Tiểu Luận Về Văn Hóa Tổ Chức Đời Sống Tập Thể Trong Chương 3

Tổ chức nông thôn Việt Nam được hình thành dựa trên nhiều yếu tố, tạo nên tính cộng đồng và tính tự trị. Các hình thức tổ chức bao gồm:

• Huyết thống: Gia đình và Gia tộc là nền tảng, thể hiện qua việc đề cao quan hệ huyết thống, tính tôn ti và tinh thần đùm bọc.
• Địa bàn cư trú: Làng, xóm hình thành từ nhu cầu hợp tác trong sản xuất nông nghiệp và an ninh, tạo nên tính dân chủ, bình đẳng nhưng cũng có thể dẫn đến thói dựa dẫm, đố kị.
• Nghề nghiệp: Phường là nơi tập hợp những người cùng nghề, thể hiện tính chuyên môn và tương trợ.
• Sở thích: Hội kết nối người có cùng sở thích, thú vui, đẳng cấp.
• Truyền thống nam giới: Giáp là tổ chức dành riêng cho nam giới, phân chia theo lớp tuổi, thể hiện tính tôn ti và dân chủ.
• Hành chính: Thôn, xã, ấp là các đơn vị hành chính, phân biệt nội tịch và ngoại tịch, thể hiện sự khép kín của làng xã.

Tính cộng đồng là sự gắn kết giữa các thành viên trong làng, được hình thành từ quan hệ láng giềng và huyết thống. Tính cộng đồng thể hiện qua sự tương trợ, đùm bọc, hướng về cộng đồng. Tính tự trị là khả năng tự điều chỉnh và tự điều khiển của làng xã, ít chịu sự can thiệp từ bên ngoài. Tính tự trị thể hiện qua việc mỗi làng có “luật pháp” riêng (hương ước) và “tiểu triều đình” riêng (hội đồng kỳ mục, lý dịch). Tính tự trị được ví như “phép vua thua lệ làng”. Tính cộng đồng và tính tự trị là hai mặt của văn hóa làng xã Việt Nam.

Sân đình, bến nước, cây đa là những biểu tượng truyền thống của làng quê Việt Nam. Đình làng là trung tâm hành chính, văn hóa, tôn giáo, tình cảm của làng. Bến nước là nơi gắn kết phụ nữ trong làng. Cây đa là biểu tượng của sự trường tồn, bền vững. Các biểu tượng này thể hiện nét đẹp văn hóa và tinh thần cộng đồng của người Việt.