Phân Tích Hiệu Quả Trong Việc Giám Sát, Quản Lý Tương Tác Thuốc - Thuốc Tại Bệnh Viện Đa Khoa Hà Đông

• Tác giả: Phạm Thị Thùy Linh
• Người hướng dẫn: TS. Lê Bá Hải
• Trường học: Trường Đại Học Dược Hà Nội
• Chuyên ngành: Dược Lý Dược Lâm Sang
• Đề tài: Phân Tích Hiệu Quả Trong Việc Giám Sát, Quản Lí Tương Tác Thuốc - Thuốc Trong Đơn Ngoại Trú Tại Bệnh Viện Đa Khoa Hà Đông
• Loại tài liệu: luận văn
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Tổng quan về tương tác thuốc
• 1.2. Định nghĩa tương tác thuốc
• 1.3. Dịch tễ học tương tác thuốc
• 1.4. Phân loại tương tác thuốc
• 1.5. Các yếu tố liên quan tới tương tác thuốc
• 1.6. Ý nghĩa của tương tác thuốc
• 1.7. Tổng quan về quản lí, giám sát tương tác thuốc trong thực hành dược lâm sàng
• 1.8. Phát hiện tương tác thuốc
• 1.9. Cơ sở dữ liệu tra cứu tương tác thuốc
• 1.10. Phân tích - biện giải tương tác thuốc. Xử trí/quản lý tương tác thuốc trong thực hành lâm sàng
• 1.11. Can thiệp của dược sĩ lâm sàng trong quản lý tương tác thuốc
• 1.12. Tổng quan về một số nghiên cứu về quản lý về tương tác thuốc trong thực hành lâm sàng. Nghiên cứu trên thế giới
• 1.13. Giới thiệu chung về Bệnh viện đa khoa Hà Đông và hoạt động dược lâm sàng tại Bệnh viện
• 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Mục tiêu 1: Xác định các tương tác thuốc – thuốc cần chú ý trong đơn ngoại trú tại bệnh viện đa khoa Hà Đông từ 01/01/2022 đến 30/06/2022
• 2.1.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.1.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.1.3. Quy trình nghiên cứu
• 2.2. Mục tiêu 2: Đánh giá hiệu quả của việc giám sát, quản lí tương tác thuốc- thuốc trong đơn ngoại trú thông qua phần mềm tại Bệnh viện đa khoa Hà Đông
• 2.2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.2.3. Chỉ tiêu nghiên cứu
• 2.3. Quy ước và căn cứ để rà soát tương tác thuốc
• 2.4. Xử lý số liệu
• 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Xác định các tương tác thuốc – thuốc cần chú ý trong đơn ngoại trú tại bệnh viện đa khoa Hà Đông từ 01/01/2022 đến 30/06/2022
• 3.2. Đặc điểm bệnh nhân trong đơn ngoại trú có tương tác thuốc – thuốc
• 3.3. Đặc điểm các cặp tương tác thuốc- thuốc xuất hiện trong đơn ngoại trú
• 3.4. Hiệu quả của việc giám sát, quản lí tương tác thuốc - thuốc trong đơn ngoại trú thông qua phần mềm tại Bệnh viện đa khoa Hà Đông
• 3.5. Phương pháp nghiên cứu
• 3.6. Đặc điểm bệnh nhân có tương tác thuốc - thuốc trong đơn ngoại trú
• 3.7. Đặc điểm các cặp tương tác thuốc- thuốc trong đơn ngoại trú
• 3.8. Hiệu quả của việc giám sát, quản lí tương tác thuốc – thuốc trong đơn ngoại trú thông qua phần mềm tại Bệnh viện đa khoa Hà Đông
• 3.9. Ưu nhược điểm và hạn chế nghiên cứu
• 3.9.1. Nhược điểm
• 4. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Hiệu Quả Giám Sát Tương Tác Thuốc Giới Thiệu

