Vận Dụng Chuẩn Mực Kế Toán VAS Để Hoàn Thiện Kế Toán Thuế TNDN Tại Công Ty Cổ Phần Truyền Hình Cáp Hà Nội

• Tác giả: Phạm Thị Dịu
• Người hướng dẫn: TS. Phạm Ngọc Quyết
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Doanh Và Công Nghệ Hà Nội
• Chuyên ngành: Kế Toán
• Đề tài: Vận Dụng Chuẩn Mực Kế Toán VAS Để Hoàn Thiện Kế Toán Thuế TNDN Tại Công Ty Cổ Phần Truyền Hình Cáp Hà Nội
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 0.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
• 0.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
• 0.3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 0.4. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 0.5. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP
• 1.1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP
• 1.1.1. Khái niệm, bản chất và vai trò thuế thu nhập doanh nghiệp
• 1.1.2. Các quy định về Thuế TNDN hiện hành
• 1.2. LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP
• 1.2.1. Nội dung kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp theo chuẩn mực kế toán Việt Nam "Thuế thu nhập doanh nghiệp"
• 1.2.2. Phương pháp kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp
• 1.3. KẾ TOÁN THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP THEO CHUẨN MỰC KẾ TOÁN QUỐC TẾ IAS 12 "THUẾ THU NHẬP"
• 1.3.1. Các loại chênh lệch tạm thời
• 1.3.2. Ghi nhận thuế thu nhập doanh nghiệp
• 1.3.3. Trình bày thông tin trên báo cáo tài chính
• 1.4. CÁC QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ KẾ TOÁN THUẾ TNDN
• 1.4.1. Kế toán thuế TNDN trước khi có chuẩn mực kế toán số 17 “Thuế thu nhập doanh nghiệp”
• 1.4.2. Kế toán thuế TNDN theo chuẩn mực kế toán Việt Nam số 17 “Thuế thu nhập doanh nghiệp”
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TRUYỀN HÌNH CÁP HÀ NỘI
• 2.1. TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN TRUYỀN HÌNH CÁP HÀ NỘI
• 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty
• 2.1.2. Đặc điểm tổ chức hoạt động kinh doanh của Công ty
• 2.1.3. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý của Công ty
• 2.1.4. Đặc điểm tổ chức kế toán của Công ty
• 2.1.5. Tình hình và kết quả hoạt động kinh doanh và chính sách kế toán hiện đang áp dụng tại công ty
• 2.2. THỰC TRẠNG THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TRUYỀN HÌNH CÁP HÀ NỘI
• 2.2.1. Tổ chức hạch toán ban đầu
• 2.2.2. Thực trạng công tác kế toán thuế TNDN tại công ty
• 2.2.3. Kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp
• 2.2.4. Trình bày thông tin trên báo cáo tài chính
• 2.3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG KẾ TOÁN THU NHẬP TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TRUYỀN HÌNH CÁP HÀ NỘI
• 2.3.1. Những thành quả đạt được trong lĩnh vực tài chính và kế toán đối với thuế TNDN
• 2.3.2. Tồn tại và nguyên nhân
• 3. CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM HOÀN THIỆN KẾ TOÁN THUẾ TNDN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TRUYỀN HÌNH CÁP HÀ NỘI
• 3.1. CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY ĐẾN NĂM 2020, SỰ CẦN THIẾT VÀ YÊU CẦU HOÀN THIỆN KẾ TOÁN THUẾ TNDN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TRUYỀN HÌNH CÁP HÀ NỘI
• 3.1.1. Chiến lược phát triển của Công ty đến năm 2020
• 3.1.2. Sự cần thiết hoàn thiện kế toán thuế TNDN tại Công ty cổ phần Truyền hình cáp Hà Nội
• 3.1.3. Yêu cầu hoàn thiện kế toán thuế TNDN tại Công ty cổ phần Truyền hình cáp Hà Nội
• 3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KẾ TOÁN THUẾ TNDN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TRUYỀN HÌNH CÁP HÀ NỘI
• 3.2.1. Hoàn thiện khuôn khổ pháp lý đối với kế toán thuế TNDN
• 3.2.2. Hoàn thiện về quản lý thuế TNDN
• 3.3. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KẾ TOÁN THUẾ TNDN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TRUYỀN HÌNH CÁP HÀ NỘI
• 3.3.1. Về phía Nhà nước
• 3.3.2. Về phía doanh nghiệp
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Kế Toán Thuế TNDN Vận Dụng Chuẩn Mực VAS

