Thể chế hóa sự lãnh đạo của Đảng và đổi mới phương thức lãnh đạo đối với Quốc hội trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền

• Người hướng dẫn: GS. Trần Ngọc Dương
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Luật học
• Đề tài: Thể Chế Hóa Sự Lãnh Đạo Của Đảng Và Đổi Mới Phương Thức Lãnh Đạo Đối Với Quốc Hội Trong Nhà Nước Pháp Quyền
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2013
• Địa điểm: Hà Nội

• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TONG QUAN TINH HÌNH NGHIÊN CỨU DE TÀI
• 1.1. Tình hình nghiên cứu trong nước
• 1.2. Tình hình nghiên cứu ngoài nước
• 1.3. Những van đề luận án cần tiếp tục nghiên cứu
• 1.4. Kết luận Chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN CUA THE CHE HOÁ SỰ LÃNH ĐẠO CUA DANG VÀ PHƯƠNG THỨC LANH ĐẠO CUA DANG
• 2.1. Thể chế hoá sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền ở nước ta hiện nay
• 2.1.1. Khái niệm thé chế hoá sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội
• 2.1.2. Xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam và những van dé đặt ra về sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội
• 2.1.3. Cơ sở pháp lý và thực tiễn Đảng lãnh đạo Quốc hội
• 2.1.4. Những van đề đặt ra về sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội
• 2.1.5. Vai trò của thê chế hoá sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội
• 2.1.6. Các nguyên tắc thé chế hoá sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội
• 2.2. Nội dung thể chế chế hoá sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội
• 2.2.1. Phương thức lãnh đạo của Dang đối với Quốc hội
• 2.2.2. Khái niệm phương thức lãnh đạo của Đảng
• 2.2.3. Những phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội
• 2.2.4. Vai trò của phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội
• 2.2.5. Mối liên hệ giữa thé chế hóa và phương thức lãnh dao của Dang đối với Quốc hội
• 2.3. Kết luận Chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG THE CHE HOÁ SỰ LÃNH ĐẠO CUA DANG VÀ PHƯƠNG THUC LÃNH ĐẠO CUA DANG DOI VỚI QUỐC HỘI
• 3.1. Thực trạng thé chế hoá sự lãnh dao của Đảng đối với Quốc hội
• 3.2. Đưa sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước (trong đó có Quốc hội) thành nguyên tắc hiến định
• 3.3. Thể chế hóa sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội thông qua việc đưa đường lối của Dang vào các điều khoản của luật, pháp lệnh
• 3.4. Thé chế hóa sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội bằng các văn bản quy định, quy chế hoạt động của Trung ương Đảng
• 3.5. Thể chế hóa sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội thông qua các quy chế hoạt động của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội
• 3.6. Thực trạng phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội qua các thời ky cách mạng và bài học kinh nghiệm
• 3.6.1. Giai đoạn trước năm 1986
• 3.6.2. Từ 1986 đến nay
• 3.6.3. Bài học kinh nghiệm
• 3.7. Kết luận Chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: CAC QUAN DIEM, GIẢI PHAP THE CHE HOÁ VÀ ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO CUA DANG ĐỐI VOI QUỐC HỘI TRONG DIEU KIỆN XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC PHÁP QUYEN Ở NƯỚC TA HIỆN NAY
• 4.1. Cac quan diém thé ché hoa sự lãnh đạo của Dang va đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội
• 4.1.1. Dự báo những tác động tới việc thé chế hóa và đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội
• 4.2. Các quan điểm thể chế hóa sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội
• 4.3. Các quan điểm đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội
• 4.4. Giải pháp thể chế hoá sự lãnh đạo của Đảng và đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội
• 4.4.1. Giải pháp thé chế hoá sự lãnh dao của Dang đối với Quốc hội
• 4.4.2. Giải pháp đổi mới phương thức lãnh dao của Đảng đối với Quốc hội trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền ở nước ta hiện nay
• 4.5. Kết luận chung
• Danh mục công trình khoa học của tác giả liên quan đến Luận án
• Tài liệu tham khảo

I. Thể chế hóa sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội

Thể chế hóa sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội là một yếu tố quan trọng trong việc xây dựng nhà nước pháp quyền ở Việt Nam. Khái niệm này không chỉ đơn thuần là việc quy định trong hiến pháp mà còn bao gồm việc cụ thể hóa các nguyên tắc lãnh đạo của Đảng trong các văn bản pháp luật. Đảng Cộng sản Việt Nam đã khẳng định vai trò lãnh đạo của mình thông qua các nghị quyết và chỉ thị, nhằm đảm bảo rằng Quốc hội hoạt động theo đúng đường lối chính trị của Đảng. Việc thể chế hóa này giúp nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của Quốc hội, đồng thời tạo ra một cơ chế kiểm soát hiệu quả giữa Đảng và Nhà nước.

1.1. Khái niệm thể chế hóa sự lãnh đạo của Đảng

Khái niệm thể chế hóa sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội được hiểu là việc đưa các nguyên tắc lãnh đạo của Đảng vào trong các quy định pháp luật. Điều này không chỉ giúp xác định rõ ràng vai trò của Đảng trong hệ thống chính trị mà còn tạo ra một cơ sở pháp lý vững chắc cho hoạt động của Quốc hội. Sự thể chế hóa này cần phải được thực hiện một cách đồng bộ và nhất quán, nhằm đảm bảo rằng mọi hoạt động của Quốc hội đều phù hợp với đường lối và chính sách của Đảng.

