Tăng Cường Vai Trò Quản Lý Nhà Nước Đối Với Vệ Sinh An Toàn Thực Phẩm Tại Hà Nội

Vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) là việc đảm bảo thực phẩm không gây hại cho sức khỏe và tính mạng con người. Tầm quan trọng của VSATTP thể hiện qua việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng, nâng cao chất lượng cuộc sống và thúc đẩy phát triển kinh tế. Thực phẩm an toàn góp phần giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh, tăng năng suất lao động và tạo dựng niềm tin cho người tiêu dùng. Theo Codex, thực phẩm là tất cả các chất đã hoặc chưa chế biến nhằm sử dụng cho con người, bao gồm đồ ăn, uống, nhai, ngậm, hút, không bao gồm mỹ phẩm và những chất chỉ được dùng như dược phẩm.

Vai trò quản lý nhà nước trong đảm bảo ATTP thể hiện qua việc xây dựng và thực thi chính sách, pháp luật, kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm. Nhà nước có trách nhiệm tạo ra một môi trường pháp lý minh bạch, công bằng để các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thực phẩm tuân thủ các quy định về ATTP. Đồng thời, nhà nước cũng cần tăng cường năng lực cho các cơ quan quản lý, nâng cao nhận thức cho người dân và doanh nghiệp về tầm quan trọng của ATTP.

Hệ thống văn bản pháp quy về ATTP đã được ban hành khá đầy đủ, tuy nhiên, tính đồng bộ và khả thi chưa cao. Nhiều quy định còn chồng chéo, khó thực hiện, gây khó khăn cho các doanh nghiệp và cơ quan quản lý. Cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp quy để đảm bảo tính thống nhất, minh bạch và phù hợp với thực tế. Trong năm 2010, Sở Y tế Hà Nội đã ban hành 76 văn bản; Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn ban hành 13 văn bản; Sở Công thương ban hành 12 văn bản; Các ngành khác ban hành 12 văn bản.

Hoạt động kiểm tra, giám sát ATTP còn mang tính hình thức, chưa thực sự hiệu quả. Số lượng cán bộ kiểm tra còn hạn chế, trang thiết bị lạc hậu, chưa đáp ứng được yêu cầu. Việc xử lý vi phạm còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Cần tăng cường đầu tư cho công tác kiểm tra, giám sát, nâng cao năng lực cho cán bộ và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Nội dung thanh tra chủ yếu về VSATTP quan các nội dung như: Vệ sinh cơ sở, vệ sinh dụng cụ không đảm bảo; Các cơ sở vi phạm quy định về công bố tiêu chuẩn sản phẩm;Về Giấy chứng nhận đủ điều kiện VSATTP; Sử dụng hàn the, phẩm màu ngoài danh mục cho phép trong chế biến thực phẩm.

Tình hình ngộ độc thực phẩm tại Hà Nội vẫn diễn biến phức tạp, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dân. Các yếu tố nguy cơ bao gồm: thực phẩm không rõ nguồn gốc, quy trình chế biến không đảm bảo vệ sinh, sử dụng hóa chất độc hại trong sản xuất, kinh doanh thực phẩm. Cần tăng cường kiểm soát nguồn gốc thực phẩm, nâng cao ý thức về VSATTP cho người dân và doanh nghiệp. Theo thống kê, nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm chủ yếu là do vi sinh vật, hóa chất và độc tố tự nhiên.

Cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp quy về ATTP để đảm bảo tính thống nhất, minh bạch và phù hợp với thực tế. Xây dựng các chính sách khuyến khích sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn, hỗ trợ các doanh nghiệp áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế về ATTP. Cần có các quy định cụ thể về truy xuất nguồn gốc thực phẩm, xử lý vi phạm và bồi thường thiệt hại cho người tiêu dùng.

Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ quản lý ATTP. Đầu tư trang thiết bị hiện đại cho các phòng kiểm nghiệm, trung tâm kiểm soát ATTP. Xây dựng hệ thống thông tin quản lý ATTP, kết nối dữ liệu giữa các cơ quan quản lý. Cần hoàn thiện bộ máy quản lý về VSATTP.