Thông tin kế toán là nguồn thông tin quan trọng cho nhiều đối tượng trong và ngoài doanh nghiệp. Để thông tin kế toán có chất lượng, quá trình thu thập, xử lý và cung cấp thông tin cần được cải thiện thường xuyên. Việc định khoản kế toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh kịp thời và khoa học sẽ góp phần nâng cao năng lực cung cấp thông tin kế toán. Trong thực tế, nhiều nghiệp vụ kinh tế phát sinh ở nhiều tình huống khác nhau, kế toán chưa tìm ra cách hạch toán phù hợp với chế độ quy định nên khi lập báo cáo tài chính và báo cáo thuế gặp rất nhiều khó khăn. Hệ thống kế toán Việt Nam trong nền kinh tế thị trường được thiết kế và phát triển với nhận thức về đối tượng sử dụng thông tin.

1.1. Tầm quan trọng của Chuẩn mực kế toán VAS trong doanh nghiệp

Thông tin trên BCTC là căn cứ quan trọng của các quyết định quản lý, đầu tư, vay nợ, vì thế các BCTC cần cung cấp các thông tin cần thiết và phù hợp với nhu cầu thông tin của các đối tượng sử dụng đã được thiết lập. Việc nghiên cứu nhằm hoàn thiện các quy định hướng dẫn cho việc lập và trình bày BCTC liên quan đến việc phân biệt kết quả kinh doanh theo mục tiêu tài chính và mục tiêu tính thuế thực sự là một trong những nhu cầu cấp thiết nhằm hoàn thiện hơn hệ thống kế toán Việt Nam hiện nay cũng như trong thời gian tới. Hoàn thiện kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp là góp phần hoàn thiện hệ thống kế toán Việt Nam.

1.2. Khó khăn khi áp dụng VAS tại Công ty Cổ phần Truyền hình Cáp Hà Nội

Trong giai đoạn hiện nay, khó khăn mà các doanh nghiệp gặp phải là làm thế nào để có thể tuân thủ và vận dụng có hiệu quả các chuẩn mực kế toán, với việc bổ sung một số tài khoản mới phản ánh nội dung nghiệp vụ kinh tế mới và nhiều thuật ngữ mới khó hiểu, đặc biệt là chuẩn mực kế toán VAS "Thuế thu nhập doanh nghiệp". Đây cũng là một rào cản lớn đối với đội ngũ kế toán trong các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay. Thuật ngữ "Thuế thu nhập doanh nghiệp" đã có từ lâu và việc hiểu, áp dụng các quy định về thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp. Đề tài "Vận dụng chuẩn mực kế toán VAS để hoàn thiện kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp tại Công ty Cổ phần Truyền hình Cáp Hà Nội" sẽ góp phần giải quyết được những vấn đề đặt ra cả về lý luận lần thực tiễn và là một trong những đề tài mang tính cấp bách trong giai đoạn hiện nay đang thực hiện chế độ kế toán doanh nghiệp mới.

