I. Tính thanh khoản cổ phiếu
Tính thanh khoản cổ phiếu là yếu tố quan trọng trong hoạt động của thị trường chứng khoán. Nó ảnh hưởng đến khả năng giao dịch của cổ phiếu mà không làm thay đổi giá trị của chúng. Theo Keynes (1930), một tài sản có tính thanh khoản cao là tài sản có thể được giao dịch nhanh chóng mà không chịu thiệt hại về giá. Wuyts (2007) cũng nhấn mạnh rằng một thị trường có tính thanh khoản cao cho phép nhà đầu tư mua hoặc bán số lượng lớn cổ phiếu mà không bị ảnh hưởng bởi giá cả. Tính thanh khoản cổ phiếu phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của doanh nghiệp và mối quan hệ cung cầu trên thị trường. Doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh hiệu quả và chính sách cổ tức hấp dẫn thường thu hút nhà đầu tư, từ đó nâng cao tính thanh khoản của cổ phiếu. Ngược lại, doanh nghiệp hoạt động kém hiệu quả sẽ gặp khó khăn trong việc duy trì tính thanh khoản. Nghiên cứu của Amihud (2002) chỉ ra rằng tính thanh khoản cổ phiếu phụ thuộc vào giá trị giao dịch và chênh lệch giá cổ phiếu. Giá trị giao dịch thể hiện dòng tiền trên thị trường, trong khi chênh lệch giá phản ánh sự thay đổi giá cổ phiếu trong từng phiên giao dịch.
II. Chính sách cổ tức
Chính sách cổ tức là một trong ba quyết định tài chính quan trọng của doanh nghiệp, bên cạnh quyết định đầu tư và quyết định tài trợ. Chính sách này xác định mức lợi nhuận mà doanh nghiệp phân phối cho cổ đông. Các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định chi trả cổ tức bao gồm các hạn chế pháp lý, khả năng vay nợ, và triển vọng tăng trưởng. Theo nghiên cứu của Miller và Modigliani (1961), trong một thị trường hoàn hảo, quyết định chi trả cổ tức không ảnh hưởng đến giá trị doanh nghiệp. Tuy nhiên, thực tế cho thấy thị trường luôn tồn tại các bất hoàn hảo, dẫn đến nhiều tranh cãi về tác động của chính sách cổ tức đến giá trị doanh nghiệp. Nghiên cứu của Aivazian và Booth (2003) cho thấy chính sách cổ tức tại các thị trường mới nổi cũng chịu ảnh hưởng từ lợi nhuận và tỷ lệ nợ. Fama và French (2001) chỉ ra rằng quy mô doanh nghiệp và cơ hội tăng trưởng cũng là những yếu tố quan trọng trong quyết định chi trả cổ tức.
III. Nghiên cứu thực nghiệm về tương quan giữa tính thanh khoản cổ phiếu và chính sách cổ tức
Nghiên cứu của Miller và Modigliani (1961) đã đặt nền tảng cho việc xem xét mối quan hệ giữa tính thanh khoản cổ phiếu và chính sách cổ tức. Họ cho rằng trong một thị trường không có ma sát giao dịch, nhà đầu tư có thể tự tạo ra thu nhập cổ tức bằng cách bán cổ phiếu mà không chịu chi phí. Tuy nhiên, trong thực tế, nhà đầu tư phải đối mặt với các chi phí giao dịch, điều này làm cho cổ phiếu có chi trả cổ tức trở nên hấp dẫn hơn. Banerjee et al. (2007) đã xác nhận rằng cổ phiếu có tính thanh khoản thấp thường đi kèm với việc chi trả cổ tức cao hơn. Tuy nhiên, nghiên cứu này không xem xét hiệu ứng thông tin của tính thanh khoản cổ phiếu. Hiệu ứng này cho thấy tính thanh khoản có thể làm giảm bất cân xứng thông tin giữa các nhà đầu tư, từ đó ảnh hưởng đến quyết định chi trả cổ tức của doanh nghiệp.
IV. Kết luận và định hướng nghiên cứu
Nghiên cứu này đã chỉ ra rằng tính thanh khoản cổ phiếu có tác động đến quyết định chi trả cổ tức tại các công ty niêm yết trên sàn HOSE. Mặc dù không tìm thấy mối tương quan mạnh mẽ giữa hai yếu tố này, nhưng việc xem xét trong môi trường bất cân xứng thông tin cho thấy tính thanh khoản có thể ảnh hưởng đến chính sách cổ tức. Hạn chế của nghiên cứu bao gồm việc chỉ tập trung vào một số công ty niêm yết và giai đoạn nghiên cứu hạn chế. Định hướng nghiên cứu trong tương lai có thể mở rộng ra các công ty niêm yết khác và thời gian dài hơn để có cái nhìn toàn diện hơn về mối quan hệ giữa tính thanh khoản cổ phiếu và chính sách cổ tức.
