Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Trên Địa Bàn Thị Xã Hoài Nhơn, Tỉnh Bình Định

• Tác giả: Trần Thị Tú Trinh
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Bích Ngọc
• Trường học: Đại học Quy Nhơn
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Trên Địa Bàn Thị Xã Hoài Nhơn, Tỉnh Bình Định
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Bình Định

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài
• 1.3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
• 1.7. Kết cấu luận văn
• 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN CẤP HUYỆN
• 2.1. Lý luận về chi ngân sách nhà nước
• 2.2. Khái niệm ngân sách nhà nước, chi ngân sách nhà nước
• 2.3. Nguyên tắc chi ngân sách nhà nước
• 2.4. Lý luận về quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn cấp huyện
• 2.4.1. Khái niệm quản lý chi ngân sách nhà nước
• 2.4.2. Chủ thể quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện
• 2.4.3. Nguyên tắc quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện
• 2.4.4. Nội dung quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện
• 2.5. Kinh nghiệm quản lý chi ngân sách nhà nước ở một số địa phương và bài học kinh nghiệm cho thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 2.5.1. Kinh nghiệm quản lý chi ngân sách nhà nước ở một số địa phương
• 2.5.2. Bài học kinh nghiệm cho thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 2.6. Các yếu tố ảnh hưởng quản lý chi ngân sách nhà nước
• 2.6.1. Hệ thống pháp luật, chính sách của Nhà nước
• 2.6.2. Năng lực quản lý của người lãnh đạo và trình độ chuyên môn của đội ngũ các bộ trong bộ máy quản lý chi ngân sách nhà nước
• 2.6.3. Hệ thống thông tin, phương tiện quản lý
• 3. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ HOÀI NHƠN, TỈNH BÌNH ĐỊNH
• 3.1. Đặc điểm tự nhiên, điều kiện kinh tế - xã hội ảnh hưởng đến quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 3.1.1. Đặc điểm tự nhiên của thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội của thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 3.2. Thực trạng chi ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 3.2.1. Thực trạng chi đầu tư phát triển trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 3.2.2. Thực trạng chi thường xuyên trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 3.2.3. Thực trạng chi các khoản khác theo quy định của pháp luật trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 3.3. Hoạt động quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 3.3.1. Chủ thể quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 3.3.2. Nội dung quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 3.4. Đánh giá hoạt động quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 3.4.1. Kết quả đạt được
• 3.4.2. Hạn chế và nguyên nhân
• 4. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ HOÀI NHƠN, TỈNH BÌNH ĐỊNH
• 4.1. Phương hướng nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 4.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 4.2.1. Hoàn thiện hệ thống định mức phân bổ chi ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 4.2.2. Hoàn thiện công tác lập dự toán chi ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 4.2.3. Tăng cường giám sát công tác quản lý việc chấp hành dự toán chi ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 4.2.4. Hoàn thiện công tác quyết toán chi ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 4.2.5. Nâng cao chất lượng hiệu quả thanh tra, kiểm tra trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định
• 4.2.6. Một số kiến nghị
• 4.2.6.1. Đối với Bộ Tài chính
• 4.2.6.2. Đối với Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Định
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Hoài Nhơn

Quản lý và sử dụng ngân sách nhà nước (NSNN) hiệu quả là yếu tố then chốt cho sự phát triển kinh tế - xã hội của mọi địa phương. Đặc biệt, trong bối cảnh nguồn thu ngân sách còn hạn chế, việc nâng cao hiệu quả quản lý chi NSNN trở nên cấp bách hơn bao giờ hết. Thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định, không nằm ngoài xu hướng này. Việc quản lý chi NSNN hiệu quả không chỉ đảm bảo nguồn lực cho bộ máy nhà nước hoạt động mà còn góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Quản lý chi NSNN hiệu quả giúp ổn định và phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, việc quản lý NSNN càng trở nên quan trọng, đòi hỏi sự quan tâm của cả nhà hoạch định chính sách và nhà nghiên cứu. Luật NSNN sửa đổi năm 2015 đã tạo ra khuôn khổ pháp lý mới, thúc đẩy phân cấp quản lý ngân sách và phát huy tính chủ động của chính quyền địa phương.

