THỰC TRẠNG SẢNG VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN Ở BỆNH NHÂN THỞ MÁY ĐƯỢC ĐIỀU TRỊ TẠI KHOA CẤP CỨU VÀ HỒI SỨC TÍCH CỰC BỆNH VIỆN ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI

• Tác giả: Đinh Thị Thanh Huệ
• Người hướng dẫn: Ts. Trần Thị Hà An
• Trường học: Trường Đại Học Y Hà Nội
• Chuyên ngành: Điều dưỡng
• Đề tài: Thực Trạng Sảng Và Một Số Yếu Tố Liên Quan Ở Bệnh Nhân Thở Máy Được Điều Trị Tại Khoa Cấp Cứu Và Hồi Sức Tích Cực Bệnh Viện Đại Học Y Hà Nội
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ Y Học
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Tổng quan về sảng
• 1.1.1. Định nghĩa sảng
• 1.1.2. Các triệu chứng của sảng
• 1.1.3. Các dạng sảng trong ICU
• 1.2. Cơ chế bệnh sinh
• 1.3. Các yếu tố nguy cơ của sảng
• 1.4. Các nguyên nhân gây sảng
• 1.5. Các thuốc có thể gây ra tình trạng sảng
• 1.6. Các nguyên nhân gây sảng không dùng thuốc
• 1.7. Hậu quả của sảng
• 1.8. Chẩn đoán sảng trong ICU
• 1.9. Các tiêu chuẩn chẩn đoán sảng
• 1.10. Các phương pháp sàng lọc sảng trong ICU
• 1.11. Thang điểm RASS
• 1.12. Thực trạng sảng trong thực hành lâm sàng và tình hình nghiên cứu sảng trong ICU trong và ngoài nước
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Tiêu chí lựa chọn
• 2.3. Tiêu chí loại trừ
• 2.4. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 2.5. Phương pháp
• 2.5.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.5.2. Danh mục các biến
• 2.6. Quy trình
• 2.7. Xử lý số liệu
• 2.8. Quản lý sai số
• 2.9. Đạo đức nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu
• 3.1.1. Tuổi của đối tượng nghiên cứu
• 3.1.2. Giới tính của đối tượng nghiên cứu
• 3.1.3. Hoàn cảnh sống của đối tượng nghiên cứu
• 3.1.4. Nghề nghiệp của đối tượng nghiên cứu
• 3.1.5. Nơi sống của đối tượng nghiên cứu
• 3.1.6. Tiền sử bệnh của đối tượng nghiên cứu
• 3.1.7. Tình trạng bệnh nhân sau khi xuất viện
• 3.2. Thực trạng sảng
• 3.2.1. Phân bố tỷ lệ mắc sảng
• 3.2.2. Tình trạng kích động an thần theo thang điểm RASS
• 3.2.3. Mốc thời gian liên quan đến sảng
• 3.2.4. Tình trạng bệnh lý chính của bệnh nhân
• 3.2.5. Tình trạng bệnh lý đi kèm của bệnh nhân
• 3.2.6. Đặc điểm lâm sàng khác
• 3.2.7. Thực trạng của bệnh nhân trong thời gian nằm viện
• 3.2.8. Lối sống của bệnh nhân
• 3.2.9. Một số yếu tố liên quan đến sảng
• 3.2.9.1. Đặc điểm nhân khẩu học
• 3.2.9.2. Yếu tố liên quan đặc hiệu đến sảng
• 3.3. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu (chi tiết)
• 3.3.1. Đặc điểm về tuổi
• 3.3.2. Đặc điểm về giới
• 3.3.3. Đặc điểm về tình trạng hôn nhân
• 3.4. Thực trạng sảng (chi tiết)
• 3.5. Các yếu tố liên quan tới sảng
• 3.5.1. Tình trạng bệnh lý
• 3.5.2. Thuốc an thần
• 3.5.3. Thời gian thở máy
• 3.5.4. Thời gian nằm viện
• 3.5.5. Đặc điểm lâm sàng khác
• 3.5.6. Tình trạng ra viện
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Về Sảng Định Nghĩa Triệu Chứng Và Phân Loại