II. Thực Trạng Kế Toán Thuế TNDN Thách Thức tại Công ty

Luận văn bám sát việc đánh giá, phân tích thực trạng kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp tại một doanh nghiệp cụ thể, từ đó có cái nhìn khái quát thực trạng kế toán thuế TNDN tại các doanh nghiệp Việt Nam nói chung. Từ đó góp phần làm sáng tỏ hơn một số vấn đề cơ sở lý luận và khảo sát thực tế kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp, CMKT "Thuế thu nhập doanh nghiệp", chế độ kế toán doanh nghiệp và đề xuất một số giải pháp và điều kiện cần thiết nhằm hoàn thiện kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp.

2.1. Phân tích Thực Trạng tại Công ty Cổ phần Truyền hình Cáp Hà Nội

Với mục đích khảo sát, kiểm nghiệm từ thực tế tại Công ty Cổ phần Truyền hình Cáp Hà Nội đã hạch toán kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp, tính thuế thu nhập doanh nghiệp và áp dụng chuẩn mực kế toán như thế nào? Những vướng mắc gì mà doanh nghiệp gặp phải ? Từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp tại Công ty Cổ phần Truyền hình Cáp Hà Nội.

2.2. Đánh giá Kế toán Thuế TNDN dựa trên chuẩn mực VAS hiện hành

Luận văn hệ thống hoá một số vấn đề lý luận cơ bản về đặc điểm của kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp. Qua khảo sát đánh giá thực trạng kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp tại một doanh nghiệp cụ thể, từ đó đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp: Luận văn đề xuất một số quan điểm, giải pháp và điều kiện cơ bản cần thực hiện hoàn thiện kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp trong các doanh nghiệp Việt Nam.

III. Cách Vận Dụng VAS để Hoàn Thiện Kế Toán Thuế TNDN Hiệu Quả

Để hiểu rõ hơn về thuế TNDN, trước hết chúng ta nên tìm hiểu về thu nhập. Thu nhập là tổng các giá trị mà một chủ thể nào đó nhận được trong nền kinh tế xã hội thông qua quá trình phân phối, thu nhập quốc dân trong một thời hạn nhất định, không phân biệt nguồn gốc hình thành từ lao động, tài sản hay đầu tư. Thuế thu nhập là một loại thuế đánh trực tiếp vào thu nhập thực tế của các cá nhân hoặc các pháp nhân nhưng không phải toàn bộ thu nhập của các thể nhân và pháp nhân đều là đối tượng đánh thuế thu nhập, mà thuế thu nhập điều chỉnh hay thu trên phần thu nhập chịu thuế tức là khoản thu nhập sau khi đã được miễn trừ chi phí hợp lý.

3.1. Vai trò của Thuế TNDN trong Ngân sách Nhà nước và Xã hội

Thuế thu nhập đóng vai trò rất quan trọng trong việc đảm bảo nguồn thu Ngân sách cho Nhà nước và thực hiện các chức năng quản lý, điều tiết vĩ mô của Nhà nước đối với các hoạt động kinh tế, xã hội trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân. Thuế TNDN là một loại thuế trực thu chỉ đánh vào thu nhập của DN, người nộp thuế là DN được thành lập theo pháp luật Việt Nam, dưới mòi hình thức: Công ty TNHH, Công ty cổ phần, DN Nhà nước.

3.2. Sự khác biệt giữa Lợi Nhuận Kế Toán và Thu Nhập Chịu Thuế

Thuế TNDN tính trên thu nhập với thuế suất nhất định (không phải là thuế suất luỹ tiến). Thu nhập tính thuế không đồng nhất với lợi nhuận kế toán. Thu nhập tính thuế thường lớn hơn lợi nhuận kế toán. Trên thực tế, giữa lợi nhuận kế toán và thu nhập tính thuế thường có sự chênh lệch nhau do có sự khác nhau giữa quy định về việc xác định lợi nhuận kế toán và quy định về việc xác định thu nhập chịu thuế.

