Thực Trạng Nguy Cơ Mắc Bệnh Dại Ở Người Làm Nghề Giết Mổ Chó Và Hiệu Quả Can Thiệp Tại Một Số Quận Huyện Hà Nội

• Tác giả: Vũ Hoàng Anh
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Thị Kiều Anh
• Trường học: Viện Vệ Sinh Dịch Tễ Trung Ương
• Chuyên ngành: Dịch tễ học
• Đề tài: Thực Trạng Nguy Cơ Mắc Bệnh Dại Ở Người Làm Nghề Giết Mổ Chó Và Hiệu Quả Can Thiệp Tại Một Số Quận Huyện Của Thành Phố Hà Nội, 2016 - 2018
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Khái quát bệnh dại và các biện pháp phòng chống
• 1.1.1. Ổ chứa bệnh dại
• 1.1.2. Đường lây truyền bệnh dại sang người
• 1.1.3. Bệnh dại ở động vật
• 1.1.4. Tình hình bệnh dại trên thế giới
• 1.1.5. Tình hình bệnh dại ở Việt Nam
• 1.1.6. Vi rút bệnh dại và đáp ứng miễn dịch
• 1.1.7. Các phương pháp chẩn đoán phòng thí nghiệm vi rút dại
• 1.1.8. Các biện pháp phòng chống bệnh dại
• 1.1.9. Điều trị dự phòng bệnh dại ở người
• 1.1.10. Các yếu tố nguy cơ mắc bệnh dại ở người
• 1.1.10.1. Nguy cơ mắc dại liên quan nghề nghiệp
• 1.1.10.2. Nguy cơ mắc bệnh dại đối với tình trạng miễn dịch
• 1.1.10.3. Nguy cơ mắc bệnh dại liên quan tới lưu hành bệnh dại ở động vật
• 1.1.10.4. Các yếu tố liên quan đến nguy cơ mắc bệnh dại ở người
• 1.1.11. Truyền thông thay đổi hành vi trong phòng chống bệnh dại
• 1.1.11.1. Mô hình lập kế hoạch truyền thông
• 1.1.11.2. Hiệu quả truyền thông phòng chống bệnh dại
• 1.1.12. Mô tả tóm tắt về địa bàn nghiên cứu
• 1.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.2.1.1. Người làm nghề giết mổ chó
• 1.2.1.2. Chó tại các lò mổ
• 1.2.2. Địa điểm nghiên cứu
• 1.2.3. Thời gian nghiên cứu
• 1.2.4. Thiết kế nghiên cứu
• 1.2.4.1. Nghiên cứu mô tả cắt ngang
• 1.2.4.2. Nghiên cứu can thiệp cộng đồng
• 1.2.5. Phương pháp chọn mẫu
• 1.2.6. Nghiên cứu mô tả
• 1.2.7. Nghiên cứu can thiệp
• 1.2.8. Các kỹ thuật thu thập thông tin
• 1.2.9. Các kỹ thuật xét nghiệm
• 1.2.10. Công cụ và phương pháp điều tra kiến thức, thực hành phòng chống bệnh dại của người làm nghề giết mổ chó
• 1.2.11. Khái niệm sử dụng trong luận án
• 1.2.12. Sai số và cách khắc phục
• 1.2.13. Phân tích số liệu
• 1.2.14. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Thực trạng nguy cơ mắc bệnh dại ở người làm nghề giết mổ chó tại một số quận huyện ở Hà Nội và các yếu tố có liên quan
• 3.1.1. Tình trạng kháng thể trung hòa kháng vi rút dại và nhiễm dại ở chó tại các lò giết mổ tại 6 quận huyện Hà Nội năm 2016-2017
• 3.1.2. Tỷ lệ chó bị nhiễm vi rút dại tại 84 lò mổ nhỏ phân bố theo địa dư
• 3.1.3. Kết quả điều tra và xét nghiệm kháng thể kháng vi rút dại ở 406 người làm nghề giết mổ chó tại 7 quận/huyện của Hà Nội năm 2016-2017
• 3.1.4. Kiến thức, thực hành phòng chống bệnh dại của người mổ chó
• 3.1.5. Hiệu quả biện pháp can thiệp truyền thông ở người giết mổ chó
• 3.1.5.1. Kết quả các hoạt động truyền thông tại cộng đồng
• 3.1.5.2. Hiệu quả can thiệp truyền thông thay đổi kiến thức của người làm nghề giết mổ chó trong 2 năm 2017-2018
• 3.1.5.3. Hiệu quả can thiệp thay đổi thực hành phòng chống bệnh dại
• 3.1.5.4. Hiệu quả can thiệp tăng tỷ lệ đối tượng tiêm vắc xin phòng dại
• 3.1.6. Thực trạng nguy cơ mắc bệnh dại ở người làm nghề giết mổ chó và một số yếu tố liên quan
• 3.1.7. Thực trạng chó có kháng thể kháng dại và chó nhiễm vi rút dại tại các lò giết mổ chó
• 3.1.8. Tình trạng có kháng thể kháng dại ở người giết mổ chó tại các địa điểm nghiên cứu
• 3.1.9. Kiến thức, thực hành của người làm nghề giết mổ chó
• 3.1.10. Hiệu quả can thiệp truyền thông giáo dục sức khỏe nâng cao kiến thức, thực hành ở người làm nghề giết mổ chó
• 3.1.11. Một số hạn chế của nghiên cứu
• DANH MỤC CÁC BÀI BÁO LIÊN QUAN ĐÃ CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• 1. DANH MỤC CÁC BẢNG
• 2. DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
• 3. DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢN ĐỒ
• 4. DANH MỤC HÌNH

