I. Tổng Quan Nghiên Cứu về Kiến Thức Tài Chính Sinh Viên TP
Nghiên cứu này tập trung vào việc khám phá tác động của kiến thức tài chính và thái độ tài chính lên hành vi tài chính của sinh viên tại Thành phố Hồ Chí Minh. Sinh viên, nhóm đối tượng ít được nghiên cứu kỹ lưỡng, đóng vai trò quan trọng trong tương lai kinh tế. Sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng, khảo sát trực tuyến được thực hiện để thu thập dữ liệu từ sinh viên các trường đại học. Dữ liệu sau đó được xử lý và phân tích bằng phương pháp EFA. Kết quả cho thấy kiến thức tài chính và thái độ tài chính chưa tác động đáng kể đến hành vi tài chính của sinh viên. Tuy nhiên, nghiên cứu đề xuất các giải pháp để cải thiện các chỉ số này, góp phần vào sự phát triển tài chính cá nhân của sinh viên. Nghiên cứu này cung cấp một cái nhìn sâu sắc về tình hình kiến thức tài chính hiện tại của sinh viên TP.HCM và đề xuất các biện pháp can thiệp phù hợp.
1.1. Lý Do Chọn Nghiên Cứu Hành Vi Tài Chính Sinh Viên
Nghiên cứu này được thực hiện do sự cấp thiết của việc nâng cao kiến thức tài chính cho sinh viên. Nhiều sinh viên chưa có đủ kiến thức tài chính để đưa ra các quyết định đúng đắn, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế phức tạp. Theo INFE (2011), kiến thức tài chính bao gồm nhận thức, kiến thức, kỹ năng, thái độ và hành vi cần thiết để đưa ra các quyết định tài chính đúng đắn và đạt được sự an toàn tài chính cá nhân. Nghiên cứu cũng nhằm giải quyết tình trạng ít được quan tâm về kiến thức tài chính của sinh viên Việt Nam. Nghiên cứu của Nguyễn (2015) chỉ ra rằng sinh viên Việt Nam có trình độ kiến thức tài chính thấp, thậm chí ở mức cơ bản.
1.2. Mục Tiêu Câu Hỏi Nghiên Cứu Kiến Thức Tài Chính
Mục tiêu chính của nghiên cứu là xác định mối quan hệ giữa kiến thức tài chính, thái độ tài chính và hành vi tài chính của sinh viên. Nghiên cứu tập trung vào việc trả lời hai câu hỏi chính: (1) Kiến thức tài chính có ảnh hưởng đến hành vi tài chính của sinh viên tại các trường đại học ở Thành phố Hồ Chí Minh không? (2) Thái độ tài chính có ảnh hưởng đến hành vi tài chính của sinh viên tại các trường đại học ở Thành phố Hồ Chí Minh không? Phạm vi nghiên cứu tập trung vào sinh viên đang theo học tại các trường đại học trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Dữ liệu được thu thập từ tháng 9 năm 2021 đến tháng 12 năm 2021.
II. Cách Kiến Thức Tài Chính Ảnh Hưởng Quyết Định Tài Chính Sinh Viên
Một trong những lý do kiến thức tài chính lại quan trọng với sinh viên là để họ đưa ra các quyết định đúng đắn. Theo Chen và Volpe (1998) sinh viên có trình độ kiến thức tài chính thấp thường có những đánh giá và quyết định tài chính sai lầm. Kiến thức tài chính hỗ trợ sinh viên nhận thức được trách nhiệm tài chính sau tốt nghiệp (Askew et al., 2013). Nghiên cứu của Shaari (2013) chỉ ra rằng thói quen chi tiêu có mối quan hệ tích cực với kiến thức tài chính, trong khi đó, tuổi tác và giới tính lại có mối quan hệ tiêu cực. Người có kiến thức tài chính cao có xu hướng chấp nhận rủi ro và kiên nhẫn hơn trong các quyết định tài chính (Mudzingiri, 2021).
2.1. Định Nghĩa và Đo Lường Kiến Thức Tài Chính
Kiến thức tài chính là khả năng đọc, phân tích, quản lý và giao tiếp về các vấn đề tài chính cá nhân ảnh hưởng đến cuộc sống (Vitt et al., 2000). Ủy ban Định nghĩa Kiến thức Tài chính đưa ra định nghĩa chuẩn: "Sử dụng thông tin in ấn và viết để hoạt động trong xã hội, đạt được mục tiêu và phát triển kiến thức, tiềm năng". Servon và Kaestner (2008) chỉ ra rằng kiến thức tài chính là năng lực hiểu và áp dụng các nguyên tắc tài chính. Jump$tart Coalition (2007) định nghĩa kiến thức tài chính là "khả năng sử dụng kiến thức và kỹ năng để quản lý các nguồn lực tài chính một cách hiệu quả để có một cuộc sống an toàn về tài chính".
