Tổ Chức Dạy Học Hợp Tác Với Sự Hỗ Trợ Của Công Nghệ Thông Tin Trong Đại Số 10

• Tác giả: Nguyễn Thị Kim Ngân
• Người hướng dẫn: PGS. Trịnh Thị Phương Thảo
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Lý luận và Phương pháp dạy học bộ môn Toán
• Đề tài: Tổ Chức Dạy Học Hợp Tác Với Công Nghệ Thông Tin Trong Đại Số 10
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Lí do chọn đề tài
• 0.2. Mục đích nghiên cứu
• 0.3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
• 0.4. Giả thuyết khoa học
• 0.5. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.6. Phƣơng pháp nghiên cứu
• 0.7. Cấu trúc của luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
• 1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
• 1.2. Các nghiên cứu nước ngoài
• 1.3. Các nghiên cứu trong nước
• 1.4. Phƣơng pháp dạy học hợp tác
• 1.5. Quy trình thực hiện dạy học hợp tác
• 1.6. Phối hợp các phƣơng pháp dạy học, kỹ thuật dạy học phù hợp trong dạy học hợp tác
• 1.7. Khai thác ICT trong tổ chức dạy học hợp tác
• 1.8. Vai trò của ICT trong việc thay đổi phƣơng pháp dạy học
• 1.9. Các phƣơng án khai thác ICT trong dạy học hợp tác
• 1.10. Quy trình thiết kế tình huống dạy học hợp tác với sự hỗ trợ công nghệ thông tin và truyền thông
• 1.11. Thực trạng tổ chức dạy học hợp tác với sự hỗ trợ công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy học Toán 10 ở trường THPT
• 1.11.1. Mục tiêu khảo sát
• 1.11.2. Đối tượng khảo sát
• 1.11.3. Hình thức khảo sát
• 1.11.4. Kết quả khảo sát
• 1.11.5. Kết luận Chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: TỔ CHỨC DẠY HỌC MỘT SỐ CHỦ ĐỀ MÔN TOÁN 10 THEO HƯỚNG VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC HỢP TÁC VỚI SỰ HỖ TRỢ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG
• 2.1. Định hướng sư phạm trong việc thiết kế các tình huống dạy học hợp tác với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin và truyền thông môn Toán 10 THPT
• 2.2. Thiết kế tình huống dạy học hợp tác với sự hỗ trợ của CNTT&TT trong môn toán đại số 10
• 2.3. Sử dụng CNTT&TT hỗ trợ dạy học hợp tác trong việc hình thành kiến thức mới
• 2.4. Sử dụng CNTT&TT trong hỗ trợ hoạt động dạy học hợp tác trong học theo dự án
• 2.5. Sử dụng CNTT&TT trong dạy học hợp tác kết hợp với dạy học theo góc
• 2.6. Một số chú ý trong tổ chức dạy học hợp tác với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin và truyền thông trong môn toán đại số 10
• 2.7. Kết luận Chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm
• 3.2. Tổ chức và nội dung thực nghiệm sư phạm
• 3.3. Tổ chức thực nghiệm sư phạm
• 3.4. Kết quả thực nghiệm sư phạm
• 3.5. Đánh giá định tính
• 3.6. Đánh giá định lượng
• 3.7. Kết luận chương 3
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Dạy Học Hợp Tác Đại Số 10 Ứng Dụng CNTT TT

Dạy học hợp tác, đặc biệt khi tích hợp với công nghệ thông tin và truyền thông (CNTT&TT), đang trở thành một xu hướng quan trọng trong giáo dục hiện đại. Phương pháp này không chỉ khuyến khích học sinh chủ động tham gia vào quá trình học tập mà còn phát triển các kỹ năng mềm quan trọng như giao tiếp, làm việc nhóm và giải quyết vấn đề. Trong bối cảnh môn Đại số 10, việc áp dụng dạy học hợp tác kết hợp CNTT&TT có thể tạo ra môi trường học tập tương tác, sinh động và hiệu quả hơn. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng học sinh học tập hiệu quả hơn khi được làm việc cùng nhau, chia sẻ kiến thức và hỗ trợ lẫn nhau. Việc sử dụng các công cụ CNTT&TT hỗ trợ cho quá trình này giúp học sinh tiếp cận thông tin dễ dàng hơn, trực quan hơn và tạo ra các sản phẩm học tập đa dạng hơn.

