I. Tổng Quan Về Tác Động Đa Dạng Hóa Thu Nhập Ngân Hàng 55 ký tự
Tối đa hóa lợi nhuận là mục tiêu then chốt của mọi doanh nghiệp. Trong bối cảnh kinh tế thị trường phát triển mạnh mẽ, đặc biệt dưới tác động của đại dịch Covid-19, chiến lược đa dạng hóa thu nhập ngày càng trở nên quan trọng. Các ngân hàng mở rộng hoạt động, cung cấp nhiều sản phẩm và dịch vụ hơn, từ đó tăng thu nhập từ các hoạt động ngoài tín dụng. Cơ cấu thu nhập trong ngành ngân hàng có sự dịch chuyển, tỷ trọng thu nhập từ cho vay giảm, thu nhập từ dịch vụ tăng. Đặc biệt trong năm 2021, đại dịch Covid bùng phát, ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các NHTM cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí để hỗ trợ khách hàng. Áp lực giảm lãi suất làm ảnh hưởng đến nguồn thu từ cho vay, các hoạt động dịch vụ được xem là cứu cánh. Do đó, việc xem xét tác động đa dạng hóa thu nhập đến kết quả hoạt động kinh doanh của các NHTM trở nên quan trọng. Nghiên cứu về tác động đa dạng hóa thu nhập đến hiệu quả hoạt động ngân hàng được quan tâm bởi các nhà nghiên cứu.
1.1. Lý do lựa chọn nghiên cứu đa dạng hóa thu nhập NHTM
Nghiên cứu này cần thiết vì tình hình thực tế và yêu cầu khoa học. Các nghiên cứu về tác động đa dạng hóa thu nhập đến hiệu quả hoạt động ngân hàng chưa có sự thống nhất. Tại Việt Nam, các nghiên cứu về tầm quan trọng của đa dạng hóa thu nhập ngân hàng chưa thật sự nhiều. Nghiên cứu được thực hiện nhằm giải quyết những vấn đề đó. Đề tài "Tác Động Của Việc Đa Dạng Hóa Thu Nhập Đến Hiệu Quả Hoạt Động Của Các NHTMCP Tại Việt Nam” được thực hiện nhằm đánh giá và phân tích tác động của đa dạng hóa thu nhập đến hiệu quả hoạt động về mặt tài chính của các NHTM tại Việt Nam
1.2. Mục tiêu tổng quát và mục tiêu cụ thể của đề tài
Mục tiêu sử dụng tối đa các nguồn lực của các Ngân hàng TMCP Việt Nam để đạt được hiệu quả hoạt động cao nhất, đề tài này được thực hiện nhằm đánh giá và phân tích tác động của đa dạng hóa thu nhập đến hiệu quả hoạt động về mặt tài chính của các NHTM tại Việt Nam. Mục tiêu cụ thể là xác định các yếu tố tác động của việc đa dạng hóa nguồn thu nhập đến hiệu quả hoạt động của NHTM, lượng hóa tác động này, và đề xuất giải pháp tối ưu hóa hoạt động kinh doanh.
II. Thách Thức Rủi Ro Khi Quá Tập Trung Thu Nhập Lãi 59 ký tự
Trong kinh doanh, sự phụ thuộc vào một nguồn doanh thu duy nhất là một động thái đầy rủi ro. Việc mở rộng các chiến lược đầu tư khác nhau, hay nói cách khác, đa dạng hóa doanh thu, là biện pháp tối ưu để doanh nghiệp đối mặt với những thay đổi của thị trường. Theo nghiên cứu của Sanya & Wolfe (2011), việc kết hợp các chiến lược đầu tư cùng một lúc và khả năng các khoản đầu tư di chuyển cùng chiều là khó có thể xảy ra. Đa dạng hóa thu nhập giờ đây được xem là chỉ tiêu phản ánh kết quả thực hiện các chiến lược kinh doanh ngân hàng hơn là xem đây như một hình thức đa dạng hóa thu nhâp hoạt động ngân hàng. Các nguồn thu nhập của ngân hàng được phân ra thành thu nhập lãi và thu nhập ngoài lãi. Các mảng dịch vụ tư vấn mà ngân hàng phát triển tạo nên các khoản thu nhập như hoa hồng và phí làm mở rộng các khoản thu ngoài lãi.
2.1. Khái niệm đa dạng hóa thu nhập trong ngành ngân hàng
Khác với mô hình truyền thống, các ngân hàng hiện nay không còn tập trung phát triển một mảng thu nhập từ lãi, do đó việc thay đổi tỷ lệ thu nhập ngoài lãi trong tổng thu nhập là cách thức thể hiện sự đa dạng hóa thu nhập. Việc dịch chuyển các khoản thu sang thu nhập ngoài lãi chứ không tập trung vào riêng hoạt động cho vay và nhận tiền gửi làm thay đổi tỷ trọng thu nhập ngoài lãi trong tổng thu nhập.
