Ảnh Hưởng Của Chính Sách Quản Lý Và Bảo Vệ Rừng Đến Phát Triển Rừng Ở Tỉnh Quảng Ninh

• Tác giả: Nguyễn Khắc Sơn
• Người hướng dẫn: TS. Trần Đình Tuấn
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Ảnh Hưởng Của Chính Sách Quản Lý Rừng Đến Phát Triển Rừng Tại Quảng Ninh
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ kinh tế
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC BIỂU
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 0.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 0.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 0.4. Những đóng góp mới của luận văn
• 0.5. Bố cục của luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. Một số vấn đề cơ sở lý luận cơ bản về rừng và ảnh hưởng của chính sách quản lý, bảo vệ rừng đến phát triển rừng
• 1.1.1. Một số vấn đề cơ sở lý luận cơ bản về rừng
• 1.1.2. Một số vấn đề cơ sở lý luận cơ bản về ảnh hưởng của chính sách quản lý và bảo vệ rừng đến phát triển rừng
• 1.2. Cơ sở thực tiễn về ảnh hưởng của chính sách quản lý và bảo vệ đến phát triển rừng và bài học kinh nghiệm cho tỉnh Quảng Ninh
• 1.3. Kinh nghiệm của một số nước trên thế giới trong việc thực hiện các chính sách quản lý và bảo vệ rừng
• 1.4. Kinh nghiệm thực hiện các chính sách quản lý và bảo vệ rừng của một số địa phương trong nước. Bài học kinh nghiệm cho công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng của tỉnh Quảng Ninh
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI
• 2.1. Câu hỏi nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.2.1. Phương pháp chọn điểm điều tra nghiên cứu
• 2.2.2. Phương pháp chọn mẫu điều tra phỏng vấn
• 2.2.3. Phương pháp thu thập thông tin số liệu
• 2.2.4. Phương pháp phân tích
• 2.2.5. Phương pháp xử lý và tổng hợp số liệu
• 2.3. Hệ thống các chỉ tiêu phân tích, đánh giá ảnh hưởng của chính sách quản lý và bảo vệ đến phát triển rừng
• 2.3.1. Các chỉ tiêu về tăng trưởng hiệu quả kinh tế
• 2.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá kết quả và hiệu quả tác động của chính sách
• 2.3.3. Các chỉ tiêu đánh giá về thu nhập và đời sống
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG ẢNH HƯỞNG CỦA CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ VÀ BẢO VỆ RỪNG ĐẾN PHÁT TRIỂN RỪNG Ở TỈNH QUẢNG NINH
• 3.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Ninh
• 3.1.1. Đặc điểm tự nhiên
• 3.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Ninh. Đánh giá chung về đặc điểm của tỉnh Quảng Ninh ảnh hưởng đến công tác quản lý và bảo vệ rừng
• 3.2. Thực trạng chính sách quản lý và bảo vệ rừng ở tỉnh Quảng Ninh
• 3.2.1. Các chính sách quản lý và bảo vệ rừng của Nhà nước
• 3.2.2. Các chính sách quản lý và bảo vệ rừng của tỉnh Quảng Ninh
• 3.3. Thực trạng thực hiện chính sách quản lý và bảo vệ rừng ở Quảng Ninh
• 3.3.1. Tình hình triển khai thực hiện chính sách ở tỉnh Quảng Ninh
• 3.3.2. Đánh giá về thực trạng thực hiện chính sách
• 3.4. Đánh giá ảnh hưởng của các chính sách quản lý và bảo vệ rừng đến phát triển rừng ở tỉnh Quảng Ninh
• 3.4.1. Ảnh hưởng của chính sách quản lý và bảo vệ rừng đến độ che phủ rừng
• 3.4.2. Ảnh hưởng của chính sách quản lý và bảo vệ rừng đến công tác trồng rừng mới ở Quảng Ninh
• 3.4.3. Ảnh hưởng của chính sách quản lý và bảo vệ rừng đến tình hình vi phạm Luật Bảo vệ và Phát triển rừng
• 3.4.4. Ảnh hưởng của chính sách quản lý và bảo vệ rừng đến công tác phòng cháy chữa cháy rừng
• 3.4.5. Ảnh hưởng của chính sách quản lý và bảo vệ rừng đến giá trị sản xuất lâm nghiệp của tỉnh
• 3.4.6. Đánh giá ảnh hưởng của chính sách quản lý và bảo vệ rừng đến phát triển rừng ở tỉnh Quảng Ninh qua kết quả điều tra
• 3.4.7. Thực trạng thực hiện chính sách quản lý và bảo vệ rừng ở các địa bàn điều tra. Đánh giá của các đối tượng điều tra phỏng vấn
• 3.4.8. Đánh giá chung về ảnh hưởng của chính sách quản lý bảo vệ rừng đến phát triển rừng ở Quảng Ninh
• 3.4.8.1. Những kết quả đạt được
• 3.4.8.2. Những hạn chế và nguyên nhân
• 4. CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CỦA CÁC CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ VÀ BẢO VỆ RỪNG ĐỂ PHÁT TRIỂN RỪNG Ở TỈNH QUẢNG NINH GIAI ĐOẠN 2016-2020
• 4.1. Quan điểm nâng cao hiệu quả của chính sách quản lý, bảo vệ rừng đến phát triển rừng ở tỉnh Quảng Ninh
• 4.2. Định hướng nâng cao hiệu quả của chính sách quản lý, bảo vệ rừng đến phát triển rừng ở tỉnh Quảng Ninh
• 4.3. Một số giải pháp chủ yếu để nâng cao hiệu quả quản lý, bảo vệ rừng đến phát triển rừng ở tỉnh Quảng Ninh
• 4.3.1. Giải pháp chung
• 4.3.2. Các giải pháp cụ thể
• 4.3.3. Một số kiến nghị đối với các cấp quản lý
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Ảnh Hưởng Chính Sách Rừng Tại Quảng Ninh

