So Sánh Loại Hình Nhân Vật Trong Truyện Nôm Bác Học Và Bình Dân

• Tác giả: Hoàng Thị Tuyến
• Người hướng dẫn: TS. Ngô Thị Thanh Nga
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Ngôn ngữ, văn học và văn hóa Việt Nam
• Đề tài: So Sánh Loại Hình Nhân Vật Trong Truyện Nôm Bác Học Và Bình Dân
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
• 1.3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.6. Đóng góp mới của luận văn
• 1.7. Cấu trúc của luận văn
• 2. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
• 2.1. Khái quát một số vấn đề về truyện Nôm
• 2.2. Nguồn gốc
• 2.2.1. Về lịch sử, xã hội
• 3. NHÂN VẬT TRUYỆN NÔM BÁC HỌC VÀ TRUYỆN NÔM BÌNH DÂN - NHỮNG ĐIỂM TƯƠNG ĐỒNG
• 3.1. Đặc điểm của nhân vật
• 3.2. Nhân vật chính diện
• 3.3. Nhân vật phản diện
• 3.4. Kết thúc của nhân vật
• 3.4.1. Kết thúc của nhân vật chính diện
• 3.4.2. Kết thúc của nhân vật phản diện
• 3.5. Tiểu kết chương 2
• 4. NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN NÔM BÁC HỌC VÀ TRUYỆN NÔM BÌNH DÂN - NHỮNG ĐIỂM DỊ BIỆT
• 4.1. Mở rộng về hệ thống nhân vật trong truyện Nôm bác học
• 4.2. Phát triển tính cách và tâm lý phức tạp ở nhân vật truyện Nôm bác học
• 4.3. Đổi mới kết thúc nhân vật ở truyện Nôm bác học
• 4.4. Tiểu kết chương 3
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Truyện Nôm Bác Học Bình Dân Tổng Quan So Sánh SEO

Truyện Nôm là một thể loại văn học tự sự đặc sắc của Việt Nam, phát triển mạnh mẽ từ thế kỷ XVI đến XIX. Thể loại này sử dụng chữ Nôm và các thể thơ dân tộc như lục bát, phản ánh sâu sắc đời sống xã hội và truyền thống nhân đạo của người Việt. Các nhà nghiên cứu thường chia Truyện Nôm thành hai dòng chính: Truyện Nôm bác học và Truyện Nôm bình dân. Việc so sánh hai loại hình này giúp ta hiểu rõ hơn về sự phong phú và đa dạng của văn học trung đại Việt Nam. Theo Dương Quảng Hàm, Truyện Nôm là “tiểu thuyết viết bằng văn vần”, sử dụng thể “lục bát”, “biến thể lục bát”.

1.1. Định Nghĩa Đặc Điểm Truyện Nôm Bác Học Bình Dân

Truyện Nôm bác học thường do các nhà nho, trí thức quý tộc sáng tác, thể hiện trình độ học vấn uyên bác và quan điểm đạo đức Nho giáo. Ngược lại, Truyện Nôm bình dân xuất phát từ tầng lớp bình dân, thường mang nội dung gần gũi với đời sống hàng ngày, phản ánh ước mơ và khát vọng của người lao động. Đặc điểm truyện nôm bác học chú trọng yếu tố nghệ thuật và tư tưởng, đặc điểm truyện nôm bình dân đề cao tính giải trí và giáo dục đạo đức giản dị.

1.2. Giá Trị Nội Dung Nghệ Thuật Truyện Nôm

Truyện Nôm không chỉ có giá trị về mặt văn học mà còn là nguồn tư liệu quý giá về lịch sử, văn hóa, xã hội Việt Nam. Nó phản ánh những biến động xã hội, những mâu thuẫn giai cấp, những ước mơ về một xã hội công bằng, tốt đẹp hơn. Giá trị hiện thực truyện nôm thể hiện ở bức tranh chân thực về cuộc sống đương thời, giá trị nhân đạo truyện nôm thể hiện qua sự cảm thông sâu sắc với những số phận bất hạnh.

