## Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển giáo dục toàn diện, giáo dục thể chất (GDTC) đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển năng lực cho học sinh trung học cơ sở (THCS). Tại thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên, với quy mô 17 trường THCS và hơn 6.800 học sinh, việc quản lý hoạt động giáo dục thể chất theo tiếp cận năng lực là một vấn đề cấp thiết nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Nghiên cứu tập trung khảo sát thực trạng quản lý hoạt động GDTC theo tiếp cận năng lực cho học sinh tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Phổ Yên trong giai đoạn 2018-2020. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng, nhận diện các hạn chế và đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp để nâng cao hiệu quả hoạt động GDTC, góp phần phát triển năng lực thể chất và phẩm chất cho học sinh. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc hỗ trợ các nhà quản lý giáo dục, giáo viên và các cơ quan liên quan xây dựng kế hoạch, chính sách phát triển GDTC theo hướng năng lực, đồng thời góp phần nâng cao sức khỏe và phát triển toàn diện cho thế hệ trẻ tại địa phương.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và lý thuyết tiếp cận năng lực trong giáo dục thể chất. Lý thuyết quản lý giáo dục được hiểu là quá trình tác động có định hướng của người quản lý nhằm đạt mục tiêu giáo dục thông qua các chức năng kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra. Tiếp cận năng lực trong GDTC nhấn mạnh việc phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kỹ năng và thái độ của học sinh trong các hoạt động thể chất. Các khái niệm chính bao gồm:

- **Quản lý hoạt động giáo dục thể chất**: Tác động có kế hoạch của cán bộ quản lý đến các hoạt động GDTC nhằm phát triển năng lực học sinh.
- **Năng lực thể chất của học sinh THCS**: Bao gồm năng lực chăm sóc sức khỏe, năng lực vận động cơ bản và năng lực hoạt động thể dục thể thao.
- **Phương pháp giáo dục thể chất theo tiếp cận năng lực**: Các phương pháp đa dạng như dùng ngôn ngữ, hỏi đáp, làm mẫu động tác, luyện tập qua trò chơi và thi đấu.
- **Đánh giá kết quả GDTC theo năng lực**: Đánh giá toàn diện kiến thức, kỹ năng và thái độ của học sinh trong bối cảnh thực tiễn.

### Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp giữa nghiên cứu lý luận và thực tiễn. Dữ liệu được thu thập từ 34 cán bộ quản lý, 20 tổ trưởng chuyên môn và 18 giáo viên môn GDTC tại 17 trường THCS thị xã Phổ Yên. Phương pháp khảo sát bao gồm:

- **Quan sát** các hoạt động GDTC tại trường.
- **Điều tra bằng phiếu hỏi** nhằm thu thập ý kiến về thực trạng quản lý và hoạt động GDTC.
- **Phỏng vấn chuyên sâu** với cán bộ quản lý và giáo viên để làm rõ các vấn đề.
- **Phân tích thống kê mô tả và suy luận** trên phần mềm Excel để xử lý số liệu.

Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2018 đến 2020, tập trung đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp quản lý phù hợp với điều kiện thực tế địa phương.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

1. **Nhận thức về mục tiêu GDTC theo tiếp cận năng lực**: 72% cán bộ quản lý và giáo viên đánh giá mục tiêu GDTC giúp học sinh phát triển kỹ năng chăm sóc sức khỏe và vận động cơ bản là quan trọng và rất quan trọng (điểm trung bình 3.74). Tuy nhiên, chỉ khoảng 65% cho rằng học sinh có ý thức tự giác vận dụng kiến thức thể dục thể thao (điểm trung bình 3.28).

2. **Thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn và giảng dạy**: 60% giáo viên được bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn theo hướng tiếp cận năng lực, nhưng chỉ 45% tổ chức kiểm tra, đánh giá thường xuyên và hiệu quả.

3. **Quản lý chương trình nội khóa và ngoại khóa**: 17 trường đều tổ chức giờ học chính khóa theo chương trình Bộ GD&ĐT, nhưng hoạt động thể thao ngoại khóa chưa thu hút đông đảo học sinh tham gia, với tỷ lệ học sinh tham gia các hoạt động ngoại khóa chỉ đạt khoảng 40%.

4. **Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học**: Cơ sở vật chất phục vụ GDTC còn hạn chế, sân bãi và dụng cụ thể thao chưa đáp ứng đủ nhu cầu, ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy và tập luyện.

### Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về GDTC theo tiếp cận năng lực tương đối tích cực, tuy nhiên việc triển khai thực tế còn nhiều hạn chế do thiếu đồng bộ trong quản lý và điều kiện vật chất chưa đáp ứng. So với các nghiên cứu tại Hà Nội và Phú Thọ, tình trạng này tương tự khi hoạt động ngoại khóa chưa được quan tâm đúng mức và phương pháp dạy học chưa đổi mới toàn diện. Việc thiếu cơ sở vật chất và thiết bị là nguyên nhân khách quan lớn ảnh hưởng đến hiệu quả GDTC. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ tham gia hoạt động ngoại khóa và biểu đồ tròn phân bố nhận thức của giáo viên về mục tiêu GDTC. Những hạn chế này làm giảm hiệu quả phát triển năng lực thể chất của học sinh, ảnh hưởng đến mục tiêu giáo dục toàn diện.

## Đề xuất và khuyến nghị

1. **Nâng cao nhận thức và năng lực cho cán bộ quản lý, giáo viên**  
   - Tổ chức các khóa bồi dưỡng chuyên sâu về quản lý và phương pháp GDTC theo tiếp cận năng lực.  
   - Mục tiêu: 100% cán bộ quản lý và giáo viên được đào tạo trong vòng 12 tháng.  
   - Chủ thể thực hiện: Phòng GD&ĐT phối hợp với các trường đại học sư phạm.

