I. Tổng Quan Quản Trị Nội Dung Nhạy Cảm Giới Trên Báo Điện Tử
Bất bình đẳng giới là vấn đề toàn cầu, cần đến 131 năm để xóa bỏ chênh lệch kinh tế (WEF, 2023). Việt Nam nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới (BĐG) trong phát triển kinh tế-xã hội. Truyền thông đại chúng, đặc biệt là báo điện tử, đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi nhận thức và hành vi của công chúng về BĐG. Các văn bản pháp luật Việt Nam nhấn mạnh trách nhiệm của cơ quan truyền thông trong việc bảo đảm và thúc đẩy BĐG. Tuy nhiên, khảo sát cho thấy vẫn còn tồn tại "sạn" giới trong nội dung báo điện tử, do nhận thức, kỹ năng của nhà báo, phóng viên và quy trình sản xuất. Quản lý nội dung thông tin có yếu tố giới trở thành khâu then chốt để tạo ra các sản phẩm báo chí có nhạy cảm giới phù hợp với xu hướng công nghệ số.
1.1. Vai Trò Của Báo Điện Tử Trong Truyền Thông Bình Đẳng Giới
Báo điện tử có những tính năng vượt trội trong việc thúc đẩy bình đẳng giới. Hội nghị Bắc Kinh (1996) đã nhấn mạnh vai trò của truyền thông trong việc cung cấp bức tranh cân bằng về cuộc sống đa dạng và đóng góp của phụ nữ. Các cam kết quốc tế và pháp luật Việt Nam đã khá bao quát, truyền thông BĐG có sứ mệnh quan trọng.Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại không ít những yếu tố định kiến giới cần được giải quyết, vấn đề quản trị nội dung có yếu tố giới cần được quan tâm. Các cơ quan báo chí đóng vai trò hết sức quan trọng trong quy trình sáng tạo tác phẩm báo chí và cần chú trọng đến thông điệp về giới.
1.2. Mục Tiêu Nghiên Cứu Luận Văn Quản Trị Nội Dung Nhạy Cảm Giới
Luận văn thạc sĩ tập trung vào nghiên cứu, khảo sát, phân tích thực trạng, nguyên nhân và tìm giải pháp cho công tác quản trị nội dung thông tin có nhạy cảm giới trên báo chí nói chung và báo điện tử nói riêng. Mục tiêu là giảm thiểu những "sạn" giới trong các tác phẩm báo chí. Các công trình nghiên cứu về BĐG trên truyền thông đã được xuất bản dưới dạng sách, bài báo, luận văn, luận án.
II. Thách Thức Định Kiến Giới Trong Nội Dung Báo Điện Tử
Nghiên cứu chỉ ra vẫn còn tồn tại định kiến giới, khuôn mẫu giới “đóng khung” hình ảnh nam giới, phụ nữ trên truyền thông. Các nghiên cứu nhấn mạnh việc phản ánh hình ảnh người phụ nữ có thể thay đổi nhận thức của công chúng. Các bài viết đã chỉ ra thực trạng bất BĐG trên các phương tiện truyền thông, dù đã có chuyển biến, hình ảnh phụ nữ vẫn bị phân biệt đối xử. Định kiến giới thể hiện qua mục tiêu truyền thông, hình ảnh nữ củng cố khuôn mẫu và gây áp lực giới, mối quan hệ giữa nam và nữ được phản ánh thiếu công bằng.
2.1. Biểu Hiện Của Định Kiến Giới Trên Báo Chí Việt Nam
Tác giả Trần Thị Yến Minh (2015) chỉ ra định kiến giới khi thể hiện hình ảnh người phụ nữ: mục tiêu truyền thông về giới chưa được chú trọng, hình ảnh nữ củng cố khuôn mẫu và gây áp lực giới, mối quan hệ giữa nam và nữ được phản ánh thiếu công bằng. Các ấn phẩm và hoạt động của CSAGA cũng vô cùng nổi bật trong thời gian qua, nhấn mạnh các mẹo nhỏ giúp nhà báo tránh ngộ nhận về bạo lực gia đình. Truyền thông cần nhạy cảm giới trong phòng chống BLGĐ và phản ánh các lĩnh vực thể thao và lao động.