1.1. Tầm quan trọng của quản lý chi NSNN hiệu quả

Quản lý chi ngân sách nhà nước Hoài Nhơn hiệu quả là yếu tố then chốt để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Trong bối cảnh nguồn thu còn hạn chế, việc sử dụng ngân sách nhà nước một cách tiết kiệm và hiệu quả giúp tối ưu hóa nguồn lực, đảm bảo các mục tiêu phát triển được thực hiện. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các địa phương đang phát triển như Hoài Nhơn, nơi nguồn lực tài chính còn hạn chế và nhu cầu đầu tư phát triển lớn. Việc quản lý chi NSNN hiệu quả còn giúp tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của chính quyền địa phương, tạo niềm tin cho người dân và doanh nghiệp.

1.2. Vai trò của Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015

Luật Ngân sách nhà nước năm 2015 đã tạo ra một khuôn khổ pháp lý mới, thúc đẩy phân cấp quản lý ngân sách và tăng cường tính chủ động của chính quyền địa phương. Luật này giúp các địa phương như Hoài Nhơn chủ động hơn trong việc lập kế hoạch, phân bổ và sử dụng ngân sách địa phương. Đồng thời, Luật NSNN năm 2015 cũng yêu cầu các địa phương phải tăng cường công khai, minh bạch trong quản lý ngân sách, đảm bảo người dân có thể giám sát và đánh giá hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước.

II. Thực Trạng Chi Ngân Sách Nhà Nước Tại Thị Xã Hoài Nhơn

Thực tiễn quản lý chi ngân sách nhà nước tại thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định, đã đạt được những kết quả nhất định, góp phần ổn định và phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số hạn chế cần khắc phục. Công tác lập, chấp hành và quyết toán chi NSNN đôi khi còn chậm trễ, chưa thực sự đổi mới. Hiệu quả quản lý chi ngân sách chưa cao, chi đầu tư phát triển còn dàn trải, thiếu tập trung, dẫn đến hiệu quả đầu tư chưa tương xứng. Chi thường xuyên đôi khi vượt định mức, gây lãng phí nguồn lực. Việc đánh giá lại toàn bộ quá trình chi NSNN, từ khâu lập dự toán đến quyết toán, là cơ sở quan trọng để các cơ quan quản lý phân tích, đánh giá tình hình tài chính - ngân sách của thị xã, từ đó đưa ra các quyết sách phù hợp.

2.1. Hạn chế trong lập chấp hành và quyết toán chi NSNN

Một trong những hạn chế lớn nhất trong quản lý chi ngân sách nhà nước tại Hoài Nhơn là công tác lập, chấp hành và quyết toán chi NSNN còn chậm trễ và chưa thực sự đổi mới. Điều này có thể dẫn đến việc phân bổ nguồn lực không kịp thời, ảnh hưởng đến hiệu quả thực hiện các dự án và chương trình phát triển kinh tế - xã hội. Cần có các giải pháp để đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng công tác lập, chấp hành và quyết toán chi NSNN, đảm bảo nguồn lực được sử dụng một cách hiệu quả nhất.

2.2. Chi đầu tư phát triển còn dàn trải thiếu tập trung

Thực trạng chi đầu tư phát triển tại Hoài Nhơn còn tồn tại tình trạng dàn trải, thiếu tập trung, dẫn đến hiệu quả đầu tư chưa cao. Các dự án đầu tư thường không được lựa chọn kỹ lưỡng, dẫn đến việc phân bổ nguồn lực không hiệu quả. Cần có các giải pháp để tập trung nguồn lực vào các dự án trọng điểm, có tính lan tỏa cao, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Việc này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý và các nhà đầu tư, đảm bảo các dự án được thực hiện đúng tiến độ và đạt hiệu quả cao nhất.

2.3. Vượt định mức chi thường xuyên Nguyên nhân và giải pháp

Tình trạng chi thường xuyên vượt định mức cũng là một vấn đề đáng quan ngại trong quản lý chi ngân sách nhà nước tại Hoài Nhơn. Điều này có thể do nhiều nguyên nhân, như định mức chi chưa phù hợp với thực tế, hoặc do việc quản lý chi tiêu chưa chặt chẽ. Cần có các giải pháp để rà soát và điều chỉnh định mức chi thường xuyên, đồng thời tăng cường kiểm soát chi tiêu, đảm bảo nguồn lực được sử dụng một cách tiết kiệm và hiệu quả.

