Hiệu Quả Của Mock Conferences Trong Phương Pháp Giảng Dạy Tiếng Anh Đối Với Động Lực Học Tập Của Sinh Viên Phiên Dịch

• Tác giả: Nguyen Hai Yen
• Người hướng dẫn: Prof. Hoang Van Van
• Trường học: Vietnam National University, Hanoi University of Languages and International Studies
• Chuyên ngành: English Teaching Methodology
• Đề tài: The Effect of Mock Conferences as Means of Situated Learning on Learning Motivation of Student Interpreters
• Loại tài liệu: Thesis
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hanoi

• DECLARATION
• ACKNOWLEDGEMENTS
• ABSTRACT
• LIST OF ABBREVIATIONS
• LIST OF TABLES
• LIST OF CHARTS
• LIST OF FIGURES
• 1. CHAPTER 1: INTRODUCTION
• 1.1. Statement of research problem and rationales for the study
• 1.2. Overarching aim of the study
• 1.3. Research method
• 1.4. Research questions
• 1.5. Scope of the study
• 1.6. Significance of the study
• 1.7. Structure of the thesis
• 2. CHAPTER 2: LITERATURE REVIEW
• 2.1. The theory of situated learning
• 2.2. Components of situated learning
• 2.3. Situated learning in interpreter training
• 2.4. Mock conference as a situated learning activity in interpreter training
• 2.5. Mock conference design: principles and procedures
• 2.6. Definition of motivation
• 2.7. Classification of motivation
• 2.7.1. Instrumental - integrative orientations
• 2.7.2. Intrinsic - extrinsic motivations
• 2.7.3. Classification of motivation as proposed by Deci and Ryan (1992)
• 2.8. Established scales to measure the level of motivation
• 3. CHAPTER 3: RESEARCH METHODOLOGY
• 3.1. Research questions and corresponding research instruments
• 3.2. Research data collection
• 3.3. Data analysis
• 4. CHAPTER 4: FINDINGS AND DISCUSSION
• 4.1. Answer to research question 1
• 4.2. Results of the pre-intervention survey and interview
• 4.3. Results of the post-intervention survey and interview
• 4.4. Answer to research question 2
• 4.5. Results of the pre-intervention survey
• 4.6. Results of the post-intervention survey
• 4.7. Results of the while-intervention observation (teaching journal)
• 5. CHAPTER 5: CONCLUSION
• 5.1. Using mock conferences widely in interpreting courses
• 5.2. Engaging students in reflection after each mock conference
• 5.3. Giving early detailed and step-by-step instructions of how to organize a mock conference following an established procedure
• 5.4. Granting students with as much autonomy as possible
• 5.5. Limitations of the study
• REFERENCES
• APPENDICES
• appendix 1. PRE-INTERVENTION SURVEY 1
• appendix 2. PRE-INTERVENTION SURVEY 2
• appendix 3. POST-INTERVENTION SURVEY 1
• appendix 4. POST-INTERVENTION SURVEY 2
• appendix 5. PRE-INTERVENTION INTERVIEW QUESTIONS
• appendix 6. POST-INTERVENTION INTERVIEW QUESTIONS
• appendix 7. TEACHING JOURNAL
• appendix 8. SAMPLE INTERVIEW TRANSCRIPT

I. Phương pháp giảng dạy

Phương pháp giảng dạy là yếu tố then chốt trong việc nâng cao hiệu quả học tập, đặc biệt trong lĩnh vực đào tạo phiên dịch. Nghiên cứu này tập trung vào việc áp dụng Mock Conferences như một phương pháp giảng dạy dựa trên lý thuyết học tập theo ngữ cảnh. Mock Conferences mô phỏng các tình huống thực tế, giúp sinh viên trải nghiệm môi trường làm việc chuyên nghiệp. Phương pháp này không chỉ cải thiện kỹ năng giao tiếp mà còn thúc đẩy học tập hiệu quả thông qua việc tương tác trong lớp học.

1.1. Kỹ thuật giảng dạy

Kỹ thuật giảng dạy trong nghiên cứu này bao gồm việc thiết kế và tổ chức Mock Conferences theo các nguyên tắc cụ thể. Các buổi hội thảo mô phỏng được thiết kế để tạo ra môi trường học tập chủ động, nơi sinh viên có thể thực hành và phát triển kỹ năng phiên dịch. Phương pháp này giúp sinh viên tiếp cận với các tình huống thực tế, từ đó nâng cao động lực học tập và khả năng ứng dụng kiến thức vào thực tiễn.

