Bài Giảng Quản Trị Chất Lượng: Hướng Dẫn Toàn Diện Và Hiệu Quả

1. Chương 1: TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG

1.1. Đối tượng, nhiệm vụ, nội dung môn học

1.2. Đối tượng của môn học

1.3. Nhiệm vụ môn học

1.4. Nội dung nghiên cứu của môn học

1.5. Tình trạng quản lý chất lượng tại các nước đang phát triển

1.6. Tình hình quản lý chất lượng tại Việt Nam

1.7. Các triết lý về chất lượng và quản lý chất lượng của các học giả hàng đầu trên thế giới

2. Chương 2: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHẤT LƯỢNG

2.1. Cấp sản phẩm

2.2. Phân loại sản phẩm

2.3. Khái niệm về chất lượng

2.4. Đặc điểm của chất lượng

2.5. Các khía cạnh của chất lượng. Tầm quan trọng của chất lượng

2.6. Quá trình hình thành chất lượng

2.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng

2.8. Chi phí chất lượng

2.9. Phân loại chi phí chất lượng

2.10. Đo lường chi phí chất lượng

2.11. Mối quan hệ giữa chất lượng – năng suất – chi phí

2.12. Chất lượng kinh tế quốc dân của sản phẩm

3. Chương 3: QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG (QLCL)

3.1. Quá trình phát triển và những bài học kinh nghiệm của quản lý chất lượng

3.2. Các phương thức quản lý chất lượng

3.3. Các nguyên tắc của quản lý chất lượng

3.4. Các chức năng quản lý chất lượng

3.5. Trình độ chất lượng và chất lượng toàn phần

3.6. Chi phí ẩn trong sản xuất kinh doanh

4. Chương 4: ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG

4.1. Một số vấn đề chung

4.2. Những nguyên tắc cơ bản về đánh giá chất lượng

4.3. Các phương pháp đánh giá chất lượng

4.4. Kiểm tra, đánh giá hệ thống quản lý chất lượng

4.5. Các tiêu chuẩn quy định để kiểm tra hệ thống quản lý chất lượng

4.6. Một số chuẩn mực kiểm tra đánh giá

4.7. Một số chỉ tiêu cụ thể

4.8. Hệ số chất lượng và hệ số mức chất lượng. Hệ số hữu dụng tương đối

4.9. Xác định chất lượng tổng hợp của sản phẩm (Chỉ số chất lượng tổng hợp Iq)

4.10. Đánh giá chất lượng kinh doanh

5. Chương 5: CÁC CÔNG CỤ VÀ PHƯƠNG PHÁP QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG

5.1. Các công cụ quản lý chất lượng

5.2. Mẫu thu thập dữ liệu (Phiếu kiểm tra)

5.3. Biểu đồ kiểm soát

5.4. Biểu đồ mật độ phân bố (Biểu đồ cột)

5.5. Các phương pháp quản lý chất lượng

5.6. Cách thức giải quyết vấn đề chất lượng

5.7. Nhóm chất lượng (NCL)

5.8. Kiểm soát quá trình bằng thống kê

5.9. So sánh theo chuẩn mực-Benchmarking

5.10. Triển khai chức năng chất lượng-QFD (Quality Function Deployment)

5.11. Phương pháp 5S

5.12. Phương pháp 6 sigma

6. Chương 6: HỆ THỐNG QUẢN LÝ THEO TIÊU CHUẨN

6.1. Hệ thống quản lý chất lượng (Quality Management Systems)

6.2. Yêu cầu của hệ thống chất lượng

6.3. Các nguyên lý vận hành và xây dựng hệ thống QLCL. Quá trình áp dụng hệ thống QLCL

6.4. Hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9000

6.5. Tổ chức ISO

6.6. Giới thiệu về ISO 9000

6.7. Các yêu cầu của hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2000. Một số hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn khác

6.8. Hệ thống thực hành sản xuất tốt-GMP

6.9. Hệ thống phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn-HACCP

6.10. Hệ thống quản lý chất lượng an toàn thực phẩm-SQF 2000

6.11. Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14000-EMS

6.12. Tiêu chuẩn chất nhiệm xã hội-SA 8000

7. Chương 7: QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG TOÀN DIỆN - TQM

7.1. Tổng quan về TQM

7.2. Các yếu tố cấu thành TQM

7.3. Thực hiện TQM trong tổ chức

7.4. Một số phương pháp phối hợp với TQM

7.5. Phương pháp “Đúng thời hạn”-JIT. Phương pháp “Bảo dưỡng dự phòng toàn diện”-TPM

8. Chương 8: QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CHẤT LƯỢNG

8.1. Vai trò nhà nước đối với hoạt động quản lý chất lượng

8.2. Sự hỗ trợ của nhà nước đối với các hoạt động quản lý chất lượng

8.3. Định hướng hoạt động quản lý nhà nước tại Việt Nam về chất lượng hàng hóa và dịch vụ

8.4. Mục đích chính sách Nhà nước đối với chất lượng hàng hoá và dịch vụ

8.5. Chiến lược và chính sách chất lượng của Nhà nước

8.6. Các biện pháp quản lý nhà nước về chất lượng

8.7. Xây dựng, công bố các văn bản pháp quy về quản lý chất lượng. Kiện toàn và phát huy vai trò quản lý Nhà nước hệ thống các cơ quan chức năng