III. Giải Pháp Nâng Cao Quản Lý Chi Ngân Sách Hoài Nhơn

Để nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách nhà nước tại thị xã Hoài Nhơn, cần có các giải pháp đồng bộ và toàn diện, tập trung vào các khâu: hoàn thiện hệ thống định mức phân bổ chi ngân sách, nâng cao chất lượng công tác lập dự toán, tăng cường giám sát việc chấp hành dự toán, hoàn thiện công tác quyết toán và nâng cao chất lượng thanh tra, kiểm tra. Các giải pháp này cần được thực hiện một cách quyết liệt và đồng bộ, với sự tham gia của tất cả các bên liên quan, từ cơ quan quản lý nhà nước đến người dân và doanh nghiệp. Chỉ khi đó, mới có thể đảm bảo nguồn lực ngân sách nhà nước được sử dụng một cách hiệu quả nhất, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của thị xã Hoài Nhơn.

3.1. Hoàn thiện hệ thống định mức phân bổ chi NSNN

Hệ thống định mức phân bổ chi ngân sách nhà nước cần được rà soát và điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. Các định mức cần được xây dựng trên cơ sở khoa học, đảm bảo tính công bằng và minh bạch. Đồng thời, cần có cơ chế để điều chỉnh định mức khi có sự thay đổi về chính sách hoặc điều kiện kinh tế - xã hội. Việc hoàn thiện hệ thống định mức phân bổ chi NSNN sẽ giúp đảm bảo nguồn lực được phân bổ một cách hợp lý, đáp ứng nhu cầu phát triển của địa phương.

3.2. Nâng cao chất lượng công tác lập dự toán chi NSNN

Công tác lập dự toán chi ngân sách nhà nước cần được thực hiện một cách cẩn trọng và khoa học. Các dự toán cần được xây dựng trên cơ sở đánh giá kỹ lưỡng nhu cầu chi tiêu và khả năng thu ngân sách. Đồng thời, cần có sự tham gia của các bên liên quan, đảm bảo các dự toán phản ánh đầy đủ và chính xác nhu cầu của địa phương. Việc nâng cao chất lượng công tác lập dự toán sẽ giúp đảm bảo nguồn lực được sử dụng một cách hiệu quả nhất, đáp ứng nhu cầu phát triển của địa phương.

3.3. Tăng cường giám sát chấp hành dự toán chi NSNN

Việc giám sát chấp hành dự toán chi ngân sách nhà nước cần được thực hiện một cách thường xuyên và liên tục. Cần có các cơ chế để kiểm tra, giám sát việc sử dụng ngân sách nhà nước, đảm bảo nguồn lực được sử dụng đúng mục đích và hiệu quả. Đồng thời, cần có các biện pháp xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật. Việc tăng cường giám sát chấp hành dự toán sẽ giúp ngăn chặn tình trạng lãng phí, tham nhũng, đảm bảo nguồn lực được sử dụng một cách hiệu quả nhất.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Quản Lý Chi Ngân Sách Tại Hoài Nhơn

Việc ứng dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách nhà nước tại thị xã Hoài Nhơn cần được thực hiện một cách linh hoạt và sáng tạo, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội và người dân trong việc thực hiện các giải pháp này. Đồng thời, cần có sự đánh giá và điều chỉnh thường xuyên, đảm bảo các giải pháp luôn phù hợp với tình hình thực tế và mang lại hiệu quả cao nhất. Việc ứng dụng thành công các giải pháp này sẽ góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của thị xã Hoài Nhơn.

4.1. Phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước

Sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước là yếu tố then chốt để đảm bảo hiệu quả quản lý chi ngân sách nhà nước. Các cơ quan cần phối hợp trong việc lập kế hoạch, phân bổ và sử dụng ngân sách nhà nước, đảm bảo nguồn lực được sử dụng một cách hiệu quả nhất. Đồng thời, cần có cơ chế để giải quyết các tranh chấp và xung đột lợi ích, đảm bảo sự đồng thuận và thống nhất trong quá trình quản lý ngân sách nhà nước.