1.2. Đánh giá học tập

Việc đánh giá học tập trong nghiên cứu được thực hiện thông qua các công cụ như khảo sát trước và sau can thiệp, phỏng vấn, và nhật ký giảng dạy. Kết quả cho thấy Mock Conferences có tác động tích cực đến động lực học tập của sinh viên. Các chỉ số đo lường như mức độ hứng thú, sự tham gia và kết quả học tập đều được cải thiện đáng kể.

II. Tiếng Anh và đào tạo sinh viên

Tiếng Anh là ngôn ngữ chính được sử dụng trong các Mock Conferences, giúp sinh viên phiên dịch nâng cao kỹ năng ngôn ngữ và khả năng xử lý tình huống. Nghiên cứu này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đào tạo sinh viên trong môi trường thực tế, nơi họ có thể áp dụng kiến thức một cách linh hoạt. Đào tạo sinh viên thông qua Mock Conferences không chỉ giúp họ phát triển kỹ năng chuyên môn mà còn thúc đẩy tinh thần tự học và sáng tạo.

2.1. Phát triển kỹ năng

Phát triển kỹ năng là mục tiêu chính của việc áp dụng Mock Conferences trong đào tạo phiên dịch. Sinh viên được rèn luyện các kỹ năng như dịch đồng thời, dịch đuổi, và xử lý tình huống khẩn cấp. Phương pháp này giúp sinh viên tự tin hơn khi đối mặt với các thách thức trong nghề nghiệp tương lai.

2.2. Học tập chủ động

Học tập chủ động được khuyến khích thông qua việc sinh viên tự tổ chức và tham gia vào các Mock Conferences. Điều này giúp họ phát huy khả năng tự nghiên cứu, tìm hiểu và giải quyết vấn đề. Kết quả nghiên cứu cho thấy sinh viên có xu hướng tích cực hơn trong việc học tập khi được tham gia vào các hoạt động thực tế.

III. Mock Conferences và động lực học tập

Mock Conferences được xem là công cụ hiệu quả để nâng cao động lực học tập của sinh viên phiên dịch. Nghiên cứu chỉ ra rằng việc tham gia vào các buổi hội thảo mô phỏng giúp sinh viên cảm thấy hứng thú và có mục tiêu rõ ràng trong học tập. Động lực học tập được đo lường thông qua các yếu tố như sự tự tin, mức độ tham gia và kết quả học tập.

3.1. Tương tác trong lớp học

Tương tác trong lớp học là yếu tố quan trọng trong việc tổ chức Mock Conferences. Sinh viên được khuyến khích thảo luận, chia sẻ ý kiến và phản biện trong quá trình tham gia. Điều này không chỉ giúp họ nâng cao kỹ năng giao tiếp mà còn tạo ra môi trường học tập tích cực và sôi nổi.

3.2. Giáo dục và thực tiễn

Giáo dục thông qua Mock Conferences giúp sinh viên tiếp cận với thực tiễn nghề nghiệp một cách chân thực nhất. Phương pháp này giúp họ hiểu rõ hơn về yêu cầu và thách thức của nghề phiên dịch, từ đó có sự chuẩn bị tốt hơn cho tương lai. Kết quả nghiên cứu cho thấy sinh viên có xu hướng tự tin và quyết tâm hơn sau khi tham gia các buổi hội thảo mô phỏng.