IV. Ưu Đãi Thuế TNDN Áp Dụng Theo Chuẩn Mực Kế Toán VAS

Thuế TNDN ra đời bắt nguồn từ các lý do chủ yếu sau: Thuế TNDN được sử dụng để điều tiết thu nhập của các nhà đầu tư, SXKD nhằm góp phần đảm bảo công bằng xã hội. Thuế TNDN -là một trong các nguồn thu quan trọng của Ngân sách Nhà nước và có xu hướng tăng lên cùng với sự tăng trưởng của nền kinh tế. Khi nền kinh tế phát triển, đầu tư gia tăng, thu nhập của các doanh nghiệp và của các nhà đầu tư tăng lên làm cho khả năng huy động nguồn tài chính cho Nhà nước thông qua thuế TNDN ngày càng ổn định và vững chắc.

4.1. Đặc điểm của Thuế TNDN Tính Cưỡng Chế và Tính Pháp Lý

Nghiên cứu về thuế TNDN người ta nhận thấy ngoài những đặc điểm chung của thuế là có tính cưỡng chế và tính pháp lý cao, là khoản đóng góp không mang tính hoàn trả trực tiếp; thuế TNDN còn có một số đặc điểm riêng, cụ thể là: - Thuế TNDN là thuế trực thu, đối tượng nộp thuế TNDN là các doanh nghiệp, các nhà đầu tư thuộc các thành phần kinh tế khác nhau đồng thời cũng là người chịu thuế

4.2. Vai trò của Thuế TNDN Đảm bảo công bằng xã hội

Thuế TNDN thể hiện vai trò đặc trưng của thuế là bảo đảm công bằng xã hội. Là sắc thuế trực thu, thuế TNDN có khả năng đảm bảo công bằng theo chiều dọc: Đối tượng nộp thuế có thu nhập chịu thuế cao thì nộp thuế nhiều, đối tượng nộp thuế có thu nhập thấp thì nộp thuế ít. Đối tượng nộp thuế gặp khó khăn thì được giảm thuế, được chuyển lỗ sang những năm sau. thuế TNDN có nhiều mức thuế suất ưu đãi khác nhau.

V. Quy Trình Kê Khai và Quyết Toán Thuế TNDN Chuẩn VAS Mới

Trong điều kiện kinh tế thị trường cạnh tranh, thu nhập của cá nhân hay tổ chức phụ thuộc chủ yếu vào việc cung cấp các yếu tố sản xuất (vốn, lao động, công nghệ.) Sự phân hoá giàu nghèo là điều kiện không thể tránh khỏi. Trong hoàn cảnh đó, thuế TNDN sẽ là một biện pháp tốt để rút ngắn khoảng cách giàu nghèo giữa các thành viên trong xã hội. Theo Luật thuế TNDN, các đối tượng nộp thuế có nghĩa vụ tự khai và tự tính số thuế phải nộp, đồng thời phải tự chịu trách nhiệm về các số liệu kê khai.

5.1. Vai trò của Thuế TNDN Nâng cao trình độ hạch toán

Để đảm bảo thu đúng, thu đủ thuế TNDN, cơ quan thuế phải chú trọng công tác thanh tra, kiểm tra người nộp thuế, qua đó phát hiện những sai sót hoặc biểu hiện tiêu cực trong quá trình hạch toán kế toán của người nộp thuế và tuỳ vào từng trường hợp sai phạm mà cán bộ thuế sẽ áp dụng các biện pháp xử lý kịp thời. Nhờ đó ý thức của người nộp thuế đã dần được nâng cao và công tác hạch toán kế toán cũng từng bước hoàn thiện hơn.

5.2. Vai trò của Thuế TNDN Đánh giá hiệu quả hoạt động

Nhìn vào số thuế TNDN mà đơn vị phải nộp, so sánh với số thuế TNDN của các doanh nghiệp cùng ngành ở địa phương và trong cả nước có thể đánh giá khái quát về hiệu quả SXKD của đơn vị. Vì doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả, có lãi thì mới phát sinh số thuế phải nộp và hiệu quả hoạt động SXKD của DN càng lớn thì số thuế TNDN phải nộp càng cao nếu số thuế thu nhập của DN phải nộp tăng lên qua các năm thì chứng tỏ doanh nghiệp có mức tăng trưởng khá và ngược lại là hoạt động SXKD của doanh nghiệp đang giảm sút. Như vậy, thuế TNDN là một công cụ đánh giá hiệu quả SXKD của đơn vị một cách khá chính xác.

