Sử dụng phương pháp dạy học tích cực trong dạy học tích hợp liên môn về con người và môi trường cho lớp 12

• Tác giả: Nguyễn Thị Thu Trang
• Trường học: Trường THPT Đồng Đậu
• Chuyên ngành: Địa lí
• Đề tài: Sử Dụng Một Số Phương Pháp Dạy Học Tích Cực Trong Dạy Học Tích Hợp Liên Môn Chủ Đề Con Người Và Môi Trường Chương Trình Địa Lí Tự Chọn THPT Lớp 12
• Loại tài liệu: sáng kiến kinh nghiệm
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Vĩnh Phúc

• LỜI GIỚI THIỆU
• 1. Tên sáng kiến kinh nghiệm
• 2. Tác giả sáng kiến
• 3. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến
• 4. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
• 5. Ngày sáng kiến áp dụng lần đầu tiên
• 6. Mô tả bản chất của sáng kiến
• 7. Nội dung của sáng kiến
• 7.1. Mục tiêu dạy học của chủ đề
• 7.2. Mục tiêu các môn học cần đạt được
• 7.3. Mục tiêu vận dụng tích hợp liên môn
• 7.4. Đối tượng dạy học
• 7.4.1. Đối tượng dạy học của dự án
• 7.4.2. Những lưu ý về đối tượng dạy học
• 7.5. Ý nghĩa của dự án
• 7.6. Vai trò của dạy học tích hợp liên môn
• 7.7. Ý nghĩa của dạy học tích hợp theo chủ đề
• 7.8. Ý nghĩa của dạy học của dự án: con người và môi trường
• 7.9. Thiết bị dạy học và học liệu bổ trợ
• 7.9.1. Thiết bị dạy học
• 7.9.2. Tư liệu tham khảo
• 7.10. Nội dung chủ đề “con người và môi trường”
• 7.10.1. Khái niệm về môi trường
• 7.10.2. Thành phần môi trường
• 7.10.3. Tác động của con người đến môi trường tự nhiên
• 7.10.4. Ô nhiễm môi trường
• 7.10.5. Câu hỏi/ bài tập/ nhiệm vụ học tập nhằm kiểm tra, đánh giá năng lực và phẩm chất của học sinh
• 8. Những thông tin cần được bảo mật
• 9. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến
• 10. Đánh giá lợi ích thu được (kết quả thực hiện)
• 11. Danh sách cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Phương pháp dạy học tích cực trong Địa lí lớp 12 về Con người và Môi trường

Bài viết tập trung phân tích phương pháp dạy học tích cực trong chương trình Địa lí lớp 12, cụ thể là chủ đề Con người và Môi trường. Nội dung nhấn mạnh vào việc ứng dụng các phương pháp dạy học tích cực, tạo điều kiện cho học sinh phát triển năng lực, hiểu biết sâu sắc mối quan hệ giữa con người và môi trường, từ đó hình thành ý thức bảo vệ môi trường. Tài liệu đề cập đến việc tích hợp kiến thức liên môn, giúp học sinh có cái nhìn toàn diện về vấn đề. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy cũng được đề cập.

1.1 Phương pháp dạy học trải nghiệm

Phần này tập trung vào phương pháp dạy học trải nghiệm, một trong những phương pháp dạy học tích cực hiệu quả. Tài liệu đề cập đến việc tổ chức các hoạt động thực tế, cho phép học sinh tự mình khám phá, tìm hiểu vấn đề. Học sinh được tham gia các hoạt động như: khảo sát thực địa, thực hành thí nghiệm, quan sát môi trường xung quanh. Điều này giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách sinh động, gắn liền với thực tiễn. Môi trường xung quanh trở thành phòng học mở. Học sinh tích cực tham gia, tự rút ra bài học. Phương pháp dạy học trải nghiệm khuyến khích học sinh phát triển năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, và năng lực hợp tác. Tài liệu đề cập đến việc sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên làm ví dụ thực tế. Việc đánh giá tác động con người đến môi trường được thực hiện thông qua các hoạt động trải nghiệm này. Bảo vệ môi trường trở nên gần gũi hơn với học sinh.

1.2 Phương pháp dạy học dựa trên dự án

Phương pháp dạy học dựa trên dự án được đề cập như một phương pháp dạy học tích cực khác. Học sinh được chia nhóm để thực hiện các dự án nghiên cứu về các vấn đề môi trường. Các dự án này có thể tập trung vào việc phân tích ô nhiễm môi trường, tìm hiểu giải pháp bảo vệ môi trường, hoặc nghiên cứu thực trạng môi trường Việt Nam. Phương pháp dạy học dựa trên dự án khuyến khích học sinh tự chủ, tự lập, và làm việc nhóm. Học sinh cần tự tìm kiếm thông tin, phân tích dữ liệu, và trình bày kết quả nghiên cứu. Dự án môi trường giúp học sinh phát triển năng lực nghiên cứu, năng lực trình bày, và năng lực hợp tác. Việc sử dụng công nghệ thông tin trong quá trình thực hiện dự án được khuyến khích. Phát triển bền vững là một trong những mục tiêu quan trọng của phương pháp này. Biến đổi khí hậu và nguồn tài nguyên thiên nhiên là những vấn đề thường được nghiên cứu.

1.3 Phương pháp dạy học hợp tác

Phương pháp dạy học hợp tác đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên một môi trường học tập tích cực. Học sinh được làm việc nhóm, thảo luận, chia sẻ ý kiến. Việc học tập trở nên thú vị hơn khi học sinh cùng nhau giải quyết vấn đề. Phương pháp dạy học hợp tác thúc đẩy tương tác trong lớp học, giúp học sinh học hỏi lẫn nhau. Trong chủ đề Con người và Môi trường, phương pháp dạy học hợp tác rất hữu ích trong việc phân tích các vấn đề phức tạp. Học sinh có thể cùng nhau tìm hiểu mối quan hệ giữa con người và môi trường, thảo luận về tác động của con người đến môi trường, và đề xuất giải pháp bảo vệ môi trường. Thảo luận nhóm, làm việc nhóm, và bài tập nhóm là những hoạt động chính của phương pháp này. Rèn luyện kĩ năng tư duy và phát triển năng lực giao tiếp là những kết quả tích cực đạt được.