Việc sử dụng đồng thời nhiều loại thuốc là không thể tránh khỏi, đặc biệt với bệnh nhân đa bệnh lý. Điều này làm tăng nguy cơ tương tác thuốc, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả điều trị, sức khỏe, thậm chí tính mạng bệnh nhân. Giám sát tương tác thuốc đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ và hậu quả của các tương tác này. Nhiều bệnh viện đã tích hợp hệ thống hỗ trợ quyết định lâm sàng (CDSS) vào phần mềm kê đơn điện tử để cảnh báo về tương tác thuốc, nhưng việc triển khai và sử dụng hiệu quả vẫn còn nhiều thách thức. Nghiên cứu này tập trung vào phân tích hiệu quả giám sát tương tác thuốc tại Bệnh viện Đa khoa Hà Đông, nhằm đóng góp vào việc cải thiện chất lượng điều trị và an toàn cho người bệnh.

1.1. Định Nghĩa và Phân Loại Tương Tác Thuốc

Tương tác thuốc là phản ứng giữa một thuốc và một tác nhân khác (thuốc, thực phẩm, hóa chất). Có nhiều loại tương tác như tương tác thuốc - thuốc, tương tác thuốc - thức ăn. Việc sử dụng càng nhiều thuốc, nguy cơ tương tác thuốc càng cao. Có nhiều cách phân loại tương tác thuốc, phổ biến là dựa trên cơ chế (dược động học, dược lực học) và mức độ nghiêm trọng. Ví dụ, phối hợp clarithromycin với simvastatin là tương tác chống chỉ định.

1.2. Ý Nghĩa Lâm Sàng Của Việc Giám Sát Tương Tác Thuốc

Việc giám sát tương tác thuốc có ý nghĩa quan trọng trong việc hạn chế các nguy cơ và hậu quả của các tương tác bất lợi. Tương tác thuốc có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện tác dụng không mong muốn (ADR) hoặc làm giảm hiệu quả điều trị. Một nghiên cứu chỉ ra tỷ lệ tương tác thuốc nghiêm trọng giảm 81% khi có sự tư vấn của dược sĩ lâm sàng kết hợp với phần mềm cảnh báo tương tác thuốc. Do đó, các bác sĩ cần đặc biệt lưu ý đến vấn đề này.

II. Vấn Đề Thách Thức Quản Lý Tương Tác Thuốc Tại Bệnh Viện

Mặc dù CDSS mang lại nhiều lợi ích, việc áp dụng tại Việt Nam còn hạn chế do nhiều vấn đề như thuật toán tìm kiếm, tốc độ xử lý dữ liệu và sự khác biệt giữa các phần mềm kê đơn. Việc cài đặt toàn bộ danh mục tương tác thuốc có thể làm chậm tốc độ xử lý và gây ra tình trạng "mệt mỏi cảnh báo" cho người kê đơn. Do đó, cần có giải pháp phù hợp để sàng lọc và ưu tiên các tương tác thuốc có ý nghĩa lâm sàng nhất. Đồng thời, cần tăng cường vai trò của dược sĩ lâm sàng trong việc giám sát tương tác thuốc và tư vấn cho bác sĩ.

2.1. Khó Khăn Trong Ứng Dụng CDSS Giám Sát Tương Tác Thuốc

Việc tích hợp CDSS vào phần mềm kê đơn/bệnh án điện tử còn nhỏ lẻ. Thuật toán tìm kiếm và tốc độ xử lý dữ liệu là những thách thức lớn. Cơ sở phần mềm kê đơn/bệnh án điện tử được sử dụng trong các bệnh viện là do các nhà viết phần mềm khác nhau. Việc bác sĩ phải nhớ tất cả thông tin trong danh mục là việc khá khó khăn. Cài toàn bộ danh mục tương tác thuốc lên phần mềm kê đơn sẽ làm tốc độ xử lý cảnh báo chậm lại.

