Tác động của đòn bẩy tài chính đến quyết định đầu tư của các công ty niêm yết tại Việt Nam

• Tác giả: Than Phương Anh
• Người hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Trang
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế TP HCM
• Chuyên ngành: Tài Chính - Ngân Hàng
• Đề tài: Tác Động Của Đòn Bẩy Tài Chính Đến Quyết Định Đầu Tư Của Các Công Ty Niêm Yết Tại Việt Nam
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2013
• Địa điểm: TP Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU
• 1.1. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.2. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.3. Đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu
• 1.3.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.3.2. Phạm vi nghiên cứu
• 1.3.3. Phương pháp nghiên cứu
• 1.4. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài nghiên cứu
• 1.5. Kết cấu của bài nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC ĐÂY
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP, MÔ HÌNH VÀ DỮ LIỆU NGHIÊN CỨU
• 3.1. Phương pháp nghiên cứu
• 3.2. Hồi quy theo dữ liệu bảng
• 3.2.1. Hồi quy tổng hợp (pool)
• 3.2.2. Hồi quy hiệu ứng cố định (Fixed effect)
• 3.2.3. Hồi quy hiệu ứng ngẫu nhiên (Random effect)
• 3.2.4. Các bước lựa chọn trong 3 phương pháp hồi quy dữ liệu bảng
• 3.3. Phương pháp bình phương tối thiểu hai giai đoạn (TSLS)
• 3.4. Mô hình nghiên cứu
• 3.5. Dữ liệu nghiên cứu
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Kết quả hồi quy cho toàn bộ mẫu
• 4.2. Kết quả hồi quy cho từng nhóm công ty
• 4.3. Kết quả hồi quy theo phương pháp bình phương tối thiểu hai giai đoạn
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu

Trong lĩnh vực tài chính, đòn bẩy tài chính được hiểu là việc doanh nghiệp sử dụng nợ để gia tăng lợi nhuận cho cổ đông. Quyết định đầu tư là một trong những hoạt động quan trọng nhất trong tài chính doanh nghiệp. Việc sử dụng đòn bẩy tài chính có thể làm tăng lợi nhuận, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro lớn. Nghiên cứu này nhằm tìm hiểu tác động của đòn bẩy tài chính đến quyết định đầu tư của các công ty niêm yết tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh thị trường tài chính đang phát triển mạnh mẽ. Mối quan hệ giữa đòn bẩy tài chính và quyết định đầu tư đã được nghiên cứu nhiều, nhưng kết quả vẫn chưa đồng nhất. Một số nghiên cứu cho thấy đòn bẩy tài chính có thể dẫn đến tình trạng “đầu tư dưới mức” hoặc “đầu tư vượt mức”, ảnh hưởng đến giá trị doanh nghiệp.

1.1. Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu của nghiên cứu này là xác định tác động của đòn bẩy tài chính đến quyết định đầu tư của các công ty niêm yết tại Việt Nam. Nghiên cứu sẽ sử dụng dữ liệu từ báo cáo tài chính của 99 công ty trong giai đoạn 2009-2012. Câu hỏi nghiên cứu chính là liệu đòn bẩy tài chính có ảnh hưởng đến quyết định đầu tư hay không, và mức độ ảnh hưởng này có khác nhau giữa các nhóm công ty dựa trên cơ hội tăng trưởng hay không.

II. Tổng quan về các nghiên cứu trước đây

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối quan hệ không đồng nhất giữa đòn bẩy tài chính và quyết định đầu tư. Theo Modigliani và Miller (1958), trong thị trường hoàn hảo, quyết định đầu tư không bị ảnh hưởng bởi quyết định tài trợ. Tuy nhiên, thực tế cho thấy thông tin bất cân xứng và chi phí đại diện có thể dẫn đến tình trạng “đầu tư dưới mức” hoặc “đầu tư vượt mức”. Các nghiên cứu của Myers (1977) và Jensen (1986) cũng chỉ ra rằng đòn bẩy tài chính có thể làm giảm động lực đầu tư vào các cơ hội kinh doanh có NPV dương. Nghiên cứu của Aivazian và cộng sự (2005) cho thấy mối quan hệ nghịch chiều giữa đòn bẩy tài chính và đầu tư, đặc biệt ở các doanh nghiệp có cơ hội tăng trưởng thấp. Những nghiên cứu này cung cấp cơ sở lý thuyết cho việc phân tích tác động của đòn bẩy tài chính đến quyết định đầu tư trong bối cảnh Việt Nam.