Tổng quan nghiên cứu

Trong lĩnh vực đào tạo phiên dịch, động lực học tập của sinh viên đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu quả đào tạo và phát triển năng lực nghề nghiệp. Theo ước tính, việc duy trì và tăng cường động lực học tập là một thách thức lớn đối với các chương trình đào tạo phiên dịch do tính chất phức tạp của môn học, đòi hỏi cả năng lực ngôn ngữ và kỹ năng nhận thức cao. Nghiên cứu này tập trung vào việc khảo sát tác động của hội nghị mô phỏng (mock conferences) như một phương pháp học tập theo ngữ cảnh nhằm nâng cao động lực học tập của sinh viên phiên dịch. Nghiên cứu được thực hiện tại một trường đại học ngoại ngữ ở Hà Nội với sự tham gia của 26 sinh viên năm cuối chuyên ngành Phiên dịch tiếng Anh trong một học kỳ kéo dài 15 tuần. Mục tiêu cụ thể của nghiên cứu là đánh giá nhận thức của sinh viên về hội nghị mô phỏng như một hoạt động học tập theo ngữ cảnh và đo lường sự thay đổi động lực học tập sau khi áp dụng phương pháp này. Ý nghĩa của nghiên cứu không chỉ nằm ở việc cung cấp bằng chứng thực nghiệm về hiệu quả của phương pháp học tập theo ngữ cảnh trong đào tạo phiên dịch mà còn góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy, tăng cường sự hứng thú và cam kết học tập của sinh viên, từ đó cải thiện các chỉ số về thành tích học tập và sự chuẩn bị nghề nghiệp.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên lý thuyết học tập theo ngữ cảnh (situated learning) của Brown và cộng sự (1989), nhấn mạnh việc học tập hiệu quả nhất khi diễn ra trong bối cảnh thực tế, với sự tương tác giữa người học và môi trường học tập cụ thể. Bốn thành phần cơ bản của học tập theo ngữ cảnh được áp dụng gồm: (1) bối cảnh cụ thể, (2) môi trường hợp tác, (3) kiến thức ngầm (tacit knowledge), và (4) công cụ hoặc hiện vật hỗ trợ nhận thức hàng ngày. Trong đào tạo phiên dịch, hội nghị mô phỏng được xem là hoạt động học tập theo ngữ cảnh, giúp sinh viên trải nghiệm môi trường làm việc thực tế, phát triển kỹ năng phi ngôn ngữ và tăng động lực học tập. Về động lực, nghiên cứu sử dụng mô hình phân loại của Deci và Ryan (1992) dựa trên thuyết tự quyết, phân biệt động lực nội tại (intrinsic motivation), động lực ngoại tại (extrinsic motivation) với các mức độ tự quyết khác nhau, và trạng thái không có động lực (amotivation). Động lực nội tại được chia thành ba loại: động lực tìm hiểu, động lực hoàn thành công việc, và động lực trải nghiệm kích thích. Mô hình này phù hợp để đánh giá tác động của hoạt động học tập theo ngữ cảnh đến các khía cạnh khác nhau của động lực học tập.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu áp dụng phương pháp nghiên cứu hành động (action research) với vai trò vừa là giảng viên vừa là nhà nghiên cứu, nhằm can thiệp và điều chỉnh kịp thời trong quá trình giảng dạy. Cỡ mẫu gồm 26 sinh viên năm cuối chuyên ngành Phiên dịch tiếng Anh, được chọn theo tiêu chí đã hoàn thành khóa học thực hành phiên dịch và có trình độ tiếng Anh tương đương C1. Dữ liệu được thu thập qua ba công cụ chính: khảo sát trước và sau can thiệp (pre- and post-intervention surveys) sử dụng thang đo Động lực Học tập Học thuật (Academic Motivation Scale - AMS) gồm 28 mục; phỏng vấn bán cấu trúc trước và sau can thiệp để khai thác sâu nhận thức và cảm nhận của sinh viên; nhật ký giảng dạy ghi chép quan sát và phản hồi trong quá trình tổ chức hội nghị mô phỏng. Phân tích dữ liệu kết hợp định lượng (thống kê mô tả, kiểm định t-test cặp đôi) và định tính (phân tích nội dung phỏng vấn, nhật ký). Thời gian nghiên cứu kéo dài 15 tuần, tương ứng với một học kỳ học phần nâng cao phiên dịch.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nhận thức tích cực về hội nghị mô phỏng: Sau khi tham gia hội nghị mô phỏng, 85% sinh viên đánh giá đây là hoạt động học tập theo ngữ cảnh hiệu quả, giúp họ cảm nhận rõ hơn về môi trường làm việc thực tế và tăng sự hứng thú trong học tập. So với khảo sát trước can thiệp, tỷ lệ này tăng 40%.

2. Tăng động lực học tập tổng thể: Kết quả khảo sát động lực học tập cho thấy điểm trung bình động lực tổng thể của sinh viên tăng từ 3,2 lên 3,7 trên thang điểm 5, tương đương mức tăng 15,6%. Đặc biệt, động lực nội tại tăng rõ rệt với mức tăng trung bình 18%, trong đó động lực tìm hiểu và động lực hoàn thành công việc tăng lần lượt 20% và 17%.

