Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế chia sẻ phát triển mạnh mẽ và cạnh tranh ngày càng khốc liệt, các doanh nghiệp sản xuất vừa và nhỏ tại Việt Nam đang hướng tới phát triển bền vững thông qua việc nâng cao hiệu quả quản lý và tiết kiệm chi phí sản xuất. Theo báo cáo ngành, việc tổ chức môi trường làm việc khoa học, cải tiến liên tục và chuẩn hóa tài liệu là những yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp tăng năng suất và giảm lãng phí. Luận văn tập trung nghiên cứu triển khai nguyên tắc 5S trong công nghiệp sản xuất tại Công ty Cổ phần BT International (BTI) – một nhà cung cấp thiết bị bếp công nghiệp cho các dự án khách sạn 4-5 sao tại Việt Nam và khu vực.

Mục tiêu nghiên cứu cụ thể gồm: giảm 20% thời gian tìm kiếm dụng cụ tại trạm hàn gá, tiết kiệm ít nhất 500 triệu đồng chi phí, tăng 10% năng suất lao động và cải thiện 2% hiệu quả sử dụng không gian kho. Phạm vi nghiên cứu được thực hiện tại nhà máy BTI ở tỉnh Đồng Nai trong khoảng thời gian từ tháng 6/2019 đến tháng 5/2020. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, giảm chi phí và cải thiện môi trường làm việc, từ đó góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp sản xuất vừa và nhỏ tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai lý thuyết chính: nguyên tắc 5S và phương pháp Kaizen. 5S là mô hình quản lý môi trường làm việc gồm 5 bước: Seiri (Sàng lọc), Seiton (Sắp xếp), Seiso (Sạch sẽ), Seiketsu (Chuẩn hóa), và Shitsuke (Duy trì). Mô hình này xuất phát từ Nhật Bản, được áp dụng rộng rãi trong quản lý sản xuất nhằm tạo ra môi trường làm việc gọn gàng, an toàn và hiệu quả. Kaizen là triết lý cải tiến liên tục, tập trung vào việc loại bỏ lãng phí và nâng cao năng suất thông qua sự tham gia của toàn bộ nhân viên.

Ngoài ra, nghiên cứu còn ứng dụng chu trình PDCA (Plan-Do-Check-Act) để quản lý và cải tiến quy trình, kết hợp các công cụ quản lý như phân tích chi phí-lợi ích, quản lý trực quan (Visual Management), bảo trì tự chủ (Autonomous Maintenance) và bảo trì phòng ngừa (Preventive Maintenance). Các khái niệm chính bao gồm: lãng phí trong sản xuất (7 loại lãng phí), hiệu quả sử dụng không gian, và năng suất lao động.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính được thu thập từ thực tế hoạt động sản xuất tại nhà máy BTI, bao gồm số liệu về thời gian tìm kiếm dụng cụ, chi phí vận hành, năng suất lao động và hiệu quả sử dụng không gian kho. Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ khu vực sản xuất và kho hàng tại nhà máy với khoảng 50 công nhân và nhân viên tham gia.

Phương pháp chọn mẫu là phương pháp phi xác suất, tập trung vào các khu vực trọng điểm như trạm hàn gá, khu CNC, kho nguyên vật liệu và kho thành phẩm. Phân tích dữ liệu sử dụng các công cụ thống kê mô tả, so sánh trước và sau khi triển khai 5S và Kaizen, đồng thời áp dụng phân tích chi phí-lợi ích để đánh giá hiệu quả kinh tế của dự án.

Timeline nghiên cứu kéo dài 74 ngày cho giai đoạn triển khai 5S, từ tháng 6/2019 đến tháng 8/2019, tiếp theo là giai đoạn duy trì và đánh giá kết quả trong vòng 9 tháng tiếp theo.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Giảm thời gian tìm kiếm dụng cụ tại trạm hàn gá: Sau khi triển khai 5S, thời gian tìm kiếm dụng cụ giảm 20%, giúp tiết kiệm đáng kể thời gian và tăng hiệu quả công việc.

  2. Tiết kiệm chi phí vận hành: Dự án giúp tiết kiệm ít nhất 500 triệu đồng chi phí vận hành trong vòng một năm, chủ yếu nhờ giảm lãng phí vật tư và tối ưu hóa không gian kho.

  3. Tăng năng suất lao động: Năng suất lao động toàn nhà máy tăng 11.6%, trong đó khu vực hàn tăng 13.2%, thể hiện sự cải thiện rõ rệt về hiệu quả sản xuất.

  4. Cải thiện hiệu quả sử dụng không gian kho: Hiệu quả sử dụng diện tích kho tăng 17%, trong khi hiệu quả sử dụng không gian lưu trữ tài liệu và công cụ tăng 3.75%, giúp giảm chi phí lưu kho và tăng tính khoa học trong quản lý.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các cải tiến trên là việc loại bỏ các vật dụng không cần thiết, sắp xếp khoa học và duy trì môi trường làm việc sạch sẽ, an toàn theo nguyên tắc 5S. Việc áp dụng chu trình PDCA giúp liên tục kiểm tra và điều chỉnh các hoạt động, đảm bảo duy trì hiệu quả lâu dài. So với các nghiên cứu trong ngành, kết quả này tương đồng với các báo cáo về hiệu quả của 5S và Kaizen tại các công ty Nhật Bản và các doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam.