Theo Nghị quyết Đại hội XI của Đảng cộng sản Việt Nam nhấn mạnh: “Trong quá trình giáo dục phải kiên trì nguyên tắc lấy học sinh làm trung tâm”. Điều này thúc đẩy việc đổi mới phương pháp dạy và học, trong đó dạy học hợp tác với sự hỗ trợ của CNTT&TT đóng vai trò quan trọng để đạt được mục tiêu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục.

1.1. Lợi ích của dạy học hợp tác đại số 10

Dạy học hợp tác mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho học sinh, đặc biệt trong môn Đại số 10. Phương pháp này giúp học sinh phát triển kỹ năng giao tiếp, kỹ năng làm việc nhóm, và khả năng giải quyết vấn đề. Học sinh được học hỏi lẫn nhau, chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm, từ đó củng cố kiến thức và hiểu sâu hơn về các khái niệm đại số. Ngoài ra, dạy học hợp tác còn giúp học sinh trở nên tự tin hơn, chủ động hơn trong học tập và phát triển tinh thần trách nhiệm với bản thân và nhóm.

1.2. Vai trò của CNTT TT trong dạy học hợp tác đại số 10

CNTT&TT đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ dạy học hợp tác đại số 10. Các công cụ như phần mềm toán học, ứng dụng học tập trực tuyến, và nền tảng cộng tác trực tuyến giúp học sinh tiếp cận thông tin dễ dàng hơn, trực quan hơn và tạo ra các sản phẩm học tập đa dạng hơn. CNTT&TT cũng giúp giáo viên quản lý lớp học hiệu quả hơn, theo dõi tiến độ học tập của học sinh và cung cấp hỗ trợ kịp thời.

II. Thách Thức Khi Dạy Học Hợp Tác Đại Số 10 Với CNTT

Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, việc triển khai dạy học hợp tác kết hợp CNTT&TT trong môn Đại số 10 cũng đối mặt với không ít thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất là sự khác biệt về trình độ và khả năng của học sinh. Điều này đòi hỏi giáo viên phải có khả năng phân hóa nhiệm vụ, tạo điều kiện cho tất cả học sinh đều có cơ hội tham gia và đóng góp vào hoạt động nhóm. Bên cạnh đó, việc quản lý lớp học, đảm bảo sự tập trung và tương tác tích cực của tất cả học sinh cũng là một thách thức không nhỏ. Thêm vào đó, việc lựa chọn và sử dụng các công cụ CNTT&TT phù hợp, đảm bảo tính hiệu quả và an toàn cũng đòi hỏi giáo viên phải có kiến thức và kỹ năng nhất định.

Gautam (2016) chỉ ra rằng thách thức lớn nhất là khó kiểm soát lớp học và sự khác biệt giữa các học sinh trong các lớp học hợp tác.

2.1. Khó khăn trong việc quản lý hoạt động nhóm đại số 10

Quản lý hoạt động nhóm hiệu quả là một yếu tố then chốt để đảm bảo thành công của dạy học hợp tác. Giáo viên cần phải tạo ra các quy tắc, hướng dẫn rõ ràng và theo dõi sát sao quá trình làm việc của các nhóm. Việc giải quyết các mâu thuẫn, xung đột trong nhóm, đảm bảo sự công bằng và phân công nhiệm vụ hợp lý cũng là những nhiệm vụ quan trọng của giáo viên.