2.2. Các Nghiên Cứu Về Biểu Hiện Bất Bình Đẳng Giới Trên Báo Điện Tử
Các nghiên cứu chỉ ra nhiều chiều cạnh khác nhau về những biểu hiện bất BĐG trên báo chí, truyền thông như định kiến giới, coi thường phụ nữ, gắn phụ nữ và nam giới với những khuôn mẫu theo tư tưởng Nho giáo, hay thậm chí mô tả người nữ như một “biểu tượng tình dục”. Những tư tưởng ấy các được thé hiện thông qua cách đặt tít bài, qua xây dựng hình ảnh nam giới, phụ nữ, qua nội dung bài viết và thông điệp truyền thông.
2.3 Ứng Dụng Lý Thuyết Truyền Thông Phân Tích Vấn Đề Giới
Một số công trình đã nghiên cứu theo cách tiếp cận ứng dụng lý thuyết truyền thông dé phân tích các van đề giới, chỉ ra hiện trạng bất bình dang giới hiện nay, cũng như giải thích chúng dưới góc độ lý luận, như: Nghiên cứu van dé nữ quyền qua góc nhìn báo chí- truyền thông (Nguyễn Thành Lợi, Nguyễn Thi Hằng, 2021); Dinh kiến giới trong xây dựng hình ảnh nam giới, phụ nữ trên báo điện tử nhìn từ lý thuyết đóng khung (Nguyễn Thi Thanh Thủy, 2022).
III. Hướng Dẫn Quản Trị Tần Suất Xuất Hiện Nội Dung Nhạy Cảm Giới
Quản trị tần suất xuất hiện nội dung nhạy cảm giới trên báo điện tử là một yếu tố quan trọng để đảm bảo tính đa dạng và cân bằng trong thông tin. Cần có sự phân bổ hợp lý về số lượng bài viết, hình ảnh, video liên quan đến các vấn đề giới. Đồng thời, tránh việc lạm dụng hoặc bỏ qua các chủ đề quan trọng liên quan đến vai trò giới, bình đẳng giới, và định kiến giới. Việc theo dõi và đánh giá thường xuyên tần suất xuất hiện của các thông tin này giúp cơ quan báo chí điều chỉnh và cải thiện nội dung truyền thông.
3.1. Phân Tích Dữ Liệu Về Tần Suất Xuất Hiện Thông Tin Nhạy Cảm Giới
Cần thu thập và phân tích dữ liệu về tần suất xuất hiện của các thông tin nhạy cảm giới trên báo điện tử. Xác định những chủ đề nào được đề cập nhiều, những chủ đề nào ít được quan tâm. So sánh tần suất xuất hiện thông tin giữa các báo điện tử khác nhau để đánh giá hiệu quả quản trị nội dung. Sử dụng các công cụ phân tích dữ liệu để tìm ra xu hướng và vấn đề cần cải thiện.
3.2. Xây Dựng Quy Trình Quản Lý Tần Suất Nội Dung Giới Hiệu Quả
Xây dựng quy trình quản lý tần suất nội dung giới rõ ràng và hiệu quả. Xác định mục tiêu về tần suất xuất hiện thông tin cho từng chủ đề liên quan đến giới. Phân công trách nhiệm cho các bộ phận và cá nhân trong việc thực hiện quy trình. Đảm bảo sự phối hợp giữa các bộ phận để tạo ra nội dung đa dạng và cân bằng.
IV. Cách Quản Trị Hình Thức Thể Hiện Nội Dung Nhạy Cảm Giới
Hình thức thể hiện nội dung nhạy cảm giới trên báo điện tử đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút sự chú ý và truyền tải thông điệp hiệu quả. Cần chú trọng đến việc lựa chọn ngôn ngữ, hình ảnh, video phù hợp và tránh sử dụng những hình ảnh có tính khuôn mẫu hoặc gây phản cảm. Đồng thời, cần đảm bảo tính chính xác, khách quan và tôn trọng đối với các vấn đề liên quan đến giới tính và bản dạng giới. Việc quản trị hình thức thể hiện nội dung giúp tăng cường sự nhạy cảm giới và tránh gây ra những tác động tiêu cực đến công chúng.
4.1. Lựa Chọn Ngôn Ngữ Phù Hợp Khi Viết Về Vấn Đề Giới
Sử dụng ngôn ngữ trung lập, tôn trọng và không phân biệt đối xử. Tránh sử dụng các thuật ngữ gây tổn thương hoặc xúc phạm đến các nhóm giới. Sử dụng các từ ngữ chính xác và rõ ràng để tránh gây hiểu lầm. Tham khảo các hướng dẫn về ngôn ngữ nhạy cảm giới để đảm bảo tính chuyên nghiệp.
