I. Tổng Quan Về Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Tại Thọ Xuân
Trong bối cảnh hội nhập và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, quản lý ngân sách nhà nước (NSNN) đóng vai trò quan trọng trong sự ổn định và phát triển kinh tế. Chi NSNN là công cụ điều hành vĩ mô, đảm bảo hoạt động của bộ máy nhà nước, ổn định kinh tế - xã hội và định hướng phát triển kinh tế. Tuy nhiên, vẫn còn những khuyết điểm và kém hiệu quả trong quản lý chi NSNN. Kiểm toán nhà nước đã chỉ ra các tồn tại như bố trí vốn chưa đủ điều kiện, chi tiêu sai chế độ, định mức, gây thất thoát, lãng phí. Giai đoạn 2015-2020 là giai đoạn đầu tiên Luật NSNN năm 2015 có hiệu lực, với nhiều thay đổi về phản ánh thu chi, phân cấp ngân sách và quản lý theo kết quả hoạt động.
1.1. Khái Niệm Cơ Bản Về Ngân Sách Nhà Nước NSNN
Cùng với sự ra đời của nhà nước, cần có các khoản tài chính để đảm bảo hoạt động. Các hoạt động thu, chi NSNN cũng cần được quản lý hiệu quả để tối ưu các nguồn lực của nhà nước. Luật NSNN năm 2015 định nghĩa: “NSNN là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để đảm bảo thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước” [18]. Quản lý ngân sách nhà nước Thọ Xuân cần tuân thủ theo luật này.
1.2. Đặc Điểm Nổi Bật Của Ngân Sách Nhà Nước Cấp Huyện
Ngân sách huyện là một bộ phận của NSNN, bao gồm ngân sách cấp huyện và ngân sách cấp xã. Các khoản thu - chi do HĐND tỉnh phân cấp, căn cứ vào quy định của pháp luật. Thu ngân sách huyện gồm các khoản thu ngân sách được hưởng 100% và các khoản thu phân chia theo tỷ lệ phần trăm, thu bổ sung từ ngân sách cấp trên và thu khác. Phân cấp nguồn thu giữa các huyện có sự khác nhau tùy theo điều kiện kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và các đặc thù của địa phương. Chi ngân sách huyện không được vượt quá thu.
II. Thực Trạng Chi Ngân Sách Nhà Nước Huyện Thọ Xuân Hiện Nay
Trong những năm gần đây, chi thường xuyên NSNN tại huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hoá đã cơ bản đáp ứng nhu cầu chi cho bộ máy quản lý hành chính (QLHC); các khoản chi sự nghiệp trên các lĩnh vực (giáo dục, y tế;.); đảm bảo Quốc phòng - An ninh (QPAN) và chi bổ sung cho ngân sách các xã, thị trấn. Các chính sách phát triển kinh tế, chương trình, dự án được tích cực triển khai nhằm thúc đẩy sản xuất, phát huy hiệu quả đầu tư từ nguồn vốn NSNN, góp phần hoàn thành các mục tiêu về kinh tế - xã hội, QPAN của huyện; nguồn vốn của các chương trình mục tiêu quốc gia, vốn tỉnh bổ sung có mục tiêu cho các địa phương, đơn vị, được giải ngân sớm, tạo sự chủ động trong triển khai thực hiện.
2.1. Phân Tích Chi Tiết Về Chi Thường Xuyên Ngân Sách Huyện
Khoản 6, Điều 4, Luật NSNN năm 2015 quy định rõ: “Chi thường xuyên là nhiệm vụ chi của NSNN nhằm đảm bảo hoạt động của bộ máy nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, hỗ trợ hoạt động của các tổ chức khác và thực hiện nhiệm vụ thường xuyên của Nhà nước về phát triển KT-XH, bảo đảm quốc phòng, an ninh” [18]. Chi thường xuyên bao gồm các khoản chi cho con người, hoạt động, mua sắm, sửa chữa và các khoản chi khác theo quy định của pháp luật.