Rừng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng sinh thái, bảo tồn đa dạng sinh học, và cung cấp nguồn tài nguyên quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội. Quảng Ninh, với diện tích rừng và đất lâm nghiệp chiếm phần lớn diện tích tự nhiên, nhận thức rõ tầm quan trọng của việc quản lý rừng bền vững. Các chính sách quản lý rừng được ban hành nhằm bảo vệ và phát triển tài nguyên rừng, đồng thời góp phần vào sự phát triển kinh tế địa phương. Tuy nhiên, việc đánh giá hiệu quả chính sách quản lý rừng một cách khách quan và toàn diện là cần thiết để đưa ra những điều chỉnh phù hợp, đảm bảo sự hài hòa giữa bảo tồn và phát triển. Theo Nguyễn Khắc Sơn (2015), tài nguyên rừng đóng vai trò quan trọng trong cơ cấu phát triển kinh tế của tỉnh Quảng Ninh, do đó, bảo vệ và phát triển rừng là nhiệm vụ quan trọng và hết sức cần thiết.

1.1. Định Nghĩa và Vai Trò Của Rừng Trong Hệ Sinh Thái

Rừng là một hệ sinh thái phức tạp bao gồm quần thể thực vật, động vật, vi sinh vật và môi trường xung quanh. Rừng đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa khí hậu, bảo vệ nguồn nước, chống xói mòn đất, và cung cấp nguồn oxy. Theo Luật Bảo vệ và Phát triển rừng năm 2004, rừng được định nghĩa là một hệ sinh thái với độ che phủ tán rừng từ 0.1 trở lên. Phân loại rừng đa dạng theo mục đích sử dụng (phòng hộ, đặc dụng, sản xuất), nguồn gốc (tự nhiên, trồng), và trữ lượng gỗ.

1.2. Tổng Quan Về Chính Sách Quản Lý Rừng Tại Việt Nam

Nhà nước Việt Nam luôn coi trọng công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Pháp lệnh bảo vệ rừng năm 1972 là văn bản pháp quy đầu tiên tạo khuôn khổ pháp lý cho công tác này. Luật Bảo vệ và Phát triển rừng (1991) và các văn bản hướng dẫn thi hành đã tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho việc quản lý rừng. Quyết định 327/CT (1992), nay là Quyết định 550/TTg, về phủ xanh đất trống, đồi núi trọc và dự án 661 trồng 5 triệu ha rừng là những chính sách quan trọng thúc đẩy phát triển rừng.