VI. Điều Chỉnh Thuế TNDN theo VAS Hướng Dẫn Chi Tiết 2024

Luật thuế TNDN số 14/2008/QH12 ngày 03/6/2008 được đưa vào thực hiện từ 01/01/2009 sửa đổi thay thế Luật thuế TNDN số 09/2003/QH11, đã mở rộng đối tượng chịu thuế bao gồm toàn bộ thu nhập nhận được trong nền kinh tế thị trường và thống nhất áp dụng đối với mọi thành phần kinh tế và mọi loại hình doanh nghiệp, giữa đối tượng đầu tư nước ngoài và các doanh nghiệp trong nước, tạo nên một môi trường cạnh tranh bình đẳng, lành mạnh hơn trong điều kiện mới của nền kinh tế, tạo cho nền kinh tế đất nước nhanh chóng hội nhập với nền kinh tế khu vực và thế giới.

6.1. Phạm vi áp dụng Thuế TNDN

Được quy định tại Thông tư số 123/2012/TT-BTC ngày 27/07/2012 là những tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ (gọi chung là SXKD) có thu nhập phải nộp thuế TNDN. Tổ chức kinh doanh hàng hoá, dịch vụ bao gồm: Các doanh nghiệp, công ty hoạt động theo Luật DN, Luật đầu tư; các công ty nước ngoài, tổ chức nước ngoài hoạt động KD ở Việt Nam không theo Luật đầu tư và Luật DN; doanh nghiệp tư nhân, HTX, liên hiệp HTX, tổ chức hợp tác; tổ chức kinh tế của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp, đơn vị vũ trang nhân dân, cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp có tổ chức sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ.

6.2. Đối tượng nộp thuế TNDN theo Thông tư 123 2012 TT BTC

Đối với các cá nhân trong nước SXKD hàng hoá, dịch vụ (gồm cá nhân và nhóm cá nhân kinh doanh, hộ kinh doanh cá thể, cá nhân hành nghề độc lập như Bác sỹ, Luật sư, Kiểm toán, hoạ sỹ, kiến trúc sư. Đối với các cá nhân nước ngoài kinh doanh có thu nhập phát sinh tại Việt Nam hay công ty ở nước ngoài có hoạt động kinh doanh thông qua cơ sở thường trú...

Tổng quan nghiên cứu

Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn thu ngân sách nhà nước và điều tiết hoạt động kinh tế vĩ mô. Theo Luật thuế TNDN số 14/2008/QH12, thuế TNDN áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh tại Việt Nam với thuế suất phổ biến là 25%. Tuy nhiên, việc xác định thu nhập chịu thuế và lợi nhuận kế toán còn nhiều khác biệt, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc hạch toán và kê khai thuế. Công ty cổ phần Truyền hình cáp Hà Nội, với hơn 70% vốn nhà nước, là một trong những doanh nghiệp điển hình trong lĩnh vực truyền hình cáp tại Hà Nội, đang đối mặt với những thách thức trong việc áp dụng chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) để hoàn thiện kế toán thuế TNDN.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo sát thực trạng kế toán thuế TNDN tại Công ty cổ phần Truyền hình cáp Hà Nội, phân tích các vướng mắc trong việc vận dụng chuẩn mực kế toán VAS 17 "Thuế thu nhập doanh nghiệp", từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện hệ thống kế toán thuế TNDN phù hợp với quy định pháp luật và thực tiễn doanh nghiệp. Nghiên cứu tập trung trong giai đoạn từ năm 2010 đến 2015, tại trụ sở chính của công ty tại quận Đống Đa, Hà Nội.

Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc nâng cao chất lượng thông tin kế toán thuế, giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật thuế, đồng thời cải thiện hiệu quả quản lý tài chính và minh bạch báo cáo tài chính. Kết quả nghiên cứu cũng góp phần hoàn thiện hệ thống kế toán Việt Nam, hướng tới sự hội nhập với chuẩn mực kế toán quốc tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai chuẩn mực kế toán chủ đạo: Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 17 (VAS 17) về Thuế thu nhập doanh nghiệp và Chuẩn mực kế toán quốc tế IAS 12. VAS 17 quy định nguyên tắc ghi nhận thuế thu nhập hiện hành và thuế thu nhập hoãn lại, phân biệt rõ các loại chênh lệch tạm thời và vĩnh viễn trong xác định thu nhập chịu thuế. IAS 12 cung cấp cơ sở lý luận quốc tế về kế toán thuế thu nhập, trong đó nhấn mạnh việc ghi nhận tài sản và nợ thuế hoãn lại dựa trên các chênh lệch tạm thời giữa giá trị kế toán và cơ sở tính thuế của tài sản, nợ phải trả.

Các khái niệm chính bao gồm:

• Thuế thu nhập hiện hành: Số thuế phải nộp dựa trên thu nhập chịu thuế của kỳ hiện tại.
• Thuế thu nhập hoãn lại: Thuế phát sinh do chênh lệch tạm thời giữa lợi nhuận kế toán và lợi nhuận tính thuế.
• Chênh lệch tạm thời: Khoản chênh lệch sẽ được khấu trừ hoặc chịu thuế trong các kỳ tương lai.
• Chênh lệch vĩnh viễn: Khoản chênh lệch không được khấu trừ hoặc không chịu thuế, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận kế toán và thuế.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích định tính kết hợp định lượng dựa trên số liệu thực tế tại Công ty cổ phần Truyền hình cáp Hà Nội. Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ số liệu kế toán thuế TNDN của công ty trong giai đoạn 2010-2015. Phương pháp chọn mẫu là phương pháp phi xác suất, tập trung vào một doanh nghiệp điển hình nhằm phân tích sâu thực trạng và đề xuất giải pháp.

Nguồn dữ liệu chính bao gồm báo cáo tài chính, sổ sách kế toán, hồ sơ thuế và các tài liệu nội bộ của công ty. Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phương pháp so sánh, đối chiếu giữa quy định pháp luật, chuẩn mực kế toán và thực tế áp dụng tại doanh nghiệp. Quá trình nghiên cứu được tiến hành theo timeline: thu thập dữ liệu (3 tháng), phân tích và đánh giá (4 tháng), đề xuất giải pháp (2 tháng), hoàn thiện luận văn (1 tháng).

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng áp dụng chuẩn mực kế toán VAS 17 tại công ty còn hạn chế
   Qua khảo sát, công ty đã áp dụng VAS 17 trong hạch toán thuế TNDN nhưng còn nhiều khó khăn trong việc phân biệt chênh lệch tạm thời và vĩnh viễn. Khoảng 30% số liệu kế toán thuế chưa phản ánh chính xác các khoản chênh lệch này, dẫn đến sai lệch trong xác định chi phí thuế hiện hành và thuế hoãn lại.

2. Chênh lệch giữa lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế phổ biến
   Số liệu cho thấy thu nhập chịu thuế thường cao hơn lợi nhuận kế toán khoảng 15-20% do các khoản chi phí không được trừ khi tính thuế như chi phí quảng cáo vượt mức, chi phí phạt vi phạm hành chính. Điều này ảnh hưởng đến số thuế TNDN phải nộp và làm giảm tính minh bạch của báo cáo tài chính.

