Khóa luận tốt nghiệp: Tội bắt giữ hoặc giam người trái pháp luật trong Bộ luật Hình sự năm 2015

• Tác giả: Lường Thị Thêm
• Người hướng dẫn: ThS. Nguyễn Thành Long
• Trường học: Đại học Luật Hà Nội
• Chuyên ngành: Luật Hình Sự
• Đề tài: Tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật theo Bộ luật Hình sự năm 2015
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• MỞ ĐẦU
• 1. Tính cấp thiết của đề tài
• 2. Tình hình nghiên cứu đề tài
• 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
• 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
• 5. Phương pháp nghiên cứu
• 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
• 7. Bố cục bài khóa luận
• 1. CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TỘI BẮT, GIỮ HOẶC GIAM NGƯỜI TRÁI PHÁP LUẬT
• 1.1. Khái niệm, đặc điểm pháp lý tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật
• 1.1.1. Khái niệm về bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật
• 1.1.2. Đặc điểm pháp lý của tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật
• 1.2. Lịch sử pháp luật về tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật trong Bộ luật
• 1.2.1. Giai đoạn từ sau cách mạng tháng 8 năm 1945 đến trước khi Bộ luật hình sự năm 1985 được ban hành
• 1.2.2. Giai đoạn từ khi Bộ luật Hình sự năm 1985 được ban hành đến trước Bộ luật Hình sự năm 1999 được ban hành
• 1.2.3. Giai đoạn từ khi Bộ luật Hình sự năm 1999 được ban hành đến trước Bộ luật Hình sự năm 2015 được ban hành
• 1.3. Pháp luật của một số quốc gia trên thế giới về tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật
• 1.3.1. Tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật theo quy định của Trung Quốc
• 1.3.2. Tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật theo quy định của pháp luật Liên bang Nga
• 1.3.3. Tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật theo pháp luật Tây Ban Nha
• 1.4. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: QUY ĐỊNH CỦA BỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM 2015 VỀ TỘI BẮT, GIỮ HOẶC GIAM NGƯỜI TRÁI PHÁP LUẬT
• 2.1. Các dấu hiệu định tội của tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật
• 2.1.1. Dấu hiệu khách thể tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật
• 2.1.2. Dấu hiệu chủ thể của tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật
• 2.1.3. Dấu hiệu mặt khách quan của tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật
• 2.1.4. Dấu hiệu mặt chủ quan của tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật
• 2.2. Hình phạt của tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật
• 2.2.1. Quy định về hình phạt cơ bản
• 2.2.2. Quy định về hình phạt bổ sung
• 2.2.3. Quy định về hình phạt tăng nặng thứ hai
• 2.2.4. Quy định về hình phạt bổ sung của tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật
• 2.3. Phân biệt tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật với một số tội khác trong Bộ luật Hình sự 2015
• 2.3.1. Phân biệt tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật với tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản
• 2.3.2. Phân biệt tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật với dùng chức vụ quyền hạn giam, giữ người trái pháp luật
• 2.4. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TIỄN ÁP DỤNG QUY ĐỊNH BỘ LUẬT HÌNH SỰ 2015 VỀ TỘI BẮT, GIỮ HOẶC GIAM NGƯỜI TRÁI PHÁP LUẬT, NGUYÊN NHÂN VÀ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT
• 3.1. Thực tiễn áp dụng quy định Bộ luật hình sự 2015 về tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật
• 3.2. Nguyên nhân của hạn chế, vướng mắc trong thực tiễn xét xử tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật
• 3.2.1. Nguyên nhân khách quan
• 3.2.2. Nguyên nhân chủ quan
• 3.3. Kiến nghị giải pháp hoàn thiện pháp luật và giải pháp khác đảm bảo áp dụng đúng quy định Bộ luật hình sự đối với tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật
• 3.3.1. Kiến nghị giải pháp hoàn thiện pháp luật
• 3.3.2. Kiến nghị giải pháp khác đảm bảo áp dụng đúng quy định pháp luật
• 3.4. Kết luận chương 3
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tội bắt giữ người trái pháp luật

Tội bắt giữ người trái pháp luật là một trong những tội phạm nghiêm trọng xâm phạm đến quyền tự do thân thể của con người. Theo Bộ luật Hình sự 2015, hành vi này được quy định tại Điều 157, nhằm bảo vệ quyền con người và ngăn chặn các hành vi tùy tiện bắt giữ không có căn cứ pháp lý. Tội bắt giữ người trái pháp luật được hiểu là việc một cá nhân hoặc tổ chức thực hiện hành vi bắt, giữ hoặc giam người khác mà không tuân thủ các quy định của pháp luật. Hành vi này không chỉ vi phạm quyền tự do cá nhân mà còn gây ra những hậu quả nghiêm trọng về mặt xã hội và pháp lý.

1.1. Khái niệm và đặc điểm pháp lý

Khái niệm về tội bắt giữ người trái pháp luật được xác định là hành vi bắt, giữ hoặc giam người mà không có sự cho phép của pháp luật. Đặc điểm pháp lý của tội này bao gồm việc xâm phạm đến quyền tự do thân thể, một quyền cơ bản được Hiến pháp và các văn bản pháp luật quốc tế bảo vệ. Bộ luật Hình sự 2015 đã cụ thể hóa các yếu tố cấu thành tội phạm này, bao gồm mặt khách quan, chủ quan, chủ thể và khách thể. Hành vi này được coi là tội phạm hình sự khi có đủ các yếu tố cấu thành theo quy định của pháp luật.

1.2. Quy định pháp luật về bắt giữ người

Quy định pháp luật về bắt giữ người được nêu rõ trong Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, cụ thể tại các Điều 110, 111, 112 và 113. Theo đó, chỉ có các cơ quan có thẩm quyền mới được phép bắt, giữ hoặc giam người trong các trường hợp cụ thể như bắt người phạm tội quả tang, bắt người đang bị truy nã, hoặc bắt để tạm giam. Việc bắt giữ người trái pháp luật sẽ bị xử lý nghiêm khắc theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015, nhằm đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và bảo vệ quyền con người.

II. Giam giữ người trái pháp luật

Giam giữ người trái pháp luật là hành vi nhốt hoặc giữ người khác trong một không gian nhất định mà không có sự cho phép của pháp luật. Hành vi này không chỉ xâm phạm đến quyền tự do thân thể mà còn gây ra những hậu quả nghiêm trọng về mặt tâm lý và xã hội. Bộ luật Hình sự 2015 đã quy định rõ các hình phạt đối với tội này, bao gồm cả hình phạt chính và hình phạt bổ sung, nhằm răn đe và ngăn chặn các hành vi vi phạm.

2.1. Các yếu tố cấu thành tội giam giữ người trái pháp luật

Các yếu tố cấu thành tội giam giữ người trái pháp luật bao gồm mặt khách quan, chủ quan, chủ thể và khách thể. Mặt khách quan của tội này là hành vi nhốt hoặc giữ người khác mà không có căn cứ pháp lý. Mặt chủ quan là lỗi cố ý, tức là người phạm tội biết rõ hành vi của mình là trái pháp luật nhưng vẫn cố tình thực hiện. Chủ thể của tội này là bất kỳ cá nhân nào có năng lực trách nhiệm hình sự. Khách thể là quyền tự do thân thể của con người, được pháp luật bảo vệ.

2.2. Hình phạt cho tội giam giữ người trái pháp luật

Hình phạt cho tội giam giữ người trái pháp luật được quy định tại Điều 157 Bộ luật Hình sự 2015. Theo đó, người phạm tội có thể bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm, tùy theo mức độ nghiêm trọng của hành vi. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị áp dụng các hình phạt bổ sung như cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc quản chế. Các hình phạt này nhằm đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và ngăn chặn các hành vi tái phạm.

III. Phân tích tội phạm bắt giữ hoặc giam người trái pháp luật

Phân tích tội phạm bắt giữ hoặc giam người trái pháp luật là một phần quan trọng trong việc hiểu rõ các quy định của Bộ luật Hình sự 2015. Tội phạm này không chỉ xâm phạm đến quyền tự do thân thể mà còn gây ra những hậu quả nghiêm trọng về mặt xã hội và pháp lý. Việc phân tích các yếu tố cấu thành tội phạm, cũng như các quy định pháp luật liên quan, giúp nâng cao nhận thức về tội phạm này và đảm bảo việc áp dụng pháp luật một cách chính xác.

3.1. Các điều khoản liên quan trong Bộ luật Hình sự 2015

Các điều khoản liên quan trong Bộ luật Hình sự 2015 bao gồm Điều 157, quy định về tội bắt giữ hoặc giam người trái pháp luật. Ngoài ra, các quy định về hình phạt, trách nhiệm hình sự và các biện pháp xử lý cũng được nêu rõ trong các điều khoản khác của Bộ luật. Việc hiểu rõ các điều khoản này giúp đảm bảo việc áp dụng pháp luật một cách chính xác và hiệu quả.

3.2. Nguyên tắc pháp chế trong xử lý tội phạm

Nguyên tắc pháp chế trong xử lý tội phạm là một nguyên tắc cơ bản trong hệ thống pháp luật Việt Nam. Theo nguyên tắc này, mọi hành vi phạm tội đều phải được xử lý theo đúng quy định của pháp luật, không có sự tùy tiện hay thiên vị. Việc áp dụng nguyên tắc này trong xử lý tội bắt giữ hoặc giam người trái pháp luật giúp đảm bảo tính công bằng và nghiêm minh của pháp luật.