2.2. Vai Trò Quan Trọng Của Chi Thường Xuyên Ngân Sách
Chi thường xuyên NSNN có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hoạt động của bộ máy nhà nước, cung cấp dịch vụ công và thực hiện các chính sách xã hội. Chi thường xuyên giúp duy trì sự ổn định của hệ thống chính trị, đảm bảo an ninh quốc phòng và nâng cao đời sống của người dân. Việc quản lý hiệu quả chi thường xuyên là yếu tố then chốt để đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
III. Cách Lập Dự Toán Chi Ngân Sách Nhà Nước Tại Huyện Thọ Xuân
Lập dự toán chi thường xuyên là khâu quan trọng trong quy trình quản lý ngân sách. Dự toán chi thường xuyên phải được lập trên cơ sở các quy định của pháp luật, các định mức chi tiêu và tình hình thực tế của địa phương. Quá trình lập dự toán cần có sự tham gia của các đơn vị sử dụng ngân sách, các cơ quan chuyên môn và UBND huyện. Dự toán chi thường xuyên phải đảm bảo tính chính xác, minh bạch và phù hợp với khả năng cân đối ngân sách của huyện.
3.1. Quy Trình Chi Tiết Lập Dự Toán Chi Thường Xuyên
Quy trình lập dự toán chi thường xuyên bao gồm các bước: (1) Các đơn vị sử dụng ngân sách lập dự toán chi theo hướng dẫn của Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện; (2) Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện tổng hợp, thẩm định dự toán của các đơn vị; (3) UBND huyện trình HĐND huyện phê duyệt dự toán chi thường xuyên; (4) Sau khi được HĐND huyện phê duyệt, UBND huyện giao dự toán chi thường xuyên cho các đơn vị sử dụng ngân sách.
3.2. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Dự Toán Chi Thường Xuyên
Dự toán chi thường xuyên chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố, bao gồm: (1) Các quy định của pháp luật về quản lý ngân sách; (2) Các định mức chi tiêu do nhà nước ban hành; (3) Tình hình kinh tế - xã hội của địa phương; (4) Khả năng cân đối ngân sách của huyện; (5) Các chính sách ưu tiên của huyện.
3.3. Giải Pháp Nâng Cao Chất Lượng Lập Dự Toán Chi
Để nâng cao chất lượng lập dự toán chi thường xuyên, cần thực hiện các giải pháp: (1) Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác tài chính - kế hoạch; (2) Nâng cao chất lượng thông tin, số liệu phục vụ lập dự toán; (3) Tăng cường kiểm tra, giám sát quá trình lập dự toán; (4) Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong lập dự toán.
IV. Hướng Dẫn Thực Hiện Chi Ngân Sách Nhà Nước Tại Thọ Xuân
Thực hiện chi thường xuyên là quá trình triển khai dự toán chi đã được phê duyệt. Quá trình thực hiện chi phải tuân thủ các quy định của pháp luật, đảm bảo tính công khai, minh bạch và hiệu quả. Các đơn vị sử dụng ngân sách phải chịu trách nhiệm về tính hợp pháp, hợp lệ của các khoản chi. Kho bạc Nhà nước có trách nhiệm kiểm soát chi, đảm bảo chi đúng mục đích, đúng đối tượng và đúng chế độ.
4.1. Quy Trình Chi Tiết Thực Hiện Chi Thường Xuyên
Quy trình thực hiện chi thường xuyên bao gồm các bước: (1) Đơn vị sử dụng ngân sách lập hồ sơ chi; (2) Kho bạc Nhà nước kiểm soát hồ sơ chi; (3) Kho bạc Nhà nước thực hiện thanh toán cho đơn vị sử dụng ngân sách hoặc người thụ hưởng; (4) Đơn vị sử dụng ngân sách hạch toán kế toán các khoản chi.