2.2. Tầm Quan Trọng Của Dược Sĩ Lâm Sàng Trong Giám Sát Tương Tác

Vai trò của dược sĩ lâm sàng là không thể thiếu trong việc giám sát tương tác thuốc. Dược sĩ lâm sàng có kiến thức chuyên môn để đánh giá mức độ nghiêm trọng của tương tác thuốc và đưa ra các khuyến cáo phù hợp cho bác sĩ. Nghiên cứu của Moura (2012) đã chỉ ra vai trò quan trọng của dược sĩ lâm sàng trong việc giảm thiểu nguy cơ tương tác thuốc khi kết hợp với phần mềm cảnh báo.

III. Phương Pháp Phân Tích Dữ Liệu Tương Tác Thuốc Thực Tế

Nghiên cứu này tiến hành phân tích tương tác thuốc trong đơn ngoại trú tại Bệnh viện Đa khoa Hà Đông. Mục tiêu là xác định các tương tác thuốc cần chú ý và đánh giá hiệu quả của việc giám sát thông qua phần mềm. Dữ liệu được thu thập từ các đơn thuốc ngoại trú trong một khoảng thời gian nhất định. Sau đó, các tương tác thuốc được xác định bằng cách sử dụng các cơ sở dữ liệu uy tín. Cuối cùng, hiệu quả của việc giám sát được đánh giá dựa trên tỷ lệ phát hiện và can thiệp vào các tương tác thuốc có nguy cơ.

3.1. Đối Tượng và Phạm Vi Nghiên Cứu Về Tương Tác Thuốc

Nghiên cứu tập trung vào đơn thuốc ngoại trú tại Bệnh viện Đa khoa Hà Đông. Dữ liệu được thu thập từ ngày 01/01/2022 đến 30/06/2022. Các đơn thuốc có chứa từ hai thuốc trở lên được đưa vào phân tích. Mục tiêu là xác định các tương tác thuốc cần chú ý trong đơn ngoại trú, thường bị bỏ qua khi quản lí dược.

3.2. Quy Trình Phân Tích Và Đánh Giá Tương Tác Thuốc

Quy trình bao gồm các bước sau: thu thập dữ liệu đơn thuốc, xác định các tương tác thuốc tiềm ẩn bằng phần mềm hoặc cơ sở dữ liệu, đánh giá mức độ nghiêm trọng và ý nghĩa lâm sàng của các tương tác thuốc, và phân tích hiệu quả của việc giám sát thông qua tỷ lệ phát hiện và can thiệp. Các cơ sở dữ liệu uy tín như Micromedex và Drug Interaction Facts (DIF) được sử dụng.

IV. Giải Pháp Phần Mềm Hỗ Trợ Giám Sát Tương Tác Thuốc Hiệu Quả

Việc sử dụng phần mềm chuyên dụng là một giải pháp hiệu quả để giám sát tương tác thuốc. Phần mềm có thể tự động rà soát các đơn thuốc và cảnh báo về các tương tác thuốc tiềm ẩn. Tuy nhiên, cần lựa chọn phần mềm phù hợp và cấu hình các cảnh báo một cách hợp lý để tránh tình trạng "mệt mỏi cảnh báo". Đồng thời, cần có quy trình rõ ràng để xử lý các cảnh báo từ phần mềm và đảm bảo thông tin được truyền đạt đến bác sĩ một cách kịp thời.

4.1. Lựa Chọn Và Cấu Hình Phần Mềm Giám Sát Tương Tác

Khi lựa chọn phần mềm, cần xem xét các yếu tố như độ chính xác của cơ sở dữ liệu tương tác thuốc, khả năng tùy chỉnh cảnh báo, tính dễ sử dụng và khả năng tích hợp với hệ thống thông tin bệnh viện hiện có. Cần cấu hình các cảnh báo một cách hợp lý, chỉ ưu tiên các tương tác thuốc có ý nghĩa lâm sàng quan trọng.

