Tổng quan nghiên cứu

Bảo hiểm y tế (BHYT) là một chính sách an sinh xã hội quan trọng, góp phần bảo vệ sức khỏe và ổn định đời sống người dân. Tại tỉnh Cà Mau, tỷ lệ người tham gia BHYT đã tăng lên đáng kể trong những năm gần đây, tuy nhiên chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh (KCB) BHYT vẫn còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến sự hài lòng của người tham gia. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá các yếu tố tác động đến sự hài lòng của người tham gia BHYT đối với chất lượng dịch vụ KCB BHYT tại tỉnh Cà Mau trong giai đoạn 2015-2020. Mục tiêu cụ thể bao gồm xây dựng thang đo chất lượng dịch vụ và mức độ hài lòng, đo lường các nhân tố ảnh hưởng, đồng thời đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của người tham gia BHYT. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các cơ sở KCB BHYT trên địa bàn tỉnh Cà Mau, với dữ liệu sơ cấp thu thập trong tháng 7-8/2020 và dữ liệu thứ cấp từ năm 2015 đến 2019. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà quản lý y tế và BHYT trong việc cải thiện chất lượng dịch vụ, tăng cường sự hài lòng và mở rộng phạm vi bao phủ BHYT, góp phần thực hiện công bằng xã hội và nâng cao hiệu quả hệ thống y tế địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về chất lượng dịch vụ và sự hài lòng khách hàng, trong đó nổi bật là thang đo SERVQUAL của Parasuraman, Zeithaml và Berry với 5 yếu tố chính: sự tin cậy, sự đáp ứng, sự đảm bảo, sự thấu hiểu và yếu tố hữu hình. Ngoài ra, mô hình chỉ số hài lòng khách hàng Việt Nam (VCSI) được áp dụng để đánh giá mối quan hệ giữa hình ảnh thương hiệu, chất lượng mong đợi, chất lượng cảm nhận, giá trị cảm nhận và sự hài lòng của khách hàng. Các khái niệm chính bao gồm:

  • Chất lượng dịch vụ: Mức độ dịch vụ đáp ứng hoặc vượt kỳ vọng của khách hàng.
  • Sự hài lòng của người tham gia BHYT: Phản ứng cảm xúc dựa trên sự so sánh giữa kỳ vọng và trải nghiệm thực tế về dịch vụ KCB BHYT.
  • Khả năng tiếp cận dịch vụ: Mức độ thuận tiện trong việc sử dụng dịch vụ BHYT.
  • Minh bạch thông tin và thủ tục: Sự rõ ràng, đơn giản trong quy trình khám chữa bệnh.
  • Thái độ và năng lực nhân viên y tế: Tác động của thái độ phục vụ và trình độ chuyên môn đến trải nghiệm người bệnh.
  • Cơ sở vật chất và phương tiện phục vụ: Ảnh hưởng của hạ tầng và trang thiết bị y tế đến chất lượng dịch vụ.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp gồm nghiên cứu định tính và định lượng.

  • Nghiên cứu định tính: Thảo luận nhóm với 20 người tham gia BHYT tại cơ quan BHXH tỉnh Cà Mau, nhằm khám phá các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng.
  • Nghiên cứu định lượng: Khảo sát trực tiếp 400 người tham gia BHYT tại các cơ sở KCB trên địa bàn tỉnh Cà Mau trong tháng 7-8/2020. Mẫu được chọn theo phương pháp lấy mẫu ngẫu nhiên có chủ đích, đảm bảo đại diện cho các nhóm đối tượng khác nhau.
  • Phân tích dữ liệu: Sử dụng kiểm định Cronbach’s Alpha để đánh giá độ tin cậy thang đo, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc nhân tố, và mô hình hồi quy đa biến để kiểm định các giả thuyết về tác động của các yếu tố đến sự hài lòng.
  • Timeline nghiên cứu: Thu thập dữ liệu sơ cấp trong 2 tháng (7-8/2020), xử lý và phân tích dữ liệu trong 3 tháng tiếp theo, hoàn thiện báo cáo trong quý cuối năm 2020.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Ảnh hưởng của thái độ phục vụ nhân viên y tế: Thái độ phục vụ có tác động mạnh nhất đến sự hài lòng người tham gia BHYT với hệ số hồi quy Beta đạt 0,42 (p < 0,01). Khoảng 78% người tham gia đánh giá thái độ nhân viên y tế là yếu tố quan trọng nhất trong trải nghiệm dịch vụ.
  2. Khả năng tiếp cận dịch vụ: 65% người tham gia cho biết việc tiếp cận dịch vụ BHYT thuận tiện làm tăng mức độ hài lòng, với hệ số Beta 0,35 (p < 0,05).
  3. Cơ sở vật chất và phương tiện phục vụ: Yếu tố này có ảnh hưởng tích cực với hệ số Beta 0,28 (p < 0,05), tuy nhiên chỉ khoảng 60% người tham gia hài lòng với cơ sở vật chất hiện tại.
  4. Minh bạch thông tin và thủ tục khám chữa bệnh: Khoảng 55% người tham gia đánh giá thủ tục còn phức tạp, ảnh hưởng tiêu cực đến sự hài lòng, hệ số Beta là 0,22 (p < 0,05).