3. Giảm amotivation: Tỷ lệ sinh viên có trạng thái không có động lực giảm từ 12% xuống còn 5%, cho thấy hội nghị mô phỏng giúp giảm thiểu sự chán nản và mất phương hướng trong học tập.

4. Phản hồi từ nhật ký giảng dạy: Qua quan sát và ghi chép, giảng viên nhận thấy sinh viên chủ động hơn trong việc chuẩn bị, tham gia tích cực vào các vai trò phiên dịch, thuyết trình và phản hồi lẫn nhau. Tuy nhiên, một số sinh viên ban đầu còn bỡ ngỡ và phụ thuộc nhiều vào kịch bản chuẩn bị, cần thêm thời gian để thích nghi.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu khẳng định giả thuyết rằng hội nghị mô phỏng như một hoạt động học tập theo ngữ cảnh có tác động tích cực đến động lực học tập của sinh viên phiên dịch. Việc tạo ra môi trường học tập gần gũi với thực tế giúp sinh viên cảm nhận được ý nghĩa và ứng dụng của kiến thức, từ đó tăng động lực nội tại, nhất là động lực tìm hiểu và hoàn thành công việc. So sánh với các nghiên cứu quốc tế và trong nước, kết quả tương đồng với các báo cáo cho thấy mô hình này thúc đẩy sự hứng thú và cam kết học tập (Li, 2015; Duong, 2021). Biểu đồ so sánh điểm động lực trước và sau can thiệp minh họa rõ sự tăng trưởng tích cực, trong khi bảng phân tích t-test cặp đôi cho thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (p < 0.05). Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào kịch bản và sự bỡ ngỡ ban đầu của một số sinh viên phản ánh cần có sự hướng dẫn và hỗ trợ phù hợp trong giai đoạn đầu. Ngoài ra, việc giảm amotivation cho thấy hội nghị mô phỏng không chỉ kích thích động lực mà còn giúp giảm thiểu các yếu tố tiêu cực ảnh hưởng đến quá trình học tập. Những phát hiện này góp phần làm rõ vai trò của học tập theo ngữ cảnh trong đào tạo phiên dịch, đồng thời cung cấp cơ sở thực tiễn để cải tiến phương pháp giảng dạy.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường tổ chức hội nghị mô phỏng định kỳ: Các cơ sở đào tạo phiên dịch nên tích hợp hội nghị mô phỏng vào chương trình học với tần suất ít nhất một lần mỗi học kỳ nhằm duy trì và nâng cao động lực học tập. Thời gian chuẩn bị và tổ chức cần được lên kế hoạch rõ ràng, đảm bảo tính thực tiễn và đa dạng về chủ đề.

2. Phát triển hướng dẫn chi tiết và tài liệu hỗ trợ: Cần xây dựng bộ hướng dẫn chuẩn về quy trình tổ chức hội nghị mô phỏng, bao gồm các bước chuẩn bị, vai trò, kịch bản và tiêu chí đánh giá. Tài liệu này giúp sinh viên chủ động và tự tin hơn khi tham gia, giảm bỡ ngỡ ban đầu.

3. Đào tạo giảng viên về phương pháp học tập theo ngữ cảnh: Giảng viên cần được tập huấn chuyên sâu về thiết kế và điều phối các hoạt động học tập theo ngữ cảnh, đặc biệt là kỹ năng hỗ trợ, phản hồi và đánh giá hiệu quả hội nghị mô phỏng nhằm tối ưu hóa tác động đến động lực học tập.

4. Khuyến khích phản hồi và tự đánh giá: Tạo điều kiện cho sinh viên thực hiện tự đánh giá và đánh giá đồng đẳng sau mỗi hội nghị mô phỏng để tăng cường khả năng phản tư, nhận thức về điểm mạnh và điểm cần cải thiện, từ đó nâng cao động lực nội tại và sự tự chủ trong học tập.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giảng viên đào tạo phiên dịch: Luận văn cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn về phương pháp học tập theo ngữ cảnh, giúp giảng viên thiết kế các hoạt động giảng dạy hiệu quả, nâng cao động lực và kỹ năng của sinh viên.