2.2. Yêu cầu về kỹ năng sử dụng CNTT TT của giáo viên đại số 10

Để triển khai hiệu quả dạy học hợp tác với sự hỗ trợ của CNTT&TT, giáo viên cần phải có kiến thức và kỹ năng sử dụng các công cụ CNTT&TT. Giáo viên cần biết cách lựa chọn, tích hợp các công cụ CNTT&TT vào bài giảng, hướng dẫn học sinh sử dụng các công cụ này một cách hiệu quả và đảm bảo an toàn cho học sinh khi sử dụng CNTT&TT.

2.3. Hạn chế về cơ sở vật chất và hạ tầng CNTT TT đại số 10

Một số trường học còn gặp khó khăn về cơ sở vật chất và hạ tầng CNTT&TT, như thiếu máy tính, internet không ổn định, hoặc thiếu phần mềm hỗ trợ. Điều này gây cản trở cho việc triển khai dạy học hợp tác với sự hỗ trợ của CNTT&TT. Các trường học cần đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất và hạ tầng CNTT&TT để tạo điều kiện thuận lợi cho việc đổi mới phương pháp dạy học.

III. Cách Dạy Hợp Tác Với Phần Mềm Toán Học Trong Đại Số 10

Sử dụng phần mềm toán học trong dạy học hợp tác Đại số 10 mở ra nhiều cơ hội để tăng tính tương tác và trực quan. Các phần mềm như GeoGebra, Wolfram Alpha, hay Desmos cung cấp khả năng biểu diễn đồ thị, giải phương trình, và thực hiện các phép tính phức tạp một cách dễ dàng. Giáo viên có thể thiết kế các hoạt động nhóm, trong đó học sinh sử dụng phần mềm để khám phá các khái niệm đại số, giải quyết các bài toán thực tế, và tạo ra các sản phẩm học tập đa dạng. Việc này không chỉ giúp học sinh hiểu sâu hơn về các khái niệm đại số mà còn phát triển kỹ năng sử dụng công nghệ và kỹ năng làm việc nhóm.

Yılmaz Zengin and Enver Tatar (2017) đã chỉ ra rằng mô hình học tập hợp tác được hỗ trợ bằng phần mềm toán học có tác động tích cực đến kết quả học tập của học sinh.

3.1. Ứng dụng GeoGebra trong dạy học hợp tác đại số 10

GeoGebra là một phần mềm toán học miễn phí và mạnh mẽ, cho phép học sinh khám phá các khái niệm đại số một cách trực quan và tương tác. Giáo viên có thể sử dụng GeoGebra để tạo ra các bài tập nhóm, trong đó học sinh phải cùng nhau xây dựng đồ thị, giải phương trình, hoặc chứng minh các định lý. Việc này giúp học sinh hiểu sâu hơn về các khái niệm đại số và phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề.

3.2. Sử dụng Wolfram Alpha để giải bài tập nhóm đại số 10

Wolfram Alpha là một công cụ tính toán và tìm kiếm thông tin mạnh mẽ, có thể giúp học sinh giải quyết các bài tập đại số phức tạp một cách nhanh chóng và chính xác. Giáo viên có thể sử dụng Wolfram Alpha để tạo ra các thử thách nhóm, trong đó học sinh phải cùng nhau tìm ra cách sử dụng Wolfram Alpha để giải các bài toán khó. Việc này giúp học sinh phát triển kỹ năng sử dụng công nghệ và khả năng tư duy phản biện.

3.3. Desmos hỗ trợ trực quan hóa hàm số trong dạy học hợp tác

Desmos là một công cụ vẽ đồ thị trực tuyến miễn phí và dễ sử dụng. Công cụ này đặc biệt hữu ích cho việc trực quan hóa các hàm số và biểu thức đại số. Trong môi trường dạy học hợp tác, Desmos cho phép học sinh cùng nhau khám phá và tương tác với các đồ thị, từ đó hiểu rõ hơn về các tính chất và mối liên hệ giữa các hàm số.