2.2. Mối Liên Hệ giữa Kiến Thức Tài Chính và Hành Vi Tiết Kiệm
Nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa kiến thức tài chính và hành vi tiết kiệm. Sinh viên có kiến thức tài chính tốt hơn có xu hướng tiết kiệm nhiều hơn và có kế hoạch tài chính dài hạn rõ ràng. Nguyen and Doan (2020) tìm thấy mối liên hệ giữa kiến thức tài chính, chuyên ngành tài chính, thái độ tài chính và hành vi tài chính nâng cao đối với hành vi tiết kiệm cá nhân ở Việt Nam. Tuy nhiên, mối liên hệ này có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác như thu nhập, hoàn cảnh gia đình và mục tiêu tài chính cá nhân.
2.3. Kiến Thức Tài Chính Ảnh Hưởng Đến Quyết Định Đầu Tư
Người có kiến thức tài chính tốt có khả năng đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt hơn. Họ hiểu rõ hơn về các loại hình đầu tư, rủi ro và lợi nhuận tiềm năng. Hastings and Mitchell (2011) chỉ ra rằng người có kiến thức tài chính cao có tiêu chuẩn cao hơn khi chọn các quỹ để đa dạng hóa khoản tiết kiệm của họ. Điều này giúp họ tối đa hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro trong quá trình đầu tư. Tuy nhiên, đầu tư luôn tiềm ẩn rủi ro và kiến thức tài chính chỉ là một yếu tố trong quá trình đưa ra quyết định.
III. Thái Độ Tài Chính và Tác Động Lên Hành Vi Tài Chính Sinh Viên
Thái độ tài chính là một yếu tố quan trọng khác ảnh hưởng đến hành vi tài chính. Theo Ajzen (1991), thái độ tài chính là kết quả của các hành động của người ra quyết định và có thể thay đổi tùy thuộc vào niềm tin kinh tế và phi kinh tế. Parrotta and Johnson (1998) cho rằng thái độ tài chính có thể được xem là xu hướng tâm lý có thể quan sát được trong việc đánh giá các hoạt động quản lý tài chính, ở một mức độ nào đó, đồng ý hoặc không đồng ý. Thái độ tài chính là phản ứng đối với hành vi tài chính của một cá nhân dưới dạng tuyên bố "thích" hoặc "không thích" hoặc "hữu ích" hoặc "không hữu ích".
3.1. Phân Loại Các Loại Thái Độ Tài Chính Phổ Biến
Có nhiều loại thái độ tài chính khác nhau, từ tiết kiệm và thận trọng đến tiêu xài hoang phí và liều lĩnh. Một số người có thái độ tài chính tích cực, họ coi tiền bạc là công cụ để đạt được mục tiêu và xây dựng tương lai. Những người khác lại có thái độ tài chính tiêu cực, họ coi tiền bạc là nguồn gốc của căng thẳng và lo lắng.
3.2. Ảnh Hưởng của Thái Độ Tài Chính đến Quyết Định Chi Tiêu
Thái độ tài chính có ảnh hưởng lớn đến quyết định chi tiêu của mỗi người. Những người có thái độ tài chính tiết kiệm thường có xu hướng chi tiêu ít hơn và tiết kiệm nhiều hơn. Ngược lại, những người có thái độ tài chính tiêu xài hoang phí thường có xu hướng chi tiêu nhiều hơn và ít tiết kiệm hơn. Thái độ tài chính có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như văn hóa, gia đình và kinh nghiệm cá nhân.
3.3. Vai Trò của Thái Độ Tài Chính Trong Quản Lý Nợ
Thái độ tài chính cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý nợ. Những người có thái độ tài chính thận trọng thường có xu hướng tránh nợ hoặc trả nợ càng sớm càng tốt. Ngược lại, những người có thái độ tài chính liều lĩnh thường có xu hướng vay nợ nhiều hơn và gặp khó khăn trong việc trả nợ. Thái độ tài chính tích cực có thể giúp sinh viên quản lý nợ một cách hiệu quả và tránh rơi vào tình trạng khó khăn tài chính.
IV. Phương Pháp Nghiên Cứu Kiến Thức Tài Chính và Hành Vi Tài Chính
Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng để đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi tài chính của sinh viên. Phương pháp chọn mẫu phù hợp với kích thước mẫu dự kiến là 508 người tham gia. Dữ liệu được thu thập thông qua khảo sát bằng bảng câu hỏi được thiết kế trước và gửi qua email cho sinh viên. Dữ liệu thu thập được phân tích bằng phần mềm SPSS 26.0, bao gồm kiểm tra Cronbach's Alpha để xác định độ tin cậy của thang đo, phân tích nhân tố khám phá EFA với kiểm định Bartlett và KMO. Kiểm định F và mức ý nghĩa Sig được sử dụng trong phân tích hồi quy để xác định ảnh hưởng đến hành vi tài chính của sinh viên.
4.1. Thiết Kế Bảng Câu Hỏi Khảo Sát Kiến Thức Tài Chính
Bảng câu hỏi được thiết kế để thu thập thông tin về kiến thức tài chính, thái độ tài chính và hành vi tài chính của sinh viên. Các câu hỏi được xây dựng dựa trên các thang đo đã được sử dụng trong các nghiên cứu trước đây. Bảng câu hỏi cũng bao gồm các câu hỏi về thông tin cá nhân của sinh viên như tuổi, giới tính, chuyên ngành học và thu nhập.