2.1. Các lý thuyết chính

Các lý thuyết về đòn bẩy tài chính và đầu tư đã được phát triển qua nhiều năm. Lý thuyết của Modigliani và Miller cho rằng trong một thị trường hoàn hảo, quyết định đầu tư không phụ thuộc vào nguồn tài trợ. Tuy nhiên, trong thực tế, các vấn đề như thông tin bất cân xứng và chi phí đại diện đã làm cho mối quan hệ này trở nên phức tạp hơn. Các nghiên cứu của Jensen và Myers đã chỉ ra rằng đòn bẩy tài chính có thể dẫn đến những quyết định đầu tư không hiệu quả, ảnh hưởng đến giá trị doanh nghiệp.

III. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu này sử dụng phương pháp hồi quy dữ liệu bảng để phân tích tác động của đòn bẩy tài chính đến quyết định đầu tư. Dữ liệu được thu thập từ báo cáo tài chính của 99 công ty niêm yết trên hai sàn chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn 2009-2012. Ba phương pháp hồi quy được áp dụng bao gồm hồi quy tổng hợp, hồi quy hiệu ứng cố định và hồi quy hiệu ứng ngẫu nhiên. Kiểm định Lagrangian Multipier và kiểm định Hausman sẽ được sử dụng để xác định phương pháp hồi quy phù hợp nhất. Phương pháp này giúp làm rõ mối quan hệ giữa đòn bẩy tài chính và quyết định đầu tư, đồng thời giải quyết các vấn đề nội sinh trong mối quan hệ này.

3.1. Dữ liệu và mô hình nghiên cứu

Dữ liệu nghiên cứu được thu thập từ báo cáo tài chính của 99 công ty niêm yết trên sàn HOSE và HNX. Mô hình nghiên cứu sử dụng hai thước đo thay thế cho đòn bẩy tài chính và áp dụng ba phương pháp hồi quy khác nhau. Việc lựa chọn mô hình phù hợp sẽ dựa trên các kiểm định thống kê nhằm đảm bảo tính chính xác của kết quả nghiên cứu.

IV. Kết quả nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu cho thấy đòn bẩy tài chính có tác động tích cực đến quyết định đầu tư của các công ty niêm yết tại Việt Nam. Đặc biệt, tác động này mạnh mẽ hơn đối với các công ty có cơ hội tăng trưởng thấp. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc sử dụng đòn bẩy tài chính có thể giúp các công ty tối ưu hóa quyết định đầu tư, từ đó gia tăng giá trị doanh nghiệp. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu trước đây và cung cấp bằng chứng thực nghiệm cho mối quan hệ giữa đòn bẩy tài chính và quyết định đầu tư trong bối cảnh Việt Nam.

4.1. Phân tích kết quả hồi quy

Kết quả hồi quy cho thấy rằng đòn bẩy tài chính có tác động thuận chiều đến quyết định đầu tư. Các công ty có cơ hội tăng trưởng thấp thường có xu hướng đầu tư nhiều hơn khi sử dụng nợ vay. Điều này cho thấy rằng đòn bẩy tài chính không chỉ là công cụ tài chính mà còn là yếu tố quyết định trong việc tối ưu hóa quyết định đầu tư của các công ty niêm yết.

V. Kết luận

Nghiên cứu này đã chỉ ra rằng đòn bẩy tài chính có tác động đáng kể đến quyết định đầu tư của các công ty niêm yết tại Việt Nam. Kết quả nghiên cứu không chỉ cung cấp cái nhìn sâu sắc về mối quan hệ giữa đòn bẩy tài chính và đầu tư mà còn mở ra hướng nghiên cứu mới cho các nhà quản lý và nhà đầu tư. Việc hiểu rõ tác động của đòn bẩy tài chính sẽ giúp các công ty đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả hơn, từ đó nâng cao giá trị doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường tài chính đang phát triển.