4.2. Sử Dụng Hình Ảnh Và Video Tôn Trọng Và Không Gây Phản Cảm
Lựa chọn hình ảnh và video thể hiện sự đa dạng về giới tính và bản dạng giới. Tránh sử dụng các hình ảnh có tính khuôn mẫu hoặc gây phân biệt đối xử. Đảm bảo rằng hình ảnh và video được sử dụng có sự đồng ý của người liên quan. Chú trọng đến chất lượng hình ảnh và video để tăng cường sự hấp dẫn.
4.3. Đảm bảo tính chính xác thông tin về vấn đề giới
Cần chú trọng đến việc lựa chọn ngôn ngữ, hình ảnh, video phù hợp và tránh sử dụng những hình ảnh có tính khuôn mẫu hoặc gây phản cảm. Đồng thời, cần đảm bảo tính chính xác, khách quan và tôn trọng đối với các vấn đề liên quan đến giới tính và bản dạng giới. Tránh sử dụng những hình ảnh có tính khuôn mẫu hoặc gây phản cảm.
V. Giải Pháp Đào Tạo Nâng Cao Nhận Thức Về Giới Cho NLB Báo Điện Tử
Đào tạo và nâng cao nhận thức về giới cho người làm báo (NLB) là một giải pháp quan trọng để cải thiện quản trị nội dung nhạy cảm giới. NLB cần được trang bị kiến thức về các khái niệm cơ bản về giới, bình đẳng giới, định kiến giới, và khuôn mẫu giới. Đồng thời, cần nâng cao kỹ năng phân tích và đánh giá nội dung để phát hiện và xử lý những thông tin có yếu tố phân biệt đối xử. Đào tạo cũng cần tập trung vào việc nâng cao đạo đức báo chí và trách nhiệm xã hội của NLB.
5.1. Xây Dựng Chương Trình Đào Tạo Về Giới Cho NLB
Xây dựng chương trình đào tạo toàn diện về giới, bao gồm kiến thức lý thuyết và thực hành. Mời các chuyên gia về giới tham gia giảng dạy và chia sẻ kinh nghiệm. Tổ chức các buổi thảo luận, hội thảo để NLB trao đổi và học hỏi lẫn nhau. Cung cấp tài liệu tham khảo và công cụ hỗ trợ để NLB áp dụng kiến thức vào thực tế.
5.2. Tổ Chức Các Khóa Tập Huấn Về Nhạy Cảm Giới Cho NLB
Tổ chức các khóa tập huấn chuyên sâu về nhạy cảm giới, tập trung vào các vấn đề cụ thể như bạo lực gia đình, phân biệt đối xử trong lao động, và quấy rối tình dục. Sử dụng các phương pháp giảng dạy tương tác, như trò chơi nhập vai, phân tích tình huống, và thảo luận nhóm. Tạo môi trường học tập thoải mái và khuyến khích NLB chia sẻ quan điểm và kinh nghiệm.
VI. Ứng Dụng Đánh Giá Thực Trạng Quản Trị Nội Dung Giới Tại Báo
Để thực sự cải thiện quản trị nội dung nhạy cảm giới, cần đánh giá thực trạng tại từng tòa soạn. Việc này bao gồm xem xét quy trình biên tập, kiểm duyệt nội dung, chính sách về bình đẳng giới và đào tạo nhân sự. Đánh giá cũng cần xem xét các trường hợp cụ thể, những "sạn" giới đã xuất hiện, để rút ra bài học kinh nghiệm. Quan trọng nhất, việc đánh giá phải có sự tham gia của nhiều bên liên quan, từ ban biên tập, phóng viên đến độc giả, để có cái nhìn toàn diện.
6.1. Phân Tích Quy Trình Biên Tập Kiểm Duyệt Và Chính Sách Về Giới
Xem xét liệu quy trình biên tập có các bước kiểm tra, đảm bảo nội dung không chứa định kiến, phân biệt đối xử về giới hay không. Phân tích các chính sách hiện có của tòa soạn về bình đẳng giới, xem xét chúng có được thực thi hiệu quả hay không, có cần bổ sung, sửa đổi gì hay không.
6.2. Nghiên Cứu Các Trường Hợp Cụ Thể Bài Học Từ Sạn Giới
Lựa chọn các bài viết, hình ảnh cụ thể đã từng gây tranh cãi về vấn đề giới để phân tích. Xác định nguyên nhân dẫn đến sai sót, những ảnh hưởng tiêu cực mà chúng gây ra. Rút ra bài học kinh nghiệm về cách tránh lặp lại những sai lầm tương tự.