3. Công tác ghi nhận và trình bày thuế TNDN trên báo cáo tài chính chưa đầy đủ
   Công ty chưa thực hiện đầy đủ việc thuyết minh các khoản tài sản thuế thu nhập hoãn lại và nợ thuế hoãn lại theo yêu cầu của VAS 17. Khoảng 40% báo cáo tài chính trong giai đoạn nghiên cứu thiếu các thông tin chi tiết về thuế hoãn lại, gây khó khăn cho người sử dụng thông tin.

4. Quản lý thuế và tuân thủ pháp luật còn tồn tại vướng mắc
   Việc kê khai, nộp thuế tạm tính và quyết toán thuế TNDN chưa đồng bộ, dẫn đến tình trạng nộp thiếu hoặc nộp thừa thuế trong một số quý. Tỷ lệ sai sót trong kê khai thuế khoảng 10%, ảnh hưởng đến uy tín và hiệu quả tài chính của công ty.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các tồn tại trên xuất phát từ sự phức tạp của chuẩn mực kế toán VAS 17, đặc biệt là các quy định về chênh lệch tạm thời và vĩnh viễn, cũng như sự thiếu hụt về năng lực chuyên môn của đội ngũ kế toán. So sánh với một số nghiên cứu trong ngành, các doanh nghiệp cùng quy mô cũng gặp phải tình trạng tương tự, cho thấy đây là vấn đề phổ biến trong bối cảnh áp dụng chuẩn mực kế toán mới tại Việt Nam.

Việc thiếu minh bạch trong trình bày thông tin thuế trên báo cáo tài chính làm giảm khả năng đánh giá hiệu quả hoạt động và rủi ro thuế của doanh nghiệp. Các biểu đồ so sánh tỷ lệ chênh lệch thu nhập chịu thuế và lợi nhuận kế toán qua các năm có thể minh họa rõ nét xu hướng này, đồng thời bảng tổng hợp các khoản chi phí không được trừ sẽ giúp làm rõ nguyên nhân chênh lệch.

Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực kế toán, hoàn thiện quy trình quản lý thuế và tăng cường tuân thủ pháp luật để đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong kế toán thuế TNDN.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ kế toán
   Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về chuẩn mực kế toán VAS 17 và các quy định thuế TNDN nhằm giúp kế toán viên hiểu rõ và vận dụng chính xác các quy định về chênh lệch tạm thời, vĩnh viễn và ghi nhận thuế hoãn lại. Thời gian thực hiện: trong 6 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo công ty phối hợp với các tổ chức đào tạo chuyên ngành.

2. Hoàn thiện quy trình hạch toán và kiểm soát nội bộ
   Xây dựng và áp dụng quy trình chuẩn trong việc ghi nhận, phân loại các khoản thu nhập, chi phí và chênh lệch thuế nhằm giảm thiểu sai sót trong hạch toán thuế TNDN. Thời gian thực hiện: 3 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng Kế toán và Phòng Kiểm soát nội bộ.

3. Tăng cường công tác thuyết minh và minh bạch báo cáo tài chính
   Cập nhật và bổ sung đầy đủ các thông tin liên quan đến thuế thu nhập hiện hành và thuế thu nhập hoãn lại trong báo cáo tài chính theo đúng quy định của VAS 17, giúp các bên liên quan có cái nhìn chính xác về tình hình tài chính và thuế của công ty. Thời gian thực hiện: áp dụng ngay cho kỳ báo cáo tài chính tiếp theo. Chủ thể thực hiện: Phòng Kế toán và Ban Giám đốc.

4. Tăng cường phối hợp với cơ quan thuế và tuân thủ pháp luật
   Thiết lập kênh liên lạc thường xuyên với cơ quan thuế để cập nhật kịp thời các quy định mới, đồng thời thực hiện nghiêm túc việc kê khai, nộp thuế tạm tính và quyết toán thuế đúng hạn, tránh sai sót và rủi ro pháp lý. Thời gian thực hiện: liên tục. Chủ thể thực hiện: Phòng Tài chính – Kế toán và Ban Lãnh đạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong lĩnh vực dịch vụ truyền hình và viễn thông
   Có thể áp dụng các giải pháp hoàn thiện kế toán thuế TNDN để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và tuân thủ pháp luật thuế.

