## Tổng quan nghiên cứu

Du lịch ẩm thực ngày càng trở thành một trong những loại hình du lịch quan trọng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại nhiều địa phương. Tỉnh An Giang, với sự đa dạng văn hóa của cộng đồng người Khmer, sở hữu nguồn tài nguyên văn hóa ẩm thực phong phú nhưng chưa được khai thác và phát huy hiệu quả trong phát triển du lịch. Với dân số khoảng 2,15 triệu người và diện tích 3.536,7 km², An Giang có tiềm năng lớn để phát triển du lịch ẩm thực gắn liền với bản sắc văn hóa dân tộc Khmer. 

Nghiên cứu tập trung đánh giá thực trạng khai thác giá trị văn hóa ẩm thực người Khmer tại hai huyện Tri Tôn và Tịnh Biên, trong giai đoạn từ 2017 đến 2022, nhằm đề xuất các giải pháp phát huy giá trị này trong phát triển du lịch địa phương. Mục tiêu cụ thể bao gồm tổng hợp cơ sở lý luận về du lịch ẩm thực, phân tích tiềm năng và thực trạng, xác định các nhân tố ảnh hưởng và đề xuất định hướng phát triển. 

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch, tăng sức hấp dẫn điểm đến, thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương và nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của văn hóa ẩm thực trong du lịch.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về du lịch, văn hóa ẩm thực và du lịch ẩm thực (culinary tourism). Lý thuyết du lịch nhấn mạnh vai trò của tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn trong việc tạo ra sản phẩm du lịch hấp dẫn. Văn hóa ẩm thực được hiểu là tập hợp các giá trị vật chất và tinh thần liên quan đến ăn uống, bao gồm tập quán, khẩu vị, phương thức chế biến và thưởng thức món ăn. Du lịch ẩm thực là loại hình du lịch văn hóa, trong đó du khách trải nghiệm không chỉ món ăn mà còn cả bản sắc văn hóa và lối sống của cộng đồng địa phương.

Mô hình nghiên cứu đề xuất gồm 6 nhân tố chính ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn và trải nghiệm của khách du lịch: sự đa dạng và hương vị món ăn, an ninh trật tự và an toàn vệ sinh thực phẩm, không gian ăn uống, cơ sở hạ tầng và vật chất kỹ thuật du lịch, nguồn nhân lực, hoạt động xúc tiến và quảng bá. Các nhân tố này được đo lường qua 28 biến quan sát sử dụng thang đo Likert 5 mức độ.

### Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu bao gồm dữ liệu thứ cấp thu thập từ các tài liệu, báo cáo, sách, tạp chí khoa học và thông tin từ các cơ quan chức năng tỉnh An Giang trong 5 năm gần đây (2017-2022). Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát thực địa và bảng hỏi với 120 khách du lịch đã sử dụng dịch vụ ăn uống của người Khmer tại hai huyện Tri Tôn và Tịnh Biên trong khoảng thời gian từ tháng 8 đến tháng 10 năm 2022.

Phương pháp chọn mẫu thuận tiện được áp dụng nhằm tiếp cận các đối tượng khảo sát dễ dàng. Phân tích dữ liệu sử dụng thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định các nhân tố ảnh hưởng. Các kết quả được trình bày bằng biểu đồ và bảng số liệu nhằm minh họa rõ ràng các phát hiện.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

1. **Sự đa dạng và hương vị món ăn**: Đa số khách du lịch đánh giá cao sự đa dạng và hương vị đặc trưng của ẩm thực người Khmer với điểm trung bình trên 4,0 (mức tốt). Khoảng 85% khách cho biết họ hài lòng với các món ăn truyền thống được giữ nguyên công thức chế biến.

2. **An ninh trật tự và an toàn vệ sinh thực phẩm**: Yếu tố này được đánh giá quan trọng với điểm trung bình 3,8. Tuy nhiên, vẫn còn một số phản hồi về việc chưa đồng đều trong đảm bảo vệ sinh tại các điểm ăn uống.

3. **Không gian ăn uống và cơ sở hạ tầng**: Không gian ăn uống mang đậm nét văn hóa truyền thống được đánh giá cao (điểm trung bình 3,9), nhưng cơ sở vật chất kỹ thuật như nhà vệ sinh, bãi đỗ xe còn hạn chế, điểm trung bình chỉ đạt 3,2.

4. **Nguồn nhân lực và hoạt động xúc tiến quảng bá**: Nhân viên phục vụ nhiệt tình, am hiểu văn hóa ẩm thực Khmer được đánh giá tích cực (điểm trung bình 3,7). Tuy nhiên, hoạt động xúc tiến quảng bá còn yếu, điểm trung bình chỉ đạt 3,1, ảnh hưởng đến khả năng thu hút khách du lịch.

### Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy ẩm thực người Khmer tại An Giang có sức hấp dẫn lớn đối với khách du lịch, đặc biệt là sự đa dạng và hương vị món ăn truyền thống. Tuy nhiên, các yếu tố về cơ sở hạ tầng và quảng bá còn hạn chế, làm giảm hiệu quả khai thác tiềm năng du lịch ẩm thực. So sánh với các nghiên cứu quốc tế và trong nước, việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa ẩm thực gắn liền với phát triển du lịch đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ điểm trung bình các nhân tố và bảng phân tích nhân tố để minh họa mức độ ảnh hưởng và sự hài lòng của khách du lịch, từ đó làm cơ sở cho các đề xuất phát triển.

## Đề xuất và khuyến nghị

1. **Xây dựng thương hiệu và quảng bá ẩm thực người Khmer**: Tăng cường các hoạt động truyền thông đa phương tiện, tổ chức sự kiện, lễ hội ẩm thực hàng năm nhằm nâng cao nhận diện thương hiệu trong và ngoài nước. Thời gian thực hiện: 1-2 năm, chủ thể: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh.

2. **Phát triển các tour du lịch ẩm thực đặc trưng**: Thiết kế các tuyến tour trải nghiệm ẩm thực kết hợp tham quan văn hóa, lịch sử của người Khmer tại An Giang. Thời gian: 1 năm, chủ thể: Công ty du lịch địa phương.

3. **Quy hoạch và nâng cấp cơ sở hạ tầng**: Cải thiện không gian ăn uống, nhà vệ sinh, bãi đỗ xe tại các điểm ẩm thực, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Thời gian: 2-3 năm, chủ thể: chính quyền địa phương và các nhà đầu tư.

4. **Đào tạo nguồn nhân lực chuyên môn**: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao kỹ năng phục vụ, kiến thức văn hóa ẩm thực cho nhân viên và chủ cơ sở kinh doanh. Thời gian: liên tục, chủ thể: các trường đào tạo du lịch và Sở Du lịch.

5. **Nghiên cứu và nắm bắt xu hướng thị trường**: Thường xuyên khảo sát nhu cầu, đánh giá sự hài lòng của khách du lịch để điều chỉnh sản phẩm phù hợp. Thời gian: hàng năm, chủ thể: các cơ quan quản lý du lịch.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. **Chính quyền địa phương và Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch**: Để xây dựng chính sách phát triển du lịch ẩm thực, quy hoạch và quản lý các hoạt động liên quan.

2. **Doanh nghiệp du lịch và nhà hàng, quán ăn**: Áp dụng các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ, phát triển sản phẩm du lịch ẩm thực đặc trưng.

3. **Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành du lịch, văn hóa**: Tham khảo cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu và kết quả thực tiễn về phát huy giá trị văn hóa ẩm thực trong phát triển du lịch.

4. **Cộng đồng người Khmer và các tổ chức văn hóa**: Nâng cao nhận thức, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa ẩm thực truyền thống, đồng thời tham gia phát triển du lịch bền vững.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Tại sao du lịch ẩm thực lại quan trọng đối với phát triển du lịch An Giang?**  
Du lịch ẩm thực giúp quảng bá bản sắc văn hóa, thu hút khách du lịch trải nghiệm và tăng chi tiêu tại điểm đến, góp phần phát triển kinh tế địa phương.

2. **Những yếu tố nào ảnh hưởng đến sự lựa chọn của khách du lịch khi tham gia du lịch ẩm thực?**  
Bao gồm sự đa dạng và hương vị món ăn, an toàn vệ sinh thực phẩm, không gian ăn uống, cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực và hoạt động quảng bá.

3. **Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?**  
Kết hợp thu thập dữ liệu thứ cấp và sơ cấp, sử dụng khảo sát bảng hỏi với 120 khách du lịch, phân tích thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy và phân tích nhân tố khám phá.

4. **Làm thế nào để phát huy giá trị văn hóa ẩm thực người Khmer trong phát triển du lịch?**  
Thông qua xây dựng thương hiệu, tổ chức tour du lịch ẩm thực, nâng cấp cơ sở hạ tầng, đào tạo nhân lực và tăng cường quảng bá.

5. **Khó khăn chính trong phát triển du lịch ẩm thực tại An Giang là gì?**  
Bao gồm hạn chế về cơ sở vật chất, hoạt động xúc tiến quảng bá chưa hiệu quả và nhận thức của cộng đồng về giá trị văn hóa ẩm thực còn hạn chế.

## Kết luận

- Văn hóa ẩm thực người Khmer tại An Giang là tài nguyên quý giá, có tiềm năng lớn để phát triển du lịch ẩm thực.  
- Nghiên cứu đã xác định được các nhân tố ảnh hưởng quan trọng đến trải nghiệm và lựa chọn của khách du lịch.  
- Cơ sở hạ tầng và hoạt động quảng bá là những điểm cần cải thiện để nâng cao hiệu quả khai thác.  
- Đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm phát huy giá trị văn hóa ẩm thực trong phát triển du lịch địa phương.  
- Khuyến nghị các bước tiếp theo bao gồm triển khai các chương trình đào tạo, quy hoạch du lịch ẩm thực và tăng cường hợp tác liên ngành.

Hành động ngay hôm nay để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa ẩm thực người Khmer, góp phần xây dựng An Giang trở thành điểm đến du lịch ẩm thực hấp dẫn và bền vững.