5.1. Đề xuất cho nghiên cứu tiếp theo

Nghiên cứu này mở ra nhiều hướng nghiên cứu tiếp theo, bao gồm việc khảo sát tác động của các yếu tố khác như rủi ro tài chính và môi trường kinh doanh đến quyết định đầu tư. Các nghiên cứu trong tương lai có thể mở rộng phạm vi nghiên cứu ra các ngành nghề khác nhau và so sánh với các quốc gia khác để có cái nhìn toàn diện hơn về mối quan hệ giữa đòn bẩy tài chính và quyết định đầu tư.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam sau công cuộc đổi mới năm 1986, thị trường tài chính đã có nhiều chuyển biến tích cực với sự cổ phần hóa doanh nghiệp, tái cơ cấu hệ thống ngân hàng và mở cửa thu hút đầu tư nước ngoài. Giai đoạn 2009-2012, thị trường chứng khoán Việt Nam chứng kiến sự gia tăng số lượng công ty niêm yết, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp mở rộng quy mô và định hướng đầu tư. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa đòn bẩy tài chính và quyết định đầu tư vẫn còn nhiều tranh luận, đặc biệt trong bối cảnh các doanh nghiệp Việt Nam chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố đặc thù như sở hữu nhà nước và chính sách hỗ trợ từ chính phủ.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích tác động của đòn bẩy tài chính đến quyết định đầu tư của 99 công ty niêm yết trên hai sàn HOSE và HNX trong giai đoạn 2009-2012, với dữ liệu bảng gồm 396 quan sát. Nghiên cứu sử dụng hai thước đo đòn bẩy tài chính thay thế và áp dụng ba phương pháp hồi quy: pooling, hiệu ứng ngẫu nhiên và hiệu ứng cố định, đồng thời sử dụng kiểm định Lagrangian Multiplier và Hausman để lựa chọn mô hình phù hợp. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp bằng chứng thực nghiệm về mối quan hệ đòn bẩy - đầu tư trong bối cảnh thị trường tài chính Việt Nam, giúp các nhà quản lý doanh nghiệp đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả hơn.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết tài chính doanh nghiệp về đòn bẩy tài chính và quyết định đầu tư. Đòn bẩy tài chính được định nghĩa là việc sử dụng nợ vay hoặc các nguồn tài trợ có chi phí lãi vay nhằm gia tăng lợi nhuận cho cổ đông. Quyết định đầu tư là hoạt động quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị doanh nghiệp.

Hai lý thuyết chính được áp dụng gồm:

• Lý thuyết đầu tư dưới mức (Underinvestment) của Myers (1977): Mâu thuẫn giữa cổ đông và trái chủ dẫn đến việc doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy cao có thể giảm động lực đầu tư vào các dự án có giá trị hiện tại ròng (NPV) dương, gây ra đầu tư dưới mức.
• Lý thuyết đầu tư quá mức (Overinvestment) của Jensen (1986): Mâu thuẫn giữa cổ đông và nhà quản lý khiến nhà quản lý có xu hướng mở rộng quy mô doanh nghiệp bằng các dự án không hiệu quả, đòn bẩy tài chính giúp hạn chế đầu tư quá mức bằng cách giảm dòng tiền nội bộ.

Ngoài ra, nghiên cứu cũng tham khảo lý thuyết "ràng buộc ngân sách linh hoạt" của Jáno Kornai (1986), giải thích mối quan hệ thuận chiều giữa đòn bẩy và đầu tư trong các doanh nghiệp nhà nước do chính sách hỗ trợ từ nhà nước.

