Tăng cường tạo thuận lợi thương mại của Việt Nam từ bài học của Thái Lan

Định nghĩa về tạo thuận lợi thương mại khác nhau giữa các tổ chức. Theo WTO, tạo thuận lợi thương mại là việc đơn giản hóa và hài hòa hóa các thủ tục thương mại quốc tế. UNECE định nghĩa tạo thuận lợi thương mại là việc đơn giản hóa và chuẩn hóa các thủ tục và luồng thông tin liên quan đến thương mại quốc tế. WCO tập trung vào việc hiện đại hóa và hài hòa hóa các thủ tục hải quan. Các định nghĩa này đều nhấn mạnh việc giảm chi phí và thời gian trong thương mại quốc tế.

Tạo thuận lợi thương mại mang lại nhiều lợi ích cho các quốc gia, bao gồm giảm chi phí thương mại, giảm rủi ro và sự không chắc chắn, mở rộng thị trường và tăng cường năng lực cạnh tranh. Theo nghiên cứu của WTO, việc thực hiện đầy đủ Hiệp định Tạo thuận lợi thương mại (TFA) có thể giúp giảm chi phí thương mại toàn cầu tới 14,3% và tăng tăng trưởng xuất khẩu của các nước đang phát triển lên tới 32,8%.

Có nhiều chỉ số được sử dụng để đánh giá tạo thuận lợi thương mại, bao gồm Chỉ số Hiệu quả Logistics (LPI) của World Bank, Chỉ số Môi trường Kinh doanh (Ease of Doing Business) của World Bank, và các chỉ số tạo thuận lợi thương mại của OECD. Các chỉ số này đo lường các khía cạnh khác nhau của tạo thuận lợi thương mại, chẳng hạn như hiệu quả của hải quan, chất lượng cơ sở hạ tầng, và mức độ minh bạch của các quy định thương mại.

Hiệp định TFA được hình thành từ Vòng đàm phán Doha của WTO, bắt đầu vào năm 2001. Các cuộc đàm phán về tạo thuận lợi thương mại đã đạt được thỏa thuận vào năm 2013 tại Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 9 tại Bali, Indonesia. Hiệp định TFA chính thức có hiệu lực vào ngày 22 tháng 2 năm 2017, sau khi được hai phần ba số thành viên WTO phê chuẩn.

Hiệp định TFA bao gồm nhiều cam kết quan trọng, bao gồm công bố thông tin, thủ tục khiếu nại, thủ tục quá cảnh, hợp tác giữa các cơ quan biên giới, và áp dụng các biện pháp tạo thuận lợi thương mại cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME). Các cam kết này nhằm mục đích giảm chi phí và thời gian liên quan đến thương mại quốc tế, đồng thời tăng cường tính minh bạch và dự đoán được của các quy định thương mại.

Tính đến nay, hơn 150 thành viên WTO đã phê chuẩn Hiệp định TFA. Nhiều quốc gia đang tích cực thực hiện các cam kết của mình theo Hiệp định TFA, thông qua việc cải cách hải quan, đơn giản hóa thủ tục thương mại, và đầu tư vào cơ sở hạ tầng thương mại. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong việc thực hiện đầy đủ Hiệp định TFA, đặc biệt là ở các nước đang phát triển và kém phát triển.

Thái Lan có vị trí địa lý chiến lược ở trung tâm Đông Nam Á, giáp với nhiều quốc gia quan trọng trong khu vực. Nền kinh tế Thái Lan là nền kinh tế lớn thứ hai trong ASEAN, với các ngành công nghiệp, dịch vụ và du lịch đóng vai trò quan trọng. Thái Lan là một thị trường phụ thuộc vào xuất khẩu, với các mặt hàng chủ lực như điện tử, ô tô và nông sản.

Thái Lan có hệ thống giao thông và logistics phát triển, bao gồm các cảng biển lớn, sân bay quốc tế và mạng lưới đường bộ rộng khắp. Chính phủ Thái Lan đã đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng logistics, nhằm cải thiện hiệu quả vận chuyển hàng hóa và giảm chi phí thương mại. Thái Lan cũng đang phát triển các khu kinh tế đặc biệt và các trung tâm logistics để thúc đẩy thương mại quốc tế.

