I. Tổng Quan Bồi Dưỡng Năng Lực Giáo Viên Nghệ Thuật Tiểu Học
Nghệ thuật đóng vai trò quan trọng trong giáo dục tiểu học, giúp phát triển toàn diện nhân cách học sinh. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, năng lực giáo viên dạy nghệ thuật tiểu học còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong bối cảnh triển khai CTGDPT 2018. Việc bồi dưỡng năng lực giáo viên tiểu học trở nên cấp thiết. Nghiên cứu này tập trung vào quản lý bồi dưỡng năng lực cho giáo viên dạy môn nghệ thuật tại các trường tiểu học huyện Tứ Kỳ, Hải Dương, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục nghệ thuật, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Theo Luật Giáo dục 2019, chuẩn trình độ đào tạo của GV tiểu học là có bằng cử nhân trở lên. Trong khi đó, hiện nay vẫn có nhiều trường sử dụng giáo viên đạt trình độ trung học sư phạm, cao đẳng… Nhiều giáo viên không có khả năng ứng dụng công nghệ thông tin vào cải tiến bài giảng.
1.1. Vai trò của giáo dục nghệ thuật tiểu học
Giáo dục nghệ thuật tiểu học góp phần hình thành và phát triển ở học sinh các phẩm chất chủ yếu, năng lực chung và năng lực đặc thù. Nó không chỉ trang bị kiến thức, kỹ năng về âm nhạc, mỹ thuật mà còn bồi dưỡng cảm xúc thẩm mỹ, khả năng sáng tạo và lòng yêu cái đẹp. Theo CTGDPT 2018, giáo dục nghệ thuật tiểu học hướng đến phát triển năng lực thẩm mỹ, biểu đạt, cảm thụ nghệ thuật và vận dụng kiến thức, kỹ năng vào thực tiễn. Tuy nhiên, giáo viên cần được trang bị đầy đủ để đạt được mục tiêu này.
1.2. Thực trạng năng lực giáo viên dạy nghệ thuật hiện nay
Mặc dù có vai trò quan trọng, năng lực giáo viên dạy nghệ thuật hiện nay chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới. Tình trạng thiếu giáo viên chuyên trách, giáo viên chưa được đào tạo bài bản về nghệ thuật, hoặc chưa cập nhật phương pháp dạy học mới còn phổ biến. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dạy và học giáo dục nghệ thuật tiểu học. Cần có giải pháp đồng bộ để nâng cao năng lực giáo viên dạy nghệ thuật.
II. Thách Thức Bồi Dưỡng Năng Lực Giáo Viên tại Tứ Kỳ Hải Dương
Việc quản lý bồi dưỡng năng lực giáo viên gặp nhiều thách thức. Thiếu nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất, đội ngũ giảng viên chất lượng cao là những khó khăn thường gặp. Bên cạnh đó, việc xây dựng chương trình bồi dưỡng phù hợp, đánh giá hiệu quả sau bồi dưỡng cũng là những vấn đề cần được quan tâm. Nghiên cứu này đi sâu vào phân tích thực trạng bồi dưỡng năng lực giáo viên tại Tứ Kỳ, Hải Dương, để đưa ra các giải pháp thiết thực. Hiện nay, bồi dưỡng năng lực cho giáo viên dạy môn Nghệ thuật ở các trường tiểu học huyện Tứ Kỳ, Hải Dương vẫn còn chưa đáp ứng được yêu cầu cần đạt trong chương trình giáo dục phổ thông mới được quy định cụ thể tại Thông tư 32 năm 2018 do năng lực của giáo viên còn kém và chưa đồng bộ.
2.1. Khó khăn về nguồn lực và cơ sở vật chất
Nguồn lực tài chính hạn hẹp ảnh hưởng đến việc đầu tư cho cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học hiện đại, tài liệu tham khảo và chi trả cho đội ngũ giảng viên. Điều này gây khó khăn cho việc tổ chức các khóa bồi dưỡng chất lượng, thu hút giáo viên tham gia. Cần có sự quan tâm, đầu tư hơn nữa từ các cấp quản lý để giải quyết vấn đề này.
2.2. Chương trình bồi dưỡng giáo viên chưa phù hợp
Một số chương trình bồi dưỡng giáo viên còn mang tính lý thuyết, chưa gắn liền với thực tiễn giảng dạy. Nội dung bồi dưỡng chưa đáp ứng được nhu cầu của giáo viên, hoặc quá tải, khó áp dụng. Cần rà soát, điều chỉnh chương trình bồi dưỡng để đảm bảo tính thiết thực, hiệu quả.