IV. Hướng Dẫn Dạy Dự Án Đại Số 10 Kết Hợp Học Hợp Tác

Dạy học dự án là một phương pháp hiệu quả để gắn kết kiến thức đại số với các vấn đề thực tế. Khi kết hợp với dạy học hợp tác, học sinh có thể cùng nhau nghiên cứu, lên kế hoạch, thực hiện và đánh giá một dự án liên quan đến đại số. Ví dụ, học sinh có thể thực hiện một dự án về ứng dụng hàm số trong kinh tế, hoặc một dự án về mô hình hóa các hiện tượng tự nhiên bằng phương trình. Việc này không chỉ giúp học sinh củng cố kiến thức đại số mà còn phát triển các kỹ năng nghiên cứu, kỹ năng quản lý dự án, và kỹ năng trình bày.

Theo tinh thần đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, việc coi trọng đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá ở trường phổ thông là rất quan trọng.

4.1. Xác định chủ đề dự án phù hợp với đại số 10

Để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả của dự án, giáo viên cần phải lựa chọn các chủ đề phù hợp với kiến thức và kỹ năng của học sinh. Chủ đề nên liên quan đến các khái niệm đại số đã học, đồng thời có tính ứng dụng thực tế cao. Giáo viên có thể tham khảo ý kiến của học sinh để lựa chọn chủ đề phù hợp với sở thích và mối quan tâm của các em.

4.2. Phân công nhiệm vụ trong nhóm dự án đại số 10

Sau khi xác định chủ đề, giáo viên cần phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong nhóm. Mỗi thành viên nên được giao một nhiệm vụ cụ thể, phù hợp với khả năng và sở trường của mình. Giáo viên cần hướng dẫn học sinh cách lập kế hoạch, quản lý thời gian, và phối hợp với nhau để hoàn thành dự án.

4.3. Đánh giá kết quả dự án và kỹ năng hợp tác đại số 10

Việc đánh giá kết quả dự án và kỹ năng hợp tác của học sinh là một phần quan trọng của dạy học dự án. Giáo viên cần xây dựng các tiêu chí đánh giá rõ ràng, bao gồm cả kiến thức chuyên môn, kỹ năng thực hành, và kỹ năng làm việc nhóm. Học sinh cũng nên được tham gia vào quá trình đánh giá để phát triển khả năng tự đánh giá và đánh giá đồng đẳng.

V. Đánh Giá Hiệu Quả Dạy Học Hợp Tác Đại Số 10 Với CNTT

Việc đánh giá hiệu quả của dạy học hợp tác kết hợp CNTT&TT trong môn Đại số 10 là rất quan trọng để đảm bảo rằng phương pháp này mang lại kết quả mong muốn. Giáo viên có thể sử dụng nhiều phương pháp đánh giá khác nhau, bao gồm kiểm tra kiến thức, quan sát hoạt động nhóm, đánh giá sản phẩm học tập, và thu thập phản hồi từ học sinh. Kết quả đánh giá sẽ giúp giáo viên điều chỉnh phương pháp giảng dạy, lựa chọn các công cụ CNTT&TT phù hợp, và cải thiện chất lượng dạy học.

5.1. Phương pháp đánh giá định tính dạy học hợp tác đại số 10

Đánh giá định tính tập trung vào việc thu thập thông tin về thái độ, cảm xúc, và trải nghiệm của học sinh trong quá trình học tập. Giáo viên có thể sử dụng các phương pháp như phỏng vấn, quan sát, và thu thập nhật ký học tập để đánh giá sự tham gia, tương tác, và sự phát triển của học sinh.

5.2. Phương pháp đánh giá định lượng dạy học hợp tác đại số 10

Đánh giá định lượng sử dụng các công cụ đo lường khách quan, như bài kiểm tra, bài tập, và thang đánh giá để đánh giá kiến thức và kỹ năng của học sinh. Giáo viên có thể sử dụng các bài kiểm tra trắc nghiệm, bài tập tự luận, và thang đánh giá kỹ năng làm việc nhóm để đánh giá hiệu quả của dạy học hợp tác.

