Phân Tích Chuỗi Giá Trị Sản Phẩm Bưởi Tại Huyện Thoại Sơn, Tỉnh An Giang

Phân tích chuỗi giá trị giúp xác định các hoạt động tạo ra giá trị gia tăng trong quá trình sản xuất và tiêu thụ nông sản. Từ đó, có thể đưa ra các giải pháp để cải thiện hiệu quả, tăng cường khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững. Các nghiên cứu trước đây đã chứng minh tầm quan trọng của việc phân tích chuỗi giá trị trong ngành nông nghiệp. Các nghiên cứu này đã chỉ ra những điểm mạnh, điểm yếu và các cơ hội để hoàn thiện chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp. Phân tích chuỗi giá trị bưởi giúp thấy được hoạt động của các tác nhân trong từng khâu trong chuỗi, phân tích được điểm mạnh, điểm yếu và đưa ra các giải pháp hoàn thiện chuỗi giá trị sản phẩm là rất cần thiết.

Nghiên cứu này tập trung vào thực trạng chuỗi giá trị bưởi tại huyện Thoại Sơn, An Giang. Mục tiêu chính là đề xuất các giải pháp để hoàn thiện và nâng cao hiệu quả. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các tác nhân tham gia vào chuỗi, từ người sản xuất đến người tiêu dùng. Nghiên cứu được thực hiện tại 4 xã của huyện, nơi có diện tích và sản lượng bưởi lớn. Số liệu được thu thập chủ yếu từ năm 2022. Nghiên cứu khảo sát các tác nhân tham gia trong chuỗi giá trị bao gồm: Những người sản xuất (Nông hộ, hop tác x4/t6 chức nông dân), người thu gom, Cơ sở sơ chế và công ty chế biến, Đơn vị kinh doanh và tiêu thụ sản phẩm bưởi.

Việc sản xuất bưởi còn gặp nhiều khó khăn do thiếu quy hoạch, kỹ thuật canh tác chưa tiên tiến, sâu bệnh hại nhiều. Thị trường tiêu thụ còn phụ thuộc vào thương lái, giá cả biến động. Các kênh phân phối chưa được tổ chức hiệu quả. Cần có các giải pháp để khắc phục những khó khăn này. Các nghiên cứu trước đây cho thay phân tích chuỗi giá trị sản phâm nông nghiệp giúp thấy được hoạt động của các tác nhân trong từng khâu trong chuỗi, phân tích được điểm mạnh, điểm yếu và đưa ra các giải pháp hoàn thiện chuỗi giá trị sản phẩm là rất cần thiết (Trương Hồng Võ, Tuấn Kiệt, Dương Ngọc Thành, 2014,Trinh Đức Trí & ctv., 2015, Nguyễn Phú, Son & ctv., 2017; Nguyễn Quốc Nghi & ctv.

Mặc dù còn nhiều khó khăn, thị trường bưởi Thoại Sơn vẫn có tiềm năng phát triển lớn. Nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu ngày càng tăng. Người tiêu dùng quan tâm hơn đến chất lượng và an toàn thực phẩm. Có thể tận dụng lợi thế này để phát triển các sản phẩm bưởi chất lượng cao, có thương hiệu. Theo Nghị định số 98/2018/NĐ-CP ngày 05/7/2018 của Chính phủ về chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, liên kết theo chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp là hình thức liên kết trong sản xuất nông nghiệp theo chuỗi, từ cung ứng vật tư, dịch vụ đầu vào, sản xuất, sơ chế hoặc chế biến gắn với tiêu thụ sản phâm nông nghiệp.

Việc đảm bảo chất lượng và an toàn sản phẩm là yếu tố then chốt để nâng cao giá trị bưởi Thoại Sơn. Chứng nhận VietGAP và các tiêu chuẩn khác giúp tạo dựng niềm tin cho người tiêu dùng. Cần có các chương trình hỗ trợ nông dân áp dụng các tiêu chuẩn này. Vì vậy, chat lượng sản phẩm bưởi chưa đồng đều, chưa đáp ứng được yêu cầu thị trường xuất khau.ma chủ yếu là tiêu thụ trong nội địa, nên rất dé bị bảo hòa trong thời gian tới.

Điểm mạnh của ngành bưởi An Giang là kinh nghiệm trồng bưởi lâu đời, chất lượng sản phẩm được đánh giá cao. Tuy nhiên, sản xuất còn nhỏ lẻ, manh mún, thiếu liên kết giữa các tác nhân trong chuỗi. Điều này dẫn đến hiệu quả sản xuất chưa cao, khó kiểm soát chất lượng và truy xuất nguồn gốc.

Cơ hội cho bưởi Thoại Sơn là thị trường tiêu dùng ngày càng mở rộng, xu hướng ưa chuộng sản phẩm an toàn, hữu cơ. Thách thức là cạnh tranh gay gắt từ các vùng trồng bưởi khác, biến đổi khí hậu gây ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng sản phẩm. Đặc biệt là van đề sâu đục trái, làm giảm nghiêm trọng năng suất của vườn bưởi va ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm bưởi. Đây là vân đề rất cấp bách kiến nghị các cơ quan nhà nước, các nhà khoa học đầu tư nghiên cứu tìm ra giải pháp diệt sâu dục trái một cách hiệu quả sớm nhất.

Nâng cao chất lượng và an toàn sản phẩm là yếu tố quan trọng. Cần áp dụng các tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP vào sản xuất. Nghiên cứu phát triển các sản phẩm chế biến từ bưởi để tăng giá trị gia tăng. Hiện nay, huyện Thoại Sơn cũng như tỉnh An Giang đang xây dựng khá tốt những mô hình Tổ hợp tác áp dụng Hệ thống tiêu chuẩn sản xuất nông nghiệp sạch Việt GAP, Global GAP và dần hình thành nên những thương hiệu riêng của các cơ sở.

Mở rộng thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Xây dựng kênh phân phối hiệu quả, giảm thiểu các khâu trung gian. Tăng cường quảng bá, giới thiệu sản phẩm bưởi Thoại Sơn đến người tiêu dùng. Các thương hiệu chủ yếu là tự phát, sử dụng nhỏ lẻ trong nước nên cần được xây dựng bài bản, xúc tiền và hướng tới thị trường quốc tế.

Ứng dụng công nghệ mới để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Cần có các chính sách hỗ trợ nông dân tiếp cận và ứng dụng công nghệ. Ngày 09/02/2021, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 194/QĐ-TTg phê duyệt Dé án Đổi mới phương thức kinh doanh tiêu thụ nông sản giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030. Theo đó, mục tiêu chung của Đề án là hình thành và phát triển đa dạng các phương thức kinh doanh tiêu thụ nông sản theo chuỗi bền vững có ứng dụng thương mại điện tử vả truy xuất nguồn sốc, phù hợp với điều kiện tự nhiên, trình độ, đặc điểm của sản xuất nông nghiệp và yêu cầu của thị trường.

Nghiên cứu đã chỉ ra những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của chuỗi giá trị bưởi Thoại Sơn. Các giải pháp đề xuất tập trung vào nâng cao chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường, tăng cường liên kết và ứng dụng khoa học kỹ thuật.

Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ về vốn, kỹ thuật, xúc tiến thương mại. Doanh nghiệp cần chủ động liên kết với nông dân, xây dựng thương hiệu và phát triển thị trường.Cần có các cơ quan nhà nước, các nhà khoa học đầu tư nghiên cứu tìm ra giải pháp diệt sâu dục trái một cách hiệu quả sớm nhất.