4.2. Quy Trình Xử Lý Cảnh Báo Từ Phần Mềm Tương Tác Thuốc

Cần có quy trình rõ ràng để xử lý các cảnh báo từ phần mềm, bao gồm: xác nhận tương tác thuốc, đánh giá mức độ nghiêm trọng, tư vấn cho bác sĩ về các lựa chọn thay thế hoặc điều chỉnh liều dùng, và ghi chép lại quá trình xử lý. Thông tin cần được truyền đạt đến bác sĩ một cách kịp thời và dễ hiểu.

V. Kết Quả Hiệu Quả Giám Sát Tương Tác Thuốc Tại Hà Đông

Nghiên cứu cho thấy việc giám sát tương tác thuốc tại Bệnh viện Đa khoa Hà Đông đã mang lại những kết quả tích cực. Tỷ lệ phát hiện các tương tác thuốc có ý nghĩa lâm sàng đã tăng lên đáng kể sau khi triển khai phần mềm hỗ trợ. Số lượng tác dụng không mong muốn liên quan đến tương tác thuốc cũng giảm xuống. Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế cần khắc phục, như tình trạng "mệt mỏi cảnh báo" và sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa dược sĩ lâm sàng và bác sĩ.

5.1. Tỷ Lệ Phát Hiện Tương Tác Thuốc Trước Và Sau Can Thiệp

Tỷ lệ phát hiện các tương tác thuốc có ý nghĩa lâm sàng đã tăng lên đáng kể sau khi triển khai phần mềm hỗ trợ. Điều này cho thấy hiệu quả của phần mềm trong việc cải thiện khả năng phát hiện tương tác thuốc. Cần so sánh tỷ lệ này với các bệnh viện khác để đánh giá khách quan hơn.

5.2. Tác Động Đến Tác Dụng Không Mong Muốn Và Chi Phí Điều Trị

Số lượng tác dụng không mong muốn liên quan đến tương tác thuốc cũng giảm xuống sau can thiệp. Điều này cho thấy việc giám sát tương tác thuốc góp phần cải thiện an toàn cho người bệnh. Nghiên cứu cần đánh giá tác động đến chi phí điều trị, do giảm ADR và thời gian nằm viện.

VI. Kết Luận Nâng Cao Hiệu Quả Giám Sát Tương Tác Thuốc

Việc giám sát tương tác thuốc là một hoạt động cần thiết để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị cho người bệnh. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa dược sĩ lâm sàng, bác sĩ và các công cụ hỗ trợ như phần mềm. Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu và phát triển các giải pháp giám sát tương tác thuốc hiệu quả hơn, đặc biệt là trong bối cảnh ngày càng có nhiều thuốc mới và phức tạp được sử dụng.

6.1. Bài Học Kinh Nghiệm Và Khuyến Nghị Về Giám Sát Tương Tác

Cần lựa chọn phần mềm phù hợp, cấu hình cảnh báo hợp lý, có quy trình xử lý cảnh báo rõ ràng và tăng cường vai trò của dược sĩ lâm sàng. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan để đảm bảo hiệu quả của việc giám sát tương tác thuốc.

6.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Tương Tác Thuốc

Cần tiếp tục nghiên cứu về các tương tác thuốc mới và phức tạp, đánh giá hiệu quả của các giải pháp giám sát tương tác thuốc khác nhau và phát triển các công cụ hỗ trợ tiên tiến hơn. Cần quan tâm đến tương tác thuốc - thực phẩm, tương tác thuốc - thực phẩm chức năng và tương tác thuốc - bệnh lý.

Tổng quan nghiên cứu

Tương tác thuốc-thuốc (TTT) là một trong những vấn đề quan trọng trong thực hành y khoa, đặc biệt trong bối cảnh bệnh nhân đa bệnh lý, đa triệu chứng phải sử dụng nhiều loại thuốc cùng lúc. Theo ước tính, tần suất gặp TTT có thể lên đến 3-5% khi sử dụng vài thuốc và tăng lên tới 20% khi dùng từ 10-20 thuốc, thậm chí 100% khi bệnh nhân dùng trên 20 thuốc. Tương tác thuốc không chỉ làm giảm hiệu quả điều trị mà còn có thể gây ra các phản ứng có hại nghiêm trọng, thậm chí tử vong, đồng thời làm tăng chi phí điều trị và thời gian nằm viện. Tại Việt Nam, việc giám sát và quản lý TTT trong đơn ngoại trú còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong việc ứng dụng các công cụ hỗ trợ quyết định lâm sàng (CDSS) tích hợp trong phần mềm quản lý bệnh viện.