1.2. Cơ sở pháp lý và thực tiễn Đảng lãnh đạo Quốc hội

Cơ sở pháp lý cho sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội được quy định trong Hiến pháp và các văn bản pháp luật liên quan. Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định rõ ràng rằng sự lãnh đạo của Đảng là yếu tố quyết định cho sự thành công của Quốc hội trong việc thực hiện chức năng lập pháp. Thực tiễn cho thấy, sự lãnh đạo của Đảng không chỉ dừng lại ở việc ban hành các nghị quyết mà còn bao gồm việc giám sát và kiểm tra hoạt động của Quốc hội, đảm bảo rằng các quyết định của Quốc hội luôn phù hợp với lợi ích của nhân dân.

II. Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội

Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội là một yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh hiện nay. Phương thức lãnh đạo truyền thống đã bộc lộ nhiều hạn chế, không còn phù hợp với yêu cầu phát triển của đất nước. Đảng cần phải áp dụng các phương thức lãnh đạo linh hoạt hơn, phù hợp với thực tiễn hoạt động của Quốc hội. Việc đổi mới này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội mà còn đảm bảo rằng Đảng luôn giữ vai trò lãnh đạo trong mọi quyết định quan trọng của Nhà nước.

2.1. Những phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội

Đảng Cộng sản Việt Nam đã áp dụng nhiều phương thức lãnh đạo khác nhau đối với Quốc hội, từ việc chỉ đạo trực tiếp đến việc thông qua các nghị quyết, chỉ thị. Những phương thức này cần được đổi mới để phù hợp với yêu cầu của công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế. Đảng cần phải tạo ra một môi trường làm việc cởi mở, khuyến khích sự tham gia của các đại biểu Quốc hội trong quá trình ra quyết định, từ đó nâng cao chất lượng lập pháp.

2.2. Vai trò của phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội

Vai trò của phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội không chỉ là đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng mà còn là tạo ra một cơ chế giám sát hiệu quả. Đảng cần phải thường xuyên đánh giá và điều chỉnh phương thức lãnh đạo của mình để đảm bảo rằng Quốc hội hoạt động hiệu quả và đáp ứng được yêu cầu của nhân dân. Sự đổi mới này sẽ góp phần nâng cao uy tín và vị thế của Quốc hội trong hệ thống chính trị.

III. Thực trạng thể chế hóa sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội

Thực trạng thể chế hóa sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội hiện nay cho thấy nhiều tiến bộ nhưng cũng còn nhiều thách thức. Mặc dù đã có những quy định pháp lý rõ ràng về vai trò của Đảng trong hoạt động của Quốc hội, nhưng việc thực hiện còn gặp nhiều khó khăn. Sự thiếu minh bạch trong một số quy trình lập pháp và sự can thiệp của Đảng vào các vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội vẫn còn tồn tại. Điều này cần được khắc phục để đảm bảo rằng Quốc hội thực sự là cơ quan đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân.

3.1. Đưa sự lãnh đạo của Đảng thành nguyên tắc hiến định

Việc đưa sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội thành nguyên tắc hiến định là một bước tiến quan trọng trong việc thể chế hóa sự lãnh đạo của Đảng. Điều này không chỉ giúp xác định rõ ràng vai trò của Đảng mà còn tạo ra một cơ sở pháp lý vững chắc cho hoạt động của Quốc hội. Tuy nhiên, việc thực hiện nguyên tắc này cần phải được giám sát chặt chẽ để đảm bảo rằng không có sự lạm dụng quyền lực từ phía Đảng.

3.2. Những vấn đề đặt ra về sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội

Một số vấn đề đặt ra về sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội bao gồm sự thiếu minh bạch trong quy trình lập pháp, sự can thiệp của Đảng vào các vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội, và sự chậm trễ trong việc ban hành các quy định pháp lý cần thiết. Những vấn đề này cần được giải quyết để đảm bảo rằng Quốc hội hoạt động hiệu quả và đáp ứng được yêu cầu của nhân dân.

IV. Giải pháp thể chế hóa và đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội

Giải pháp thể chế hóa và đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội cần phải được thực hiện một cách đồng bộ và nhất quán. Đảng cần phải xây dựng các quy định pháp lý rõ ràng về vai trò và trách nhiệm của mình trong hoạt động của Quốc hội. Đồng thời, cần phải tạo ra một cơ chế giám sát hiệu quả để đảm bảo rằng Quốc hội hoạt động theo đúng đường lối chính trị của Đảng. Việc đổi mới này sẽ góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội và đảm bảo rằng Đảng luôn giữ vai trò lãnh đạo trong mọi quyết định quan trọng của Nhà nước.

4.1. Giải pháp thể chế hóa sự lãnh đạo của Đảng

Giải pháp thể chế hóa sự lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội bao gồm việc xây dựng các quy định pháp lý rõ ràng về vai trò và trách nhiệm của Đảng trong hoạt động của Quốc hội. Điều này sẽ giúp nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của Quốc hội, đồng thời tạo ra một cơ chế kiểm soát hiệu quả giữa Đảng và Nhà nước.

4.2. Giải pháp đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng

Giải pháp đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội cần phải tập trung vào việc tạo ra một môi trường làm việc cởi mở, khuyến khích sự tham gia của các đại biểu Quốc hội trong quá trình ra quyết định. Đảng cần phải thường xuyên đánh giá và điều chỉnh phương thức lãnh đạo của mình để đảm bảo rằng Quốc hội hoạt động hiệu quả và đáp ứng được yêu cầu của nhân dân.