Thái Lan đã đạt được nhiều tiến bộ trong việc thực hiện các biện pháp tạo thuận lợi thương mại, bao gồm đơn giản hóa thủ tục hải quan, áp dụng công nghệ thông tin, và tăng cường hợp tác giữa các cơ quan chính phủ. Tuy nhiên, Thái Lan vẫn còn đối mặt với một số thách thức, chẳng hạn như sự phức tạp của các quy định thương mại và sự thiếu đồng bộ giữa các cơ quan liên quan.

Việt Nam có vị trí địa lý quan trọng ở Đông Nam Á, với bờ biển dài và nhiều cảng biển tiềm năng. Nền kinh tế Việt Nam đang phát triển nhanh chóng, với các ngành công nghiệp, dịch vụ và nông nghiệp đóng vai trò quan trọng. Việt Nam là một quốc gia xuất khẩu hàng đầu, với các mặt hàng chủ lực như dệt may, điện tử và thủy sản.

Hệ thống giao thông và logistics của Việt Nam đang phát triển, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế, chẳng hạn như cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, chi phí vận chuyển cao và thủ tục hải quan phức tạp. Chính phủ Việt Nam đang đầu tư vào cơ sở hạ tầng logistics, nhưng cần có những nỗ lực lớn hơn để cải thiện hiệu quả vận chuyển hàng hóa.

Việt Nam đã đạt được một số tiến bộ trong việc thực hiện các biện pháp tạo thuận lợi thương mại, nhưng vẫn còn nhiều thách thức, chẳng hạn như sự phức tạp của các quy định thương mại, sự thiếu minh bạch trong thủ tục hành chính, và sự hạn chế về nguồn nhân lực. Việt Nam cần tiếp tục cải cách hải quan, đơn giản hóa thủ tục thương mại, và tăng cường hợp tác với các đối tác quốc tế.

Việt Nam cần tiếp tục cải cách hải quan, bằng cách đơn giản hóa thủ tục, giảm thời gian thông quan, và áp dụng công nghệ thông tin để tự động hóa các quy trình. Việc triển khai Hệ thống một cửa quốc gia hiệu quả là rất quan trọng để giảm chi phí và thời gian liên quan đến thương mại quốc tế.

Việt Nam cần đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng logistics, bao gồm các cảng biển lớn, sân bay quốc tế và mạng lưới đường bộ rộng khắp. Việc cải thiện cơ sở hạ tầng logistics sẽ giúp giảm chi phí vận chuyển hàng hóa và tăng cường năng lực cạnh tranh của Việt Nam.

Việt Nam cần tăng cường hợp tác với các đối tác quốc tế, đặc biệt là Thái Lan, để chia sẻ kinh nghiệm và kỹ năng trong lĩnh vực tạo thuận lợi thương mại. Việc tham gia vào các diễn đàn khu vực và quốc tế cũng giúp Việt Nam cập nhật các xu hướng mới nhất và áp dụng các biện pháp tốt nhất.

Thương mại điện tử đang phát triển mạnh mẽ, tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị trường xuất khẩu và tiếp cận khách hàng trên toàn thế giới. Việt Nam cần tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại điện tử, bằng cách cải thiện cơ sở hạ tầng, đơn giản hóa thủ tục và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.

Chuỗi cung ứng toàn cầu đang trở nên phức tạp hơn, đòi hỏi các doanh nghiệp phải tối ưu hóa quy trình sản xuất và vận chuyển hàng hóa. Việt Nam cần tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, bằng cách nâng cao năng lực cạnh tranh, cải thiện chất lượng sản phẩm và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.

Phát triển bền vững đang trở thành một ưu tiên hàng đầu trong thương mại quốc tế. Việt Nam cần thúc đẩy thương mại xanh và trách nhiệm xã hội, bằng cách áp dụng các tiêu chuẩn môi trường, bảo vệ quyền lợi của người lao động và chống lại các hành vi gian lận thương mại.