I. Tổng Quan Quản Lý Nhà Nước Về Thi Đua Khen Thưởng
Công tác thi đua, khen thưởng là một công cụ quản lý quan trọng của Nhà nước, tuy nhiên, nhận thức về vấn đề này đôi khi chưa đầy đủ. Có những quan điểm sai lầm như thi đua có thể thay thế cạnh tranh, hoặc trong cơ chế thị trường chỉ cần cạnh tranh mà không cần thi đua. Thậm chí, có người cho rằng thi đua chỉ là công việc nhất thời, mang tính phong trào, hình thức trong các dịp kỷ niệm, chưa coi trọng đúng mức tầm quan trọng của thi đua. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, thi đua là công việc diễn ra hàng ngày, trên tất cả các mặt hoạt động trong một tập thể, do những cá nhân tiến hành, nhằm đạt kết quả tốt hơn. Người viết: “Tưởng lầm rằng thi đua là một việc khác với những việc hàng ngày. Thật ra công việc hàng ngày chính là nền tảng thi đua. Ví dụ: từ trước đến nay ta vẫn ăn, vẫn mặc, vẫn ở. Nay ta thi đua ăn, ở, mặc sao cho sạch, cho hợp vệ sinh, khỏi đau ốm. Xưa nay ta vẫn làm ruộng nay ta thi đua làm cho ruộng tốt hơn, sản xuất nhiều hơn, mọi việc đều thi đua như vậy” [16, tr. Thi đua là một hoạt động có tổ chức và có định hướng.
1.1. Định Nghĩa Thi Đua Khen Thưởng Theo Luật Hiện Hành
Tại Khoản 1, Điều 3 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thi đua, khen thưởng năm 2013 có định nghĩa khái niệm thi đua như sau: “Thi đua là hoạt động có tổ chức với sự tham gia tự nguyện của cá nhân, tập thể nhằm phấn đấu đạt được thành tích tốt nhất trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Như vậy theo nội dung khái niệm trên thì thi đua phải bao gồm 3 yếu tố là: Thứ nhất: Thi đua là hoạt động có tổ chức vì các phong trào thi đua là do người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương phát động để thực hiện nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị, địa phương. Hoạt động có tổ chức của thi đua được thể hiện từ khi lập kế hoạch, xác định mục tiêu, hình thức, đối tượng, tổ chức phát động, ký giao ước thi đua, kiểm tra, sơ kết, tổng kết phong trào thi đua, biểu dương, nhân rộng điển hình tiên tiến,…
1.2. Bản Chất và Vai Trò của Khen Thưởng Trong Giáo Dục
Khen thưởng là một trong những công cụ quản lý quan trọng của nhà nước và là một trong những biện pháp quản lý của cơ quan, tổ chức. Khen thưởng là một trong những lĩnh vực quan trọng trong quá trình thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Đồng thời là biện pháp cơ bản, là cơ sở căn cứ để đánh giá kết quả công việc, hoàn thành nhiệm vụ kế hoạch đề ra của tập thể, cá nhân trong quá trình thực hiện. Khen thưởng là hình thức ghi nhận công lao, thành tích của Nhà nước bằng quyết định của cơ quan đơn vị có thẩm quyền theo luật định, nhằm ghi nhận, tôn vinh, biểu dương thành tích và nhân rộng điển hình tiên tiến những tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc trong lao động sản xuất, chiến đấu, học tập; giáo dục động viên và đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước; tạo động lực cách mạng lôi cuốn, động viên khuyến khích mọi người phát huy truyền thống yêu nước, tính năng động sáng tạo, vươn lên lập thành tích xuất sắc trên tất cả mọi lĩnh vực, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày càng giàu mạnh.