Luận văn tập trung phân tích hiệu quả giám sát, quản lý tương tác thuốc-thuốc trong đơn ngoại trú tại Bệnh viện Đa khoa Hà Đông trong khoảng thời gian từ 01/01/2022 đến 30/06/2022. Mục tiêu nghiên cứu gồm: (1) xác định các cặp tương tác thuốc-thuốc cần chú ý trong đơn ngoại trú; (2) đánh giá hiệu quả của việc giám sát, quản lý TTT thông qua phần mềm hỗ trợ tại bệnh viện. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc nâng cao an toàn điều trị, giảm sai sót trong kê đơn và góp phần cải thiện chất lượng chăm sóc bệnh nhân ngoại trú tại bệnh viện.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai lý thuyết chính về tương tác thuốc: tương tác dược lực học và tương tác dược động học.

• Tương tác dược lực học (DLH): xảy ra khi các thuốc có tác dụng dược lý tương tự hoặc đối kháng nhau, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoặc độc tính của thuốc. Ví dụ, phối hợp thuốc lợi tiểu với thuốc chống tăng huyết áp có thể tăng tác dụng hạ huyết áp hoặc phối hợp amikacin với furosemide làm tăng độc tính trên thận.

• Tương tác dược động học (DDH): liên quan đến sự thay đổi hấp thu, phân bố, chuyển hóa hoặc thải trừ thuốc, dẫn đến thay đổi nồng độ thuốc trong huyết tương. Ví dụ, omeprazol ức chế enzym CYP2C19 làm giảm chuyển hóa clopidogrel, làm giảm tác dụng chống kết tập tiểu cầu.

Ngoài ra, nghiên cứu sử dụng các khái niệm chuyên ngành như CDSS (hệ thống hỗ trợ quyết định lâm sàng), ADR (phản ứng có hại của thuốc), và danh mục tương tác thuốc chống chỉ định theo Quyết định số 5948/QĐ-BYT của Bộ Y tế.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thiết kế theo phương pháp mô tả hồi cứu cắt ngang và nghiên cứu can thiệp so sánh giai đoạn trước và sau can thiệp.

• Nguồn dữ liệu: Dữ liệu đơn thuốc ngoại trú từ phần mềm quản lý bệnh viện HIS của Bệnh viện Đa khoa Hà Đông, gồm 59.004 đơn thuốc của 18.860 bệnh nhân trong 6 tháng đầu năm 2022 và 3 tháng tiếp theo để đánh giá hiệu quả can thiệp.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm Navicat® để tầm soát và phân tích các cặp tương tác thuốc-thuốc dựa trên danh mục TTT được xây dựng và phê duyệt tại bệnh viện. Các trường dữ liệu được mã hóa theo chuẩn của Bộ Y tế. Phân tích thống kê mô tả được thực hiện bằng Microsoft Excel 365 và SPSS 20.

• Timeline nghiên cứu: Giai đoạn 1 (01/01/2022 - 30/06/2022) thu thập và phân tích dữ liệu đơn thuốc ngoại trú; Giai đoạn 2 (07/2022 - 09/2022) triển khai can thiệp bằng cách tích hợp danh mục TTT vào phần mềm HIS, tập huấn cho cán bộ y tế và giám sát, quản lý qua phần mềm.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tần suất và đặc điểm TTT trong đơn ngoại trú: Trong 59.004 đơn thuốc ngoại trú, có 276 lượt TTT chống chỉ định được phát hiện ở 255 bệnh nhân, chiếm tỷ lệ khoảng 0,47%. Tuổi trung bình của nhóm bệnh nhân có TTT là 64,9 tuổi, trong đó 91% bệnh nhân thuộc nhóm tuổi ≥50, cho thấy người cao tuổi có nguy cơ cao gặp TTT.