II. Thách Thức Phân Loại Nhân Vật Truyện Nôm Cách Giải Quyết

Việc phân loại nhân vật chính diện truyện nôm và nhân vật phản diện truyện nôm trong Truyện Nôm, đặc biệt là khi so sánh Truyện Nôm bác học và Truyện Nôm bình dân, gặp nhiều thách thức. Một số nhân vật có thể mang đặc điểm của cả hai loại hình, hoặc có sự thay đổi trong quá trình phát triển câu chuyện. Ngoài ra, việc đánh giá nhân vật còn phụ thuộc vào quan niệm đạo đức trong truyện nôm và góc nhìn của người đọc. Do đó, cần có phương pháp tiếp cận linh hoạt và toàn diện để phân tích và so sánh tính cách nhân vật truyện nôm một cách chính xác.

2.1. Vấn Đề Tính Nhất Quán Trong Xây Dựng Nhân Vật

Một số nhân vật trong Truyện Nôm có thể thay đổi tính cách và hành động theo diễn biến câu chuyện, gây khó khăn cho việc phân loại. Ví dụ, một nhân vật ban đầu được xây dựng là chính diện nhưng sau đó lại có những hành vi tiêu cực. Điều này đòi hỏi người đọc phải xem xét toàn bộ quá trình phát triển của nhân vật để đưa ra đánh giá khách quan. Nghệ thuật xây dựng nhân vật cần đảm bảo tính logic và nhất quán, song cũng không loại trừ những chuyển biến tâm lý phức tạp.

2.2. Yếu Tố Chủ Quan Trong Đánh Giá Nhân Vật

Quan điểm đạo đức và giá trị xã hội của người đọc có thể ảnh hưởng đến cách họ nhìn nhận và đánh giá nhân vật. Một số hành động có thể được coi là chính nghĩa trong một bối cảnh lịch sử nhất định nhưng lại bị lên án ở thời điểm khác. Do đó, cần xem xét nhân vật trong bối cảnh cụ thể để tránh những đánh giá phiến diện. Vai trò nhân vật trong truyện nôm không chỉ dừng lại ở việc thể hiện ý đồ của tác giả mà còn gợi mở những suy ngẫm cho người đọc.

III. So Sánh Nhân Vật Kiều và Vân Tiên Phương Pháp Phân Tích

Để so sánh hiệu quả loại hình nhân vật trong Truyện Nôm bác học và Truyện Nôm bình dân, cần áp dụng phương pháp phân tích chi tiết, tập trung vào các yếu tố như số phận nhân vật truyện nôm, tính cách, hành động, mối quan hệ với các nhân vật khác. Ngoài ra, cần xem xét tầng lớp nhân vật trong truyện nôm và bối cảnh xã hội mà nhân vật đó sống. So sánh Truyện Kiều và Lục Vân Tiên là một ví dụ điển hình, cho thấy sự khác biệt trong cách xây dựng nhân vật giữa hai dòng Truyện Nôm.

3.1. Phân Tích Tính Cách Hành Động Nhân Vật Chi Tiết

Cần đi sâu vào phân tích từng chi tiết về tính cách, suy nghĩ, và hành động của nhân vật để tìm ra những điểm tương đồng và khác biệt. Ví dụ, so sánh sự mạnh mẽ, quyết đoán của nhân vật chính diện truyện nôm ở cả hai loại hình truyện, hoặc phân tích sự độc ác, xảo quyệt của nhân vật phản diện truyện nôm. Nhân vật chính diện thường mang những phẩm chất đạo đức tốt đẹp, trong khi nhân vật phản diện lại đại diện cho những thế lực xấu xa.

3.2. So Sánh Bối Cảnh Xã Hội Số Phận Nhân Vật

Xem xét bối cảnh xã hội và số phận nhân vật là yếu tố quan trọng để hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa Truyện Nôm bác học và Truyện Nôm bình dân. Số phận nhân vật truyện nôm bác học thường gắn liền với những biến động chính trị, xã hội lớn, trong khi số phận nhân vật truyện nôm bình dân lại chịu ảnh hưởng nhiều bởi các yếu tố gia đình, làng xã. So sánh cách các tác giả xây dựng số phận nhân vật giúp ta thấy được những giá trị và quan niệm khác nhau.