2.3. Thiếu đánh giá năng lực giáo viên nghệ thuật sau bồi dưỡng
Việc đánh giá năng lực giáo viên nghệ thuật sau bồi dưỡng chưa được thực hiện một cách bài bản, khách quan. Thiếu công cụ, tiêu chí đánh giá cụ thể, dẫn đến khó xác định được hiệu quả thực sự của các khóa bồi dưỡng. Cần xây dựng hệ thống đánh giá năng lực giáo viên nghệ thuật toàn diện, chính xác.
III. Phương Pháp Bồi Dưỡng Năng Lực Chuyên Môn Giáo Viên Nghệ Thuật
Để nâng cao năng lực chuyên môn cho giáo viên nghệ thuật, cần áp dụng các phương pháp bồi dưỡng đa dạng, linh hoạt. Kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, tăng cường trao đổi kinh nghiệm, sử dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy là những giải pháp hiệu quả. Đồng thời, cần tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các hoạt động chuyên môn, giao lưu học hỏi để nâng cao trình độ. Theo Luật Giáo dục 2019: “Chuẩn trình độ đào tạo của GV tiểu học là có bằng cử nhân trở lên.” Trong khi đó, hiện nay vẫn có nhiều trường sử dụng giáo viên đạt trình độ trung học sư phạm, cao đẳng…
3.1. Bồi dưỡng thường xuyên giáo viên qua các buổi tập huấn hội thảo
Tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo chuyên môn định kỳ, mời các chuyên gia đầu ngành chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức mới. Tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các khóa học ngắn hạn, dài hạn để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Bồi dưỡng thường xuyên giáo viên là yếu tố then chốt để duy trì và phát triển năng lực chuyên môn.
3.2. Đổi mới phương pháp dạy học thông qua dự giờ thao giảng
Tổ chức các hoạt động dự giờ, thao giảng, trao đổi kinh nghiệm giữa các giáo viên. Khuyến khích giáo viên áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, sáng tạo, phù hợp với đặc điểm của từng môn học, đối tượng học sinh. Tạo môi trường học tập thân thiện, cởi mở, khuyến khích sự tham gia của học sinh.
3.3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy nghệ thuật
Khuyến khích giáo viên sử dụng công nghệ thông tin trong soạn giảng, trình chiếu, tìm kiếm tài liệu, tương tác với học sinh. Tổ chức các lớp tập huấn về sử dụng phần mềm, ứng dụng hỗ trợ giảng dạy nghệ thuật. Công nghệ thông tin giúp bài giảng trở nên sinh động, hấp dẫn, thu hút sự chú ý của học sinh.
IV. Biện Pháp Quản Lý Hoạt Động Bồi Dưỡng Hiệu Quả tại Tứ Kỳ
Để quản lý hoạt động bồi dưỡng hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp quản lý, nhà trường và giáo viên. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chi tiết, phân công trách nhiệm rõ ràng, kiểm tra, giám sát thường xuyên là những yếu tố quan trọng. Cần có cơ chế khuyến khích, khen thưởng kịp thời để động viên giáo viên tham gia bồi dưỡng. Trong thực tiễn ở huyện Tứ Kỳ trong những năm qua đã chú trọng bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên dạy các môn Nghệ thuật cấp tiểu học, nhằm nâng cao chất lượng cho đội ngũ.
4.1. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng giáo viên bài bản chi tiết
Kế hoạch bồi dưỡng giáo viên cần được xây dựng dựa trên kết quả khảo sát nhu cầu của giáo viên, mục tiêu phát triển của nhà trường và yêu cầu của ngành giáo dục. Kế hoạch cần xác định rõ mục tiêu, nội dung, hình thức, thời gian, địa điểm, kinh phí và trách nhiệm của các bên liên quan.
4.2. Phân công trách nhiệm rõ ràng cho từng cá nhân bộ phận
Phân công trách nhiệm cụ thể cho Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn, giáo viên cốt cán trong việc triển khai các hoạt động bồi dưỡng. Thiết lập cơ chế phối hợp giữa các bộ phận để đảm bảo tính đồng bộ, hiệu quả.
4.3. Kiểm tra đánh giá hiệu quả bồi dưỡng thường xuyên khách quan
Thực hiện kiểm tra, đánh giá hiệu quả bồi dưỡng thông qua các hình thức như: bài kiểm tra, phiếu khảo sát, dự giờ, phỏng vấn, đánh giá sản phẩm của giáo viên. Kết quả đánh giá được sử dụng để điều chỉnh kế hoạch bồi dưỡng, khen thưởng những cá nhân, tập thể có thành tích tốt.
