Vai Trò Của Nhà Nước Trong Chuyển Đổi Số Ngành Nông Nghiệp Tại Hà Nội

Chuyển đổi số trong nông nghiệp là quá trình tích hợp công nghệ số vào tất cả các khía cạnh của hoạt động nông nghiệp, từ khâu sản xuất, chế biến đến phân phối và tiêu thụ. Bản chất của chuyển đổi số là tái cấu trúc quy trình, mô hình kinh doanh, không chỉ đơn thuần là số hóa dữ liệu. Theo Siebel (2019), chuyển đổi số là công cụ hỗ trợ thay đổi ngành nghề để tồn tại và phát triển trong kỷ nguyên số. Số hóa chỉ là một giai đoạn quan trọng trong chuyển đổi số, nhằm chuyển đổi thông tin tương tự thành thông tin số.

Chuyển đổi số mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho nông nghiệp Hà Nội. Nó giúp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm chi phí và gia tăng lợi nhuận cho người nông dân. Đồng thời, chuyển đổi số còn góp phần tạo ra vành đai an ninh lương thực, đảm bảo nguồn cung ổn định cho thị trường Thủ đô. Ứng dụng công nghệ số còn giúp cải thiện quy mô, phương thức sản xuất và quản lý, tạo điều kiện cho phát triển bền vững nông nghiệp thông qua chuyển đổi số.

Hạ tầng công nghệ thông tin ở khu vực nông thôn Hà Nội còn nhiều hạn chế, đặc biệt là ở các huyện ngoại thành. Đường truyền internet chưa ổn định, thiết bị còn thiếu thốn, gây khó khăn cho việc ứng dụng công nghệ số vào sản xuất và quản lý. Nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn về công nghệ thông tin trong lĩnh vực nông nghiệp còn thiếu, gây cản trở cho quá trình ứng dụng công nghệ trong nông nghiệp Hà Nội.

Các chính sách hỗ trợ chuyển đổi số nông nghiệp hiện nay còn thiếu đồng bộ, chưa bao phủ hết các khâu trong chuỗi giá trị nông nghiệp. Thủ tục hành chính còn rườm rà, gây khó khăn cho doanh nghiệp và người dân trong việc tiếp cận các nguồn vốn và chính sách ưu đãi. Cần có những chính sách đột phá, tạo động lực mạnh mẽ để thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực này.

Nhiều nông dân vẫn còn giữ thói quen sản xuất truyền thống, chưa nhận thức đầy đủ về lợi ích của chuyển đổi số. Tâm lý e ngại thay đổi, sợ rủi ro cũng là một rào cản lớn. Cần tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức cho người dân về vai trò và lợi ích của nông nghiệp 4.0 Hà Nội.

Nhà nước cần xây dựng chiến lược chuyển đổi số nông nghiệp dài hạn, có tầm nhìn và mục tiêu cụ thể. Các chính sách hỗ trợ cần được thiết kế một cách đồng bộ, bao phủ toàn bộ chuỗi giá trị nông nghiệp, từ sản xuất, chế biến đến phân phối và tiêu thụ. Cần có cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và phát triển công nghệ mới trong lĩnh vực nông nghiệp.

Nhà nước cần tăng cường đầu tư vào hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông ở khu vực nông thôn, đảm bảo đường truyền internet ổn định, phủ sóng rộng khắp. Cần xây dựng các trung tâm dữ liệu nông nghiệp, cung cấp thông tin về thị trường, thời tiết, kỹ thuật canh tác cho người nông dân. Theo Hà Thành Công (2021), công nghệ thông tin và truyền thông thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở các vùng miền.

Nhà nước cần chú trọng đào tạo nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn về công nghệ thông tin trong lĩnh vực nông nghiệp. Cần tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn cho người nông dân về kỹ năng sử dụng công nghệ số, giúp họ tiếp cận và ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất. Cần có chính sách thu hút và giữ chân nhân tài trong lĩnh vực này.

Cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật liên quan đến chuyển đổi số nông nghiệp, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân. Cần đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm thiểu chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp. Cần có chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng cho các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ số trong nông nghiệp.

Nhà nước cần tăng cường đầu tư vào hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông, đặc biệt là ở khu vực nông thôn. Cần khuyến khích hợp tác công tư trong lĩnh vực chuyển đổi số nông nghiệp, huy động nguồn lực từ khu vực tư nhân để đầu tư vào nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ mới. Cần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao.

Cần tăng cường đào tạo, tập huấn cho người nông dân về kỹ năng sử dụng công nghệ số, giúp họ tiếp cận và ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất. Cần hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực quản lý, điều hành, ứng dụng công nghệ số vào hoạt động sản xuất kinh doanh. Cần xây dựng các mô hình chuyển đổi số nông nghiệp thành công để nhân rộng.

Nhiều quốc gia trên thế giới đã đạt được những thành công đáng kể trong chuyển đổi số nông nghiệp. Ví dụ, Israel là quốc gia hàng đầu về công nghệ tưới tiêu, Hà Lan là quốc gia đi đầu về nông nghiệp công nghệ cao. Việc nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm của các nước này sẽ giúp Hà Nội rút ngắn thời gian và chi phí trong quá trình chuyển đổi số.

Tại Việt Nam, một số địa phương đã triển khai thành công các mô hình chuyển đổi số nông nghiệp, như mô hình trồng rau hữu cơ theo tiêu chuẩn VietGAP, mô hình nuôi tôm công nghệ cao. Việc đánh giá, nhân rộng các mô hình này sẽ giúp Hà Nội đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số.

Từ kinh nghiệm quốc tế và trong nước, Hà Nội có thể rút ra những bài học quan trọng trong chuyển đổi số nông nghiệp. Đó là cần có sự quyết tâm cao của lãnh đạo, sự tham gia tích cực của người dân và doanh nghiệp, sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương. Cần có chiến lược rõ ràng, chính sách hỗ trợ đồng bộ và nguồn lực đầu tư đủ mạnh.

Trong tương lai, nông nghiệp số tại Hà Nội sẽ phát triển mạnh mẽ, với sự ứng dụng rộng rãi của các công nghệ tiên tiến. Các trang trại sẽ được tự động hóa, quy trình sản xuất sẽ được tối ưu hóa, chất lượng sản phẩm sẽ được nâng cao. Người nông dân sẽ trở thành những nhà quản lý trang trại thông minh, có khả năng đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu.

Chuyển đổi số sẽ có tác động tích cực đến năng suất và thu nhập của người nông dân. Năng suất cây trồng, vật nuôi sẽ tăng lên nhờ ứng dụng các công nghệ tiên tiến. Chi phí sản xuất sẽ giảm xuống nhờ tối ưu hóa quy trình. Giá trị gia tăng của sản phẩm sẽ tăng lên nhờ chế biến sâu và xây dựng thương hiệu.

Chuyển đổi số góp phần vào sự phát triển bền vững của nông nghiệp Hà Nội. Ứng dụng công nghệ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ đa dạng sinh học. Nông nghiệp số tạo ra những sản phẩm an toàn, chất lượng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng.