Quản Lý Doanh Nghiệp Khai Thác và Chế Biến Khoáng Sản Tại Lạng Sơn

• Tác giả: Vy Doanh Thái
• Người hướng dẫn: PGS. Lê Thị Anh Vân
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân
• Chuyên ngành: Quản Lý Kinh Tế
• Đề tài: Quản Lý Doanh Nghiệp Khai Thác Khoáng Sản Tại Lạng Sơn: Thực Trạng và Giải Pháp
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG, HÌNH VẼ
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CỦA SỞ XÂY DỰNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP KHAI THÁC VÀ CHẾ BIẾN KHOÁNG SẢN LÀM VẬT LIỆU XÂY DỰNG THÔNG THƯỜNG
• 1.1. Doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 1.2. Khái quát về khoáng sản và hoạt động khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 1.3. Đặc điểm của hoạt động khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 1.4. Vai trò của khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 1.5. Quản lý của Sở Xây dựng đối với doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 1.6. Khái niệm về quản lý của Sở Xây dựng đối với doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 1.7. Mục tiêu quản lý của Sở Xây dựng đối với doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 1.8. Nguyên tắc quản lý của Sở Xây dựng đối với doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 1.9. Nội dung quản lý của Sở Xây dựng đối với doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 1.10. Những nhân tố ảnh hưởng đến quản lý của Sở Xây dựng đối với doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 2. CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CỦA SỞ XÂY DỰNG TỈNH LẠNG SƠN ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP KHAI THÁC VÀ CHẾ BIẾN KHOÁNG SẢN LÀM VẬT LIỆU XÂY DỰNG THÔNG THƯỜNG
• 2.1. Khái quát về tỉnh Lạng Sơn và Sở Xây dựng tỉnh Lạng Sơn
• 2.2. Tình hình hoạt động khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn trong giai đoạn 2014-2017
• 2.3. Thực trạng quản lý của Sở Xây dựng tỉnh Lạng Sơn đối với doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 2.4. Thực trạng thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường của doanh nghiệp
• 2.5. Thực trạng tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 2.6. Thực trạng thanh tra, kiểm tra hoạt động của các doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 2.7. Đánh giá quản lý của Sở Xây dựng tỉnh Lạng Sơn đối với doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 2.8. Điểm mạnh trong quản lý của Sở Xây dựng tỉnh Lạng Sơn đối với doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 2.9. Điểm yếu trong quản lý của Sở Xây dựng tỉnh Lạng Sơn đối với doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 2.10. Nguyên nhân của điểm yếu trong quản lý của Sở Xây dựng tỉnh Lạng Sơn đối với doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ CỦA SỞ XÂY DỰNG TỈNH LẠNG SƠN ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP KHAI THÁC VÀ CHẾ BIẾN KHOÁNG SẢN LÀM VẬT LIỆU XÂY DỰNG THÔNG THƯỜNG
• 3.1. Phương hướng hoàn thiện quản lý của Sở Xây dựng tỉnh Lạng Sơn đối với doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường đến năm 2025
• 3.2. Quan điểm, mục tiêu phát triển vật liệu xây dựng của tỉnh Lạng Sơn
• 3.3. Dự báo nhu cầu vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đến năm 2020, tầm nhìn 2030
• 3.4. Mục tiêu khai thác, chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường của tỉnh Lạng Sơn
• 3.5. Phương hướng hoàn thiện quản lý của Sở Xây dựng tỉnh Lạng Sơn đối với doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường đến năm 2025
• 3.6. Giải pháp hoàn thiện quản lý của Sở Xây dựng tỉnh Lạng Sơn đối với doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 3.7. Hoàn thiện thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường của doanh nghiệp
• 3.8. Hoàn thiện tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 3.9. Hoàn thiện thanh tra, kiểm tra hoạt động của các doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường
• 3.10. Giải pháp khác
• 3.11. Một số kiến nghị
• 3.11.1. Kiến nghị với các cơ quan quản lý nhà nước
• 3.11.2. Kiến nghị với các doanh nghiệp
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Quản Lý Doanh Nghiệp Khai Thác Khoáng Sản Lạng Sơn

Tài nguyên khoáng sản đóng vai trò then chốt trong phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là tại các tỉnh như Lạng Sơn, nơi có tiềm năng lớn về tài nguyên khoáng sản. Tuy nhiên, đây là nguồn tài nguyên không tái tạo, đòi hỏi quản lý chặt chẽ và sử dụng hợp lý. Hoạt động khai thác khoáng sản mang lại lợi ích kinh tế, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều hệ lụy về môi trường và xã hội. Do đó, việc quản lý doanh nghiệp khai thác khoáng sản hiệu quả là vô cùng quan trọng. Theo tài liệu gốc, Lạng Sơn đã cấp 63 giấy phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, cho thấy quy mô hoạt động khai thác lớn và nhu cầu quản lý chặt chẽ. Cần có sự cân bằng giữa khai thác và bảo vệ môi trường, đảm bảo phát triển bền vững cho tỉnh.

1.1. Vai Trò Của Doanh Nghiệp Khai Thác Khoáng Sản Lạng Sơn

Các doanh nghiệp khai thác khoáng sản đóng góp đáng kể vào ngân sách địa phương, tạo công ăn việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Kinh tế khoáng sản Lạng Sơn phụ thuộc lớn vào các doanh nghiệp này. Tuy nhiên, cần đảm bảo rằng hoạt động của họ tuân thủ các quy định về môi trường và an toàn lao động. Việc quản lý nhà nước về khoáng sản cần tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển, đồng thời kiểm soát chặt chẽ các hoạt động gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và xã hội.

1.2. Thách Thức Trong Quản Lý Khai Thác Khoáng Sản Lạng Sơn

Công tác quản lý doanh nghiệp khai thác khoáng sản tại Lạng Sơn đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm: quy mô doanh nghiệp nhỏ, công nghệ lạc hậu, vi phạm quy định về môi trường, khai thác trái phép, và thiếu nguồn nhân lực quản lý. Tình trạng khai thác khoáng sản Lạng Sơn trái phép vẫn còn diễn ra, gây thất thoát tài nguyên và ảnh hưởng đến môi trường. Cần có các biện pháp mạnh mẽ hơn để ngăn chặn tình trạng này, đồng thời nâng cao năng lực quản lý của các cơ quan chức năng.

II. Thực Trạng Khai Thác Khoáng Sản Lạng Sơn Phân Tích Chi Tiết

Hiện trạng khai thác khoáng sản Lạng Sơn cho thấy nhiều vấn đề cần giải quyết. Hầu hết các doanh nghiệp có quy mô nhỏ đến trung bình, sử dụng công nghệ lạc hậu, dẫn đến hiệu quả khai thác thấp và gây ô nhiễm môi trường. Theo tài liệu, có 58 doanh nghiệp khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, nhưng phần lớn chưa đáp ứng được yêu cầu về công nghệ và bảo vệ môi trường. Tình trạng khai thác trái phép vẫn còn diễn ra, gây thất thoát tài nguyên và ảnh hưởng đến đời sống người dân. Cần có các giải pháp đồng bộ để nâng cao hiệu quả khai thác khoáng sản và bảo vệ môi trường.

2.1. Quy Mô Và Công Nghệ Khai Thác Khoáng Sản Lạng Sơn

Phần lớn các doanh nghiệp khai thác khoáng sản tại Lạng Sơn có quy mô nhỏ, sử dụng công nghệ lạc hậu. Điều này dẫn đến hiệu quả khai thác thấp, lãng phí tài nguyên và gây ô nhiễm môi trường. Cần khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ mới, nâng cao năng lực sản xuất và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Việc áp dụng công nghệ khai thác khoáng sản tiên tiến là yếu tố then chốt để phát triển bền vững.

2.2. Vấn Đề Môi Trường Trong Khai Thác Khoáng Sản Lạng Sơn

Hoạt động khai thác khoáng sản gây ra nhiều vấn đề môi trường nghiêm trọng, bao gồm: ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước, suy thoái đất, và ảnh hưởng đến đa dạng sinh học. Nhiều doanh nghiệp chưa tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường, gây ảnh hưởng đến đời sống người dân. Cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các vi phạm về môi trường. Việc môi trường khai thác khoáng sản cần được quan tâm hàng đầu.

2.3. Khai Thác Khoáng Sản Trái Phép Tại Lạng Sơn

Tình trạng khai thác khoáng sản trái phép vẫn còn diễn ra tại một số địa phương ở Lạng Sơn, gây thất thoát tài nguyên và ảnh hưởng đến an ninh trật tự. Các đối tượng khai thác trái phép thường sử dụng phương tiện thô sơ, không đảm bảo an toàn lao động và gây ô nhiễm môi trường. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng để ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi khai thác trái phép. Việc thanh tra khai thác khoáng sản cần được thực hiện thường xuyên và hiệu quả.

III. Giải Pháp Quản Lý Khai Thác Khoáng Sản Lạng Sơn Hiệu Quả

Để nâng cao hiệu quả quản lý doanh nghiệp khai thác khoáng sản tại Lạng Sơn, cần có các giải pháp đồng bộ và toàn diện. Các giải pháp này bao gồm: hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng cường năng lực quản lý của các cơ quan chức năng, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ mới, và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của cộng đồng. Việc giải pháp quản lý khai thác khoáng sản cần được thực hiện một cách bài bản và có hệ thống, đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành.

3.1. Hoàn Thiện Chính Sách Khai Thác Khoáng Sản Lạng Sơn

Cần rà soát và hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến khai thác khoáng sản, đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hiệu quả. Các quy định cần rõ ràng, dễ hiểu và dễ thực hiện. Cần có các chế tài đủ mạnh để xử lý các vi phạm về khai thác khoáng sản. Việc chính sách khai thác khoáng sản cần được xây dựng dựa trên cơ sở khoa học và thực tiễn.

3.2. Nâng Cao Năng Lực Quản Lý Nhà Nước Về Khoáng Sản

Cần tăng cường năng lực quản lý của các cơ quan chức năng, đặc biệt là Sở Xây dựng và các phòng ban liên quan. Cần đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ quản lý. Cần trang bị đầy đủ phương tiện, thiết bị để thực hiện công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra. Việc quản lý nhà nước về khoáng sản cần được thực hiện một cách chuyên nghiệp và hiệu quả.

3.3. Khuyến Khích Đầu Tư Công Nghệ Khai Thác Khoáng Sản

Cần khuyến khích các doanh nghiệp khai thác khoáng sản đầu tư vào công nghệ mới, nâng cao năng lực sản xuất và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Cần có các chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng để hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư công nghệ. Việc áp dụng công nghệ khai thác khoáng sản tiên tiến là yếu tố then chốt để phát triển bền vững.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Quản Lý Khai Thác Khoáng Sản Lạng Sơn

Việc áp dụng các giải pháp quản lý doanh nghiệp khai thác khoáng sản vào thực tiễn cần được thực hiện một cách linh hoạt và sáng tạo, phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương và từng doanh nghiệp. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và cộng đồng để đảm bảo hiệu quả quản lý. Việc ứng dụng thực tiễn các giải pháp cần được theo dõi, đánh giá và điều chỉnh thường xuyên.

4.1. Mô Hình Quản Lý Khai Thác Khoáng Sản Điển Hình

Nghiên cứu và xây dựng các mô hình quản lý khai thác khoáng sản điển hình, có thể áp dụng rộng rãi trên địa bàn tỉnh. Các mô hình này cần đảm bảo tính hiệu quả, bền vững và thân thiện với môi trường. Cần có sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp trong quá trình xây dựng mô hình.

4.2. Đánh Giá Hiệu Quả Quản Lý Khai Thác Khoáng Sản

Thực hiện đánh giá định kỳ hiệu quả quản lý khai thác khoáng sản, dựa trên các tiêu chí cụ thể và khách quan. Kết quả đánh giá cần được công khai và sử dụng để điều chỉnh các giải pháp quản lý. Việc hiệu quả khai thác khoáng sản cần được đánh giá một cách toàn diện.

V. Kết Luận Tương Lai Quản Lý Khai Thác Khoáng Sản Lạng Sơn

Công tác quản lý doanh nghiệp khai thác khoáng sản tại Lạng Sơn còn nhiều thách thức, nhưng cũng có nhiều cơ hội để cải thiện. Với sự nỗ lực của các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và cộng đồng, ngành khai thác khoáng sản tại Lạng Sơn có thể phát triển bền vững, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Việc bền vững khai thác khoáng sản là mục tiêu quan trọng cần hướng tới.

5.1. Bài Học Kinh Nghiệm Quản Lý Khai Thác Khoáng Sản

Rút ra các bài học kinh nghiệm từ thực tiễn quản lý khai thác khoáng sản tại Lạng Sơn và các địa phương khác. Các bài học này cần được phổ biến và áp dụng rộng rãi để nâng cao hiệu quả quản lý.

5.2. Định Hướng Phát Triển Ngành Khai Thác Khoáng Sản Lạng Sơn

Xác định rõ định hướng phát triển của ngành khai thác khoáng sản tại Lạng Sơn trong tương lai, đảm bảo sự phát triển bền vững và hài hòa với môi trường. Cần có sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp trong quá trình xây dựng định hướng.

Tổng quan nghiên cứu

Hoạt động khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (VLXDTT) đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt tại tỉnh Lạng Sơn, nơi có tiềm năng khoáng sản phong phú như đá vôi, cát, sỏi, đất sét với tổng diện tích khai thác được cấp phép lên đến 856,43 ha và trữ lượng cho phép khai thác khoảng 501 triệu m3. Giai đoạn 2014-2017, tỉnh đã cấp 63 giấy phép khai thác, trong đó có 58 doanh nghiệp hoạt động với quy mô chủ yếu nhỏ và trung bình. Tuy nhiên, hoạt động này còn tồn tại nhiều hạn chế như công nghệ khai thác lạc hậu, vi phạm pháp luật về môi trường và khai thác trái phép, gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và đời sống người dân.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích thực trạng công tác quản lý của Sở Xây dựng tỉnh Lạng Sơn đối với các doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm VLXDTT, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý đến năm 2025. Phạm vi nghiên cứu tập trung trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, sử dụng số liệu giai đoạn 2014-2017 và khảo sát thực tế năm 2018. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, bảo vệ tài nguyên khoáng sản, thúc đẩy phát triển bền vững ngành VLXDTT, đồng thời góp phần bảo vệ môi trường và đảm bảo an toàn lao động.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý hiện đại, trong đó có:

• Lý thuyết quản lý học: Quản lý được hiểu là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát các nguồn lực nhằm đạt mục tiêu với hiệu quả và hiệu lực cao trong môi trường biến động. Quản lý doanh nghiệp khai thác khoáng sản là sự điều phối các nguồn lực để đảm bảo tuân thủ pháp luật và phát triển bền vững.

• Mô hình quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản: Bao gồm các nội dung thẩm định, phê duyệt dự án, tư vấn hỗ trợ, thanh tra kiểm tra và xử lý vi phạm nhằm đảm bảo khai thác hợp pháp, hiệu quả và bảo vệ môi trường.

Các khái niệm chính gồm: khoáng sản làm VLXDTT, doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản, quản lý nhà nước của Sở Xây dựng, nguyên tắc quản lý (tuân thủ pháp luật, phù hợp quy hoạch, công khai minh bạch, tiết kiệm hiệu quả), và các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý như năng lực cán bộ, công nghệ, tài chính, ý thức pháp luật của doanh nghiệp.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Sử dụng số liệu thứ cấp từ các báo cáo của Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2014-2017; văn bản pháp luật liên quan; tài liệu nghiên cứu khoa học; đồng thời thu thập số liệu sơ cấp qua khảo sát 27 cán bộ quản lý Sở Xây dựng và 36 đại diện doanh nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản.

• Phương pháp phân tích: Số liệu thứ cấp được xử lý bằng phương pháp thống kê mô tả, tính tỷ lệ phần trăm, so sánh các chỉ tiêu kinh tế và quản lý. Số liệu sơ cấp được xử lý bằng phần mềm Excel để phân tích đánh giá thực trạng, nhận thức và hiệu quả quản lý.

• Timeline nghiên cứu: Thu thập số liệu sơ cấp từ tháng 4 đến tháng 5 năm 2018; phân tích và đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý đến năm 2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng cấp phép và khai thác khoáng sản: Tỉnh Lạng Sơn đã cấp 63 giấy phép khai thác khoáng sản làm VLXDTT với tổng diện tích 856,43 ha và trữ lượng cho phép khai thác khoảng 501 triệu m3. Trong đó, 55 giấy phép khai thác đá vôi với trữ lượng 492,7 triệu m3, 4 giấy phép khai thác cát sỏi với trữ lượng 7,2 triệu m3, và 4 giấy phép khai thác đất sét với trữ lượng khoảng 1,8 triệu m3. Tuy nhiên, nhiều mỏ có trữ lượng đã khai thác thấp so với giấy phép, phản ánh tình trạng khai thác không đồng đều.

2. Công nghệ và quy mô khai thác: Hầu hết doanh nghiệp khai thác quy mô nhỏ đến trung bình, công nghệ khai thác và chế biến còn lạc hậu, nhiều cơ sở vẫn sử dụng phương pháp thủ công, dẫn đến hiệu quả thấp và tiềm ẩn rủi ro về an toàn lao động. Chỉ một số doanh nghiệp có dây chuyền sản xuất cơ giới hóa đáp ứng yêu cầu kỹ thuật.

3. Quản lý của Sở Xây dựng: Sở đã thực hiện tốt công tác thẩm định, phê duyệt dự án, kiểm tra, giám sát và hỗ trợ doanh nghiệp. Tuy nhiên, công tác thanh tra, kiểm tra chưa thường xuyên và chưa đủ mạnh để xử lý triệt để các vi phạm, đặc biệt là khai thác trái phép vẫn còn xảy ra tại một số huyện như Hữu Lũng, Tràng Định, Lộc Bình.

4. Ý thức chấp hành pháp luật của doanh nghiệp: Khoảng 20% doanh nghiệp chưa tuân thủ nghiêm các quy định về bảo vệ môi trường, an toàn lao động và báo cáo định kỳ. Một số doanh nghiệp không có thiết kế mỏ hoặc khai thác không đúng thiết kế, không bổ nhiệm giám đốc điều hành mỏ đủ tiêu chuẩn.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên là do năng lực quản lý của Sở Xây dựng còn hạn chế về nhân lực và trang thiết bị kỹ thuật, sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý chưa đồng bộ, và ý thức chấp hành pháp luật của một số doanh nghiệp còn yếu. So với các nghiên cứu trong ngành, kết quả này phù hợp với thực trạng chung của nhiều địa phương có hoạt động khai thác khoáng sản nhỏ lẻ, thiếu công nghệ hiện đại và quản lý chưa chặt chẽ.

Việc dữ liệu khai thác và trữ lượng không đồng nhất có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh trữ lượng cấp phép và trữ lượng đã khai thác theo từng huyện, giúp minh họa rõ hơn sự chênh lệch và tiềm năng chưa khai thác. Bảng tổng hợp ý kiến khảo sát cán bộ quản lý và doanh nghiệp cũng phản ánh mức độ hài lòng và những khó khăn trong công tác quản lý.

Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực quản lý nhà nước, áp dụng công nghệ hiện đại trong khai thác, đồng thời tăng cường tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho doanh nghiệp nhằm phát triển ngành VLXDTT bền vững, thân thiện môi trường.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện quy trình thẩm định và cấp phép: Sở Xây dựng cần xây dựng quy trình thẩm định dự án đầu tư khai thác và chế biến khoáng sản minh bạch, chặt chẽ hơn, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả kinh tế - xã hội. Thời gian thực hiện: 2019-2021. Chủ thể thực hiện: Sở Xây dựng phối hợp với Sở TN&MT.

2. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm: Thiết lập kế hoạch thanh tra định kỳ và đột xuất, áp dụng công nghệ giám sát hiện đại để phát hiện kịp thời các hành vi khai thác trái phép, xử lý nghiêm minh các vi phạm. Thời gian: 2019-2025. Chủ thể: Sở Xây dựng phối hợp với các cơ quan chức năng.

3. Nâng cao năng lực cán bộ quản lý và trang thiết bị kỹ thuật: Tổ chức đào tạo chuyên sâu về quản lý khoáng sản, kỹ thuật khai thác và bảo vệ môi trường cho cán bộ; đầu tư trang thiết bị hiện đại phục vụ công tác quản lý. Thời gian: 2019-2023. Chủ thể: UBND tỉnh, Sở Xây dựng.

4. Hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao công nghệ và ý thức pháp luật: Tổ chức các chương trình tư vấn, đào tạo về công nghệ khai thác, chế biến và bảo vệ môi trường; tăng cường tuyên truyền pháp luật, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ. Thời gian: 2019-2025. Chủ thể: Sở Xây dựng, các hiệp hội ngành nghề.

5. Xây dựng hệ thống thông tin quản lý khoáng sản điện tử: Áp dụng công nghệ thông tin để quản lý dữ liệu khai thác, cấp phép, giám sát hoạt động doanh nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và minh bạch thông tin. Thời gian: 2020-2024. Chủ thể: Sở Xây dựng phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý nhà nước về khoáng sản và vật liệu xây dựng: Giúp hiểu rõ thực trạng, nguyên nhân và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý doanh nghiệp khai thác khoáng sản tại địa phương.

2. Doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản: Tham khảo để nâng cao nhận thức về pháp luật, cải tiến công nghệ, đồng thời hiểu rõ vai trò và trách nhiệm trong quản lý nhà nước.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, tài nguyên môi trường: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn về quản lý nhà nước trong lĩnh vực khai thác khoáng sản làm VLXDTT.

4. Các cơ quan hoạch định chính sách và tổ chức phi chính phủ: Hỗ trợ xây dựng chính sách, chương trình phát triển bền vững ngành khoáng sản và bảo vệ môi trường.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý của Sở Xây dựng đối với doanh nghiệp khai thác khoáng sản gồm những nội dung chính nào?
   Quản lý bao gồm thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư; tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp; thanh tra, kiểm tra hoạt động khai thác và chế biến; xử lý vi phạm pháp luật. Ví dụ, Sở thẩm định tính khả thi và hiệu quả dự án trước khi cấp phép.

2. Tại sao công tác quản lý khai thác khoáng sản ở Lạng Sơn còn nhiều hạn chế?
   Nguyên nhân chính là năng lực cán bộ quản lý còn hạn chế, công nghệ khai thác lạc hậu, ý thức chấp hành pháp luật của một số doanh nghiệp chưa cao, và công tác thanh tra kiểm tra chưa thường xuyên, chưa đủ mạnh.

3. Hoạt động khai thác khoáng sản làm VLXDTT có ảnh hưởng gì đến môi trường?
   Khai thác khoáng sản có thể gây ô nhiễm đất, nước, không khí, phá hủy cảnh quan và hệ sinh thái nếu không được quản lý chặt chẽ. Ví dụ, khai thác trái phép và không đúng kỹ thuật gây sạt lở đất và ô nhiễm bụi.

4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực này?
   Cần tăng cường đào tạo cán bộ, áp dụng công nghệ quản lý hiện đại, tăng cường thanh tra kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm và hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ.

5. Vai trò của doanh nghiệp trong việc bảo vệ môi trường khi khai thác khoáng sản là gì?
   Doanh nghiệp phải tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường, thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường, áp dụng công nghệ sạch và có biện pháp khắc phục hậu quả sau khai thác để giảm thiểu tác động tiêu cực.

Kết luận

• Quản lý của Sở Xây dựng tỉnh Lạng Sơn đối với doanh nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản làm VLXDTT còn nhiều hạn chế do năng lực quản lý, công nghệ khai thác và ý thức pháp luật của doanh nghiệp chưa đồng đều.
• Tỉnh đã cấp 63 giấy phép khai thác với trữ lượng lớn, nhưng khai thác chưa hiệu quả và còn tồn tại vi phạm pháp luật, ảnh hưởng đến môi trường và an toàn lao động.
• Công tác thẩm định, phê duyệt dự án, thanh tra kiểm tra và hỗ trợ doanh nghiệp đã được thực hiện nhưng chưa đủ mạnh và đồng bộ.
• Đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý gồm nâng cao năng lực cán bộ, tăng cường thanh tra kiểm tra, hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ và xây dựng hệ thống quản lý thông tin điện tử.
• Nghiên cứu hướng tới hoàn thiện quản lý đến năm 2025, góp phần phát triển ngành VLXDTT bền vững, bảo vệ tài nguyên và môi trường, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội tỉnh Lạng Sơn.

Call to action: Các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và nhà nghiên cứu cần phối hợp chặt chẽ để triển khai các giải pháp đề xuất, nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển ngành khoáng sản làm VLXDTT tại địa phương.