền trẻ em mà còn để lại hậu quả lâu dài về tâm lý và sức khỏe. Việc ngăn chặn bạo lực trẻ em cần được thực hiện thông qua các chính sách và biện pháp cụ thể.

1.1. Thực trạng bạo lực trẻ em

Thực trạng bạo lực trẻ em tại Việt Nam đang ở mức báo động. Từ năm 2015 đến 2023, số trẻ em bị bạo lực tình dục chiếm 73,85% tổng số trẻ em bị xâm hại. Bạo lực thể chất và tinh thần cũng gia tăng, với 857 trường hợp được ghi nhận. Các nguyên nhân chính bao gồm nhận thức chưa đầy đủ của gia đình và cộng đồng, cũng như sự tồn tại của các tập tục lạc hậu. Bạo lực trẻ em không chỉ xảy ra trong gia đình mà còn lan rộng ra môi trường xã hội và không gian mạng.

1.2. Hậu quả của bạo lực trẻ em

Bạo lực trẻ em để lại những hậu quả nghiêm trọng về thể chất, tâm lý và xã hội. Trẻ em bị bạo lực thường gặp các vấn đề về sức khỏe như chậm phát triển, bệnh tim mạch và tâm thần. Về tâm lý, trẻ có thể bị suy giảm nhận thức, lo lắng, trầm cảm và mất lòng tự trọng. Bạo lực trẻ em cũng dẫn đến các hành vi nguy cơ như bỏ học, lạm dụng chất kích thích và vi phạm pháp luật. Việc bảo vệ trẻ em khỏi bạo lực là cần thiết để đảm bảo sự phát triển toàn diện của trẻ.

II. Chính sách và pháp luật bảo vệ trẻ em

Việt Nam đã có nhiều nỗ lực trong việc xây dựng và hoàn thiện chính sách bảo vệ trẻ em. Từ Hiến pháp 2013 đến Luật Trẻ em 2016, các quy định pháp luật đã ghi nhận và bảo vệ quyền lợi trẻ em. Tuy nhiên, thực tiễn áp dụng vẫn còn nhiều hạn chế. Bộ Luật Hình sự và Luật Phòng, chống bạo lực gia đình là những công cụ pháp lý quan trọng nhưng chưa đủ mạnh để ngăn chặn triệt để bạo lực trẻ em. Cần có sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước và tổ chức xã hội để tăng cường hiệu quả của các chính sách này.

2.1. Các văn bản pháp luật hiện hành

Các văn bản pháp luật như Luật Trẻ em 2016, Bộ Luật Hình sự và Luật Phòng, chống bạo lực gia đình đã quy định cụ thể về quyền được bảo vệ của trẻ em. Tuy nhiên, việc thực thi các quy định này còn gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực và sự phối hợp giữa các cơ quan. Chính sách bảo vệ trẻ em cần được cập nhật và hoàn thiện để đáp ứng với thực tiễn hiện nay.

2.2. Thách thức trong thực thi pháp luật

Một trong những thách thức lớn trong việc thực thi chính sách bảo vệ trẻ em là sự thiếu nhận thức của cộng đồng và gia đình. Nhiều người vẫn coi bạo lực trẻ em là phương pháp giáo dục, dẫn đến việc các hành vi bạo lực được bình thường hóa. Bên cạnh đó, sự phát triển của công nghệ thông tin cũng làm gia tăng các hình thức bạo lực trẻ em trên không gian mạng. Cần có các biện pháp giáo dục và tuyên truyền để nâng cao nhận thức của cộng đồng.

III. Giải pháp bảo vệ trẻ em khỏi bạo lực

Để bảo vệ trẻ em khỏi bạo lực, cần có sự kết hợp giữa hoàn thiện pháp luật và tăng cường hiệu quả thực thi. Giáo dục trẻ em và nâng cao nhận thức của cộng đồng là những giải pháp quan trọng. Các tổ chức như UNICEF và Ủy ban về Quyền trẻ em cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và can thiệp. Việc xây dựng một môi trường an toàn cho trẻ em cần được ưu tiên hàng đầu.

3.1. Hoàn thiện hệ thống pháp luật

Việc hoàn thiện hệ thống pháp luật là yếu tố then chốt trong bảo vệ trẻ em khỏi bạo lực. Cần sửa đổi và bổ sung các quy định trong Luật Trẻ em và Bộ Luật Hình sự để tăng cường hiệu quả bảo vệ. Đồng thời, cần xây dựng các chính sách hỗ trợ cụ thể cho trẻ em bị bạo lực, bao gồm cả hỗ trợ tâm lý và pháp lý.

3.2. Tăng cường giáo dục và nhận thức

Giáo dục trẻ em và nâng cao nhận thức của cộng đồng là những giải pháp lâu dài. Cần tổ chức các chương trình tuyên truyền về quyền trẻ em và tác hại của bạo lực trẻ em. Đồng thời, cần đào tạo các kỹ năng sống và tự bảo vệ cho trẻ em để giúp các em nhận biết và phòng tránh các nguy cơ bạo lực.

Luận án tiến sĩ về quyền bảo vệ trẻ em bị bạo lực ở Việt Nam