4.2. Vai trò của tổ chức chính trị xã hội và người dân

Các tổ chức chính trị - xã hội và người dân đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát và đánh giá hiệu quả quản lý chi ngân sách nhà nước. Các tổ chức này có thể tham gia vào quá trình lập kế hoạch, phân bổ và sử dụng ngân sách nhà nước, đồng thời có quyền yêu cầu các cơ quan quản lý nhà nước cung cấp thông tin và giải trình về việc sử dụng ngân sách nhà nước. Việc tăng cường vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội và người dân sẽ giúp tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của chính quyền địa phương.

V. Đề Xuất Giải Pháp Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Hiệu Quả

Để quản lý chi ngân sách nhà nước hiệu quả tại thị xã Hoài Nhơn, cần tập trung vào việc hoàn thiện hệ thống định mức phân bổ, nâng cao chất lượng lập dự toán, tăng cường giám sát chấp hành dự toán, hoàn thiện công tác quyết toán và nâng cao chất lượng thanh tra, kiểm tra. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội và người dân trong việc thực hiện các giải pháp này. Việc thực hiện đồng bộ và hiệu quả các giải pháp này sẽ góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của thị xã Hoài Nhơn.

5.1. Kiến nghị đối với Bộ Tài chính

Bộ Tài chính cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý ngân sách nhà nước, đảm bảo tính đồng bộ và thống nhất. Đồng thời, cần tăng cường hướng dẫn và hỗ trợ các địa phương trong việc thực hiện các quy định của pháp luật. Bộ Tài chính cũng cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc quản lý ngân sách nhà nước tại các địa phương, đảm bảo nguồn lực được sử dụng một cách hiệu quả nhất.

5.2. Kiến nghị đối với UBND tỉnh Bình Định

UBND tỉnh Bình Định cần tăng cường chỉ đạo và điều hành công tác quản lý ngân sách nhà nước tại các địa phương, đảm bảo nguồn lực được sử dụng một cách hiệu quả nhất. Đồng thời, cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc quản lý ngân sách nhà nước tại các địa phương, đảm bảo nguồn lực được sử dụng đúng mục đích và hiệu quả. UBND tỉnh Bình Định cũng cần tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về quản lý ngân sách nhà nước.

## Tổng quan nghiên cứu

Trong giai đoạn 2018-2022, quản lý chi ngân sách nhà nước (NSNN) trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định đã trở thành vấn đề cấp thiết nhằm đảm bảo hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính công trong bối cảnh nguồn thu ngân sách còn hạn chế, trong khi nhu cầu chi tiêu ngày càng tăng. Tổng giá trị sản xuất của thị xã đến năm 2020 ước đạt 26.248,7 tỷ đồng, tăng bình quân 16,8%/năm, trong đó chi NSNN đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, thực trạng quản lý chi NSNN còn nhiều hạn chế như chi đầu tư phát triển dàn trải, chi thường xuyên vượt định mức, và công tác lập, chấp hành, quyết toán chi ngân sách còn chậm. Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích thực trạng quản lý chi NSNN trên địa bàn, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chi NSNN giai đoạn 2023-2025. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các nội dung: xây dựng hệ thống định mức phân bổ chi, lập dự toán, quản lý chấp hành dự toán, quyết toán và kiểm soát, thanh tra chi NSNN cấp huyện tại thị xã Hoài Nhơn. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho việc hoạch định chính sách tài chính địa phương, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

- **Lý thuyết quản lý chi ngân sách nhà nước:** Quản lý chi NSNN là quá trình tác động có chủ định của các chủ thể quản lý nhằm điều chỉnh hoạt động chi tiêu ngân sách theo mục tiêu đã định, đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm và công khai minh bạch.
- **Mô hình chu trình ngân sách nhà nước:** Bao gồm các bước lập dự toán chi NSNN, chấp hành dự toán và quyết toán chi NSNN, tạo thành quy trình quản lý khép kín, liên tục và có sự kiểm soát chặt chẽ.
- **Khái niệm chính:**
  - *Ngân sách nhà nước (NSNN):* Toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định.
  - *Chi ngân sách nhà nước:* Quá trình phân phối và sử dụng nguồn lực tài chính công nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước.
  - *Định mức phân bổ chi ngân sách:* Tiêu chuẩn, chế độ, mức chi được quy định nhằm đảm bảo sự công bằng, hiệu quả trong phân bổ nguồn lực.
  - *Nguyên tắc quản lý chi NSNN:* Bao gồm tính thống nhất, tập trung dân chủ, hiệu quả, tiết kiệm, công khai minh bạch và phân cấp quản lý.