II. Thách Thức Trong Quản Lý và Phát Triển Rừng Bền Vững ở Quảng Ninh

Mặc dù đã có nhiều nỗ lực, công tác quản lý rừng tại Quảng Ninh vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Tình trạng khai thác gỗ trái phép, phá rừng, và phòng cháy chữa cháy rừng Quảng Ninh vẫn diễn biến phức tạp. Chất lượng rừng tự nhiên ngày càng suy giảm. Việc giao khoán rừng, đất rừng còn nhiều bất cập. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật lâm nghiệp còn thấp kém. Đời sống của người dân làm nghề rừng còn khó khăn, hiệu quả sản xuất lâm nghiệp chưa tương xứng với tiềm năng. Theo Nguyễn Khắc Sơn (2015), công tác quản lý và bảo vệ rừng trong khu vực vẫn bộc lộ nhiều vấn đề hạn chế.

2.1. Tình Trạng Khai Thác Gỗ Trái Phép và Phá Rừng

Khai thác gỗ trái phép và phá rừng là một trong những thách thức lớn nhất đối với công tác quản lý rừng tại Quảng Ninh. Việc này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến diện tích rừng, chất lượng rừng, và đa dạng sinh học. Các nguyên nhân chính bao gồm: nhu cầu gỗ tăng cao, quản lý lỏng lẻo, và thiếu sự tham gia của cộng đồng địa phương trong công tác bảo vệ rừng.

2.2. Suy Giảm Chất Lượng Rừng Tự Nhiên và Đa Dạng Sinh Học

Chất lượng rừng tự nhiên tại Quảng Ninh đang suy giảm do nhiều yếu tố như: khai thác quá mức, ô nhiễm môi trường, và biến đổi khí hậu. Điều này dẫn đến mất mát đa dạng sinh học, ảnh hưởng đến các dịch vụ sinh thái mà rừng cung cấp, và giảm khả năng phục hồi của rừng.

2.3. Bất Cập Trong Giao Khoán Rừng và Đất Rừng Cho Người Dân

Việc giao khoán rừng và đất rừng cho người dân còn nhiều bất cập, ảnh hưởng đến quyền lợi và trách nhiệm của người dân trong công tác bảo vệ và phát triển rừng. Các vấn đề thường gặp bao gồm: diện tích giao khoán không phù hợp, thủ tục phức tạp, và thiếu sự hỗ trợ kỹ thuật cho người dân.

III. Đánh Giá Tác Động Chính Sách Đến Diện Tích Rừng Quảng Ninh

Các chính sách quản lý rừng Quảng Ninh có tác động trực tiếp đến diện tích rừng, độ che phủ rừng, và tái sinh rừng tự nhiên Quảng Ninh. Việc đánh giá tác động này giúp xác định hiệu quả của chính sách và đưa ra những điều chỉnh phù hợp. Các chỉ số quan trọng cần xem xét bao gồm: diện tích rừng trồng mới, diện tích rừng bị mất do khai thác và phá rừng, và diện tích rừng được phục hồi. Ảnh hưởng của chính sách đến kinh tế rừng Quảng Ninh và đời sống của cộng đồng cũng cần được đánh giá.

3.1. Ảnh Hưởng Đến Độ Che Phủ Rừng và Tái Sinh Tự Nhiên

Độ che phủ rừng là một chỉ số quan trọng phản ánh tình trạng của rừng. Các chính sách quản lý rừng có thể ảnh hưởng đến độ che phủ rừng thông qua việc khuyến khích trồng rừng, bảo vệ rừng hiện có, và phục hồi rừng bị suy thoái. Tái sinh rừng tự nhiên cũng là một yếu tố quan trọng góp phần vào việc tăng độ che phủ rừng.

3.2. Tác Động Đến Diện Tích Rừng Trồng Mới và Phục Hồi Rừng

Các chính sách khuyến khích trồng rừng mới và phục hồi rừng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng diện tích rừng. Việc đánh giá hiệu quả của các chính sách này cần xem xét các yếu tố như: số lượng cây trồng, tỷ lệ sống của cây, và chất lượng rừng trồng.

3.3. Ảnh Hưởng đến công tác phòng cháy chữa cháy rừng

Các chính sách về quản lý rừng có tác động tích cực đến công tác phòng cháy chữa cháy rừng, kịp thời phát hiện và ngăn chặn các vụ cháy rừng. Công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức người dân về phòng cháy chữa cháy rừng. Đầu tư trang thiết bị, dụng cụ phòng cháy chữa cháy rừng.