VI. Triển Vọng Phát Triển Dạy Học Hợp Tác Đại Số 10 Với CNTT

Với sự phát triển không ngừng của CNTT&TT, dạy học hợp tác trong môn Đại số 10 hứa hẹn sẽ có nhiều triển vọng phát triển. Các công cụ CNTT&TT ngày càng trở nên mạnh mẽ, dễ sử dụng, và phù hợp với nhu cầu của giáo viên và học sinh. Các nền tảng học tập trực tuyến, ứng dụng cộng tác, và phần mềm mô phỏng sẽ ngày càng được tích hợp vào quá trình dạy học, tạo ra môi trường học tập tương tác, sinh động, và cá nhân hóa. Đồng thời, sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy (ML) cũng mở ra nhiều cơ hội để tạo ra các công cụ hỗ trợ dạy học hợp tác thông minh, có khả năng phân tích dữ liệu, đưa ra gợi ý, và điều chỉnh phương pháp dạy học phù hợp với từng học sinh.

6.1. Ứng dụng AI trong dạy học hợp tác đại số 10

Trí tuệ nhân tạo (AI) có thể được sử dụng để tạo ra các công cụ hỗ trợ dạy học hợp tác thông minh, có khả năng phân tích dữ liệu học tập, đưa ra gợi ý cá nhân hóa, và điều chỉnh phương pháp dạy học phù hợp với từng học sinh. Ví dụ, AI có thể giúp giáo viên phân nhóm học sinh dựa trên trình độ và kỹ năng, hoặc cung cấp các bài tập bổ trợ phù hợp với nhu cầu của từng học sinh.