2. Đặc điểm các cặp tương tác thuốc-thuốc: Có 31 cặp TTT được phát hiện, trong đó cặp Aspirin - Furosemide có tần suất xuất hiện cao nhất (0,088%), tiếp theo là Clopidogrel - Omeprazol (0,059%). Các hậu quả thường gặp gồm giảm hiệu quả thuốc, tăng độc tính thận, tăng kali máu, giảm bạch cầu, và tăng nguy cơ xuất huyết tiêu hóa.

3. Hiệu quả can thiệp giám sát qua phần mềm: Sau khi tích hợp danh mục TTT vào phần mềm HIS và thực hiện can thiệp dược lâm sàng, tỷ lệ xuất hiện TTT giảm đáng kể so với giai đoạn trước can thiệp. Các bác sĩ đồng thuận với tư vấn của dược sĩ lâm sàng trên 85% các trường hợp, góp phần giảm sai sót trong kê đơn và nâng cao an toàn điều trị.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các báo cáo quốc tế và trong nước về tần suất và đặc điểm TTT, đặc biệt là nguy cơ cao ở người cao tuổi và bệnh nhân đa bệnh lý. Việc sử dụng phần mềm hỗ trợ tầm soát TTT giúp phát hiện kịp thời các cặp tương tác có hại, từ đó can thiệp hiệu quả. So với các nghiên cứu trước đây, tỷ lệ TTT trong đơn ngoại trú tại Bệnh viện Đa khoa Hà Đông tương đối thấp nhưng vẫn cần được quản lý chặt chẽ để giảm thiểu rủi ro.

Việc phối hợp giữa dược sĩ lâm sàng và bác sĩ trong quá trình can thiệp được chứng minh là yếu tố then chốt giúp giảm tỷ lệ TTT nghiêm trọng, đồng thời tăng cường sự chấp thuận và tuân thủ phác đồ điều trị. Các biểu đồ tần suất xuất hiện các cặp TTT và tỷ lệ đồng thuận của bác sĩ có thể được trình bày để minh họa hiệu quả can thiệp.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường ứng dụng phần mềm CDSS tích hợp trong hệ thống HIS: Động viên các bệnh viện triển khai phần mềm cảnh báo tương tác thuốc để phát hiện sớm và giảm thiểu sai sót trong kê đơn, đặc biệt tại các khoa có bệnh nhân đa bệnh lý. Thời gian thực hiện: trong 12 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Ban giám đốc bệnh viện, phòng công nghệ thông tin.

2. Đào tạo, tập huấn thường xuyên cho cán bộ y tế về quản lý tương tác thuốc: Tổ chức các buổi sinh hoạt khoa học, tập huấn về nhận diện và xử trí TTT cho bác sĩ, dược sĩ và điều dưỡng nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng. Thời gian: định kỳ 6 tháng/lần. Chủ thể: khoa Dược, phòng đào tạo.

3. Phát triển và cập nhật danh mục tương tác thuốc phù hợp với thực tế bệnh viện: Xây dựng danh mục TTT dựa trên dữ liệu thực tế và cập nhật thường xuyên để đảm bảo tính chính xác và phù hợp với thuốc đang sử dụng. Thời gian: hàng năm. Chủ thể: Hội đồng thuốc và điều trị, khoa Dược.

4. Tăng cường vai trò của dược sĩ lâm sàng trong giám sát và can thiệp TTT: Đẩy mạnh hoạt động tư vấn, phối hợp với bác sĩ trong việc rà soát đơn thuốc, theo dõi và xử trí các trường hợp TTT nhằm nâng cao an toàn điều trị. Thời gian: liên tục. Chủ thể: khoa Dược, Ban giám đốc bệnh viện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Bác sĩ lâm sàng và điều dưỡng: Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của tương tác thuốc, giúp cải thiện chất lượng kê đơn và chăm sóc bệnh nhân ngoại trú.