4.2. Phân Tích Dữ Liệu Sử Dụng Phần Mềm Thống Kê SPSS
Dữ liệu thu thập được phân tích bằng phần mềm thống kê SPSS 26.0. Phân tích độ tin cậy Cronbach's Alpha được sử dụng để đánh giá độ tin cậy của các thang đo. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) được sử dụng để xác định các nhân tố ẩn ảnh hưởng đến hành vi tài chính. Phân tích hồi quy được sử dụng để đánh giá mối quan hệ giữa kiến thức tài chính, thái độ tài chính và hành vi tài chính.
V. Kết Quả Đánh Giá Tác Động Kiến Thức Tài Chính Lên Sinh Viên
Chương này tập trung vào việc giải thích và phân tích kết quả thu được sau khi chạy SPSS. Kết quả cho thấy, dù không quá lớn, kiến thức tài chính và thái độ tài chính vẫn có tác động nhất định lên hành vi tài chính của sinh viên. Tuy nhiên cần những nghiên cứu sâu hơn và nhiều yếu tố khác để có thể đưa ra kết luận chính xác. Các yếu tố như mức độ tiếp cận thông tin tài chính, ảnh hưởng từ gia đình và xã hội cũng đóng vai trò quan trọng.
5.1. Phân Tích Kết Quả Khảo Sát Tại Đại Học Ngân Hàng TP.HCM
Nghiên cứu này thực hiện khảo sát sinh viên tại Đại học Ngân hàng TP.HCM. Phân tích dữ liệu cho thấy có sự khác biệt trong kiến thức tài chính và hành vi tài chính giữa các nhóm sinh viên khác nhau. Ví dụ, sinh viên chuyên ngành tài chính ngân hàng có xu hướng có kiến thức tài chính tốt hơn và hành vi tài chính lành mạnh hơn so với sinh viên các chuyên ngành khác.
5.2. So Sánh Kết Quả Giữa Các Trường Đại Học Khác Tại TP.HCM
Để có cái nhìn tổng quan hơn, nghiên cứu cũng thực hiện khảo sát sinh viên tại các trường đại học khác ở TP.HCM. Kết quả cho thấy có sự khác biệt về kiến thức tài chính và hành vi tài chính giữa sinh viên các trường khác nhau. Điều này có thể do sự khác biệt về chương trình đào tạo, môi trường học tập và đặc điểm của sinh viên.
VI. Đề Xuất Giải Pháp Nâng Cao Kiến Thức Tài Chính Cho Sinh Viên
Kết quả nghiên cứu cho thấy cần có những giải pháp cụ thể để nâng cao kiến thức tài chính cho sinh viên. Các giải pháp này có thể bao gồm việc tăng cường giáo dục tài chính trong chương trình đào tạo, tổ chức các buổi hội thảo và workshop về tài chính cá nhân, và cung cấp các nguồn tài liệu và công cụ hỗ trợ sinh viên quản lý tài chính hiệu quả. Đồng thời, cần khuyến khích sinh viên chủ động tìm hiểu và nâng cao kiến thức tài chính của bản thân.
6.1. Tăng Cường Giáo Dục Tài Chính Trong Chương Trình Đào Tạo
Một trong những giải pháp hiệu quả nhất là tích hợp giáo dục tài chính vào chương trình đào tạo chính thức. Các trường đại học nên cung cấp các môn học hoặc khóa học về tài chính cá nhân, đầu tư, quản lý nợ và các chủ đề liên quan khác. Điều này giúp sinh viên có được nền tảng kiến thức tài chính vững chắc và sẵn sàng đối mặt với các thách thức tài chính trong tương lai.
6.2. Tổ Chức Hội Thảo Workshop Về Tài Chính Cá Nhân
Bên cạnh chương trình đào tạo chính thức, các trường đại học cũng nên tổ chức các buổi hội thảo và workshop về tài chính cá nhân. Các buổi hội thảo và workshop này có thể tập trung vào các chủ đề cụ thể như lập kế hoạch tài chính, đầu tư chứng khoán, quản lý nợ và tiết kiệm. Các chuyên gia tài chính có thể được mời đến chia sẻ kinh nghiệm và cung cấp lời khuyên cho sinh viên.
6.3. Cung Cấp Nguồn Tài Liệu Hỗ Trợ Quản Lý Hành Vi Tài Chính
Các trường đại học nên cung cấp các nguồn tài liệu và công cụ hỗ trợ sinh viên quản lý tài chính hiệu quả. Các nguồn tài liệu này có thể bao gồm sách, báo, tạp chí, trang web và ứng dụng di động về tài chính. Các công cụ hỗ trợ có thể bao gồm phần mềm lập kế hoạch tài chính, máy tính tính toán lãi suất và công cụ theo dõi chi tiêu.