Tăng cường tần suất kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm. Áp dụng các biện pháp kiểm tra, giám sát tiên tiến, hiện đại. Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về ATTP, đảm bảo tính răn đe. Công khai thông tin về các cơ sở vi phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng. Cần tăng cường kiểm tra về VSATTP và xử lý nghiêm các vi phạm.

Hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử giúp người tiêu dùng dễ dàng kiểm tra thông tin về nguồn gốc, xuất xứ, quy trình sản xuất của thực phẩm. Điều này giúp tăng cường niềm tin của người tiêu dùng và tạo động lực cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn. Cần xây dựng cơ sở dữ liệu về các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, kết nối với hệ thống truy xuất nguồn gốc.

Ứng dụng di động cung cấp cho người tiêu dùng thông tin về các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn, các sản phẩm được chứng nhận ATTP, các cảnh báo về ATTP. Người tiêu dùng có thể sử dụng ứng dụng để phản ánh các vấn đề về ATTP, góp phần vào công tác quản lý. Cần xây dựng nội dung phong phú, hấp dẫn cho ứng dụng, đảm bảo tính chính xác, kịp thời của thông tin.

Sử dụng các thiết bị kiểm nghiệm hiện đại, công nghệ phân tích nhanh giúp rút ngắn thời gian kiểm nghiệm, nâng cao độ chính xác. Xây dựng hệ thống quản lý dữ liệu kiểm nghiệm, kết nối với các cơ quan quản lý. Cần đầu tư cho các phòng kiểm nghiệm, đào tạo cán bộ kiểm nghiệm.

Sử dụng các hình thức tuyên truyền đa dạng, hấp dẫn như phóng sự, phim ngắn, quảng cáo, bài viết trên báo, tạp chí, trang web. Tăng cường thời lượng phát sóng, số lượng bài viết về ATTP. Phối hợp với các chuyên gia, người nổi tiếng để tuyên truyền về ATTP. Cần tổ chức các lớp tập huấn; phát động tháng hành động vì chất lượng VSATTP; Tổ chức hội nghị, hội thảo.

Đưa nội dung về ATTP vào chương trình giảng dạy ở các cấp học. Tổ chức các hoạt động ngoại khóa, trò chơi, cuộc thi về ATTP. Xây dựng môi trường học đường an toàn, đảm bảo ATTP. Cần có chương trình ATTP trong trường học Hà Nội.

Tổ chức các buổi nói chuyện, hội thảo, phát tờ rơi, treo băng rôn, khẩu hiệu về ATTP tại các khu dân cư, chợ, siêu thị. Thành lập các câu lạc bộ, đội nhóm tuyên truyền về ATTP. Vận động người dân tham gia giám sát, phản ánh các vấn đề về ATTP. Cần có sự tham gia của các tổ chức xã hội, đoàn thể.

Nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm của các nước có hệ thống quản lý ATTP hiệu quả như Nhật Bản, Hàn Quốc, Hoa Kỳ, các nước châu Âu. Tham gia các hội thảo, khóa đào tạo quốc tế về ATTP. Mời các chuyên gia quốc tế đến chia sẻ kinh nghiệm. Cần có sự chủ động, sáng tạo trong việc áp dụng kinh nghiệm quốc tế vào điều kiện thực tế của Việt Nam.

Nghiên cứu, áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế về ATTP như HACCP, ISO 22000. Khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng các tiêu chuẩn này. Tham gia các tổ chức quốc tế về ATTP. Cần có lộ trình cụ thể để áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo tính khả thi.

Tham gia các chương trình hợp tác quốc tế về ATTP do các tổ chức quốc tế như WHO, FAO, WTO triển khai. Hợp tác với các nước trong khu vực để giải quyết các vấn đề ATTP xuyên biên giới. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành để tham gia hiệu quả các chương trình hợp tác quốc tế.