6.2. Phát triển các nền tảng học tập trực tuyến tích hợp đại số 10

Các nền tảng học tập trực tuyến cần được phát triển để tích hợp các công cụ hỗ trợ dạy học hợp tác, như diễn đàn thảo luận, phòng họp trực tuyến, và công cụ chia sẻ tài liệu. Nền tảng nên có giao diện thân thiện, dễ sử dụng, và hỗ trợ đa dạng các thiết bị và hệ điều hành.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục theo Nghị quyết Đại hội XI của Đảng Cộng sản Việt Nam, việc đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực và năng lực của học sinh trở thành yêu cầu cấp thiết. Môn Toán lớp 10, đặc biệt là các chủ đề đại số, giữ vai trò quan trọng trong việc hình thành nền tảng kiến thức và kỹ năng cho học sinh trung học phổ thông. Theo khảo sát tại một số trường THPT tỉnh Quảng Ninh năm 2022, chỉ có khoảng 15% giáo viên thường xuyên ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông (CNTT&TT) trong dạy học môn Toán đại số 10, trong khi 55% thỉnh thoảng và 30% còn hạn chế sử dụng. Mặc dù vậy, 95% giáo viên đã dạy kỹ năng học hợp tác cho học sinh, và 75% đánh giá việc tổ chức dạy học hợp tác có hỗ trợ CNTT&TT đạt hiệu quả tích cực. Nghiên cứu nhằm mục tiêu thiết kế và tổ chức dạy học hợp tác với sự hỗ trợ của CNTT&TT trong một số chủ đề đại số 10, nhằm phát huy tính tích cực học tập, hình thành năng lực giao tiếp và hợp tác, đồng thời nâng cao hiệu quả học tập môn Toán. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào quá trình dạy học môn Toán lớp 10 tại các trường THPT, với thời gian khảo sát và thực nghiệm trong năm 2022. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc đổi mới phương pháp dạy học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông và phát triển năng lực học sinh trong kỷ nguyên số.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết chính: lý thuyết học tập hợp tác và lý thuyết ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong giáo dục. Học tập hợp tác được hiểu là quá trình học sinh làm việc theo nhóm nhỏ, phát huy tối đa khả năng cá nhân và hỗ trợ lẫn nhau để đạt mục tiêu chung. Lý thuyết này nhấn mạnh vai trò của tương tác xã hội trong việc phát triển vùng phát triển gần (the Zone of Proximal Development) theo Vygotsky, giúp học sinh nâng cao khả năng nhận thức và kỹ năng giải quyết vấn đề. Bên cạnh đó, ứng dụng CNTT&TT trong dạy học tạo điều kiện cho việc cá thể hóa học tập, tăng cường tương tác và hỗ trợ học sinh học mọi lúc, mọi nơi, phù hợp với xu thế giáo dục hiện đại. Các khái niệm chính bao gồm: dạy học hợp tác, kỹ thuật khăn phủ bàn, sơ đồ tư duy, dạy học theo góc, dạy học dự án, và khai thác CNTT&TT trong tổ chức dạy học.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lý luận, khảo sát thực trạng và thực nghiệm sư phạm. Nguồn dữ liệu chính gồm: tài liệu khoa học trong và ngoài nước, chương trình, sách giáo khoa Toán lớp 10, phiếu khảo sát trực tuyến với 40 giáo viên và 90 học sinh tại các trường THPT tỉnh Quảng Ninh, cùng kết quả thực nghiệm giảng dạy một số chủ đề đại số 10 theo hướng dạy học hợp tác có hỗ trợ CNTT&TT. Cỡ mẫu khảo sát được chọn theo phương pháp thuận tiện, đảm bảo tính đại diện cho nhóm đối tượng nghiên cứu. Phân tích số liệu sử dụng phần mềm Excel với các thống kê mô tả như tần suất, tỷ lệ phần trăm để đánh giá mức độ ứng dụng và hiệu quả. Thời gian nghiên cứu kéo dài trong năm 2022, bao gồm khảo sát tháng 4 và thực nghiệm sư phạm trong học kỳ II năm học 2021-2022.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Mức độ ứng dụng dạy học hợp tác và CNTT&TT: 97,5% giáo viên đã từng áp dụng dạy học hợp tác trong môn Toán đại số 10, tuy nhiên chỉ 15% thường xuyên sử dụng CNTT&TT hỗ trợ, 55% thỉnh thoảng và 30% ít hoặc không sử dụng. 60% giáo viên cho rằng việc tổ chức dạy học hợp tác có hỗ trợ CNTT&TT chưa khả thi do hạn chế về cơ sở vật chất như thiếu phòng học có mạng Internet, bảng chiếu thông minh và học sinh chưa phổ biến điện thoại thông minh.

2. Hiệu quả dạy học hợp tác có hỗ trợ CNTT&TT: 75% giáo viên đánh giá phương pháp này đạt hiệu quả tích cực trong việc phát huy tính tích cực học tập và năng lực giao tiếp, hợp tác của học sinh. 25% cho rằng hiệu quả rất cao. Học sinh cũng phản hồi tích cực với 91,1% rất thích học hợp tác có hỗ trợ CNTT&TT.

3. Thực trạng tổ chức và sử dụng công cụ CNTT&TT: 90% giáo viên tham gia và tổ chức các nhóm học tập trên nền tảng Zalo, Facebook, Google Classroom hoặc Microsoft Teams. Tuy nhiên, chỉ 40% giáo viên thành thạo chức năng chia phòng trên Zoom, Google Meet, ảnh hưởng đến hiệu quả tổ chức hoạt động nhóm trực tuyến. 55,6% học sinh thường xuyên nhận nhiệm vụ qua các nhóm trực tuyến, 68,9% gửi sản phẩm học tập nhóm qua hình ảnh hoặc file.

4. Thuận lợi và khó khăn: Thuận lợi gồm sự phát triển kỹ năng CNTT&TT của giáo viên qua các mô đun bồi dưỡng, sự hỗ trợ của phòng học thông minh và thiết bị công nghệ. Khó khăn chính là hạn chế về kỹ năng sử dụng công cụ CNTT&TT của giáo viên và học sinh, cơ sở vật chất chưa đồng bộ, một số học sinh còn thụ động trong hoạt động nhóm.