V. Ứng Dụng Thực Tế Nâng Cao Năng Lực Sư Phạm Nghệ Thuật Tiểu Học
Nghiên cứu này hướng đến việc ứng dụng các giải pháp đã đề xuất vào thực tế giảng dạy tại các trường tiểu học ở Tứ Kỳ, Hải Dương. Kết quả khảo sát, đánh giá trước và sau khi áp dụng các biện pháp sẽ cho thấy hiệu quả thực sự của nghiên cứu. Đây là cơ sở để nhân rộng mô hình bồi dưỡng năng lực sư phạm nghệ thuật tiểu học trong toàn tỉnh. Theo Chương trình giáo dục nghệ thuật hiện nay được xây dựng theo quan điểm tập trung phát triển ở học sinh năng lực âm nhạc và mĩ thuật, biểu hiện của năng lực thẩm mĩ trong các lĩnh vực này thông qua nội dung giáo dục với những kiến thức cơ bản, thiết thực; chú trọng thực hành; góp phần phát triển hài hoà đức, trí, thể, mĩ và định hướng nghề nghiệp cho học sinh.
5.1. Cải thiện chất lượng bài giảng môn nghệ thuật
Sau khi được bồi dưỡng, giáo viên có khả năng thiết kế bài giảng sinh động, hấp dẫn, phù hợp với trình độ của học sinh. Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực, khuyến khích sự tham gia của học sinh, tạo hứng thú học tập. Chất lượng bài giảng môn nghệ thuật được nâng cao rõ rệt.
5.2. Phát triển kỹ năng sư phạm cho giáo viên
Giáo viên tự tin hơn trong việc truyền đạt kiến thức, hướng dẫn học sinh thực hành. Có khả năng giải quyết các tình huống sư phạm một cách linh hoạt, hiệu quả. Kỹ năng sư phạm của giáo viên được cải thiện đáng kể.
5.3. Nâng cao năng lực cảm thụ nghệ thuật cho học sinh
Học sinh có cơ hội tiếp xúc với nhiều loại hình nghệ thuật khác nhau, được tham gia các hoạt động sáng tạo, biểu diễn. Năng lực cảm thụ nghệ thuật của học sinh được bồi dưỡng, phát triển. Học sinh yêu thích môn nghệ thuật hơn.
VI. Kết Luận Tầm Quan Trọng của Phát Triển Năng Lực Giáo Viên Nghệ Thuật
Nghiên cứu này khẳng định tầm quan trọng của việc phát triển năng lực giáo viên nghệ thuật trong bối cảnh đổi mới giáo dục. Các giải pháp được đề xuất có tính khả thi, hiệu quả và có thể áp dụng rộng rãi trong các trường tiểu học. Cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện các giải pháp để nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục nghệ thuật, góp phần phát triển năng lực chuyên môn giáo viên nghệ thuật toàn diện cho học sinh. Bên cạnh những lý do chủ quan từ phía giáo viên, thì còn nhiều bất cập trong công tác bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng năng lực cho giáo viên dạy môn Nghệ thuật ở các trường tiểu học.
6.1. Hướng đi trong đào tạo giáo viên nghệ thuật tương lai
Cần đổi mới chương trình đào tạo giáo viên nghệ thuật, tăng cường thực hành, trang bị kiến thức, kỹ năng về công nghệ thông tin, phương pháp dạy học tích cực. Tạo điều kiện cho sinh viên tham gia các hoạt động thực tế, giao lưu học hỏi. Đào tạo giáo viên nghệ thuật chất lượng cao là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng giáo dục.
6.2. Tiếp tục nghiên cứu về quản lý giáo dục tiểu học
Cần có thêm nhiều nghiên cứu về quản lý giáo dục tiểu học, đặc biệt là trong lĩnh vực nghệ thuật. Các nghiên cứu cần tập trung vào các vấn đề như: đổi mới phương pháp dạy học, đánh giá năng lực học sinh, xây dựng môi trường học tập thân thiện, sáng tạo. Kết quả nghiên cứu sẽ góp phần hoàn thiện hệ thống quản lý giáo dục tiểu học, đáp ứng yêu cầu đổi mới.
6.3. Tăng cường đầu tư cho giáo dục nghệ thuật tiểu học
Cần tăng cường đầu tư cho giáo dục nghệ thuật tiểu học, đặc biệt là về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, tài liệu tham khảo. Tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các hoạt động chuyên môn, giao lưu học hỏi. Giáo dục nghệ thuật tiểu học cần được coi trọng, đầu tư đúng mức để phát huy tối đa vai trò của nó trong việc phát triển toàn diện nhân cách học sinh.