Sảng, hay còn gọi là delirium, là một hội chứng rối loạn chức năng nhận thức cấp tính, gây ảnh hưởng đến sự tập trung, ý thức, định hướng và nhận thức của bệnh nhân. Sảng là một biến chứng thường gặp ở bệnh nhân tại ICU, với tỷ lệ khác nhau tùy theo nghiên cứu. Việc nhận biết sớm sảng là rất quan trọng vì nó liên quan đến nhiều hậu quả tiêu cực, bao gồm tăng tỷ lệ tử vong, kéo dài thời gian thở máy, tăng chi phí điều trị và suy giảm nhận thức lâu dài. Do không có xét nghiệm đặc hiệu để chẩn đoán sảng, việc sử dụng các công cụ sàng lọc và đánh giá lâm sàng là cần thiết để phát hiện và điều trị kịp thời. Các hướng dẫn lâm sàng khuyến cáo đánh giá thường xuyên tình trạng sảng ở tất cả bệnh nhân trưởng thành trong ICU.

1.1. Định nghĩa sảng theo DSM 5 và đặc điểm lâm sàng

Theo DSM-5, sảng được định nghĩa là giảm khả năng định hướng, tập trung, duy trì và di chuyển sự chú ý, đi kèm với sự thay đổi trong nhận thức. Việc mất chú ý và thay đổi nhận thức không do rối loạn nhận thức thần kinh cơ bản hoặc mức độ kích thích giảm nghiêm trọng. Rối loạn trạng thái tâm thần phải là sự thay đổi cấp tính so với ban đầu và dao động suốt cả ngày. Sảng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất là sau 60 tuổi. Các triệu chứng bao gồm mất khả năng chú ý, nhầm lẫn về thời gian và không gian, suy nghĩ miên man, rối loạn giấc ngủ và rối loạn tâm thần (ảo giác, hoang tưởng).

1.2. Phân loại sảng trong ICU Tăng động giảm động và hỗn hợp

Trong ICU, sảng được chia thành ba loại chính: tăng động, giảm động và hỗn hợp. Sảng tăng động thường biểu hiện bằng sự hung hăng, kích động, ảo giác và hoang tưởng. Sảng giảm động thường gặp hơn ở bệnh nhân nặng tuổi cao và dễ bị bỏ sót, biểu hiện bằng sự nằm yên lặng, ngủ gà, giảm phản ứng và mất định hướng. Sảng hỗn hợp kết hợp các dấu hiệu của cả hai loại. Việc theo dõi và đánh giá sảng thường quy là cần thiết để phát hiện và can thiệp kịp thời.

II. Nguyên Nhân Gây Sảng Các Yếu Tố Nguy Cơ Thường Gặp Ở ICU

Cơ chế bệnh sinh của sảng chưa được hiểu rõ hoàn toàn, nhưng có hai giả thuyết chính: giả thuyết về chất dẫn truyền thần kinh và giả thuyết viêm. Các yếu tố nguy cơ gây sảng rất đa dạng và bao gồm cả các yếu tố tiền sử và các yếu tố liên quan đến quá trình điều trị tại ICU. Việc xác định các yếu tố nguy cơ này là quan trọng để có thể triển khai các biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu nguy cơ sảng ở bệnh nhân.

2.1. Giả thuyết về chất dẫn truyền thần kinh và viêm trong sảng

Giả thuyết dẫn truyền thần kinh cho rằng giảm chuyển hóa oxy hóa trong não gây ra rối loạn chức năng não do sự bất thường của các hệ thống dẫn truyền thần kinh khác nhau. Giả thuyết viêm cho rằng sự tăng tiết cytokine trong não do một loạt các sự kiện căng thẳng về thể chất đóng một vai trò quan trọng trong sự xuất hiện của sảng. Các cytokine có thể ảnh hưởng đến hoạt động của các hệ thống dẫn truyền thần kinh khác nhau, cho thấy sự tương tác giữa hai cơ chế này.