Thảo luận kết quả

Kết quả khảo sát và thực nghiệm cho thấy việc tổ chức dạy học hợp tác với sự hỗ trợ của CNTT&TT trong môn Toán đại số 10 có tiềm năng lớn trong việc nâng cao hiệu quả học tập và phát triển năng lực học sinh. Mức độ ứng dụng CNTT&TT tuy còn hạn chế nhưng đã tạo tiền đề quan trọng cho đổi mới phương pháp dạy học. So sánh với các nghiên cứu quốc tế, như nghiên cứu của Ahmadi MS (2007) và Yılmaz Zengin & Enver Tatar (2017), việc sử dụng công nghệ hỗ trợ học tập hợp tác giúp tăng cường giao tiếp và cải thiện kết quả học tập. Tuy nhiên, khó khăn về cơ sở vật chất và kỹ năng sử dụng công nghệ là rào cản phổ biến, nhất là trong bối cảnh các trường THPT ở địa phương. Việc giáo viên chưa thành thạo các chức năng của phần mềm dạy học trực tuyến như chia phòng nhóm làm giảm hiệu quả tổ chức hoạt động nhóm. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tần suất sử dụng CNTT&TT, biểu đồ mức độ thành thạo kỹ năng công nghệ của giáo viên, và bảng phân bố kết quả học tập giữa lớp thực nghiệm và đối chứng để minh họa rõ hơn hiệu quả phương pháp.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo kỹ năng CNTT&TT cho giáo viên: Tổ chức các khóa bồi dưỡng chuyên sâu về sử dụng phần mềm dạy học trực tuyến, kỹ thuật chia phòng nhóm trên Zoom, Google Meet trong vòng 6 tháng tới, do Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp với các trung tâm công nghệ giáo dục thực hiện.

2. Cải thiện cơ sở vật chất công nghệ: Đầu tư trang bị phòng học thông minh, mạng Internet ổn định và thiết bị hỗ trợ dạy học hiện đại tại các trường THPT trong tỉnh trong vòng 1-2 năm, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc ứng dụng CNTT&TT trong dạy học hợp tác.

3. Xây dựng và chia sẻ tài liệu, tình huống dạy học hợp tác có hỗ trợ CNTT&TT: Phát triển ngân hàng bài giảng điện tử, tình huống học tập tương tác trên các nền tảng như Google Classroom, Padlet, giúp giáo viên dễ dàng áp dụng và sáng tạo trong giảng dạy, hoàn thành trong 12 tháng.

4. Khuyến khích học sinh tham gia tích cực trong các nhóm học tập trực tuyến: Tổ chức các hoạt động ngoại khóa, thi đua học tập theo nhóm có sử dụng CNTT&TT nhằm nâng cao kỹ năng hợp tác và sử dụng công nghệ của học sinh, thực hiện liên tục trong năm học.

5. Đánh giá và điều chỉnh phương pháp dạy học: Thiết lập hệ thống đánh giá định kỳ hiệu quả dạy học hợp tác có hỗ trợ CNTT&TT qua khảo sát, phân tích kết quả học tập và phản hồi của giáo viên, học sinh để điều chỉnh phù hợp, thực hiện hàng học kỳ.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên Toán THPT: Nghiên cứu cung cấp các phương pháp, kỹ thuật dạy học hợp tác kết hợp CNTT&TT cụ thể, giúp nâng cao hiệu quả giảng dạy và phát triển năng lực học sinh.

2. Nhà quản lý giáo dục: Thông tin về thực trạng ứng dụng CNTT&TT và dạy học hợp tác tại các trường THPT giúp hoạch định chính sách, đầu tư cơ sở vật chất và đào tạo giáo viên phù hợp.