2. Phòng kế toán và tài chính của các doanh nghiệp nhà nước và cổ phần
   Nghiên cứu giúp cải thiện quy trình hạch toán thuế, đặc biệt trong việc áp dụng chuẩn mực kế toán VAS 17 và xử lý các chênh lệch thuế.

3. Cơ quan quản lý thuế và các tổ chức kiểm toán
   Tham khảo để hiểu rõ hơn về thực trạng áp dụng chuẩn mực kế toán thuế tại doanh nghiệp, từ đó xây dựng chính sách và hướng dẫn phù hợp.

4. Giảng viên và sinh viên chuyên ngành kế toán, tài chính doanh nghiệp
   Tài liệu tham khảo hữu ích cho việc nghiên cứu, giảng dạy về kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp và áp dụng chuẩn mực kế toán Việt Nam.

Câu hỏi thường gặp

1. Chuẩn mực kế toán VAS 17 có vai trò gì trong kế toán thuế TNDN?
   VAS 17 quy định nguyên tắc ghi nhận thuế thu nhập hiện hành và thuế thu nhập hoãn lại, giúp doanh nghiệp phân biệt rõ các khoản chênh lệch tạm thời và vĩnh viễn, từ đó phản ánh chính xác chi phí thuế trên báo cáo tài chính.

2. Chênh lệch tạm thời và chênh lệch vĩnh viễn khác nhau như thế nào?
   Chênh lệch tạm thời là khoản chênh lệch sẽ được điều chỉnh trong các kỳ tương lai, còn chênh lệch vĩnh viễn là khoản chênh lệch không được điều chỉnh và ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận kế toán và thuế.

3. Tại sao lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế thường không bằng nhau?
   Do các khoản chi phí không được trừ khi tính thuế như chi phí phạt, chi phí quảng cáo vượt mức quy định, hoặc các khoản thu nhập không chịu thuế, dẫn đến sự khác biệt giữa hai con số này.

4. Làm thế nào để ghi nhận thuế thu nhập hoãn lại trên báo cáo tài chính?
   Thuế thu nhập hoãn lại được ghi nhận dựa trên các chênh lệch tạm thời giữa giá trị kế toán và cơ sở tính thuế của tài sản, nợ phải trả, phản ánh dưới dạng tài sản hoặc nợ thuế hoãn lại trên bảng cân đối kế toán.

5. Doanh nghiệp cần làm gì để hoàn thiện kế toán thuế TNDN?
   Doanh nghiệp cần nâng cao năng lực kế toán, hoàn thiện quy trình hạch toán, tăng cường minh bạch báo cáo tài chính và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật về thuế và chuẩn mực kế toán.

Kết luận

• Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực trạng kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp tại Công ty cổ phần Truyền hình cáp Hà Nội, làm rõ các khó khăn trong áp dụng chuẩn mực kế toán VAS 17.
• Phân tích chi tiết các chênh lệch tạm thời và vĩnh viễn, cũng như việc ghi nhận thuế thu nhập hiện hành và thuế thu nhập hoãn lại trong kế toán thuế TNDN.
• Đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực kế toán, hoàn thiện quy trình hạch toán và tăng cường minh bạch báo cáo tài chính nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thuế.
• Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, góp phần hoàn thiện hệ thống kế toán Việt Nam và hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ pháp luật thuế.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai đào tạo, xây dựng quy trình chuẩn và tăng cường phối hợp với cơ quan thuế để đảm bảo thực hiện hiệu quả các giải pháp đề xuất.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao chất lượng kế toán thuế TNDN tại doanh nghiệp bạn!