2.2. Các yếu tố nguy cơ liên quan đến bệnh nền và điều trị ICU

Các yếu tố nguy cơ gây sảng bao gồm tuổi cao, tình trạng sa sút trí tuệ, bệnh lý tâm thần đi kèm, nồng độ albumin máu thấp, stress tâm thần, suy giảm khả năng nghe hoặc nhìn, mất ngủ và có nhiều vấn đề nội khoa đi kèm. Các yếu tố liên quan đến điều trị ICU bao gồm sử dụng thuốc an thần, thở máy, nhiễm trùng và rối loạn điện giải. Điểm APACHE II và SOFA cũng có liên quan đến nguy cơ sảng, cho thấy mức độ nghiêm trọng của bệnh có ảnh hưởng đến tình trạng sảng.

III. Chẩn Đoán Sảng Phương Pháp Sàng Lọc Tiêu Chuẩn DSM 5

Việc chẩn đoán sảng trong ICU gặp nhiều khó khăn do không có xét nghiệm đặc hiệu. Các công cụ sàng lọc và đánh giá lâm sàng đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm các dấu hiệu của sảng. Các tiêu chuẩn chẩn đoán sảng theo DSM-5 cũng được sử dụng để xác định tình trạng sảng. Việc chẩn đoán chính xác và kịp thời sảng là cần thiết để có thể triển khai các biện pháp điều trị thích hợp.

3.1. Tiêu chuẩn chẩn đoán sảng theo DSM 5 và ICD 10

Tiêu chuẩn chẩn đoán sảng theo DSM-5 bao gồm sự thay đổi cấp tính trong nhận thức, mất khả năng tập trung và chú ý, và bằng chứng cho thấy rối loạn này là hậu quả trực tiếp của một tình trạng y tế tổng quát, chất gây nghiện hoặc cai nghiện. ICD-10 cũng có các tiêu chuẩn tương tự để chẩn đoán sảng, tập trung vào sự rối loạn ý thức, sự chú ý, nhận thức và tư duy.

3.2. Các công cụ sàng lọc sảng phổ biến CAM ICU và RASS

CAM-ICU (Confusion Assessment Method for the ICU) là một công cụ sàng lọc sảng được thiết kế đặc biệt cho bệnh nhân ICU. Nó dựa trên các tiêu chí chẩn đoán sảng và có thể được thực hiện bởi các nhân viên y tế không chuyên về tâm thần. RASS (Richmond Agitation-Sedation Scale) là một thang đo mức độ kích động và an thần, cũng có thể được sử dụng để đánh giá tình trạng sảng ở bệnh nhân ICU. Ngoài ra còn có ICDSC (The Intensive Care Delirium Sceening Checklist), Nu-DESC (Nursing Delirium Screening Scale).

IV. Điều Trị Sảng Hướng Dẫn Biện Pháp Can Thiệp Hiệu Quả

Việc điều trị sảng tập trung vào việc giải quyết nguyên nhân cơ bản, quản lý các triệu chứng và hỗ trợ bệnh nhân phục hồi. Các biện pháp can thiệp có thể bao gồm cả các biện pháp dược lý và không dược lý. Việc quản lý sảng đòi hỏi một cách tiếp cận đa ngành, với sự tham gia của các bác sĩ, điều dưỡng, dược sĩ và các chuyên gia khác.

4.1. Điều trị nguyên nhân cơ bản gây sảng và quản lý triệu chứng

Điều trị sảng bắt đầu bằng việc xác định và điều trị nguyên nhân cơ bản, chẳng hạn như nhiễm trùng, rối loạn điện giải, hoặc tác dụng phụ của thuốc. Quản lý các triệu chứng sảng có thể bao gồm sử dụng thuốc an thần (ví dụ: haloperidol, quetiapine) để giảm kích động và ảo giác. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc an thần cần được thực hiện cẩn thận để tránh các tác dụng phụ.

4.2. Các biện pháp can thiệp không dùng thuốc trong điều trị sảng

Các biện pháp can thiệp không dùng thuốc bao gồm tạo môi trường yên tĩnh và quen thuộc, đảm bảo giấc ngủ đầy đủ, cung cấp thông tin và định hướng thường xuyên cho bệnh nhân, khuyến khích sự tham gia của gia đình và bạn bè, và thực hiện các biện pháp vật lý trị liệu và vận động sớm. Các biện pháp này có thể giúp giảm bớt các triệu chứng sảng và thúc đẩy sự phục hồi.