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy thái độ phục vụ của nhân viên y tế là nhân tố quyết định hàng đầu ảnh hưởng đến sự hài lòng của người tham gia BHYT, phù hợp với các nghiên cứu trong nước và quốc tế. Sự thuận tiện trong tiếp cận dịch vụ cũng đóng vai trò quan trọng, phản ánh nhu cầu ngày càng cao về dịch vụ y tế nhanh chóng và dễ dàng. Cơ sở vật chất hiện tại của các cơ sở KCB tại Cà Mau còn hạn chế, chưa đáp ứng đầy đủ kỳ vọng của người bệnh, điều này cần được cải thiện để nâng cao trải nghiệm. Thủ tục hành chính chưa minh bạch và còn phức tạp là rào cản lớn, làm giảm sự hài lòng và có thể ảnh hưởng đến tỷ lệ tham gia BHYT. Các biểu đồ phân tích hồi quy và bảng phân tích nhân tố có thể minh họa rõ mối quan hệ giữa các yếu tố này và sự hài lòng, giúp các nhà quản lý dễ dàng nhận diện điểm cần cải thiện. So với các nghiên cứu trước đây, kết quả này củng cố vai trò của chất lượng dịch vụ và thái độ nhân viên trong việc nâng cao sự hài lòng, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của cải cách thủ tục hành chính và đầu tư cơ sở vật chất.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao thái độ phục vụ của nhân viên y tế: Tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng giao tiếp, đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ y tế trong vòng 6 tháng tới, nhằm cải thiện thái độ phục vụ và tăng sự hài lòng của người bệnh. Chủ thể thực hiện: Sở Y tế tỉnh Cà Mau phối hợp với các bệnh viện.
  2. Cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ BHYT: Đơn giản hóa quy trình đăng ký, khám chữa bệnh, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và phục vụ người tham gia BHYT trong 12 tháng tới. Chủ thể thực hiện: BHXH tỉnh Cà Mau và các cơ sở KCB.
  3. Đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất và trang thiết bị y tế: Ưu tiên nâng cấp các cơ sở KCB tuyến huyện và xã trong 2 năm tới, đảm bảo trang thiết bị hiện đại, môi trường sạch sẽ, tiện nghi. Chủ thể thực hiện: Sở Y tế và UBND tỉnh Cà Mau.
  4. Tăng cường minh bạch thông tin và cải cách thủ tục hành chính: Xây dựng hệ thống thông tin minh bạch về quyền lợi, quy trình khám chữa bệnh BHYT, đồng thời rút ngắn thời gian xử lý thủ tục trong 1 năm tới. Chủ thể thực hiện: BHXH tỉnh Cà Mau phối hợp với Sở Y tế.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Nhà quản lý y tế và BHYT: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để hoạch định chính sách, cải tiến chất lượng dịch vụ và nâng cao sự hài lòng người tham gia BHYT.
  2. Cán bộ nhân viên y tế: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến trải nghiệm người bệnh, từ đó nâng cao kỹ năng phục vụ và chuyên môn.
  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị kinh doanh, y tế công cộng: Tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu, mô hình đánh giá chất lượng dịch vụ và sự hài lòng trong lĩnh vực y tế.
  4. Cơ quan BHXH và các cơ sở khám chữa bệnh: Áp dụng kết quả nghiên cứu để cải tiến quy trình, nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ người tham gia BHYT.

Câu hỏi thường gặp

  1. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng của người tham gia BHYT tại Cà Mau?
    Thái độ phục vụ của nhân viên y tế được xác định là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất với hệ số hồi quy Beta 0,42, chiếm tỷ lệ hài lòng khoảng 78%.

  2. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
    Luận văn sử dụng phương pháp hỗn hợp gồm nghiên cứu định tính (thảo luận nhóm) và định lượng (khảo sát trực tiếp 400 người tham gia BHYT), phân tích dữ liệu bằng Cronbach’s Alpha, EFA và hồi quy đa biến.

  3. Cơ sở vật chất ảnh hưởng như thế nào đến sự hài lòng của người tham gia BHYT?
    Khoảng 60% người tham gia hài lòng với cơ sở vật chất hiện tại, yếu tố này có tác động tích cực với hệ số Beta 0,28, cho thấy cần đầu tư nâng cấp để cải thiện trải nghiệm.

  4. Tại sao thủ tục hành chính lại ảnh hưởng đến sự hài lòng?
    Thủ tục phức tạp, thiếu minh bạch làm người tham gia BHYT cảm thấy khó khăn, giảm sự hài lòng và có thể ảnh hưởng đến việc tiếp tục tham gia BHYT.

  5. Luận văn đề xuất giải pháp gì để nâng cao sự hài lòng?
    Các giải pháp bao gồm nâng cao thái độ phục vụ nhân viên y tế, cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ, đầu tư cơ sở vật chất và cải cách thủ tục hành chính, với kế hoạch thực hiện từ 6 tháng đến 2 năm.

Kết luận

  • Thái độ phục vụ của nhân viên y tế là nhân tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến sự hài lòng của người tham gia BHYT tại tỉnh Cà Mau.
  • Khả năng tiếp cận dịch vụ, cơ sở vật chất và minh bạch thủ tục cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao sự hài lòng.
  • Nghiên cứu đã xây dựng và kiểm định thành công mô hình các yếu tố tác động đến sự hài lòng người tham gia BHYT, cung cấp cơ sở khoa học cho các đề xuất quản trị.
  • Các giải pháp đề xuất tập trung vào đào tạo nhân viên, cải cách thủ tục, nâng cấp cơ sở vật chất và ứng dụng công nghệ thông tin nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu sang các địa phương khác để hoàn thiện chính sách BHYT toàn quốc.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao chất lượng dịch vụ BHYT và sự hài lòng của người dân tại tỉnh Cà Mau!