4.2. Các Nguyên Tắc Quan Trọng Trong Thực Hiện Chi
Thực hiện chi thường xuyên phải tuân thủ các nguyên tắc: (1) Chi đúng mục đích, đúng đối tượng và đúng chế độ; (2) Chi tiết kiệm, hiệu quả; (3) Chi công khai, minh bạch; (4) Chịu sự kiểm tra, giám sát của các cơ quan chức năng.
4.3. Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Thực Hiện Chi
Để nâng cao hiệu quả thực hiện chi thường xuyên, cần thực hiện các giải pháp: (1) Tăng cường kiểm soát chi của Kho bạc Nhà nước; (2) Nâng cao trách nhiệm của các đơn vị sử dụng ngân sách; (3) Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi; (4) Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra.
V. Bí Quyết Quyết Toán Chi Ngân Sách Nhà Nước Tại Thọ Xuân
Quyết toán chi thường xuyên là quá trình tổng hợp, đối chiếu số liệu chi thực tế với dự toán chi đã được phê duyệt. Quyết toán chi thường xuyên phải được lập đúng thời gian quy định, đảm bảo tính chính xác, trung thực và đầy đủ. Báo cáo quyết toán chi thường xuyên phải được trình lên cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
5.1. Quy Trình Chi Tiết Quyết Toán Chi Thường Xuyên
Quy trình quyết toán chi thường xuyên bao gồm các bước: (1) Các đơn vị sử dụng ngân sách lập báo cáo quyết toán chi; (2) Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện tổng hợp, thẩm định báo cáo quyết toán của các đơn vị; (3) UBND huyện trình HĐND huyện phê duyệt báo cáo quyết toán chi thường xuyên; (4) Sau khi được HĐND huyện phê duyệt, báo cáo quyết toán chi thường xuyên được gửi lên cơ quan cấp trên.
5.2. Các Yêu Cầu Quan Trọng Trong Quyết Toán Chi
Quyết toán chi thường xuyên phải đáp ứng các yêu cầu: (1) Số liệu quyết toán phải chính xác, trung thực và đầy đủ; (2) Báo cáo quyết toán phải được lập đúng thời gian quy định; (3) Báo cáo quyết toán phải được trình bày rõ ràng, dễ hiểu; (4) Báo cáo quyết toán phải được kiểm toán bởi cơ quan kiểm toán nhà nước.
5.3. Giải Pháp Nâng Cao Chất Lượng Quyết Toán Chi
Để nâng cao chất lượng quyết toán chi thường xuyên, cần thực hiện các giải pháp: (1) Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác kế toán; (2) Nâng cao chất lượng hệ thống thông tin kế toán; (3) Tăng cường kiểm tra, giám sát quá trình quyết toán; (4) Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quyết toán.
VI. Giải Pháp Hoàn Thiện Quản Lý Chi Ngân Sách Tại Thọ Xuân
Để hoàn thiện quản lý chi thường xuyên NSNN trên địa bàn huyện Thọ Xuân, cần có các giải pháp đồng bộ về lập dự toán, thực hiện chi, quyết toán chi và kiểm tra, giám sát. Cần tăng cường đào tạo cán bộ, nâng cao chất lượng thông tin, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và tăng cường sự tham gia của cộng đồng vào quá trình quản lý ngân sách.
6.1. Tăng Cường Kiểm Tra Giám Sát Chi Ngân Sách
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát chi thường xuyên NSNN. Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về quản lý ngân sách. Công khai kết quả thanh tra, kiểm tra để nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm giải trình.
6.2. Nâng Cao Năng Lực Cán Bộ Quản Lý Ngân Sách
Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý ngân sách. Cập nhật kiến thức mới về quản lý tài chính công, kế toán, kiểm toán và công nghệ thông tin.
6.3. Ứng Dụng Công Nghệ Thông Tin Trong Quản Lý Chi
Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong lập dự toán, thực hiện chi, quyết toán chi và kiểm tra, giám sát. Xây dựng hệ thống thông tin quản lý ngân sách đồng bộ, hiện đại, kết nối liên thông giữa các đơn vị.
