Luận án tiến sĩ: Tác động của đô thị hóa đến biến động sử dụng đất ở Thị xã Thuận An, Bình Dương

• Tác giả: Đào Đức Hưởng
• Người hướng dẫn: Nguyễn Hữu Ngữ
• Trường học: Đại học Huế - Trường Đại học Nông Lâm
• Chuyên ngành: Quản lý đất đai
• Đề tài: Ảnh hưởng của đô thị hóa đến biến động sử dụng đất tại Thị xã Thuận An, Bình Dương
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Huế

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• 1.2. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 1.2.1. Ý nghĩa khoa học
• 1.2.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 1.3. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
• 1.4. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 1.4.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.4.1.1. Đô thị và đô thị hóa
• 1.4.1.1.1. Khái niệm, chức năng và vai trò của đô thị
• 1.4.1.1.1.1. Khái niệm đô thị
• 1.5. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.5.1. PHẠM VI VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 1.5.1.1. Phạm vi nghiên cứu
• 1.5.1.2. Đối tượng nghiên cứu
• 1.5.2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
• 1.5.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.5.3.1. Phương pháp thu thập số liệu, tài liệu
• 1.5.3.2. Phương pháp xử lý số liệu
• 1.5.3.3. Phương pháp tính chỉ số đô thị hóa
• 1.5.3.4. Phương pháp bản đồ và GIS phân tích biến động sử dụng đất
• 1.5.3.5. Phương pháp đánh giá mức đô thị hóa
• 1.5.3.6. Phương pháp đánh giá ảnh hưởng của đô thị hóa đến biến động sử dụng đất
• 1.5.3.7. Phương pháp dự báo biến động sử dụng đất bằng chuỗi Markov
• 2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 2.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ-XÃ HỘI, TÌNH HÌNH QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT CỦA THỊ XÃ THUẬN AN
• 2.1.1. Điều kiện tự nhiên
• 2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội
• 2.1.3. Những thuận lợi và khó khăn về điều kiện kinh tế - xã hội trong quá trình đô thị hóa ở thị xã Thuận An
• 2.1.4. Tình hình quản lý đất đai trên địa bàn thị xã Thuận An
• 2.2. THỰC TRẠNG ĐÔ THỊ HÓA TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ THUẬN AN GIAI ĐOẠN 2005 - 2020
• 2.2.1. Tỷ lệ đô thị hóa ở thị xã Thuận An giai đoạn 2005-2020
• 2.2.2. Tốc độ đô thị hóa ở thị xã Thuận An giai đoạn 2005 - 2020
• 2.2.3. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở thị xã Thuận An giai đoạn 2005 - 2020
• 2.2.4. Chuyển dịch cơ cấu sử dụng đất tại thị xã Thuận An giai đoạn 2005 - 2020
• 2.3. BIẾN ĐỘNG SỬ DỤNG ĐẤT VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA ĐÔ THỊ HÓA ĐẾN BIẾN ĐỘNG SỬ DỤNG ĐẤT TẠI THỊ XÃ THUẬN AN
• 2.3.1. Biến động sử dụng đất giai đoạn 2005 - 2020
• 2.3.2. Ảnh hưởng của đô thị hóa đến biến động sử dụng đất tại thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương
• 2.4. DỰ BÁO BIẾN ĐỘNG SỬ DỤNG ĐẤT ĐẾN NĂM 2030 VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI TRONG BỐI CẢNH ĐÔ THỊ HÓA TẠI THỊ XÃ THUẬN AN
• 2.4.1. Đề xuất một số giải pháp quản lý đất đai trong bối cảnh đô thị hóa tại thị xã Thuận An
• 2.4.1.1. Giải pháp về quy hoạch
• 2.4.1.2. Giải pháp phát triển đô thị gắn với sử dụng đất ở hợp lý
• 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu và bối cảnh nghiên cứu

Ảnh hưởng của đô thị hóa đến biến động sử dụng đất tại Thị xã Thuận An, Bình Dương là một nghiên cứu quan trọng trong bối cảnh quá trình đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ tại Việt Nam. Đô thị hóa không chỉ là sự mở rộng về quy mô mà còn tác động sâu sắc đến cơ cấu sử dụng đất, đặc biệt là tại các khu vực phát triển nhanh như Thị xã Thuận An. Nghiên cứu này nhằm đánh giá biến động sử dụng đất dưới tác động của đô thị hóa, từ đó đề xuất các giải pháp quản lý đất đai hiệu quả.