Các khái niệm chính trong nghiên cứu gồm: đòn bẩy tài chính (Leverage), quyết định đầu tư (Net Investment), dòng tiền nội bộ (Cash Flow), chỉ số cơ hội tăng trưởng (Tobin’s Q), và hiệu quả sử dụng tài sản (Sale).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng dữ liệu bảng (panel data) thu thập từ báo cáo tài chính của 99 công ty niêm yết trên sàn HOSE và HNX trong giai đoạn 2009-2012, với tổng số 396 quan sát. Các công ty thuộc 16 ngành nghề khác nhau, không bao gồm các định chế tài chính - ngân hàng.

Phương pháp phân tích bao gồm:

• Hồi quy dữ liệu bảng với ba mô hình: pooling (hiệu ứng tổng hợp), random effect (hiệu ứng ngẫu nhiên), fixed effect (hiệu ứng cố định).
• Kiểm định lựa chọn mô hình: Lagrangian Multiplier (LM test) để so sánh pooling và random effect; Hausman test để so sánh random effect và fixed effect.
• Phương pháp biến công cụ (TSLS) nhằm giải quyết vấn đề nội sinh giữa đòn bẩy và đầu tư, sử dụng tỷ lệ tài sản hữu hình trên tổng tài sản làm biến công cụ.

Mô hình hồi quy được xây dựng dựa trên nghiên cứu của Lang et al. (1996) và Aivazian et al. (2005), với biến phụ thuộc là đầu tư thuần (Net Investment), các biến độc lập gồm đòn bẩy tài chính (Leverage), dòng tiền nội bộ (Cash Flow), chỉ số Tobin’s Q, và hiệu quả sử dụng tài sản (Sale). Hai thước đo đòn bẩy được sử dụng là tỷ lệ nợ dài hạn trên tổng tài sản (LEVno) và tỷ lệ tổng nợ trên tổng tài sản (LEVtong).

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đòn bẩy tài chính tác động thuận chiều đến quyết định đầu tư: Kết quả hồi quy theo mô hình fixed effect cho thấy hệ số tác động của LEVno là khoảng 8.6 (ý nghĩa 1%), LEVtong là khoảng 14 (ý nghĩa 5%). Điều này có nghĩa khi đòn bẩy tăng 1 đơn vị, đầu tư tăng tương ứng 8-14 đơn vị.

2. Dòng tiền nội bộ và hiệu quả sử dụng tài sản đều có tác động thuận chiều và có ý nghĩa thống kê cao: Hệ số của Cash Flow khoảng 0.9 và Sale khoảng 0.92, đều có ý nghĩa ở mức 1%, cho thấy công ty có dòng tiền nội bộ tốt và sử dụng tài sản hiệu quả sẽ có xu hướng đầu tư nhiều hơn.

3. Chỉ số Tobin’s Q không có tác động thuận chiều rõ ràng đến đầu tư: Khác với các nghiên cứu ở các thị trường phát triển, Tobin’s Q trong mẫu nghiên cứu không phản ánh chính xác cơ hội tăng trưởng do thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn 2009-2012 chưa hoàn thiện và chưa phản ánh đầy đủ thông tin.

4. Tác động của đòn bẩy tài chính khác biệt theo nhóm công ty: Với thước đo LEVtong, đòn bẩy có tác động thuận chiều mạnh hơn đối với nhóm công ty có cơ hội tăng trưởng thấp (Tobin’s Q < 1) so với nhóm công ty tăng trưởng cao (Tobin’s Q > 1). Biến tương tác D*LEVtong có hệ số âm (-6), cho thấy đòn bẩy hạn chế đầu tư hơn ở nhóm công ty tăng trưởng cao.

5. Phương pháp biến công cụ (TSLS) xác nhận mối quan hệ thuận chiều giữa đòn bẩy và đầu tư: Sử dụng tỷ lệ tài sản hữu hình làm biến công cụ giúp giải quyết vấn đề nội sinh, củng cố kết quả đòn bẩy tài chính có tác động tích cực đến quyết định đầu tư.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy đòn bẩy tài chính có tác động thuận chiều đến quyết định đầu tư của các công ty niêm yết tại Việt Nam trong giai đoạn 2009-2012, trái ngược với nhiều nghiên cứu ở các nước phát triển cho thấy mối quan hệ nghịch chiều. Điều này phù hợp với lý thuyết "ràng buộc ngân sách linh hoạt" của Jáno Kornai, khi các doanh nghiệp nhà nước chiếm tỷ lệ lớn (78,78%) trong mẫu nghiên cứu và được hưởng nhiều ưu đãi từ chính phủ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc vay vốn và đầu tư mở rộng.