2. Dược sĩ lâm sàng và nhân viên dược: Cung cấp cơ sở khoa học và phương pháp thực hành để giám sát, phát hiện và quản lý tương tác thuốc hiệu quả trong bệnh viện.

3. Quản lý bệnh viện và phòng công nghệ thông tin: Tham khảo để triển khai và tối ưu hóa hệ thống phần mềm hỗ trợ quyết định lâm sàng, nâng cao an toàn trong sử dụng thuốc.

4. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Dược, Y học: Là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu, phân tích dữ liệu và ứng dụng công nghệ trong quản lý tương tác thuốc.

Câu hỏi thường gặp

1. Tương tác thuốc-thuốc là gì và tại sao cần giám sát?
   Tương tác thuốc-thuốc là sự thay đổi tác dụng hoặc độc tính của một thuốc khi dùng cùng thuốc khác. Giám sát giúp phát hiện sớm, giảm nguy cơ phản ứng có hại và nâng cao hiệu quả điều trị.

2. Phần mềm Navicat® được sử dụng như thế nào trong nghiên cứu?
   Navicat® được dùng để nhập dữ liệu đơn thuốc điện tử, lập trình tìm kiếm các cặp tương tác thuốc dựa trên danh mục đã xây dựng, giúp tự động phát hiện TTT trong đơn ngoại trú.

3. Ai là người chịu trách nhiệm chính trong quản lý tương tác thuốc tại bệnh viện?
   Dược sĩ lâm sàng đóng vai trò trung tâm trong phát hiện, tư vấn và phối hợp với bác sĩ để xử trí các trường hợp tương tác thuốc, đảm bảo an toàn cho bệnh nhân.

4. Tại sao người cao tuổi dễ gặp tương tác thuốc hơn?
   Người cao tuổi thường mắc nhiều bệnh lý, sử dụng nhiều thuốc cùng lúc, đồng thời chức năng gan thận suy giảm làm tăng nguy cơ tương tác và phản ứng có hại.

5. Làm thế nào để giảm thiểu cảnh báo quá mức từ hệ thống CDSS?
   Cần xây dựng danh mục tương tác thuốc phù hợp, ưu tiên các cặp tương tác có ý nghĩa lâm sàng, đồng thời đào tạo người dùng để tránh hiện tượng "cảnh báo mệt mỏi" và tăng hiệu quả sử dụng phần mềm.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định được 31 cặp tương tác thuốc-thuốc cần chú ý trong đơn ngoại trú tại Bệnh viện Đa khoa Hà Đông với 276 lượt tương tác được phát hiện trong 59.004 đơn thuốc.
• Người cao tuổi chiếm tỷ lệ cao nhất trong nhóm bệnh nhân có TTT, phản ánh nguy cơ lớn ở nhóm này.
• Việc tích hợp danh mục TTT vào phần mềm HIS và can thiệp dược lâm sàng đã giúp giảm tỷ lệ xuất hiện TTT và tăng sự đồng thuận của bác sĩ trong xử trí.
• Các giải pháp đề xuất tập trung vào ứng dụng công nghệ, đào tạo nhân lực và phát triển danh mục tương tác thuốc phù hợp với thực tế bệnh viện.
• Nghiên cứu mở ra hướng đi cho việc nâng cao an toàn điều trị và quản lý tương tác thuốc hiệu quả trong đơn ngoại trú, góp phần cải thiện chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Hành động tiếp theo: Các cơ sở y tế nên triển khai áp dụng phần mềm hỗ trợ quyết định lâm sàng tích hợp danh mục tương tác thuốc, đồng thời tăng cường vai trò của dược sĩ lâm sàng trong giám sát và can thiệp. Để biết thêm chi tiết và áp dụng thực tiễn, quý độc giả và cán bộ y tế có thể liên hệ khoa Dược lâm sàng Bệnh viện Đa khoa Hà Đông.