2. **Đổi mới xây dựng kế hoạch hoạt động GDTC nội khóa và ngoại khóa**  
   - Xây dựng kế hoạch linh hoạt, phù hợp với đặc điểm học sinh và điều kiện nhà trường.  
   - Mục tiêu: Tăng tỷ lệ học sinh tham gia hoạt động ngoại khóa lên 60% trong 2 năm.  
   - Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu các trường THCS.

3. **Cải tiến phương pháp và hình thức tổ chức dạy học**  
   - Áp dụng các phương pháp đa dạng như luyện tập qua trò chơi, thi đấu, làm mẫu động tác.  
   - Mục tiêu: 80% giáo viên áp dụng phương pháp mới trong giảng dạy trong 1 năm.  
   - Chủ thể thực hiện: Tổ chuyên môn và giáo viên GDTC.

4. **Tăng cường cơ sở vật chất và thiết bị dạy học**  
   - Đầu tư xây dựng, sửa chữa sân bãi, mua sắm dụng cụ thể thao hiện đại.  
   - Mục tiêu: 100% trường có đủ sân bãi và thiết bị tối thiểu trong 3 năm.  
   - Chủ thể thực hiện: UBND thị xã, Phòng GD&ĐT, các nhà tài trợ.

5. **Đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả GDTC theo tiếp cận năng lực**  
   - Xây dựng công cụ đánh giá toàn diện, kết hợp đánh giá thường xuyên và định kỳ.  
   - Mục tiêu: 90% giáo viên sử dụng công cụ đánh giá mới trong 1 năm.  
   - Chủ thể thực hiện: Phòng GD&ĐT và các trường THCS.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. **Cán bộ quản lý giáo dục**  
   - Lợi ích: Nắm bắt thực trạng và giải pháp quản lý GDTC theo năng lực, nâng cao hiệu quả công tác quản lý.  
   - Use case: Xây dựng kế hoạch phát triển GDTC tại địa phương.

2. **Giáo viên môn giáo dục thể chất**  
   - Lợi ích: Cập nhật phương pháp dạy học và đánh giá theo tiếp cận năng lực, nâng cao chất lượng giảng dạy.  
   - Use case: Đổi mới phương pháp giảng dạy, tổ chức hoạt động ngoại khóa.

3. **Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý giáo dục, giáo dục thể chất**  
   - Lợi ích: Tham khảo cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu và kết quả thực tiễn về quản lý GDTC.  
   - Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu, luận văn, luận án.

4. **Các cơ quan quản lý giáo dục địa phương**  
   - Lợi ích: Định hướng chính sách, đầu tư cơ sở vật chất và phát triển nguồn nhân lực cho GDTC.  
   - Use case: Lập kế hoạch phát triển giáo dục thể chất toàn diện.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Quản lý hoạt động giáo dục thể chất theo tiếp cận năng lực là gì?**  
   Là quá trình tác động có kế hoạch của người quản lý đến các hoạt động GDTC nhằm phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kỹ năng và thái độ của học sinh trong các hoạt động thể chất.

2. **Tại sao cần đổi mới phương pháp dạy học GDTC theo tiếp cận năng lực?**  
   Đổi mới giúp phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh, nâng cao hiệu quả rèn luyện thể lực và phát triển toàn diện, tránh phương pháp truyền thụ một chiều.

3. **Các yếu tố nào ảnh hưởng đến quản lý hoạt động GDTC ở trường THCS?**  
   Bao gồm nhận thức và năng lực của cán bộ quản lý, giáo viên, cơ sở vật chất, chính sách đãi ngộ, cũng như sự tham gia của học sinh và phụ huynh.

4. **Làm thế nào để đánh giá kết quả GDTC theo tiếp cận năng lực?**  
   Đánh giá kết hợp giữa đánh giá thường xuyên và định kỳ, sử dụng công cụ đánh giá toàn diện kiến thức, kỹ năng và thái độ trong bối cảnh thực tiễn.

5. **Cơ sở vật chất ảnh hưởng như thế nào đến hoạt động GDTC?**  
   Cơ sở vật chất đầy đủ, hiện đại tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức các hoạt động thể chất, nâng cao chất lượng giảng dạy và thu hút học sinh tham gia tích cực.

## Kết luận

- Quản lý hoạt động giáo dục thể chất theo tiếp cận năng lực tại các trường THCS thị xã Phổ Yên đã đạt được những kết quả nhất định nhưng còn nhiều hạn chế về quản lý và điều kiện vật chất.  
- Năng lực thể chất của học sinh được phát triển qua các hoạt động nội khóa và ngoại khóa, tuy nhiên tỷ lệ tham gia hoạt động ngoại khóa còn thấp.  
- Nhận thức và năng lực của cán bộ quản lý, giáo viên là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý và tổ chức GDTC.  
- Cần có các biện pháp đồng bộ như nâng cao nhận thức, đổi mới phương pháp dạy học, cải thiện cơ sở vật chất và đổi mới công tác đánh giá.  
- Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng quản lý và hoạt động GDTC, góp phần phát triển toàn diện năng lực thể chất cho học sinh THCS.

**Hành động tiếp theo:** Các cơ quan quản lý giáo dục và nhà trường cần triển khai ngay các biện pháp đề xuất, đồng thời tổ chức đánh giá định kỳ để điều chỉnh phù hợp, đảm bảo mục tiêu phát triển năng lực thể chất cho học sinh được thực hiện hiệu quả.

**Kêu gọi:** Các bên liên quan hãy phối hợp chặt chẽ để xây dựng môi trường giáo dục thể chất năng động, hiện đại, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện tại địa phương.