Sự khác biệt về mức độ tác động của đòn bẩy giữa các nhóm công ty dựa trên chỉ số Tobin’s Q cũng phản ánh đặc thù thị trường Việt Nam. Các công ty tăng trưởng thấp có xu hướng sử dụng đòn bẩy để mở rộng quy mô và phục hồi sản xuất, đặc biệt trong bối cảnh gói kích thích kinh tế sau khủng hoảng tài chính 2008. Ngược lại, các công ty tăng trưởng cao ít bị ảnh hưởng bởi đòn bẩy do có nhiều cơ hội tiếp cận vốn bên ngoài và chiến lược đầu tư đa dạng hơn.

Việc chỉ số Tobin’s Q không phản ánh đúng cơ hội tăng trưởng có thể do thị trường chứng khoán Việt Nam còn non trẻ, giá cổ phiếu chưa phản ánh đầy đủ thông tin kinh doanh. Điều này làm hạn chế khả năng sử dụng Tobin’s Q làm biến giải thích trong mô hình đầu tư.

Dòng tiền nội bộ và hiệu quả sử dụng tài sản được xác nhận là các yếu tố quan trọng thúc đẩy quyết định đầu tư, phù hợp với các nghiên cứu trước đây. Việc sử dụng phương pháp biến công cụ giúp khắc phục vấn đề nội sinh, tăng độ tin cậy cho kết quả nghiên cứu.

Dữ liệu và kết quả có thể được trình bày qua các biểu đồ hồi quy so sánh tác động của đòn bẩy theo từng nhóm công ty, bảng thống kê mô tả các biến chính và bảng kết quả kiểm định LM test, Hausman test để minh chứng cho lựa chọn mô hình phù hợp.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường quản lý và giám sát việc sử dụng đòn bẩy tài chính: Các cơ quan quản lý và ban lãnh đạo doanh nghiệp cần thiết lập các chính sách kiểm soát chặt chẽ việc vay nợ nhằm đảm bảo nguồn vốn được sử dụng hiệu quả, tránh rủi ro tài chính và đầu tư không hiệu quả. Thời gian thực hiện: 1-2 năm; Chủ thể: Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán, Hội đồng quản trị doanh nghiệp.

2. Khuyến khích doanh nghiệp nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản cố định: Tăng cường đào tạo, áp dụng công nghệ mới và quản lý tài sản nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản, từ đó thúc đẩy quyết định đầu tư tích cực. Thời gian thực hiện: 2-3 năm; Chủ thể: Ban điều hành doanh nghiệp, các tổ chức tư vấn.

3. Phát triển thị trường vốn và cải thiện tính minh bạch thông tin: Cải thiện chất lượng thông tin trên thị trường chứng khoán để chỉ số Tobin’s Q phản ánh chính xác hơn cơ hội tăng trưởng, giúp doanh nghiệp và nhà đầu tư có quyết định đầu tư chính xác hơn. Thời gian thực hiện: 3-5 năm; Chủ thể: Ủy ban Chứng khoán, Sở Giao dịch Chứng khoán, các công ty kiểm toán.

4. Hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi: Chính sách tín dụng cần mở rộng đối tượng hỗ trợ, giảm bớt sự phụ thuộc vào doanh nghiệp nhà nước, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển và đầu tư hiệu quả. Thời gian thực hiện: 1-3 năm; Chủ thể: Ngân hàng Nhà nước, các tổ chức tín dụng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà quản lý doanh nghiệp niêm yết: Giúp hiểu rõ tác động của đòn bẩy tài chính đến quyết định đầu tư, từ đó xây dựng chiến lược tài chính phù hợp nhằm tối ưu hóa giá trị doanh nghiệp.

