I. Tổng quan nghiên cứu
Luận án nghiên cứu tác động truyền dẫn chính sách tiền tệ qua kênh tín dụng dưới ảnh hưởng của năng lực cạnh tranh ngân hàng tại Việt Nam. Mục tiêu chính là phân tích cơ chế truyền dẫn CSTT thông qua kênh tín dụng và đánh giá vai trò của năng lực cạnh tranh trong quá trình này. Nghiên cứu sử dụng dữ liệu từ các nguồn đáng tin cậy như chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng tín dụng, và lãi suất tái chiết khấu từ năm 2008 đến 2017. Kết quả cho thấy lãi suất tái chiết khấu có tác động ngược chiều đến tăng trưởng tín dụng, đặc biệt trong ngắn hạn.
1.1. Lý do chọn đề tài
Việc nghiên cứu tác động truyền dẫn chính sách tiền tệ qua kênh tín dụng là cần thiết để hiểu rõ cách thức CSTT ảnh hưởng đến nền kinh tế. Tại Việt Nam, các chính sách thắt chặt tiền tệ trong giai đoạn 2008-2012 đã gây ra nhiều hệ lụy, bao gồm tình trạng thắt chặt tín dụng và gia tăng nợ xấu. Nghiên cứu này nhằm đánh giá hiệu quả của CSTT trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các ngân hàng thương mại.
1.2. Tổng quan nghiên cứu
Các nghiên cứu trước đây về tác động truyền dẫn chính sách tiền tệ qua kênh tín dụng đã chỉ ra sự tồn tại của cơ chế này, đặc biệt trong các nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào vốn ngân hàng. Nghiên cứu của Sun và cộng sự (2010) tại Trung Quốc và Mahathanaseth & Tauer (2019) tại Thái Lan đều khẳng định vai trò quan trọng của kênh tín dụng trong truyền dẫn CSTT.
II. Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Luận án dựa trên lý thuyết về chính sách tiền tệ và kênh tín dụng, đồng thời sử dụng các phương pháp đo lường năng lực cạnh tranh ngân hàng như chỉ số Lerner và Boone. Mô hình VECM được áp dụng để phân tích tác động của CSTT qua kênh tín dụng, trong khi phương pháp DGMM được sử dụng để đánh giá ảnh hưởng của năng lực cạnh tranh.
2.1. Kênh truyền dẫn chính sách tiền tệ
CSTT ảnh hưởng đến nền kinh tế thông qua các kênh như lãi suất, tỷ giá, và kênh tín dụng. Kênh tín dụng đóng vai trò bổ sung, giúp khuếch đại tác động của CSTT đến các biến số kinh tế vĩ mô thông qua cung tín dụng của ngân hàng thương mại.
2.2. Đo lường năng lực cạnh tranh ngân hàng
Năng lực cạnh tranh của các ngân hàng thương mại được đo lường thông qua chỉ số Lerner và Boone. Chỉ số Lerner phản ánh sức mạnh thị trường, trong khi chỉ số Boone đo lường hiệu quả cạnh tranh dựa trên chi phí và lợi nhuận.
III. Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Kết quả nghiên cứu cho thấy tác động truyền dẫn chính sách tiền tệ qua kênh tín dụng tồn tại trong ngắn hạn nhưng không rõ ràng trong dài hạn. Năng lực cạnh tranh cao hơn làm giảm hiệu quả truyền dẫn CSTT, đặc biệt khi các ngân hàng tăng cường sức mạnh thị trường thông qua sáp nhập hoặc tăng vốn chủ sở hữu.
3.1. Tác động của CSTT qua kênh tín dụng
Lãi suất tái chiết khấu có tác động ngược chiều đến tăng trưởng tín dụng, đặc biệt trong ngắn hạn. Khi NHNN thực hiện CSTT mở rộng, tín dụng tăng lên, nhưng tác động này không kéo dài trong dài hạn.
3.2. Ảnh hưởng của năng lực cạnh tranh
Năng lực cạnh tranh cao hơn làm giảm hiệu quả truyền dẫn CSTT qua kênh tín dụng. Các ngân hàng có sức mạnh thị trường lớn hơn thường ít phản ứng với các thay đổi trong CSTT, dẫn đến việc truyền dẫn kém hiệu quả hơn.
IV. Hàm ý chính sách và kết luận
Nghiên cứu đề xuất các hàm ý chính sách nhằm nâng cao hiệu quả truyền dẫn CSTT qua kênh tín dụng trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt. Các biện pháp bao gồm hoàn thiện công cụ CSTT, kiểm soát nguồn vốn chủ sở hữu, và tạo điều kiện phát triển năng lực cạnh tranh đồng đều giữa các ngân hàng thương mại.
4.1. Nâng cao năng lực điều hành CSTT
NHNN cần hoàn thiện các công cụ CSTT để đảm bảo hiệu quả truyền dẫn, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các ngân hàng thương mại.
4.2. Phát triển năng lực cạnh tranh đồng đều
Việc tạo điều kiện phát triển năng lực cạnh tranh đồng đều giữa các ngân hàng sẽ giúp tăng cường hiệu quả truyền dẫn CSTT qua kênh tín dụng, đảm bảo sự ổn định của nền kinh tế.