IV. Ứng Dụng Nghiên Cứu Dạy Truyện Kiều Hiệu Quả Hơn SEO

Nghiên cứu về so sánh Truyện Kiều và Lục Vân Tiên nói riêng và các tác phẩm Truyện Nôm bác học và bình dân nói chung có ứng dụng thực tiễn trong việc giảng dạy văn học ở trường phổ thông. Việc hiểu rõ sự khác biệt về loại hình nhân vật giúp giáo viên truyền đạt kiến thức sâu sắc hơn, đồng thời khuyến khích học sinh tư duy phản biện và đánh giá tác phẩm một cách khách quan. Từ đó, học sinh có thể cảm nhận sâu sắc hơn giá trị nhân văn và nghệ thuật của Truyện Nôm.

4.1. Nâng Cao Hiểu Biết Về Nhân Vật Cốt Truyện

Nghiên cứu sâu về nhân vật chính diện và nhân vật phản diện giúp học sinh hiểu rõ hơn về vai trò và ý nghĩa của từng nhân vật trong tác phẩm. Việc nắm vững cốt truyện và các mối quan hệ giữa các nhân vật cũng giúp học sinh dễ dàng tiếp thu kiến thức và phân tích tác phẩm. Nhân vật chính diện diên truyện nôm thường là những người tốt bụng, dũng cảm, trong khi nhân vật phản diện diên truyện nôm lại là những kẻ gian ác, mưu mô.

4.2. Khuyến Khích Tư Duy Phản Biện Đánh Giá Khách Quan

Giáo viên nên khuyến khích học sinh đặt câu hỏi và thảo luận về các vấn đề liên quan đến nhân vật và cốt truyện. Học sinh cần được rèn luyện khả năng phân tích, đánh giá và đưa ra những nhận xét khách quan dựa trên bằng chứng cụ thể từ tác phẩm. Điều này giúp học sinh phát triển tư duy phản biện và khả năng cảm thụ văn học sâu sắc hơn. Nghệ thuật xây dựng nhân vật trong truyện nôm là một chủ đề thú vị để học sinh khám phá và thảo luận.

V. Kết Luận Tương Lai Nghiên Cứu Nhân Vật Truyện Nôm

So sánh nhân vật truyện nôm bác học và nhân vật truyện nôm bình dân là một hướng nghiên cứu đầy tiềm năng, góp phần làm sáng tỏ những giá trị văn hóa và nghệ thuật của văn học trung đại Việt Nam. Trong tương lai, cần có thêm nhiều công trình nghiên cứu chuyên sâu, tập trung vào các khía cạnh như nghệ thuật xây dựng nhân vật, số phận nhân vật, và mối quan hệ giữa nhân vật và bối cảnh xã hội. Kết quả nghiên cứu sẽ góp phần bảo tồn và phát huy giá trị của Truyện Nôm trong đời sống hiện đại.

5.1. Đa Dạng Hóa Phương Pháp Nghiên Cứu Tiếp Cận

Cần kết hợp nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau, như phân tích văn bản, nghiên cứu lịch sử, xã hội học, và văn hóa học, để có cái nhìn toàn diện và sâu sắc về nhân vật Truyện Nôm. Ngoài ra, cần tiếp cận tác phẩm từ nhiều góc độ khác nhau, như góc độ của tác giả, của nhân vật, và của người đọc. Nghệ thuật xây dựng nhân vật cần được nghiên cứu một cách hệ thống và khoa học.

5.2. Mở Rộng Phạm Vi Nghiên Cứu Sang Các Tác Phẩm Khác

Ngoài các tác phẩm tiêu biểu như Truyện Kiều và Lục Vân Tiên, cần mở rộng phạm vi nghiên cứu sang các tác phẩm Truyện Nôm khác, cả bác học và bình dân, để có cái nhìn tổng quan hơn về sự phát triển của thể loại này. Việc so sánh các tác phẩm khác nhau sẽ giúp chúng ta nhận ra những điểm tương đồng và khác biệt, từ đó hiểu rõ hơn về đặc trưng của từng loại hình nhân vật. So sánh Truyện Kiều và Lục Vân Tiên chỉ là một ví dụ điển hình, còn rất nhiều tác phẩm khác đáng được quan tâm.

Tổng quan nghiên cứu

Truyện Nôm là một thể loại văn học tự sự tiêu biểu của văn học trung đại Việt Nam, phát triển rực rỡ từ thế kỷ XVIII đến thế kỷ XIX với hàng nghìn tác phẩm phong phú. Theo ước tính, truyện Nôm đóng vai trò quan trọng trong việc phản ánh hiện thực xã hội và tư tưởng nhân đạo của người Việt thời phong kiến. Nghiên cứu về loại hình nhân vật trong truyện Nôm bác học và truyện Nôm bình dân dưới cái nhìn so sánh nhằm làm rõ những điểm tương đồng và khác biệt trong cách xây dựng nhân vật, góp phần nâng cao hiệu quả giảng dạy các tác phẩm truyện Nôm trong chương trình phổ thông.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào sáu tác phẩm tiêu biểu: ba truyện Nôm bác học gồm Truyện Kiều của Nguyễn Du, Sơ kính tân trang của Phạm Thái, Hoa tiên kí của Nguyễn Huy Tự; và ba truyện Nôm bình dân gồm Thạch Sanh, Thoại Khanh - Châu Tuấn, Tống Trân - Cúc Hoa. Mục tiêu nghiên cứu là phân tích loại hình nhân vật chính diện và phản diện trong các tác phẩm này, từ đó làm rõ sự đa dạng và đặc trưng của thể loại truyện Nôm. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn học dân tộc, đồng thời hỗ trợ công tác giảng dạy và nghiên cứu văn học Việt Nam trung đại.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng các lý thuyết về nhân vật văn học, phân loại nhân vật và văn học so sánh. Khái niệm nhân vật được hiểu là hình tượng con người trong tác phẩm văn học, thể hiện quan điểm nghệ thuật và tư tưởng của tác giả. Phân loại nhân vật theo các góc độ: chính diện - phản diện, chính - phụ, trữ tình - tự sự, và theo chất lượng miêu tả. Khái niệm loại hình nhân vật được sử dụng để chỉ các kiểu nhân vật mang đặc trưng nhất định trong truyện Nôm, dựa trên đặc tính và vai trò trong tác phẩm.

Ngoài ra, luận văn áp dụng phương pháp văn học so sánh để đối chiếu loại hình nhân vật giữa truyện Nôm bác học và truyện Nôm bình dân, nhằm làm nổi bật những điểm tương đồng và dị biệt. Phương pháp liên ngành được sử dụng để kết hợp nghiên cứu lịch sử - văn hóa, giúp xác định mối liên hệ giữa nhân vật và bối cảnh xã hội đương thời.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính là sáu tác phẩm truyện Nôm tiêu biểu được chọn lọc kỹ lưỡng, bao gồm các bản chính thức và bản hiệu đính. Cỡ mẫu nghiên cứu gồm toàn bộ nhân vật xuất hiện trong các tác phẩm này, được thống kê và phân loại thành nhân vật chính diện, phản diện và trung gian.

Phương pháp phân tích tác phẩm văn học được sử dụng để khai thác chi tiết về ngoại hình, tính cách, ngôn ngữ và hành động của nhân vật. Phương pháp thống kê phân loại giúp cung cấp số liệu chính xác về tỉ lệ và đặc điểm nhân vật trong từng tác phẩm. Phương pháp so sánh được vận dụng để đối chiếu các đặc điểm nhân vật giữa truyện Nôm bác học và truyện Nôm bình dân, làm rõ ảnh hưởng của bối cảnh xã hội và tư duy nghệ thuật.

Quá trình nghiên cứu diễn ra trong khoảng thời gian từ năm 2019 đến 2020, với các bước thu thập tư liệu, phân tích, đối chiếu và tổng hợp kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Phân loại nhân vật chính diện và phản diện rõ rệt trong cả hai loại truyện Nôm: Trong sáu tác phẩm nghiên cứu, nhân vật chính diện chiếm khoảng 60-70% tổng số nhân vật, thể hiện các phẩm chất tốt đẹp như tài năng, đức hạnh, lòng trung thành và thủy chung. Nhân vật phản diện chiếm khoảng 20-30%, thường mang tính cách xấu xa, gian trá, phản ánh mặt tiêu cực của xã hội.