2. Nhà đầu tư và phân tích tài chính: Cung cấp cơ sở phân tích mối quan hệ giữa cấu trúc vốn và chính sách đầu tư, hỗ trợ đánh giá tiềm năng tăng trưởng và rủi ro của các công ty niêm yết.

3. Cơ quan quản lý thị trường tài chính: Tham khảo để xây dựng chính sách quản lý, giám sát hoạt động tài chính doanh nghiệp, đảm bảo sự phát triển bền vững của thị trường chứng khoán Việt Nam.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành tài chính - ngân hàng: Là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu dữ liệu bảng, mô hình hồi quy và phân tích tác động đòn bẩy tài chính trong bối cảnh thị trường mới nổi.

Câu hỏi thường gặp

1. Đòn bẩy tài chính là gì và tại sao nó quan trọng đối với quyết định đầu tư?
   Đòn bẩy tài chính là việc sử dụng nợ vay để tăng lợi nhuận cho cổ đông. Nó quan trọng vì ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng huy động vốn và quyết định đầu tư của doanh nghiệp, giúp mở rộng quy mô và tăng trưởng.

2. Tại sao nghiên cứu sử dụng dữ liệu bảng thay vì dữ liệu chéo hay chuỗi thời gian?
   Dữ liệu bảng kết hợp quan sát theo thời gian và theo đơn vị (công ty), giúp kiểm soát sự khác biệt không quan sát được giữa các công ty và biến động theo thời gian, tăng hiệu quả và độ chính xác của phân tích.

3. Phương pháp hồi quy hiệu ứng cố định (fixed effect) có ưu điểm gì?
   Phương pháp này kiểm soát các đặc điểm không quan sát được không thay đổi theo thời gian của từng công ty, giúp ước lượng chính xác hơn ảnh hưởng thực của các biến độc lập lên biến phụ thuộc.

4. Tại sao chỉ số Tobin’s Q không phản ánh đúng cơ hội tăng trưởng trong nghiên cứu này?
   Do thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn 2009-2012 còn non trẻ, giá cổ phiếu chưa phản ánh đầy đủ thông tin kinh doanh, nên Tobin’s Q không phản ánh chính xác cơ hội tăng trưởng của doanh nghiệp.

5. Làm thế nào phương pháp biến công cụ giúp giải quyết vấn đề nội sinh trong nghiên cứu?
   Phương pháp biến công cụ sử dụng biến không liên quan đến sai số nhưng liên quan đến biến nội sinh để thay thế, giúp ước lượng các tham số không bị thiên lệch và nhất quán hơn trong mô hình hồi quy.

Kết luận

• Đòn bẩy tài chính có tác động thuận chiều và có ý nghĩa thống kê đến quyết định đầu tư của các công ty niêm yết tại Việt Nam giai đoạn 2009-2012.
• Tác động của đòn bẩy khác biệt giữa các nhóm công ty dựa trên cơ hội tăng trưởng, với ảnh hưởng mạnh hơn ở nhóm công ty tăng trưởng thấp.
• Dòng tiền nội bộ và hiệu quả sử dụng tài sản là các yếu tố quan trọng thúc đẩy đầu tư.
• Chỉ số Tobin’s Q chưa phản ánh chính xác cơ hội tăng trưởng do đặc thù thị trường chứng khoán Việt Nam.
• Phương pháp biến công cụ giúp giải quyết vấn đề nội sinh, củng cố độ tin cậy của kết quả nghiên cứu.

Next steps: Cần mở rộng nghiên cứu với dữ liệu mới hơn, đa dạng ngành nghề và áp dụng các mô hình kinh tế lượng nâng cao để kiểm định thêm các yếu tố ảnh hưởng.

Call-to-action: Các nhà quản lý doanh nghiệp và nhà đầu tư nên cân nhắc kỹ lưỡng vai trò của đòn bẩy tài chính trong chiến lược đầu tư, đồng thời theo dõi sát sao các chính sách tài chính và thị trường để tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn.