I. Tính cấp thiết của đề tài
Nhu cầu đổi mới trong giáo dục tiểu học, đặc biệt là trong việc dạy môn Tiếng Việt lớp 2, 3, đã trở thành một yêu cầu cấp thiết. Theo nhà giáo dục Adolph Diesterweg, giáo viên không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn cần hướng dẫn học sinh tìm kiếm chân lý. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của phương pháp dạy học và thiết bị dạy học. Thiết bị dạy học không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn là phương tiện giúp học sinh phát triển tư duy độc lập và sáng tạo. Nghị quyết Trung Ương II khóa III của Đảng Cộng sản Việt Nam đã chỉ rõ rằng việc đổi mới phương pháp giáo dục là cần thiết để nâng cao chất lượng giáo dục. Đặc biệt, trong bậc tiểu học, việc đổi mới này sẽ tạo nền tảng vững chắc cho giáo dục phổ thông. Do đó, việc thiết kế và sử dụng thiết bị dạy học là một trong những biện pháp quan trọng để nâng cao chất lượng dạy học.
1.1. Đặc điểm nhận thức của học sinh tiểu học
Học sinh tiểu học thường có trí nhớ trực quan và hình tượng phát triển mạnh mẽ. Việc sử dụng thiết bị dạy học trong quá trình giảng dạy giúp kết hợp giữa cái cụ thể và cái trừu tượng, từ đó giúp học sinh quan sát có tổ chức và phát triển tư duy độc lập. Mục tiêu của giáo dục là phát triển toàn diện các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết. Thiết bị dạy học đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ giáo viên trong việc phát triển các kỹ năng này cho học sinh. Việc thiết kế và sử dụng thiết bị dạy học không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức mà còn tạo động lực học tập, khơi dậy sự hứng thú và niềm đam mê tìm tòi nghiên cứu của các em.
II. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
Nghiên cứu về thiết kế và sử dụng thiết bị dạy học trong môn Tiếng Việt lớp 2, 3 mang lại nhiều ý nghĩa khoa học và thực tiễn. Về mặt khoa học, nghiên cứu này giúp giáo viên hiểu rõ hơn về các đặc điểm, cấu tạo và cách thức sử dụng thiết bị dạy học. Điều này không chỉ giúp giáo viên nâng cao trình độ chuyên môn mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc ứng dụng vào giảng dạy. Về mặt thực tiễn, việc thiết kế các thiết bị dạy học sẽ tạo ra động lực học tập tốt hơn cho học sinh, giúp các em tập trung chú ý và dễ dàng tiếp thu kiến thức mới. Các thiết bị này cũng hỗ trợ giáo viên trong việc thực hiện các thí nghiệm và rèn luyện kỹ năng cho học sinh, đặc biệt là trong môn Tiếng Việt.
2.1. Tác động đến chất lượng giáo dục
Việc thiết kế và sử dụng thiết bị dạy học không chỉ đáp ứng nhu cầu hiện tại mà còn bổ sung cho nguồn thiết bị dạy học đã được sản xuất hàng loạt. Điều này giúp giáo viên và học sinh có thêm công cụ để thực hiện các hoạt động học tập một cách hiệu quả. Thiết bị dạy học còn giúp giáo viên dễ dàng truyền đạt kiến thức, từ đó nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt và chất lượng giáo dục nói chung. Việc áp dụng các thiết bị dạy học hiện đại sẽ tạo ra môi trường học tập tích cực, khuyến khích học sinh tham gia vào quá trình học tập một cách chủ động và sáng tạo.
III. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục tiêu của nghiên cứu này là thiết kế một số đồ dùng dạy học và sử dụng thiết bị dạy học sao cho phù hợp với từng phân môn, từng bài học trong môn Tiếng Việt lớp 2, 3. Nghiên cứu sẽ tìm ra các đặc điểm, cách phân loại, nguyên tắc sử dụng và thực trạng của thiết bị dạy học hiện nay. Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm việc thiết kế các thiết bị dạy học và chỉ ra cách thức sử dụng hợp lý và hiệu quả các đồ dùng đã được thiết kế. Điều này không chỉ giúp nâng cao hứng thú học tập của học sinh mà còn góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt.
3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là thiết bị và đồ dùng dạy học cho môn Tiếng Việt ở một số trường tiểu học. Phạm vi nghiên cứu sẽ tập trung vào việc thiết kế một số đồ dùng và sử dụng thiết bị dạy học trong các hoạt động như kể chuyện, luyện từ và câu, tập đọc, tập viết, chính tả tại một số trường tiểu học trên địa bàn thị xã Phú Thọ. Nghiên cứu sẽ kiểm chứng hiệu quả của các đồ dùng thiết kế tại hai trường là Trường Tiểu học Văn Lung và Trường Tiểu học Thanh Minh.
