I. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Ngành may Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, với kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 28 tỷ USD vào năm 2018. Tuy nhiên, ngành này chủ yếu tham gia vào chuỗi giá trị may mặc toàn cầu thông qua phương thức sản xuất gia công CMT, mang lại giá trị gia tăng thấp. Để nâng cao giá trị gia tăng, ngành may cần chuyển đổi sang phương thức sản xuất ODM, đòi hỏi nguồn nhân lực quản lý đơn hàng (Merchandiser) có năng lực cao. Việc phát triển nguồn nhân lực quản lý đơn hàng là cần thiết để đáp ứng yêu cầu chuyển đổi này. Nghiên cứu chỉ ra rằng, hiện tại, nhân sự trong ngành may chưa đủ khả năng để thực hiện chuyển đổi này, do thiếu kiến thức và kỹ năng cần thiết.
1.1. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu là khuyến nghị các giải pháp phát triển nguồn nhân lực quản lý đơn hàng tại các doanh nghiệp may Việt Nam, nhằm đáp ứng nhu cầu chuyển đổi từ phương thức sản xuất CMT, FOB sang ODM. Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm hệ thống hóa lý luận về phát triển nguồn nhân lực, phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng và số lượng nhân sự trong ngành may.
II. Cơ sở lý luận về phát triển nguồn nhân lực quản lý đơn hàng
Phát triển nguồn nhân lực quản lý đơn hàng trong doanh nghiệp may cần dựa trên các khái niệm cơ bản như phát triển nguồn nhân lực và quản lý đơn hàng. Các phương thức sản xuất như CMT, FOB, và ODM có những đặc điểm riêng, yêu cầu nhân sự phải có kiến thức và kỹ năng phù hợp. Đặc biệt, phương thức ODM yêu cầu nhân lực không chỉ có khả năng quản lý đơn hàng mà còn phải có khả năng thiết kế và tìm nguồn cung ứng nguyên liệu. Việc phát triển nguồn nhân lực cần tập trung vào cả số lượng và chất lượng, nhằm đáp ứng xu hướng chuyển đổi phương thức sản xuất trong ngành may.
2.1. Nội dung phát triển nguồn nhân lực quản lý đơn hàng
Nội dung phát triển nguồn nhân lực quản lý đơn hàng bao gồm việc tăng cường số lượng, chất lượng và cơ cấu nhân sự. Các hoạt động chủ yếu bao gồm kế hoạch hóa, tuyển dụng, đào tạo và tạo động lực cho nhân lực. Đặc biệt, việc đào tạo liên ngành là rất quan trọng để đảm bảo nhân sự có thể đáp ứng yêu cầu của phương thức sản xuất ODM, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất và giá trị gia tăng cho sản phẩm.
III. Thực trạng phát triển nguồn nhân lực quản lý đơn hàng tại các doanh nghiệp may Việt Nam
Thực trạng phát triển nguồn nhân lực quản lý đơn hàng tại các doanh nghiệp may Việt Nam cho thấy nhiều hạn chế. Mặc dù nhân sự có năng lực tương đối tốt với phương thức CMT và FOB, nhưng lại thiếu khả năng khi chuyển sang phương thức ODM. Các doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tuyển dụng nhân lực có đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết. Đặc biệt, việc thiếu các chương trình đào tạo bài bản về quản lý đơn hàng đã dẫn đến tình trạng nhân sự không đáp ứng được yêu cầu của thị trường.
3.1. Đánh giá chung về phát triển nguồn nhân lực quản lý đơn hàng
Đánh giá chung cho thấy rằng, mặc dù có những mặt đạt được trong phát triển nguồn nhân lực quản lý đơn hàng, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế. Các doanh nghiệp cần cải thiện quy trình tuyển dụng và đào tạo để nâng cao chất lượng nhân sự. Việc áp dụng các giải pháp hỗ trợ từ Nhà nước và các cơ sở đào tạo cũng là cần thiết để phát triển nguồn nhân lực một cách bền vững.
IV. Giải pháp phát triển nguồn nhân lực quản lý đơn hàng tại các doanh nghiệp may Việt Nam
Để phát triển nguồn nhân lực quản lý đơn hàng, các doanh nghiệp cần thực hiện một số giải pháp cụ thể. Đầu tiên, cần hoàn thiện công tác kế hoạch hóa nguồn nhân lực để đảm bảo rằng nhân sự được tuyển dụng và đào tạo phù hợp với yêu cầu của phương thức sản xuất ODM. Thứ hai, nâng cao chất lượng tuyển dụng và tạo động lực cho nhân lực là rất quan trọng. Cuối cùng, tăng cường công tác đào tạo liên ngành sẽ giúp nhân sự có đủ kiến thức và kỹ năng để đáp ứng yêu cầu của thị trường.
4.1. Các giải pháp hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực quản lý đơn hàng
Các giải pháp hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực quản lý đơn hàng bao gồm việc hợp tác với các cơ sở đào tạo để xây dựng chương trình đào tạo phù hợp, cũng như tăng cường các hoạt động nghiên cứu và phát triển trong ngành may. Ngoài ra, cần có sự hỗ trợ từ Nhà nước để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong việc phát triển nhân lực.