II. Thực Trạng Quản Lý Thi Đua Khen Thưởng Giáo Dục Phú Yên
Trong những năm qua, đặc biệt từ năm học 2013- 2014 đến năm học 2017-2018 phong trào thi đua yêu nước và công tác thi đua, khen thưởng của ngành giáo dục của tỉnh Phú Yên đã dần đi vào nề nếp, các phong trào thi đua đã thực sự góp phần vào thực hiện có kết quả các mục tiêu, nhiệm vụ chính trị của ngành góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Bên cạnh những mặt đạt được công tác thi đua, khen thưởng trong lĩnh vực giáo dục tỉnh Phú Yên vẫn còn bộc lộ một số mặt hạn chế như: công tác thi đua, khen thưởng thiếu cụ thể, phong trào thi đua chưa thật sự tạo được động lực mạnh mẽ, công tác tuyên truyền, giới thiệu, nêu gương điển hình tiên tiến, nhân rộng chưa tạo sự lan tỏa trong phong trào thi đua của ngành giáo dục tỉnh Phú Yên trong thời gian qua.
2.1. Đánh Giá Ưu Điểm Trong Công Tác Thi Đua Khen Thưởng
Phong trào thi đua yêu nước và công tác thi đua, khen thưởng của ngành giáo dục tỉnh Phú Yên đã dần đi vào nề nếp. Các phong trào thi đua đã thực sự góp phần vào thực hiện có kết quả các mục tiêu, nhiệm vụ chính trị của ngành, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Điều này cho thấy sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của các cấp lãnh đạo, sự tham gia tích cực của cán bộ, giáo viên, nhân viên trong ngành giáo dục.
2.2. Hạn Chế Cần Khắc Phục Về Quản Lý Nhà Nước Giáo Dục
Công tác thi đua, khen thưởng còn thiếu cụ thể, phong trào thi đua chưa thật sự tạo được động lực mạnh mẽ. Công tác tuyên truyền, giới thiệu, nêu gương điển hình tiên tiến, nhân rộng chưa tạo sự lan tỏa trong phong trào thi đua của ngành giáo dục tỉnh Phú Yên trong thời gian qua. Một trong những nguyên nhân cơ bản của tình trạng trên là do công tác quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng còn nhiều bất cập, hạn chế; coi nhẹ công tác tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn và tổ chức thực hiện các quy định của pháp luật về thi đua, khen thưởng. Công tác tổng kết, bình bầu còn tình trạng nể nang chạy theo thành tích. Tổ chức bộ máy và cán bộ làm công tác thi đua, khen thưởng còn hạn chế về chuyên môn.
2.3. Nguyên Nhân Của Hạn Chế Trong Thi Đua Khen Thưởng Phú Yên
Một trong những nguyên nhân cơ bản của tình trạng trên là do công tác quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng còn nhiều bất cập, hạn chế; coi nhẹ công tác tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn và tổ chức thực hiện các quy định của pháp luật về thi đua, khen thưởng. Công tác tổng kết, bình bầu còn tình trạng nể nang chạy theo thành tích. Tổ chức bộ máy và cán bộ làm công tác thi đua, khen thưởng còn hạn chế về chuyên môn.
III. Giải Pháp Nâng Cao Quản Lý Thi Đua Khen Thưởng
Để nâng cao chất lượng quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng trong lĩnh vực giáo dục tại tỉnh Phú Yên, cần có những giải pháp đồng bộ và hiệu quả. Các giải pháp này cần tập trung vào việc hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao năng lực cán bộ, đổi mới hình thức thi đua, và tăng cường kiểm tra, giám sát.
3.1. Hoàn Thiện Văn Bản Pháp Luật Về Thi Đua Khen Thưởng
Cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về thi đua, khen thưởng cho phù hợp với tình hình thực tế của ngành giáo dục tỉnh Phú Yên. Các văn bản này cần quy định rõ ràng, cụ thể về tiêu chuẩn, quy trình, thủ tục thi đua, khen thưởng, đảm bảo tính minh bạch, công bằng, khách quan.
3.2. Tăng Cường Tuyên Truyền Về Phong Trào Thi Đua
Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về thi đua, khen thưởng, các gương điển hình tiên tiến trong ngành giáo dục. Sử dụng đa dạng các hình thức tuyên truyền như báo chí, truyền hình, internet, hội nghị, hội thảo, v.v.