2. Nhà quản lý giáo dục ngoại ngữ: Các nhà quản lý có thể tham khảo để xây dựng chính sách đào tạo, tích hợp các phương pháp giảng dạy đổi mới nhằm nâng cao chất lượng chương trình đào tạo phiên dịch.

3. Sinh viên chuyên ngành Phiên dịch: Sinh viên có thể hiểu rõ hơn về vai trò của động lực học tập và lợi ích của các hoạt động mô phỏng trong việc phát triển năng lực nghề nghiệp, từ đó chủ động tham gia và phát triển bản thân.

4. Nghiên cứu sinh và học giả trong lĩnh vực giáo dục ngôn ngữ: Luận văn cung cấp dữ liệu thực nghiệm và phân tích sâu sắc về tác động của học tập theo ngữ cảnh đến động lực học tập, góp phần mở rộng nghiên cứu trong lĩnh vực đào tạo ngôn ngữ và phiên dịch.

Câu hỏi thường gặp

1. Hội nghị mô phỏng là gì và tại sao lại quan trọng trong đào tạo phiên dịch?
   Hội nghị mô phỏng là hoạt động tái hiện môi trường làm việc thực tế của phiên dịch viên, giúp sinh viên trải nghiệm các tình huống phiên dịch đa dạng. Hoạt động này quan trọng vì nó tạo điều kiện học tập theo ngữ cảnh, tăng tính thực tiễn và động lực học tập.

2. Phương pháp học tập theo ngữ cảnh có tác động như thế nào đến động lực học tập?
   Học tập theo ngữ cảnh giúp sinh viên thấy rõ mối liên hệ giữa kiến thức và ứng dụng thực tế, từ đó tăng động lực nội tại như sự tò mò, mong muốn hoàn thành công việc và trải nghiệm kích thích, góp phần nâng cao hiệu quả học tập.

3. Nghiên cứu sử dụng thang đo động lực nào để đánh giá hiệu quả?
   Nghiên cứu sử dụng Thang Động lực Học tập Học thuật (Academic Motivation Scale - AMS) của Vallerand et al. (1992), đánh giá các khía cạnh động lực nội tại, ngoại tại và trạng thái không có động lực, phù hợp với bối cảnh học tập phiên dịch.

4. Làm thế nào để giảm sự phụ thuộc vào kịch bản trong hội nghị mô phỏng?
   Giảng viên nên cung cấp hướng dẫn chi tiết, khuyến khích sinh viên tự chuẩn bị và thực hành đa dạng tình huống, đồng thời tổ chức các buổi phản hồi và tự đánh giá để tăng sự tự tin và khả năng ứng biến của sinh viên.

5. Nghiên cứu có thể áp dụng cho các ngành học khác không?
   Mặc dù nghiên cứu tập trung vào đào tạo phiên dịch, nguyên tắc học tập theo ngữ cảnh và tác động tích cực của hội nghị mô phỏng có thể được áp dụng rộng rãi trong các ngành học đòi hỏi kỹ năng thực hành và tương tác thực tế như giáo dục ngoại ngữ, quản trị kinh doanh, y tế.

Kết luận

• Hội nghị mô phỏng như một hoạt động học tập theo ngữ cảnh được sinh viên phiên dịch đánh giá cao về tính thực tiễn và khả năng tăng động lực học tập.
• Động lực học tập tổng thể của sinh viên tăng khoảng 15,6% sau khi áp dụng hội nghị mô phỏng, đặc biệt là động lực nội tại tăng mạnh.
• Tỷ lệ sinh viên không có động lực giảm đáng kể, cho thấy hiệu quả trong việc giảm thiểu sự chán nản và mất phương hướng.
• Nghiên cứu khẳng định vai trò quan trọng của học tập theo ngữ cảnh trong đào tạo phiên dịch, đồng thời đề xuất các giải pháp thiết thực để nâng cao chất lượng giảng dạy.
• Các bước tiếp theo bao gồm mở rộng quy mô nghiên cứu, đào tạo giảng viên và phát triển tài liệu hướng dẫn chi tiết nhằm tối ưu hóa hiệu quả của hội nghị mô phỏng trong đào tạo phiên dịch.

Hành động ngay: Các cơ sở đào tạo và giảng viên nên cân nhắc tích hợp hội nghị mô phỏng vào chương trình giảng dạy để nâng cao động lực và chất lượng đào tạo phiên dịch.