V. Nghiên Cứu Thực Trạng Sảng Tỷ Lệ Mắc Yếu Tố Liên Quan

Đề tài nghiên cứu "Thực trạng sảng và một số yếu tố liên quan ở bệnh nhân thở máy điều trị tại khoa Cấp cứu & Hồi sức tích cực bệnh viện đại học Y Hà Nội" nhằm xác định tỷ lệ sảng và tìm hiểu các yếu tố liên quan đến tình trạng sảng ở bệnh nhân được thở máy. Nghiên cứu này sẽ cung cấp dữ liệu quan trọng để cải thiện công tác phòng ngừa, chẩn đoán và điều trị sảng tại ICU.

5.1. Mục tiêu nghiên cứu Xác định tỷ lệ sảng và các yếu tố liên quan

Nghiên cứu nhằm xác định tỷ lệ sảng ở bệnh nhân hồi sức tích cực được thở máy tại đơn vị hồi sức tích cực bệnh viện Đại học Y Hà Nội từ tháng 04 năm 2022 đến tháng 09 năm 2022. Nghiên cứu cũng sẽ tìm hiểu một số yếu tố liên quan đến tình trạng sảng ở các bệnh nhân này, bao gồm các yếu tố nhân khẩu học, bệnh nền, tình trạng lâm sàng và các biện pháp điều trị.

5.2. Ý nghĩa của nghiên cứu trong cải thiện chăm sóc bệnh nhân ICU

Kết quả của nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin quan trọng để hiểu rõ hơn về thực trạng sảng ở bệnh nhân thở máy tại khoa Cấp cứu & Hồi sức tích cực. Thông tin này có thể được sử dụng để phát triển các chiến lược phòng ngừa và điều trị sảng hiệu quả hơn, cải thiện chất lượng chăm sóc bệnh nhân và giảm thiểu các hậu quả tiêu cực liên quan đến sảng.

Tổng quan nghiên cứu

Sảng (delirium) là một biến chứng phổ biến và nghiêm trọng ở bệnh nhân điều trị tại đơn vị hồi sức tích cực (ICU), đặc biệt là những bệnh nhân thở máy. Tỷ lệ mắc sảng trong ICU dao động từ 10% đến 80% tùy theo nhóm bệnh và phương pháp đánh giá, với các nghiên cứu quốc tế ghi nhận tỷ lệ sảng lên đến 81,7% ở một số quần thể bệnh nhân ICU. Sảng không chỉ làm tăng tỷ lệ tử vong mà còn kéo dài thời gian thở máy, tăng chi phí điều trị và làm suy giảm chức năng nhận thức lâu dài sau xuất viện. Tại Việt Nam, nghiên cứu về sảng ở bệnh nhân thở máy còn hạn chế, đặc biệt tại các khoa Cấp cứu và Hồi sức tích cực của các bệnh viện tuyến cuối như Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.

Luận văn này nhằm mục tiêu xác định thực trạng sảng và các yếu tố liên quan ở bệnh nhân thở máy điều trị tại khoa Cấp cứu và Hồi sức tích cực Bệnh viện Đại học Y Hà Nội trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 9 năm 2022. Nghiên cứu tập trung vào việc đánh giá tỷ lệ mắc sảng bằng công cụ CAM-ICU, đồng thời phân tích các yếu tố nhân khẩu học, lâm sàng và điều trị có liên quan đến tình trạng sảng. Kết quả nghiên cứu sẽ góp phần nâng cao nhận thức và cải thiện quy trình chăm sóc, từ đó giảm thiểu các biến chứng do sảng gây ra, nâng cao chất lượng điều trị và hiệu quả sử dụng nguồn lực y tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: mô hình sinh lý bệnh của sảng và các công cụ đánh giá sảng trong ICU.