I. Thực trạng nguy cơ mắc bệnh dại ở người giết mổ chó

Nghiên cứu tập trung vào nguy cơ mắc bệnh dại ở nhóm đối tượng người giết mổ chó tại Hà Nội. Kết quả cho thấy, tỷ lệ chó nhiễm vi rút dại tại các lò mổ là 2/100, điều này đặt ra nguy cơ cao cho những người tham gia giết mổ. Nguy cơ lây nhiễm không chỉ từ vết cắn mà còn từ việc tiếp xúc với nước bọt, máu, hoặc các chất tiết khác của chó nhiễm bệnh. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, người giết mổ chó chuyên nghiệp và không chuyên nghiệp đều có nguy cơ mắc bệnh tương đương, do thiếu hiểu biết và thực hành phòng ngừa đúng cách.

1.1. Tình hình nhiễm bệnh dại ở chó

Kết quả xét nghiệm cho thấy, tỷ lệ chó nhiễm vi rút dại tại các lò mổ ở Hà Nội là 2/100. Điều này cho thấy sự lưu hành của bệnh dại trong đàn chó, đặc biệt là chó nhập lậu không được kiểm dịch. Động vật nhiễm dại là nguồn lây truyền chính, đặc biệt là chó, chiếm 96%-97% các trường hợp lây nhiễm ở Việt Nam.

1.2. Nguy cơ lây nhiễm ở người giết mổ chó

Nguy cơ lây nhiễm bệnh dại ở người giết mổ chó không chỉ từ vết cắn mà còn từ việc tiếp xúc với nước bọt, máu, hoặc các chất tiết khác của chó nhiễm bệnh. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, người giết mổ chó chuyên nghiệp và không chuyên nghiệp đều có nguy cơ mắc bệnh tương đương, do thiếu hiểu biết và thực hành phòng ngừa đúng cách.

II. Hiệu quả can thiệp truyền thông phòng chống bệnh dại

Nghiên cứu đánh giá hiệu quả can thiệp thông qua các hoạt động truyền thông phòng bệnh nhằm nâng cao kiến thức và thực hành phòng ngừa bệnh dại. Kết quả cho thấy, sau can thiệp, tỷ lệ người giết mổ chó có kiến thức đúng về phòng chống bệnh dại tăng đáng kể. Tiêm phòng dại cũng được cải thiện, với tỷ lệ người tiêm vắc xin tăng từ 20% lên 60% sau 2 năm can thiệp.

2.1. Thay đổi kiến thức và thực hành

Sau can thiệp, tỷ lệ người giết mổ chó có kiến thức đúng về phòng chống bệnh dại tăng từ 30% lên 80%. Các hoạt động truyền thông phòng bệnh đã giúp nâng cao nhận thức về nguy cơ lây nhiễm và các biện pháp phòng ngừa như sử dụng đồ bảo hộ, rửa tay sau khi tiếp xúc với chó.

2.2. Tăng tỷ lệ tiêm phòng

Tỷ lệ người giết mổ chó tiêm vắc xin phòng dại tăng từ 20% lên 60% sau 2 năm can thiệp. Điều này cho thấy hiệu quả can thiệp trong việc thúc đẩy người dân thực hiện các biện pháp phòng ngừa chủ động.

III. Đề xuất chính sách và quản lý bệnh dại

Nghiên cứu đề xuất các chính sách y tế và quản lý bệnh dại hiệu quả hơn, bao gồm tăng cường kiểm soát chó nhập lậu, thực hiện tiêm phòng đại trà cho đàn chó, và nâng cao nhận thức cộng đồng. Kiểm soát bệnh dại cần được thực hiện đồng bộ từ cấp trung ương đến địa phương, với sự tham gia của các cơ quan y tế, thú y, và cộng đồng.

3.1. Kiểm soát chó nhập lậu

Đề xuất tăng cường kiểm soát bệnh dại bằng cách kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu chó, đặc biệt là chó nhập lậu không được kiểm dịch. Điều này giúp giảm nguy cơ lây lan bệnh dại từ các vùng khác vào Hà Nội.

3.2. Tiêm phòng đại trà cho đàn chó

Nghiên cứu đề xuất thực hiện tiêm phòng dại đại trà cho đàn chó, đặc biệt là chó tại các lò mổ. Đây là biện pháp hiệu quả để giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh dại từ chó sang người.