3.3. Nâng Cao Năng Lực Cán Bộ Thi Đua Khen Thưởng
Tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác thi đua, khen thưởng các cấp. Nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ, phẩm chất đạo đức cho đội ngũ cán bộ này.
IV. Đổi Mới Hình Thức Tổ Chức Thi Đua Trong Giáo Dục
Cần đổi mới hình thức tổ chức thi đua cho phù hợp với từng cấp học, từng loại hình giáo dục. Khuyến khích các hình thức thi đua sáng tạo, thiết thực, hiệu quả, gắn với nhiệm vụ chuyên môn. Tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, khuyến khích sự sáng tạo, đổi mới trong dạy và học.
4.1. Thi Đua Gắn Với Nhiệm Vụ Chuyên Môn Của Giáo Viên
Phát động các phong trào thi đua dạy tốt, học tốt, đổi mới phương pháp giảng dạy, ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy, nâng cao chất lượng giáo dục. Khen thưởng kịp thời các giáo viên có thành tích xuất sắc trong công tác giảng dạy.
4.2. Thi Đua Giữa Các Trường Học Để Nâng Cao Chất Lượng
Tổ chức các phong trào thi đua giữa các trường học về xây dựng trường chuẩn quốc gia, xây dựng môi trường giáo dục xanh - sạch - đẹp - an toàn, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Khen thưởng các trường học có thành tích xuất sắc trong các phong trào thi đua.
4.3. Thi Đua Học Tập Rèn Luyện Của Học Sinh Sinh Viên
Phát động các phong trào thi đua học tập tốt, rèn luyện tốt, tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao. Khen thưởng các học sinh, sinh viên có thành tích xuất sắc trong học tập và rèn luyện.
V. Tăng Cường Kiểm Tra Giám Sát Thi Đua Khen Thưởng
Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định của pháp luật về thi đua, khen thưởng. Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, tiêu cực trong công tác thi đua, khen thưởng. Đảm bảo tính công khai, minh bạch trong công tác thi đua, khen thưởng.
5.1. Kiểm Tra Định Kỳ Và Đột Xuất Về Thi Đua Khen Thưởng
Thực hiện kiểm tra định kỳ và đột xuất việc thực hiện các quy định về thi đua, khen thưởng tại các cơ quan, đơn vị, trường học. Phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm.
5.2. Xử Lý Nghiêm Các Vi Phạm Trong Thi Đua Khen Thưởng
Xử lý nghiêm các trường hợp gian lận, tiêu cực trong công tác thi đua, khen thưởng. Đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.
5.3. Công Khai Minh Bạch Trong Thi Đua Khen Thưởng Phú Yên
Công khai các tiêu chuẩn, quy trình, thủ tục thi đua, khen thưởng. Công khai danh sách các tập thể, cá nhân được khen thưởng. Tạo điều kiện cho cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh, sinh viên tham gia giám sát công tác thi đua, khen thưởng.
VI. Kết Luận Về Quản Lý Thi Đua Khen Thưởng Giáo Dục
Quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng trong lĩnh vực giáo dục tại tỉnh Phú Yên là một nhiệm vụ quan trọng, góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành giáo dục. Để nâng cao hiệu quả công tác này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành, sự tham gia tích cực của cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh, sinh viên.
6.1. Tầm Quan Trọng Của Thi Đua Khen Thưởng Với Giáo Dục
Thi đua, khen thưởng là động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển của ngành giáo dục. Khen thưởng kịp thời, xứng đáng sẽ tạo động lực cho cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh, sinh viên phấn đấu, cống hiến.
6.2. Hướng Đến Tương Lai Của Thi Đua Khen Thưởng Phú Yên
Tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng theo hướng thiết thực, hiệu quả, gắn với nhiệm vụ chuyên môn. Xây dựng các phong trào thi đua có chiều sâu, tạo sự lan tỏa trong toàn ngành giáo dục.