2. Nhân vật chính diện trong truyện Nôm bác học được xây dựng tinh tế, đa chiều hơn: Ví dụ, trong Truyện Kiều, nhân vật Thúy Kiều không chỉ có vẻ đẹp ngoại hình mà còn có chiều sâu tâm lý phức tạp, thể hiện qua các đoạn thơ miêu tả chi tiết và ngôn ngữ ước lệ. Tỉ lệ nhân vật chính diện có nội tâm phong phú chiếm khoảng 65%, cao hơn so với truyện Nôm bình dân.

3. Nhân vật trong truyện Nôm bình dân mang tính điển hình, lý tưởng hóa rõ nét: Như nhân vật Thạch Sanh trong truyện cùng tên, được xây dựng với các phẩm chất anh hùng, chính trực, đại diện cho cái thiện chiến thắng cái ác. Tỉ lệ nhân vật chính diện mang tính cách điển hình chiếm khoảng 75%, thể hiện sự đơn giản hóa và rõ ràng trong phân tuyến nhân vật.

4. Ngôn ngữ và bút pháp miêu tả nhân vật khác biệt rõ rệt: Truyện Nôm bác học sử dụng nhiều điển cố, ngôn ngữ trau chuốt, giàu hình ảnh, trong khi truyện Nôm bình dân dùng ngôn ngữ giản dị, gần gũi với lời ăn tiếng nói của nhân dân lao động. Ví dụ, trong Sơ kính tân trang, Phạm Kim được miêu tả với nhiều điển cố và ngôn ngữ ẩn dụ, còn trong Thoại Khanh - Châu Tuấn, ngôn ngữ đơn giản, trực tiếp hơn.

Thảo luận kết quả

Sự phân loại nhân vật chính diện và phản diện theo tư duy loại hình của văn học dân gian là điểm tương đồng nổi bật giữa truyện Nôm bác học và truyện Nôm bình dân. Điều này phản ánh ảnh hưởng sâu sắc của truyền thống văn học dân gian vào thể loại truyện Nôm. Tuy nhiên, sự khác biệt về chiều sâu tâm lý và bút pháp miêu tả nhân vật cho thấy sự khác biệt về đối tượng sáng tác và tầng lớp xã hội của tác giả.

Truyện Nôm bác học, với đối tượng là tầng lớp trí thức phong kiến, có xu hướng xây dựng nhân vật đa chiều, phức tạp, phản ánh những mâu thuẫn nội tâm và xã hội sâu sắc. Ngược lại, truyện Nôm bình dân hướng tới việc truyền tải các giá trị đạo đức, nhân quả một cách rõ ràng, dễ hiểu, phù hợp với quần chúng nhân dân.

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các công trình trước đây về nhân vật trong truyện Nôm, đồng thời bổ sung góc nhìn so sánh sâu sắc hơn về loại hình nhân vật. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỉ lệ nhân vật chính diện và phản diện trong từng tác phẩm, bảng so sánh đặc điểm ngôn ngữ và bút pháp miêu tả nhân vật giữa hai loại truyện.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường giảng dạy phân tích loại hình nhân vật trong truyện Nôm: Giáo viên cần được đào tạo chuyên sâu về đặc điểm nhân vật trong truyện Nôm bác học và bình dân để nâng cao chất lượng giảng dạy, giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn về giá trị văn học và nhân văn của tác phẩm. Thời gian thực hiện: 1 năm; chủ thể: Sở Giáo dục và Đào tạo, các trường phổ thông.

2. Phát triển tài liệu tham khảo và giáo trình chuyên biệt về truyện Nôm: Biên soạn các tài liệu phân tích chi tiết về loại hình nhân vật, ngôn ngữ và bút pháp trong truyện Nôm để phục vụ giảng dạy và nghiên cứu. Thời gian: 2 năm; chủ thể: các trường đại học, viện nghiên cứu văn học.

3. Tổ chức hội thảo, tọa đàm về truyện Nôm và loại hình nhân vật: Tạo diễn đàn trao đổi giữa các nhà nghiên cứu, giảng viên và giáo viên nhằm cập nhật kiến thức mới và phương pháp giảng dạy hiệu quả. Thời gian: hàng năm; chủ thể: các trường đại học, hội nhà văn.

4. Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy truyện Nôm: Xây dựng các bài giảng điện tử, video phân tích nhân vật, phần mềm tương tác giúp học sinh tiếp cận truyện Nôm sinh động, hấp dẫn hơn. Thời gian: 1-2 năm; chủ thể: các trung tâm công nghệ giáo dục, trường đại học.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên Ngữ văn phổ thông: Nghiên cứu giúp nâng cao hiểu biết về truyện Nôm, đặc biệt là cách phân tích loại hình nhân vật, từ đó truyền đạt hiệu quả hơn cho học sinh.

2. Sinh viên, học viên cao học ngành Văn học Việt Nam: Tài liệu tham khảo quan trọng cho các khóa học về văn học trung đại, văn học dân gian và văn học so sánh.

3. Nhà nghiên cứu văn học và văn hóa Việt Nam: Cung cấp góc nhìn mới về sự tương đồng và khác biệt trong xây dựng nhân vật giữa truyện Nôm bác học và bình dân, góp phần phát triển nghiên cứu chuyên sâu.

4. Những người yêu thích và nghiên cứu văn học dân gian, truyện cổ tích: Giúp hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa truyện Nôm và văn học dân gian, cũng như giá trị nhân văn trong các tác phẩm truyện Nôm.

Câu hỏi thường gặp

1. Truyện Nôm bác học và truyện Nôm bình dân khác nhau như thế nào về nhân vật?
   Truyện Nôm bác học xây dựng nhân vật đa chiều, phức tạp với ngôn ngữ trau chuốt, còn truyện Nôm bình dân có nhân vật điển hình, lý tưởng hóa, ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu.

2. Loại hình nhân vật chính diện trong truyện Nôm có đặc điểm gì nổi bật?
   Nhân vật chính diện thường mang phẩm chất tốt đẹp như tài năng, đức hạnh, lòng trung thành, được xây dựng với vẻ đẹp ngoại hình và tâm hồn, đại diện cho giá trị chân - thiện - mỹ.

3. Tại sao việc nghiên cứu loại hình nhân vật trong truyện Nôm lại quan trọng?
   Nghiên cứu giúp hiểu sâu sắc giá trị nghệ thuật và tư tưởng của truyện Nôm, hỗ trợ giảng dạy hiệu quả và bảo tồn di sản văn học dân tộc.

4. Phương pháp so sánh được áp dụng như thế nào trong nghiên cứu này?
   Phương pháp so sánh được dùng để đối chiếu đặc điểm nhân vật, ngôn ngữ và bút pháp giữa truyện Nôm bác học và bình dân, làm rõ điểm tương đồng và khác biệt.

5. Có thể áp dụng kết quả nghiên cứu này vào giảng dạy như thế nào?
   Giáo viên có thể sử dụng phân tích loại hình nhân vật để giúp học sinh nhận diện và hiểu sâu sắc hơn về nhân vật, từ đó nâng cao khả năng cảm thụ và phân tích văn học.

Kết luận

• Luận văn làm rõ sự tương đồng và khác biệt về loại hình nhân vật giữa truyện Nôm bác học và truyện Nôm bình dân, góp phần làm sáng tỏ giá trị nghệ thuật của thể loại truyện Nôm.
• Nhân vật chính diện và phản diện được phân loại rõ ràng, phản ánh tư duy nhân vật loại hình của văn học dân gian.
• Truyện Nôm bác học có nhân vật đa chiều, phức tạp hơn, trong khi truyện Nôm bình dân mang tính điển hình, lý tưởng hóa.
• Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong giảng dạy, nghiên cứu và bảo tồn văn học trung đại Việt Nam.
• Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng giảng dạy và nghiên cứu truyện Nôm, đồng thời khuyến khích ứng dụng công nghệ trong giáo dục.

Tiếp theo, cần triển khai biên soạn tài liệu giảng dạy chuyên sâu và tổ chức các hội thảo khoa học để phổ biến kết quả nghiên cứu. Mời quý độc giả và nhà nghiên cứu tiếp tục đồng hành, khai thác sâu hơn giá trị của truyện Nôm trong văn học Việt Nam.