3. Sinh viên, nghiên cứu sinh ngành Giáo dục Toán: Tài liệu tham khảo quý giá về lý thuyết, phương pháp và thực nghiệm sư phạm trong đổi mới phương pháp dạy học môn Toán phổ thông.

4. Chuyên gia phát triển phần mềm giáo dục: Hiểu rõ nhu cầu và khó khăn trong việc ứng dụng CNTT&TT trong dạy học hợp tác để thiết kế các công cụ, nền tảng hỗ trợ phù hợp với thực tế giáo dục phổ thông.

Câu hỏi thường gặp

1. Dạy học hợp tác là gì và tại sao cần áp dụng trong môn Toán lớp 10?
   Dạy học hợp tác là phương pháp học sinh làm việc nhóm nhỏ để cùng nhau giải quyết nhiệm vụ học tập, phát triển kỹ năng giao tiếp, hợp tác và tư duy phản biện. Áp dụng trong Toán lớp 10 giúp học sinh chủ động tiếp thu kiến thức, tăng hứng thú và nâng cao hiệu quả học tập.

2. Công nghệ thông tin và truyền thông hỗ trợ dạy học hợp tác như thế nào?
   CNTT&TT cung cấp các công cụ như nhóm học tập trên Zalo, Facebook, Google Classroom, phần mềm họp trực tuyến Zoom, Google Meet giúp tổ chức, giao nhiệm vụ, thảo luận và báo cáo kết quả nhóm linh hoạt, tăng cường tương tác và cá thể hóa học tập.

3. Khó khăn phổ biến khi tổ chức dạy học hợp tác có hỗ trợ CNTT&TT là gì?
   Khó khăn gồm hạn chế về cơ sở vật chất như thiếu phòng học có mạng Internet, thiết bị hiện đại; giáo viên và học sinh chưa thành thạo kỹ năng sử dụng phần mềm; một số học sinh còn thụ động trong hoạt động nhóm.

4. Làm thế nào để giáo viên nâng cao kỹ năng sử dụng CNTT&TT trong dạy học?
   Giáo viên nên tham gia các khóa bồi dưỡng chuyên sâu, tự học qua tài liệu, video hướng dẫn, thực hành thường xuyên trên các nền tảng dạy học trực tuyến và trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp.

5. Phương pháp dạy học hợp tác có hỗ trợ CNTT&TT có thực sự nâng cao kết quả học tập không?
   Theo khảo sát và thực nghiệm, phương pháp này giúp học sinh phát huy tính tích cực, kỹ năng giao tiếp và hợp tác, đồng thời cải thiện kết quả học tập rõ rệt so với phương pháp truyền thống, đặc biệt khi được tổ chức hiệu quả và có sự hỗ trợ công nghệ phù hợp.

Kết luận

• Việc tổ chức dạy học hợp tác với sự hỗ trợ của CNTT&TT trong môn Toán đại số 10 tại các trường THPT có tiềm năng nâng cao hiệu quả học tập và phát triển năng lực học sinh.
• Mức độ ứng dụng CNTT&TT còn hạn chế do khó khăn về cơ sở vật chất và kỹ năng sử dụng công nghệ của giáo viên, học sinh.
• Phương pháp dạy học hợp tác kết hợp CNTT&TT giúp tăng cường tương tác, phát huy tính tích cực và kỹ năng hợp tác của học sinh.
• Cần đầu tư đào tạo kỹ năng CNTT&TT cho giáo viên, cải thiện cơ sở vật chất và xây dựng tài liệu dạy học phù hợp để phát huy tối đa hiệu quả.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các khóa bồi dưỡng, nâng cấp trang thiết bị, phát triển ngân hàng bài giảng điện tử và đánh giá định kỳ hiệu quả dạy học.

Hành động ngay hôm nay: Các nhà quản lý và giáo viên cần phối hợp triển khai các giải pháp đổi mới phương pháp dạy học hợp tác có hỗ trợ CNTT&TT để nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông trong thời đại số.