I. Tổng quan về dạy học Toán thông qua hoạt động thực tế
Luận văn tập trung nghiên cứu về việc dạy học chủ đề Xác suất Thống kê cho học sinh lớp 7 thông qua các hoạt động thực tế. Phần mở đầu nêu rõ lý do chọn đề tài xuất phát từ việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông 2018 theo hướng phát triển năng lực người học, đặc biệt là năng lực giải quyết vấn đề thực tế. Chương trình mới bổ sung nhiều nội dung Xác suất Thống kê mang tính thực tiễn cao, đòi hỏi giáo viên đổi mới phương pháp dạy học. Tuy nhiên, việc tổ chức các hoạt động dạy học giúp học sinh vận dụng kiến thức Xác suất Thống kê vào thực tế còn gặp nhiều khó khăn. Luận văn đặt ra mục tiêu đề xuất các biện pháp dạy học giúp học sinh lớp 7 học tốt chủ đề này và phát triển năng lực giải quyết vấn đề thực tế.
Phần tổng quan nghiên cứu đã trình bày các quan điểm, phương pháp dạy học tích cực, lấy học sinh làm trung tâm. Luận văn có tham khảo các nghiên cứu nước ngoài về dạy học Toán gắn với thực tế, nhấn mạnh vào việc học sinh tự hoạt động, trải nghiệm và khám phá kiến thức. Một số mô hình học tập được đề cập đến như "học tập trải nghiệm", "học tập khám phá", "học tập khám phá có hướng dẫn". Các nghiên cứu này cho thấy hiệu quả của việc áp dụng kiến thức vào giải quyết vấn đề thực tiễn, giúp học sinh hiểu rõ hơn vai trò của Toán học trong cuộc sống. Luận văn cũng đề cập đến dự án RME (Realistic Mathematic Education) của Hà Lan, nhấn mạnh việc dạy học Toán bắt đầu từ các tình huống thực tế có ý nghĩa với học sinh.
Đối với nghiên cứu trong nước, luận văn dẫn chứng chương trình giáo dục phổ thông 2018, nhấn mạnh việc dạy học gắn với thực tiễn giúp học sinh phát triển năng lực, phẩm chất. Một số công trình nghiên cứu trong nước về dạy học theo hướng giải quyết vấn đề thực tế cũng được trích dẫn, khẳng định tầm quan trọng của việc cho học sinh hoạt động, trải nghiệm để khám phá kiến thức.
II. Các biện pháp dạy học Xác suất Thống kê thông qua hoạt động thực tế
Luận văn đề xuất bốn định hướng chính trong việc xây dựng các biện pháp dạy học Xác suất Thống kê. Các biện pháp này cần bám sát mục tiêu, nội dung chương trình, đồng thời phải phù hợp với thực tế, trình độ học sinh và xu thế đổi mới phương pháp dạy học. Đặc biệt, các biện pháp cần hướng vào việc giúp học sinh vận dụng kiến thức vào thực tế, hình thành tầm nhìn về ứng dụng của Xác suất Thống kê.
Một số biện pháp cụ thể được đề xuất bao gồm:
2.1. Khai thác các trò chơi thực tế: Biện pháp này giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách thú vị, sinh động thông qua các trò chơi mô phỏng tình huống thực tế liên quan đến xác suất.
2.2. Sử dụng hoạt động đóng vai: Học sinh được đóng vai vào các tình huống thực tế để thu thập, phân tích dữ liệu thống kê. Ví dụ, học sinh có thể đóng vai nhà nghiên cứu thị trường để khảo sát về sở thích của người tiêu dùng.
2.3. Khuyến khích học sinh đề xuất và giải quyết vấn đề thực tế: Giáo viên khuyến khích học sinh tìm kiếm, phát hiện các vấn đề trong cuộc sống liên quan đến Xác suất Thống kê và tự đề xuất cách giải quyết.
2.4. Đánh giá thông qua hoạt động thực tế: Các bài kiểm tra, đánh giá được thiết kế theo hướng yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức đã học để giải quyết các vấn đề thực tiễn.
III. Thực nghiệm sư phạm và kết quả
Luận văn tiến hành thực nghiệm sư phạm để kiểm chứng tính khả thi và hiệu quả của các biện pháp đã đề xuất. Quá trình thực nghiệm được thiết kế bài bản, bao gồm xây dựng kế hoạch giảng dạy, tổ chức thực nghiệm trên nhóm học sinh lớp 7, so sánh kết quả với lớp đối chứng.
Kết quả thực nghiệm được phân tích cả về định tính và định lượng. Kết quả định tính cho thấy học sinh tham gia tích cực hơn vào các hoạt động học tập, hứng thú hơn với môn học. Kết quả định lượng thông qua bài kiểm tra cho thấy học sinh lớp thực nghiệm có kết quả học tập tốt hơn lớp đối chứng, chứng minh hiệu quả của việc dạy học Xác suất Thống kê thông qua các hoạt động thực tế.