2.2. Đo lường mức độ đa dạng hóa thu nhập ngân hàng
Để xác định mức độ đóng góp của thu nhập ngoài lãi vào tổng thu nhập của ngân hàng, tỷ lệ thu nhập ngoài lãi được sử dụng theo công thức: Tỷ lệ thu nhập ngoài lãi = (Thu nhập ngoài lãi) / (Thu nhập thuần) = (Thu nhập ngoài lãi) / (Thu nhập lãi + Thu nhập ngoài lãi). Ngoài ra, tỷ lệ cụ thể của từng danh mục ngoài lãi cũng có thể được tính toán tương tự như tỷ lệ thu nhập ngoài lãi.
III. Phương Pháp Mô Hình Hồi Quy Đánh Giá Tác Động 54 ký tự
Bài nghiên cứu này sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng, sử dụng mô hình hồi quy với cấu trúc dữ liệu bảng. Theo đó các mô hình đặc trưng được dùng trong hồi quy dữ liệu bảng sẽ được thực hiện: FEM, REM và POOLED OLS. Kiểm định Hausman sẽ được thực hiện để lựa chọn mô hình phù hợp nhất. Các kiểm định khuyết tật mô hình cũng được tác giả thực hiện để đảm bảo tính đúng của mô hình: kiểm tra đa cộng tuyến, phương sai sai số thay đổi, tự tương quan,… Dữ liệu được thu thập từ báo cáo tài chính kiểm toán của các NHTMCP tại Việt Nam từ năm 2010 đến năm 2022. Các số liệu về kinh tế vĩ mô được thu thập tại cơ sở dữ liệu của World Bank và Tổng cục Thống kê.
3.1. Giới hạn phạm vi nghiên cứu về đa dạng hóa thu nhập
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là tác động của đa dạng hóa thu nhập đến hiệu quả hoạt động, trong đó giới hạn hiệu quả về mặt tài chính của các NHTMCP tại Việt Nam. Phạm vi không gian: đề tài nghiên cứu 24 NHTMCP tại Việt Nam. Phạm vi thời gian: thời gian nghiên cứu từ năm 2010 đến 2022.
3.2. Nguồn dữ liệu và phương pháp phân tích dữ liệu bảng
Theo số liệu công bố tính đến 17/5/2022 Việt Nam có 31 Ngân hàng Thương mại cổ phần. Đề tài loại trừ các ngân hàng diện kiểm soát đặc biệt, các ngân hàng có 100% vốn nước ngoài, văn phòng đại diện của ngân hàng nước ngoài, ngân hàng có thực hiện sáp nhập, tái cơ cấu và những ngân hàng không công bố thông tin hoặc thông tin không đầy đủ.
IV. Kết Quả Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Thực Tế Tại Việt Nam 59 ký tự
Các Ngân hàng TMCP Việt Nam đang thay đổi theo mô hình hình chuyển đổi số 4.0 theo đó là những thách thức đa dạng hóa thu nhập trong tình hình cạnh tranh khốc liệt do đó nghiên cứu đề tài “tác động của đa dạng hóa thu nhập đến hiệu quả hoạt động của các ngân hàng TMCP Việt Nam” là cần thiết nhằm đưa ra những cơ sở lý luận và bằng chứng thực tế của việc đa dạng hóa thu nhập đến hiệu quả hoạt động của các NH TMCP Việt Nam. Trên cơ sở kế thừa các nghiên cứu trước như Lee và cộng sự (2014) đề tài lấy dữ liệu của 24 NH TMCP Việt Nam giai đoạn 2010-2022 để thực hiện giải quyết các câu hỏi nghiên cứu thông qua việc nêu lên cấu trúc tổ chức của đề tài để người đọc nắm bắt nội dung.
4.1. Các nguồn thu nhập ngoài lãi của NHTM Việt Nam
Dựa trên các thông tin có trên BCTC của các NHTM, có thấy nhận thấy rằng thu nhập ngoài lãi của NHTM bao gồm 3 nhóm chính: thu nhập từ dịch vụ; thu nhập từ hoạt động kinh doanh ngoại hối; thu nhập từ mua bán chứng khoán kinh doanh; thu nhập từ mua bán chứng khoán đầu tư; thu nhập từ hoạt động khác.
4.2. Chi tiết về thu nhập từ hoạt động dịch vụ
Thu nhập từ hoạt động dịch vụ bao gồm các thu nhập từ các dịch vụ như: dịch vụ thanh toán và tiền mặt; dịch vụ ngân quỹ; dịch vụ ủy thác và đại lý,… Các NHTM cũng như các định chế tài chính khác có thể mua bán chứng khoán trong thời gian ngắn để thu về khoản chênh lệch về giá chứng khoán (trading). Các ngân hàng sẽ mua chứng khoán lúc giá thấp và bán đi lúc giá lên cao.
4.3. Phân tích thu nhập từ các hoạt động kinh doanh khác
Thu nhập từ mua bán chứng khoán đầu tư tương tự như mua bán chứng khoán kinh doanh, nhưng các ngân hàng sẽ mua trong dài hạn, và thay vì mong giá chứng khoán lên thì ngân hàng chứng khoán sẽ sinh lời (lãi suất đối với trái phiếu hoặc cổ tức đối với cổ phiếu). Ngoài ra còn có thu nhập từ các công cụ tài chính phái sinh khác hoặc thu hồi nợ đã được xử lý bằng nguồn dự phòng rủi ro.
V. Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Từ Đa Dạng Hóa 56 ký tự
Đóng góp của nghiên cứu có thể cung cấp những hiểu biết sâu sắc có giá trị cho các nhà điều hành và quản lý ngân hàng tại các ngân hàng thương mại cổ phần của Việt Nam. Hiểu được chiến lược đa dạng hóa thu nhập ảnh hưởng như thế nào đến hiệu quả hoạt động có thể hướng dẫn quá trình ra quyết định liên quan đến chiến lược kinh doanh, quản lý rủi ro và phân bổ nguồn lực. Các kết quả từ nghiên cứu giúp các ngân hàng xác định được nên đẩy mạnh hoặc hạn chế đa dạng hóa, giúp cân bằng giữa việc giảm thiểu rủi ro với hiệu quả hoạt động.
5.1. Hàm ý cho các ngân hàng thương mại cổ phần
Điều này có thể hỗ trợ các ngân hàng trong việc thiết kế các chiến lược quản lý rủi ro hiệu quả. Các cơ quan quản lý và hoạch định chính sách có thể sử dụng kết quả nghiên cứu để hiểu rõ hơn về tác động của đa dạng hóa thu nhập đối với sự ổn định và hiệu quả hoạt động của ngân hàng.
5.2. Lợi ích cho nhà đầu tư và các bên liên quan
Sự hiểu biết này có thể cung cấp thông tin cho việc xây dựng các quy định và chính sách ngân hàng nhằm khuyến khích sự cân bằng lành mạnh giữa đa dạng hóa thu nhập và hiệu quả hoạt động. Kết quả từ nghiên cứu cũng có ý nghĩa thiết thực đối với nhà đầu tư và các bên liên quan thông qua việc hiểu rõ sự ảnh hưởng của đa dạng hóa thu nhập và hiệu quả hoạt động, nhờ đó họ có thể lựa chọn đầu tư vào các ngân hàng phù hợp và đảm bảo cho hiệu quả hoạt động đầu tư của mình.
VI. Kết Luận Đa Dạng Hóa Thu Nhập và Tương Lai Ngân Hàng 59 ký tự
Về mặt khoa học, nghiên cứu này hệ thống hóa các lý thuyết và nghiên cứu thực nghiệm ở trong lẫn ngoài nước về vấn đề tác động của đa dạng hóa thu nhập đến hiệu quả hoạt động của NHTM. Đề tài này cũng sẽ cung cấp thêm cơ sở lý luận và tài liệu tham khảo cho nghiên cứu về tài chính ngân hàng. Mặc dù các nghiên cứu thực nghiệm được thực hiện ở cả trong nước lẫn quốc tế đã xem xét nhiều về sự ảnh hưởng của đa dạng hóa thu nhập đến hiệu quả hoạt động, các nghiên cứu vẫn chưa cho thấy sự đồng thuận nào về kết quả, các phát hiện nghiên cứu còn chưa nhất quán.
6.1. Hướng nghiên cứu tiếp theo về hiệu quả hoạt động
Đề tài này được hoàn thành sẽ đóng góp thêm vào tài liệu nghiên cứu thực nghiệm, góp phần làm phong phú thêm cơ sở nghiên cứu hiện có. Cần nghiên cứu thêm về các yếu tố kiểm soát khác tác động đến hiệu quả hoạt động. Cần nghiên cứu thêm các mô hình hồi quy khác và các phương pháp kiểm định độ bền khác.
6.2. Hạn chế của đề tài và khuyến nghị
Hạn chế của đề tài là chỉ tập trung vào các NHTMCP, chưa xét đến yếu tố rủi ro tín dụng tác động đến hiệu quả hoạt động. Khuyến nghị là nên mở rộng phạm vi nghiên cứu, xem xét thêm các yếu tố khác và sử dụng các phương pháp phân tích khác để có cái nhìn toàn diện hơn.