1. Mô hình sinh lý bệnh của sảng: Sảng được hiểu là rối loạn cấp tính về nhận thức và ý thức, với cơ chế bệnh sinh chủ yếu dựa trên hai giả thuyết: rối loạn chất dẫn truyền thần kinh (giảm chức năng cholinergic, tăng dopamine, norepinephrine, glutamate) và tình trạng viêm hệ thần kinh trung ương (tăng cytokine gây tổn thương não). Các yếu tố nguy cơ như tuổi cao, bệnh lý nền, sử dụng thuốc an thần, và tình trạng viêm được xem là tác nhân thúc đẩy sự xuất hiện của sảng.

2. Công cụ đánh giá sảng: CAM-ICU (Confusion Assessment Method for the ICU) là công cụ được lựa chọn để sàng lọc sảng trong nghiên cứu này. CAM-ICU dựa trên tiêu chuẩn DSM-5, đánh giá bốn đặc điểm chính: thay đổi trạng thái tinh thần cấp tính, mất tập trung, thay đổi mức độ ý thức và tư duy lộn xộn. Công cụ này có độ nhạy 85,5% và độ đặc hiệu 94,1%, phù hợp với bệnh nhân ICU, đặc biệt là những người thở máy.

Các khái niệm chính bao gồm: sảng tăng động, sảng giảm động và sảng hỗn hợp; thang điểm RASS (Richmond Agitation Sedation Scale) để đánh giá mức độ kích động và an thần; điểm APACHE II và SOFA để đánh giá mức độ nặng và tiên lượng bệnh nhân ICU.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thiết kế theo phương pháp mô tả cắt ngang, tiến hành tại khoa Cấp cứu và Hồi sức tích cực Bệnh viện Đại học Y Hà Nội từ tháng 4 đến tháng 9 năm 2022. Cỡ mẫu gồm 34 bệnh nhân thở máy, được lựa chọn theo tiêu chí toàn bộ bệnh nhân thỏa mãn điều kiện: đặt ống nội khí quản hoặc mở khí quản, điểm RASS từ -3 trở lên, không bị hôn mê sâu (RASS -4, -5), không khiếm thị hoặc khiếm thính nghiêm trọng và đồng ý tham gia nghiên cứu.

Dữ liệu thu thập bao gồm thông tin nhân khẩu học, tiền sử bệnh, các yếu tố lâm sàng, thời gian thở máy, sử dụng thuốc an thần, điểm RASS, điểm SOFA, và kết quả đánh giá sảng bằng CAM-ICU. Thời điểm đánh giá sảng được thực hiện hàng ngày vào lúc 14h và sau mỗi tua trực điều dưỡng để đảm bảo phát hiện kịp thời các trường hợp sảng.

Phân tích số liệu sử dụng phần mềm Stata 14 với các phương pháp thống kê mô tả (tỷ lệ phần trăm, trung bình, độ lệch chuẩn) và phân tích hồi quy logistic hai biến để xác định các yếu tố liên quan đến sảng. Các biến độc lập được kiểm định với biến phụ thuộc là tình trạng sảng (có/không). Kết quả được trình bày với các chỉ số OR, p-value và khoảng tin cậy 95%.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ mắc sảng: Trong 34 bệnh nhân thở máy được nghiên cứu, tỷ lệ mắc sảng là 61,76%. Đây là tỷ lệ cao hơn so với một số nghiên cứu trong nước và quốc tế, phản ánh đặc điểm bệnh nhân nặng và đa bệnh lý tại khoa Cấp cứu và Hồi sức tích cực.

2. Đặc điểm nhân khẩu học: Tuổi trung bình của bệnh nhân là 66,56 ± 13,76 tuổi, trong đó 64,71% bệnh nhân trên 60 tuổi. Nam giới chiếm đa số với 79,41%. Phần lớn bệnh nhân sống ở vùng nông thôn (58,82%) và có hoàn cảnh sống độc thân hoặc ly thân chiếm 76,47%.

3. Tình trạng kích động an thần: Trong nhóm bệnh nhân có sảng, 66,67% thuộc dạng sảng giảm động và 33,33% sảng tăng động. Điểm RASS trung bình ở nhóm có sảng là 1,33, cao hơn đáng kể so với nhóm không sảng (1,0), cho thấy mức độ kích động và an thần có liên quan đến sự xuất hiện của sảng.

4. Các yếu tố liên quan đến sảng: Thời gian trung bình từ khi vào viện đến khi xuất hiện sảng là 12,19 ngày, từ khi vào ICU đến khi có sảng là 6,14 ngày, và từ khi thở máy đến khi có sảng là 5,59 ngày. Thời gian sử dụng thuốc an thần trung bình trước khi xuất hiện sảng là 3,21 ngày. Các bệnh lý chính liên quan gồm nhiễm trùng (42,86%), bệnh lý u (19,05%) và chấn thương (4,76%). Tiền sử tăng huyết áp, đái tháo đường và sa sút trí tuệ cũng phổ biến trong nhóm bệnh nhân.

Thảo luận kết quả

Tỷ lệ sảng 61,76% trong nghiên cứu cao hơn mức trung bình 31,8% được báo cáo trong tổng quan tài liệu có hệ thống, phản ánh đặc thù bệnh nhân nặng, đa bệnh lý và thời gian điều trị kéo dài tại khoa Cấp cứu và Hồi sức tích cực. Tỷ lệ sảng giảm động chiếm ưu thế phù hợp với các nghiên cứu trước đây, cho thấy dạng sảng này dễ bị bỏ sót nếu không sàng lọc thường xuyên.

Tuổi cao và giới tính nam là các yếu tố nguy cơ đã được nhiều nghiên cứu xác nhận, phù hợp với kết quả nghiên cứu này. Thời gian thở máy và sử dụng thuốc an thần có liên quan chặt chẽ đến sự xuất hiện sảng, nhấn mạnh vai trò của việc quản lý thuốc an thần hợp lý để giảm nguy cơ sảng.

Điểm RASS cao hơn ở nhóm có sảng cho thấy mức độ kích động và an thần ảnh hưởng đến tình trạng nhận thức của bệnh nhân. Các bệnh lý nền như nhiễm trùng, tăng huyết áp và đái tháo đường cũng góp phần làm tăng nguy cơ sảng, phù hợp với giả thuyết về cơ chế viêm và rối loạn chuyển hóa thần kinh.

Kết quả nghiên cứu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố tỷ lệ sảng theo nhóm tuổi, biểu đồ tròn tỷ lệ sảng tăng động và giảm động, bảng so sánh điểm RASS giữa nhóm có và không có sảng, cũng như biểu đồ thời gian trung bình từ nhập viện đến xuất hiện sảng.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Thực hiện sàng lọc sảng định kỳ: Áp dụng công cụ CAM-ICU để đánh giá sảng ít nhất một lần mỗi ca trực tại các đơn vị ICU, đặc biệt với bệnh nhân thở máy. Mục tiêu giảm tỷ lệ sảng không được phát hiện xuống dưới 10% trong vòng 6 tháng. Chủ thể thực hiện: đội ngũ điều dưỡng và bác sĩ ICU.

2. Quản lý thuốc an thần hợp lý: Giảm thiểu sử dụng thuốc an thần không cần thiết, điều chỉnh liều lượng phù hợp để hạn chế tác dụng phụ gây sảng. Mục tiêu giảm thời gian sử dụng thuốc an thần trung bình xuống dưới 2 ngày trong 3 tháng tới. Chủ thể thực hiện: bác sĩ điều trị và dược sĩ lâm sàng.

3. Đào tạo nâng cao nhận thức cho nhân viên y tế: Tổ chức các khóa đào tạo về nhận biết, đánh giá và xử trí sảng cho điều dưỡng và bác sĩ ICU. Mục tiêu 100% nhân viên ICU được đào tạo trong vòng 6 tháng. Chủ thể thực hiện: phòng đào tạo và quản lý chất lượng bệnh viện.

4. Tăng cường chăm sóc hỗ trợ và giảm stress cho bệnh nhân: Cải thiện môi trường ICU, giảm tiếng ồn, đảm bảo chu kỳ ngủ – thức tự nhiên, hỗ trợ giao tiếp cho bệnh nhân thở máy. Mục tiêu giảm tỷ lệ sảng giảm động xuống dưới 50% trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: đội ngũ điều dưỡng và quản lý khoa.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Bác sĩ và điều dưỡng ICU: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu thực tiễn về tỷ lệ và yếu tố liên quan đến sảng, giúp cải thiện quy trình chăm sóc và nâng cao hiệu quả điều trị bệnh nhân thở máy.

2. Nhà quản lý bệnh viện và khoa hồi sức: Thông tin về thực trạng sảng và các yếu tố nguy cơ hỗ trợ xây dựng chính sách, kế hoạch đào tạo và phân bổ nguồn lực hợp lý.

3. Nhà nghiên cứu y học và điều dưỡng: Cơ sở dữ liệu và phương pháp nghiên cứu có thể làm nền tảng cho các nghiên cứu sâu hơn về sảng và các can thiệp giảm thiểu biến chứng trong ICU.

4. Sinh viên và học viên sau đại học ngành điều dưỡng, y học: Tài liệu tham khảo quý giá về lý thuyết, phương pháp nghiên cứu và thực trạng lâm sàng liên quan đến sảng ở bệnh nhân ICU.

Câu hỏi thường gặp

1. Sảng là gì và tại sao nó quan trọng trong ICU?
   Sảng là rối loạn nhận thức cấp tính, ảnh hưởng đến sự tập trung và ý thức. Nó làm tăng tỷ lệ tử vong, thời gian thở máy và chi phí điều trị, do đó cần được phát hiện và xử trí kịp thời.

2. Công cụ CAM-ICU đánh giá sảng như thế nào?
   CAM-ICU dựa trên bốn đặc điểm: thay đổi trạng thái tinh thần, mất tập trung, thay đổi mức độ ý thức và tư duy lộn xộn. Bệnh nhân được đánh giá qua các câu hỏi và quan sát, thời gian thực hiện dưới 2 phút.

3. Yếu tố nào làm tăng nguy cơ sảng ở bệnh nhân thở máy?
   Tuổi cao, bệnh lý nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, sử dụng thuốc an thần kéo dài, nhiễm trùng và thời gian thở máy lâu là các yếu tố nguy cơ chính.

4. Làm thế nào để giảm thiểu nguy cơ sảng trong ICU?
   Sàng lọc định kỳ, quản lý thuốc an thần hợp lý, cải thiện môi trường chăm sóc và đào tạo nhân viên y tế là các biện pháp hiệu quả để giảm tỷ lệ sảng.

5. Sảng ảnh hưởng thế nào đến kết quả điều trị?
   Sảng làm tăng thời gian nằm viện, tỷ lệ tử vong và suy giảm nhận thức lâu dài sau xuất viện, gây gánh nặng cho bệnh nhân, gia đình và hệ thống y tế.

Kết luận

• Tỷ lệ sảng ở bệnh nhân thở máy tại khoa Cấp cứu và Hồi sức tích cực Bệnh viện Đại học Y Hà Nội là 61,76%, chủ yếu là dạng sảng giảm động.
• Tuổi cao, thời gian thở máy, sử dụng thuốc an thần và các bệnh lý nền là các yếu tố liên quan đến sự xuất hiện của sảng.
• CAM-ICU là công cụ sàng lọc hiệu quả, phù hợp với môi trường ICU và bệnh nhân thở máy.
• Cần thực hiện sàng lọc sảng định kỳ, quản lý thuốc an thần hợp lý và đào tạo nhân viên để giảm thiểu biến chứng do sảng.
• Nghiên cứu mở ra hướng đi cho các can thiệp lâm sàng nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc và cải thiện tiên lượng bệnh nhân ICU.

Tiếp theo, các đơn vị y tế nên triển khai áp dụng các khuyến nghị và tiếp tục nghiên cứu mở rộng để hoàn thiện dữ liệu và phương pháp phòng ngừa sảng hiệu quả hơn. Đọc và áp dụng kết quả nghiên cứu này sẽ góp phần nâng cao chất lượng điều trị và chăm sóc bệnh nhân thở máy tại các đơn vị hồi sức tích cực.