8.8. Tiến hành các hoạt động tiêu chuẩn hoá, quản lý đo lường, kiểm tra, thanh tra giám sát chất lượng

8.9. Thúc đẩy phong trào nâng cao năng suất và chất lượng

I. Tổng quan về quản lý chất lượng

Chương này giới thiệu tổng quan về quản lý chất lượng, bao gồm đối tượng, nhiệm vụ và nội dung nghiên cứu của môn học. Quản trị chất lượng được xem là một môn khoa học kinh tế - kỹ thuật, áp dụng trong quản lý các ngành kinh tế quốc dân. Đối tượng chính là sản phẩm, được mở rộng theo quan điểm kinh tế mềm. Nhiệm vụ của môn học là nghiên cứu chất lượng sản phẩm và các vấn đề liên quan đến quản lý, đảm bảo và cải tiến chất lượng. Nội dung nghiên cứu bao gồm các khái niệm cơ bản về chất lượng, triết lý quản trị, và các công cụ nâng cao chất lượng.

1.1. Tình trạng quản lý chất lượng tại các nước đang phát triển

Tại các nước đang phát triển, nhận thức về chất lượng sản phẩm của người tiêu dùng còn hạn chế. Việc lựa chọn hàng hóa thường dựa trên giá cả hơn là chất lượng. Các chính phủ thường áp dụng chính sách bảo hộ, hạn chế nhập khẩu, dẫn đến sự thiếu cạnh tranh và ảnh hưởng đến văn hóa chất lượng. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ phụ thuộc vào kỹ năng của một số ít người, thiếu hệ thống sản xuất tiêu chuẩn hóa. Điều này dẫn đến chất lượng sản phẩm không đáp ứng được nhu cầu thị trường.

1.2. Tình hình quản lý chất lượng tại Việt Nam

Tại Việt Nam, chất lượng sản phẩm vẫn là điểm yếu kéo dài. Trong nền kinh tế kế hoạch tập trung trước đây, chất lượng được đề cao nhưng kết quả không đáng kể. Hiện nay, với sự cạnh tranh gay gắt, các doanh nghiệp buộc phải coi trọng việc đảm bảo và nâng cao chất lượng. Từ những năm 1990, các doanh nghiệp Việt Nam đã bắt đầu áp dụng các mô hình quản lý chất lượng quốc tế như ISO 9000, TQM, GMP, HACCP. Tuy nhiên, năng suất và chất lượng sản phẩm vẫn còn yếu, đòi hỏi sự đổi mới sâu sắc trong nhận thức và hành động.

II. Một số vấn đề chung về chất lượng

Chương này tập trung vào các khái niệm và đặc điểm của chất lượng. Chất lượng được định nghĩa là mức độ đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Các khía cạnh của chất lượng bao gồm tính năng, độ tin cậy, và sự phù hợp với tiêu chuẩn. Quá trình hình thành chất lượng chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như nguyên vật liệu, công nghệ, và quy trình sản xuất. Chi phí chất lượng được phân loại thành chi phí phòng ngừa, chi phí đánh giá, và chi phí lỗi. Mối quan hệ giữa chất lượng, năng suất và chi phí cũng được phân tích.

2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng

Chất lượng sản phẩm chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm nguyên vật liệu, công nghệ, quy trình sản xuất, và kỹ năng của nhân viên. Việc kiểm soát các yếu tố này là cần thiết để đảm bảo chất lượng sản phẩm. Các doanh nghiệp cần áp dụng các phương pháp quản lý chất lượng hiệu quả để giảm thiểu sai sót và cải tiến liên tục.

2.2. Chi phí chất lượng

Chi phí chất lượng bao gồm chi phí phòng ngừa, chi phí đánh giá, và chi phí lỗi. Chi phí phòng ngừa và đánh giá tăng lên khi tỷ lệ lỗi giảm xuống, trong khi chi phí lỗi giảm. Việc tối ưu hóa chi phí chất lượng là mục tiêu quan trọng của các doanh nghiệp, giúp nâng cao hiệu quả kinh doanh và cạnh tranh trên thị trường.

III. Quản lý chất lượng QLCL

Chương này trình bày quá trình phát triển và các phương thức quản lý chất lượng. Quản lý chất lượng đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển, từ kiểm tra chất lượng đến quản lý chất lượng toàn diện (TQM). Các nguyên tắc cơ bản của quản lý chất lượng bao gồm định hướng bởi khách hàng, sự lãnh đạo, và cải tiến liên tục. Các chức năng quản lý chất lượng như hoạch định, tổ chức, kiểm tra, và điều chỉnh cũng được đề cập.

3.1. Các nguyên tắc của quản lý chất lượng

Các nguyên tắc cơ bản của quản lý chất lượng bao gồm định hướng bởi khách hàng, sự lãnh đạo, phương pháp quá trình, tính hệ thống, cải tiến liên tục, quyết định dựa trên sự kiện, và phát triển quan hệ hợp tác. Những nguyên tắc này giúp các doanh nghiệp xây dựng hệ thống quản lý chất lượng hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của khách hàng và cải tiến liên tục.

3.2. Các chức năng quản lý chất lượng

Các chức năng quản lý chất lượng bao gồm hoạch định, tổ chức, kiểm tra, kích thích, và điều chỉnh. Hoạch định chất lượng giúp xác định mục tiêu và phương pháp đạt được chất lượng. Tổ chức chất lượng đảm bảo các nguồn lực được phân bổ hợp lý. Kiểm tra và điều chỉnh giúp phát hiện và khắc phục các sai sót, đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Bài Giảng Quản Trị Chất Lượng - Kiến Thức Và Kỹ Năng Cần Thiết