### Phương pháp nghiên cứu

- **Nguồn dữ liệu:** Thu thập số liệu từ Phòng Tài chính - Kế hoạch thị xã Hoài Nhơn, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng, Kho bạc Nhà nước thị xã, các văn bản pháp luật liên quan, cùng các công trình nghiên cứu, luận văn, báo cáo ngành.
- **Phương pháp phân tích:** Sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp số liệu thống kê chi NSNN giai đoạn 2018-2022; phương pháp logic và lịch sử để đánh giá quá trình phát triển kinh tế - xã hội và quản lý ngân sách địa phương; phương pháp thống kê để so sánh dự toán và quyết toán chi NSNN.
- **Timeline nghiên cứu:** Nghiên cứu tập trung phân tích dữ liệu trong giai đoạn 2018-2022, đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2023-2025.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

- **Chi đầu tư phát triển vượt dự toán:** Quyết toán chi đầu tư phát triển trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn giai đoạn 2018-2022 đều vượt dự toán HĐND giao, với mức tăng dần qua các năm, ví dụ năm 2018 vượt 49,8 tỷ đồng, năm 2022 vượt 297,93 tỷ đồng, cho thấy công tác lập dự toán chưa sát thực tế.
- **Chi thường xuyên vượt định mức:** Quyết toán chi thường xuyên cũng vượt dự toán, năm 2018 vượt 105,25 tỷ đồng, năm 2022 vượt 112,77 tỷ đồng, chủ yếu do tăng chi lương, phụ cấp và các chính sách an sinh xã hội, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch Covid-19.
- **Chi các khoản khác theo quy định pháp luật:** Các khoản chi khác như chi chuyển nguồn, chi bổ sung cân đối cho ngân sách cấp xã được thực hiện theo quy định, tuy nhiên cần tăng cường kiểm soát để tránh lãng phí.
- **Hiệu quả quản lý còn hạn chế:** Công tác lập, chấp hành và quyết toán chi NSNN còn chậm, chi đầu tư phát triển dàn trải, chưa tập trung, chi thường xuyên vượt định mức, ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng ngân sách.

### Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế trên bao gồm việc lập dự toán chi chưa sát với thực tế phát triển kinh tế - xã hội và nguồn lực tài chính địa phương, năng lực quản lý của cán bộ và lãnh đạo còn hạn chế, hệ thống định mức phân bổ chi chưa được hoàn thiện, và việc giám sát, kiểm tra chi NSNN chưa chặt chẽ. So sánh với các địa phương lân cận như thành phố Quy Nhơn, thị xã An Nhơn và huyện Hoài Ân, thị xã Hoài Nhơn có điểm tương đồng về việc chi vượt dự toán, nhưng chưa có sự đổi mới mạnh mẽ trong quản lý chi NSNN. Việc trình bày dữ liệu qua các biểu đồ so sánh dự toán và quyết toán chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên sẽ giúp minh họa rõ nét hơn về sự chênh lệch và xu hướng tăng qua các năm. Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hoàn thiện hệ thống định mức phân bổ, nâng cao năng lực quản lý và tăng cường giám sát để nâng cao hiệu quả quản lý chi NSNN.

