Luận văn thạc sĩ về tạm giam bị can trong tố tụng hình sự và thực tiễn tại Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Thái Bình

Chương này tập trung vào các vấn đề lý luận liên quan đến biện pháp tạm giam bị can trong tố tụng hình sự. Đầu tiên, khái niệm và đặc điểm của biện pháp tạm giam được làm rõ, nhấn mạnh rằng đây là một biện pháp ngăn chặn có tính chất nghiêm khắc, nhằm bảo vệ xã hội và đảm bảo quá trình tố tụng diễn ra thuận lợi. Theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, biện pháp này chỉ được áp dụng trong những trường hợp nhất định, với các tiêu chí cụ thể để hạn chế việc lạm dụng quyền lực. "Theo điều 20 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015, biện pháp tạm giam chỉ được áp dụng khi có căn cứ rõ ràng về nguy cơ trốn tránh, tiêu hủy chứng cứ hoặc tiếp tục phạm tội." Điều này cho thấy sự cần thiết phải có cơ sở pháp lý vững chắc để đảm bảo quyền lợi của bị can, đồng thời nâng cao trách nhiệm của các cơ quan thực thi pháp luật. Việc phân tích các quy định hiện hành cũng chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong việc áp dụng biện pháp tạm giam, từ đó đề xuất hướng cải thiện để bảo vệ quyền con người và quyền công dân.

Chương này khảo sát thực tiễn áp dụng biện pháp tạm giam tại Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Thái Bình trong giai đoạn từ năm 2015 đến 2019. Dữ liệu thu thập cho thấy số lượng vụ án áp dụng biện pháp tạm giam có xu hướng gia tăng, điều này phản ánh sự gia tăng trong công tác điều tra, truy tố và xét xử. Tuy nhiên, một số vấn đề nghiêm trọng cũng được nêu ra, như tình trạng lạm dụng biện pháp tạm giam, dẫn đến việc hạn chế quyền tự do cá nhân của bị can mà không có căn cứ pháp lý vững chắc. "Một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật tổ tụng hình sự và nâng cao hiệu quả của việc áp dụng biện pháp ngăn chặn tạm giam bị can của Viện kiểm sát nhân dân" được đưa ra, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cải cách quy trình tố tụng, nhằm bảo vệ quyền lợi của các bị can và tăng cường tính minh bạch trong hoạt động tư pháp. Việc phân tích thực tiễn này không chỉ giúp nhận diện những điểm yếu trong hệ thống pháp luật mà còn cung cấp cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp cải cách cần thiết.

Kết luận của luận văn khẳng định rằng biện pháp tạm giam là một công cụ quan trọng trong công tác phòng chống tội phạm, nhưng cần được áp dụng một cách thận trọng và có trách nhiệm. Các kiến nghị đưa ra nhằm hoàn thiện quy định pháp luật về biện pháp tạm giam, bao gồm việc nâng cao trình độ chuyên môn của cán bộ tư pháp, cải cách quy trình tố tụng và tăng cường giám sát hoạt động của các cơ quan thực thi pháp luật. "Cần thiết phải có một hệ thống giám sát độc lập và hiệu quả để đảm bảo rằng biện pháp tạm giam không bị lạm dụng, đồng thời bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bị can." Những kiến nghị này không chỉ có giá trị lý luận mà còn mang tính thực tiễn cao, góp phần nâng cao chất lượng công tác tư pháp và củng cố niềm tin của người dân vào hệ thống pháp luật.