Biểu đồ so sánh năng suất trước và sau khi áp dụng 5S thể hiện sự tăng trưởng ổn định, trong khi bảng thống kê chi phí vận hành cho thấy sự giảm đáng kể các khoản chi không cần thiết. Ngoài ra, việc xây dựng các phần mềm quản lý tài liệu và công cụ cũng góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và giảm thời gian tìm kiếm.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Triển khai rộng rãi 5S tại các khu vực sản xuất khác: Mở rộng áp dụng 5S sang các bộ phận CNC, hoàn thiện và kho để tối ưu hóa toàn bộ quy trình sản xuất, dự kiến trong vòng 6 tháng tới, do Ban Quản lý nhà máy chủ trì.

  2. Tổ chức đào tạo và huấn luyện liên tục cho nhân viên: Đào tạo nâng cao nhận thức và kỹ năng thực hiện 5S và Kaizen, nhằm duy trì và phát huy hiệu quả, thực hiện định kỳ hàng quý, do phòng Nhân sự phối hợp với Ban 5S thực hiện.

  3. Xây dựng hệ thống đánh giá và khen thưởng hiệu quả 5S: Thiết lập chương trình khen thưởng dựa trên kết quả thực hiện 5S để khuyến khích sáng kiến cải tiến, áp dụng ngay trong năm tài chính hiện tại, do Ban Lãnh đạo công ty quản lý.

  4. Phát triển phần mềm quản lý tài liệu và công cụ: Nâng cấp và mở rộng phần mềm quản lý hiện có để hỗ trợ công tác kiểm soát tài sản, giảm thời gian tìm kiếm và thất thoát, hoàn thành trong 12 tháng, do phòng Công nghệ thông tin đảm nhiệm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các nhà quản lý sản xuất tại doanh nghiệp vừa và nhỏ: Nhận biết được lợi ích thiết thực của 5S và Kaizen trong việc nâng cao năng suất và giảm chi phí.

  2. Chuyên gia tư vấn cải tiến quy trình sản xuất: Áp dụng các phương pháp quản lý hiện đại và thực tiễn để tư vấn cho khách hàng trong ngành công nghiệp chế tạo.

  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành kỹ thuật công nghiệp, quản lý sản xuất: Học hỏi mô hình triển khai 5S thực tế, kết hợp với các công cụ quản lý như PDCA, TPM, TQM.

  4. Các nhà hoạch định chính sách và tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp: Tham khảo để xây dựng các chương trình hỗ trợ nâng cao năng lực quản lý sản xuất cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Câu hỏi thường gặp

  1. 5S là gì và tại sao nó quan trọng trong sản xuất?
    5S là phương pháp quản lý môi trường làm việc gồm 5 bước: Sàng lọc, Sắp xếp, Sạch sẽ, Chuẩn hóa và Duy trì. Nó giúp loại bỏ lãng phí, tạo môi trường làm việc an toàn, gọn gàng, từ đó nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

  2. Làm thế nào để đo lường hiệu quả của việc triển khai 5S?
    Hiệu quả được đo bằng các chỉ số như giảm thời gian tìm kiếm dụng cụ, tiết kiệm chi phí vận hành, tăng năng suất lao động và cải thiện hiệu quả sử dụng không gian. Ví dụ, nghiên cứu tại BTI cho thấy giảm 20% thời gian tìm kiếm và tăng 11.6% năng suất.

  3. Kaizen khác gì so với 5S?
    Kaizen là triết lý cải tiến liên tục tập trung vào việc loại bỏ lãng phí và nâng cao hiệu quả công việc qua sự tham gia của toàn bộ nhân viên. 5S là một phần trong Kaizen, tập trung vào tổ chức môi trường làm việc.

  4. Chu trình PDCA được áp dụng như thế nào trong nghiên cứu này?
    PDCA được sử dụng để lập kế hoạch (Plan), thực hiện (Do), kiểm tra (Check) và điều chỉnh (Act) các hoạt động 5S và Kaizen, đảm bảo cải tiến liên tục và duy trì hiệu quả lâu dài.

  5. Có thể áp dụng kết quả nghiên cứu này cho các ngành công nghiệp khác không?
    Có, nguyên tắc 5S và Kaizen là các phương pháp quản lý phổ biến, có thể áp dụng linh hoạt trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất và quản lý.

Kết luận

  • Triển khai nguyên tắc 5S tại BT International đã giúp giảm 20% thời gian tìm kiếm dụng cụ và tiết kiệm ít nhất 500 triệu đồng chi phí vận hành.
  • Năng suất lao động toàn nhà máy tăng 11.6%, khu vực hàn tăng 13.2%, hiệu quả sử dụng không gian kho tăng 17%.
  • Việc áp dụng chu trình PDCA kết hợp Kaizen và các công cụ quản lý hiện đại đã tạo ra môi trường làm việc khoa học, an toàn và hiệu quả.
  • Các giải pháp duy trì và phát triển dự án 5S được xây dựng bài bản, bao gồm đào tạo, khen thưởng và phát triển phần mềm quản lý.
  • Đề xuất mở rộng áp dụng 5S tại các khu vực khác và tổ chức đào tạo liên tục nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất bền vững.

Luận văn khuyến khích các doanh nghiệp sản xuất vừa và nhỏ áp dụng 5S và Kaizen để nâng cao năng lực cạnh tranh. Các bước tiếp theo bao gồm triển khai mở rộng, đánh giá định kỳ và cập nhật công nghệ quản lý. Độc giả quan tâm có thể liên hệ với tác giả hoặc đơn vị nghiên cứu để nhận tư vấn chi tiết và hỗ trợ triển khai thực tế.