## Đề xuất và khuyến nghị

- **Hoàn thiện hệ thống định mức phân bổ chi NSNN:** Rà soát, xây dựng và điều chỉnh định mức phân bổ chi phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng cân đối ngân sách địa phương, nhằm giảm tỷ trọng chi thường xuyên, tăng chi đầu tư phát triển. Thời gian thực hiện: 2023-2024. Chủ thể: Phòng Tài chính - Kế hoạch, UBND thị xã.
- **Nâng cao chất lượng lập dự toán chi NSNN:** Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lập dự toán, áp dụng công nghệ thông tin trong xây dựng dự toán để đảm bảo tính chính xác, sát thực tế. Thời gian: 2023-2025. Chủ thể: UBND thị xã, Sở Tài chính.
- **Tăng cường giám sát và quản lý chấp hành dự toán:** Thiết lập hệ thống giám sát chặt chẽ, thường xuyên kiểm tra, đánh giá việc thực hiện dự toán chi, xử lý kịp thời các sai phạm. Thời gian: liên tục từ 2023. Chủ thể: Phòng Tài chính - Kế hoạch, Kho bạc Nhà nước.
- **Hoàn thiện công tác quyết toán và thanh tra, kiểm tra:** Đẩy mạnh công tác quyết toán chi NSNN đúng thời hạn, nâng cao hiệu quả thanh tra, kiểm tra nhằm phát hiện và xử lý các vi phạm, đảm bảo sử dụng ngân sách hiệu quả. Thời gian: 2023-2025. Chủ thể: UBND thị xã, Thanh tra tỉnh, Sở Tài chính.
- **Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi NSNN:** Triển khai phần mềm quản lý ngân sách, thanh toán điện tử để nâng cao tính minh bạch, giảm thiểu sai sót và tăng tốc độ xử lý công việc. Thời gian: 2023-2024. Chủ thể: UBND thị xã, Sở Thông tin và Truyền thông.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

- **Cán bộ quản lý tài chính ngân sách địa phương:** Nắm bắt kiến thức về quản lý chi NSNN, áp dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý tại địa phương.
- **Nhà hoạch định chính sách:** Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách tài chính phù hợp với đặc thù địa phương, đảm bảo cân đối ngân sách và phát triển bền vững.
- **Giảng viên và sinh viên ngành quản lý kinh tế, tài chính công:** Là tài liệu tham khảo bổ ích cho việc giảng dạy, học tập và nghiên cứu chuyên sâu về quản lý ngân sách nhà nước.
- **Các tổ chức thanh tra, kiểm toán:** Tham khảo để nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát chi NSNN, phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Quản lý chi ngân sách nhà nước là gì?**  
Quản lý chi NSNN là quá trình sử dụng các phương pháp và công cụ quản lý nhằm điều chỉnh hoạt động chi tiêu ngân sách theo mục tiêu đã định, đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm và minh bạch.

2. **Tại sao chi đầu tư phát triển thường vượt dự toán?**  
Nguyên nhân chủ yếu do việc lập dự toán chưa sát thực tế, nhu cầu phát sinh trong quá trình thực hiện dự án, và sự điều chỉnh kế hoạch đầu tư để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

3. **Nguyên tắc quan trọng trong quản lý chi NSNN cấp huyện là gì?**  
Bao gồm quản lý thống nhất, tập trung dân chủ, hiệu quả, tiết kiệm, công khai minh bạch, phân cấp quản lý và bảo đảm chi đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức.

4. **Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý chi NSNN?**  
Cần hoàn thiện hệ thống định mức phân bổ, nâng cao năng lực cán bộ, tăng cường giám sát, ứng dụng công nghệ thông tin và thực hiện nghiêm túc công tác quyết toán, thanh tra.

5. **Vai trò của công nghệ thông tin trong quản lý chi NSNN?**  
Công nghệ thông tin giúp tăng tính chính xác, minh bạch, rút ngắn thời gian xử lý công việc, giảm thiểu sai sót và tạo điều kiện thuận lợi cho việc giám sát, kiểm tra chi NSNN.

## Kết luận

- Quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn giai đoạn 2018-2022 đã đạt được một số kết quả nhất định nhưng còn nhiều hạn chế cần khắc phục.  
- Chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên đều vượt dự toán, phản ánh công tác lập dự toán và quản lý chi chưa thật sự hiệu quả.  
- Năng lực quản lý, hệ thống định mức phân bổ và công tác giám sát, kiểm tra là những yếu tố then chốt ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý chi NSNN.  
- Đề xuất các giải pháp hoàn thiện định mức phân bổ, nâng cao chất lượng lập dự toán, tăng cường giám sát và ứng dụng công nghệ thông tin nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi NSNN giai đoạn 2023-2025.  
- Kêu gọi các cơ quan quản lý, cán bộ tài chính và các bên liên quan phối hợp thực hiện các giải pháp để đảm bảo sử dụng ngân sách công hiệu quả, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững của thị xã Hoài Nhơn.