1.1. Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu chính của nghiên cứu là đánh giá ảnh hưởng của đô thị hóa đến biến động sử dụng đất tại Thị xã Thuận An. Cụ thể, nghiên cứu tập trung vào việc phân tích thực trạng đô thị hóa giai đoạn 2005-2020, xác định các yếu tố tác động đến sử dụng đất, và dự báo xu hướng biến động đến năm 2030. Kết quả nghiên cứu sẽ hỗ trợ các nhà quản lý trong việc lập quy hoạch và chính sách phát triển bền vững.

1.2. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn

Nghiên cứu này có ý nghĩa khoa học khi bổ sung cơ sở lý luận về ảnh hưởng của đô thị hóa đến sử dụng đất. Về mặt thực tiễn, kết quả nghiên cứu sẽ giúp chính quyền địa phương có cái nhìn tổng quan về biến động sử dụng đất, từ đó đưa ra các quyết định quản lý và quy hoạch phù hợp với tình hình thực tế.

II. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng các phương pháp khoa học hiện đại như GIS (Hệ thống thông tin địa lý) và chuỗi Markov để phân tích và dự báo biến động sử dụng đất. GIS được áp dụng để xử lý và phân tích dữ liệu không gian, trong khi chuỗi Markov giúp dự báo xu hướng biến động trong tương lai. Ngoài ra, phương pháp PCA (Phân tích thành phần chính) được sử dụng để đánh giá mức độ đô thị hóa và các yếu tố tác động đến sử dụng đất.

2.1. Thu thập và xử lý dữ liệu

Dữ liệu được thu thập từ các nguồn chính thức như Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Dương, UBND Thị xã Thuận An, và các cơ quan liên quan. Dữ liệu bao gồm thông tin về sử dụng đất, đô thị hóa, và các yếu tố kinh tế-xã hội. Quá trình xử lý dữ liệu được thực hiện thông qua phần mềm GIS và các công cụ phân tích thống kê.

2.2. Phân tích và dự báo

Phân tích biến động sử dụng đất được thực hiện thông qua việc so sánh dữ liệu từ các năm 2005, 2010, 2015, và 2020. Chuỗi Markov được sử dụng để dự báo xu hướng biến động đến năm 2030. Kết quả phân tích giúp xác định các khu vực có sự thay đổi mạnh mẽ về sử dụng đất dưới tác động của đô thị hóa.

III. Kết quả nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu cho thấy đô thị hóa đã tác động mạnh mẽ đến biến động sử dụng đất tại Thị xã Thuận An. Diện tích đất nông nghiệp và đất chưa sử dụng đã giảm đáng kể, trong khi diện tích đất phi nông nghiệp tăng nhanh. Các khu công nghiệp và khu đô thị mới được hình thành đã làm thay đổi cơ cấu sử dụng đất của địa phương.

3.1. Thực trạng đô thị hóa

Giai đoạn 2005-2020, đô thị hóa tại Thị xã Thuận An diễn ra nhanh chóng với tốc độ tăng trưởng kinh tế cao. Các khu công nghiệp và khu đô thị mới được xây dựng đã thu hút lượng lớn dân cư và lao động. Tuy nhiên, quá trình này cũng gây ra những thách thức về quản lý sử dụng đất và bảo vệ môi trường.

3.2. Biến động sử dụng đất

Kết quả phân tích cho thấy diện tích đất nông nghiệp giảm từ 70% năm 2005 xuống còn 40% năm 2020. Trong khi đó, diện tích đất phi nông nghiệp tăng từ 20% lên 50%. Sự chuyển đổi mục đích sử dụng đất chủ yếu diễn ra tại các khu vực có tốc độ đô thị hóa cao.

IV. Đề xuất giải pháp

Dựa trên kết quả nghiên cứu, các giải pháp được đề xuất nhằm quản lý hiệu quả sử dụng đất trong bối cảnh đô thị hóa. Các giải pháp bao gồm việc hoàn thiện quy hoạch đô thị, tăng cường quản lý đất đai, và phát triển các khu đô thị bền vững.

4.1. Quy hoạch đô thị

Cần hoàn thiện quy hoạch đô thị để đảm bảo sự phát triển cân đối giữa các khu vực. Quy hoạch cần tính đến các yếu tố kinh tế, xã hội, và môi trường để hạn chế tác động tiêu cực của đô thị hóa đến sử dụng đất.

4.2. Quản lý đất đai

Tăng cường công tác quản lý đất đai thông qua việc áp dụng công nghệ GIS và các công cụ phân tích hiện đại. Điều này giúp nâng cao hiệu quả quản lý và giám sát biến động sử dụng đất.