IV. Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Chính Sách Phát Triển Rừng Quảng Ninh

Để nâng cao hiệu quả chính sách quản lý rừng, cần có những giải pháp đồng bộ và toàn diện. Các giải pháp này cần tập trung vào việc tăng cường năng lực quản lý, hoàn thiện hệ thống pháp luật, thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng, và nâng cao đời sống của người dân làm nghề rừng. Ưu tiên phát triển rừng bền vững Quảng Ninh, bảo tồn đa dạng sinh học và sử dụng hợp lý tài nguyên rừng. Nghiên cứu giải pháp biến đổi khí hậu và quản lý rừng

4.1. Tăng Cường Năng Lực Quản Lý và Hoàn Thiện Pháp Luật

Nâng cao năng lực của các cơ quan quản lý rừng thông qua việc đào tạo, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, và trang bị các phương tiện kỹ thuật hiện đại. Hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý rừng, đảm bảo tính minh bạch, công bằng, và khả thi.

4.2. Thúc Đẩy Sự Tham Gia Của Cộng Đồng và Nâng Cao Đời Sống

Khuyến khích sự tham gia của cộng đồng địa phương trong công tác bảo vệ và phát triển rừng. Nâng cao đời sống của người dân làm nghề rừng thông qua việc tạo việc làm, tăng thu nhập, và cung cấp các dịch vụ xã hội cơ bản.

4.3. Nghiên cứu giải pháp biến đổi khí hậu và quản lý rừng

Nghiên cứu tác động của biến đổi khí hậu đến rừng và đề xuất các giải pháp thích ứng và giảm thiểu. Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực quản lý rừng và biến đổi khí hậu. Tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về tác động của biến đổi khí hậu và tầm quan trọng của rừng.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn và Kết Quả Nghiên Cứu Chính Sách Rừng

Nghiên cứu này cung cấp các bằng chứng thực tế về tác động của chính sách hỗ trợ phát triển rừng đến phát triển rừng Quảng Ninh. Các kết quả này có thể được sử dụng để điều chỉnh và hoàn thiện chính sách, nhằm đạt được các mục tiêu phát triển bền vững. Đánh giá chính sách quản lý rừng là một quá trình liên tục, cần được thực hiện định kỳ để đảm bảo hiệu quả và tính phù hợp của chính sách.

5.1. Áp Dụng Kết Quả Nghiên Cứu Trong Xây Dựng Chính Sách

Các kết quả nghiên cứu về tác động của chính sách quản lý rừng cần được sử dụng làm cơ sở khoa học cho việc xây dựng và điều chỉnh chính sách. Điều này giúp đảm bảo tính khả thi, hiệu quả, và phù hợp của chính sách.

5.2. Giám Sát và Đánh Giá Hiệu Quả Chính Sách Định Kỳ

Việc giám sát và đánh giá hiệu quả chính sách cần được thực hiện định kỳ để đảm bảo rằng chính sách đang đi đúng hướng và đạt được các mục tiêu đề ra. Điều này giúp phát hiện sớm các vấn đề và đưa ra các giải pháp kịp thời.

VI. Tương Lai Chính Sách Quản Lý Rừng và Phát Triển Bền Vững

Hướng tới tương lai của chính sách quản lý rừng, cần tập trung vào việc xây dựng một hệ thống quản lý rừng toàn diện, hiệu quả, và bền vững. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, cộng đồng địa phương, và các tổ chức xã hội. Quy hoạch lâm nghiệp Quảng Ninh cần được thực hiện một cách khoa học, dựa trên các nguyên tắc phát triển bền vững, và có sự tham gia của tất cả các bên liên quan.

6.1. Xây Dựng Hệ Thống Quản Lý Rừng Toàn Diện và Bền Vững

Xây dựng một hệ thống quản lý rừng toàn diện, bao gồm các khâu: quy hoạch, bảo vệ, phát triển, và sử dụng rừng. Hệ thống này cần đảm bảo tính bền vững về kinh tế, xã hội, và môi trường.

6.2. Đảm Bảo Sự Tham Gia Của Tất Cả Các Bên Liên Quan

Đảm bảo sự tham gia của tất cả các bên liên quan, bao gồm: cơ quan quản lý, cộng đồng địa phương, tổ chức xã hội, và doanh nghiệp, trong quá trình xây dựng và thực hiện chính sách quản lý rừng.