Phân Tích Cảnh Quan Hỗ Trợ Phát Triển Nông Lâm Nghiệp và Bảo Tồn Đa Dạng Sinh Học Tại Nghệ An

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC HÌNH

MỞ ĐẦU

1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ CẢNH QUAN

1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu cảnh quan trong và ngoài nước

1.2. Tổng quan các công trình nghiên cứu cảnh quan trên thế giới

1.3. Tổng quan các công trình nghiên cứu cảnh quan ở Việt Nam

1.4. Hệ thống phân loại cảnh quan được kế thừa trong luận án

1.5. Tổng quan các công trình liên quan tới khu vực nghiên cứu

1.6. Cơ sở lý luận về cảnh quan

1.7. Nguyên tắc xây dựng bản đồ cảnh quan và bản đồ phần vùng cảnh quan

1.8. Nguyên tắc phân vùng

1.9. Cơ sở lý thuyết về đánh giá cảnh quan

1.10. Đa dạng sinh học (ĐDSH) và bảo tồn đa dạng sinh học (BT ĐDSH)

1.10.1. Đa dạng sinh học

1.10.2. Bảo tồn ĐDSH

1.11. Mối liên hệ giữa ĐDSH và cảnh quan

1.12. Quan điểm và phương pháp nghiên cứu cảnh quan

1.12.1. Quan điểm nghiên cứu

1.12.2. Phương pháp nghiên cứu

2. CHƯƠNG 2: ĐẶC ĐIỂM CẢNH QUAN CÁC HUYỆN BIÊN GIỚI PHÍA TÂY NAM TỈNH NGHỆ AN

2.1. Tổ hợp các điều kiện địa lý tự nhiên

2.1.1. Vị trí địa lý

2.1.2. Địa hình, địa mạo

2.1.3. Lớp vỏ thổ nhưỡng

2.2. Nhân tố kinh tế - xã hội

2.2.1. Dân cư và dân tộc

2.2.2. Lao động và việc làm

2.2.3. Cơ cấu kinh tế

2.3. Phân vùng bảo tồn trong khu vực nghiên cứu

2.4. Các vấn đề môi trường và tai biến

2.5. Các quá trình động lực ngoại sinh

2.6. Tác động của các công trình thủy điện

2.6.1. Hiện trạng các công trình thủy điện tại khu vực nghiên cứu

2.6.2. Tác động của các công trình thủy điện

2.7. Đặc điểm cảnh quan và phân hóa lãnh thổ các huyện biên giới Tây Nam, tỉnh Nghệ An

2.7.1. Hệ thống phân loại cảnh quan các huyện biên giới Tây Nam tỉnh Nghệ An

2.7.2. Bản đồ cảnh quan và đặc điểm CQ ba huyện biên giới Tây Nam tỉnh Nghệ An

2.7.3. Xây dựng tuyến lát cắt cảnh quan tại khu vực nghiên cứu

2.7.4. Đặc điểm cấu trúc cảnh quan lãnh thổ nghiên cứu

2.7.5. Đặc điểm chức năng cảnh quan lãnh thổ nghiên cứu

2.7.6. Sự phân hóa thành phần loài thực vật theo các đơn vị cảnh quan

2.8. Phân vùng cảnh quan phục vụ phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và bảo tồn đa dạng sinh học

3. CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ CẢNH QUAN VÀ ĐỊNH HƯỚNG SỬ DỤNG CẢNH QUAN PHỤC VỤ MỤC ĐÍCH PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP, LÂM NGHIỆP VÀ BẢO TỒN ĐA DẠNG SINH HỌC

3.1. Hiện trạng khai thác sử dụng lãnh thổ

3.2. Đối tượng, mục tiêu và nguyên tắc đánh giá

3.3. Đánh giá cảnh quan cho phát triển nông nghiệp

3.3.1. Lựa chọn chỉ tiêu đánh giá

3.3.2. Đánh giá thành phần cho mục đích phát triển cây hàng năm, cây công nghiệp lâu năm và đồng cỏ chăn thả gia súc

3.3.3. Xác định trọng số cho các chỉ tiêu đánh giá cho mục đích phát triển cây hàng năm, cây lâu năm và đồng cỏ chăn thả gia súc

3.3.4. Điểm đánh giá thành phần cho mục đích phát triển cây lâu năm, cây hàng năm và đồng cỏ chăn thả gia súc

3.3.5. Đánh giá chung cho mục đích phát triển cây lâu năm, cây hàng năm và đồng cỏ chăn thả gia súc

3.4. Đánh giá cảnh quan cho phát triển lâm nghiệp

3.4.1. Lựa chọn chỉ tiêu đánh giá cho phát triển rừng sản xuất và rừng phòng hộ

3.4.2. Đánh giá thành phần cho phát triển rừng sản xuất và rừng phòng hộ

3.4.3. Xác định trọng số cho các chỉ tiêu đánh giá cho phát triển rừng sản xuất và rừng phòng hộ

3.4.4. Điểm đánh giá thành phần cho phát triển rừng sản xuất và rừng phòng hộ

3.4.5. Đánh giá chung cho phát triển rừng sản xuất và rừng phòng hộ

3.5. Đánh giá cảnh quan phục vụ bảo tồn đa dạng sinh học

3.5.1. Lựa chọn tiêu chí đánh giá phục vụ bảo tồn đa dạng sinh học

3.5.2. Đánh giá thành phần cho mục đích bảo tồn đa dạng sinh học

3.5.3. Xác định trọng số cho các chỉ tiêu đánh giá cho mục đích bảo tồn đa dạng sinh học

3.5.4. Điểm đánh giá thành phần phục vụ bảo tồn đa dạng sinh học

3.5.5. Đánh giá chung phục vụ bảo tồn đa dạng sinh học

3.6. Định hướng không gian ưu tiên phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và bảo tồn đa dạng sinh học

3.7. Định hướng, giải pháp sử dụng cảnh quan cho phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và bảo tồn đa dạng sinh học

3.7.1. Nguyên lý trong định hướng sử dụng cảnh quan

3.7.2. Định hướng sử dụng cảnh quan cho phát triển nông nghiệp

3.7.3. Định hướng sử dụng cảnh quan cho phát triển lâm nghiệp

3.7.4. Định hướng sử dụng cảnh quan cho bảo tồn đa dạng sinh học

3.7.5. Quan điểm và mục tiêu sử dụng cảnh quan cho bảo tồn ĐDSH

3.7.6. Định hướng sử dụng cảnh quan cho bảo tồn ĐDSH trong KVNC

3.8. Xây dựng mô hình hệ kinh tế sinh thái hộ gia đình

3.8.1. Cấu trúc mô hình hệ kinh tế sinh thái hộ gia đình

3.8.2. Tiêu chí xây dựng mô hình hệ kinh tế sinh thái hộ gia đình

3.8.3. Nguyên tắc xây dựng mô hình hệ kinh tế sinh thái hộ gia đình

3.8.4. Đề xuất mô hình hệ kinh tế sinh thái hộ gia đình và mô hình hệ kinh tế sinh thái cấp xã

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về cảnh quan và nông lâm nghiệp tại Nghệ An

Nghệ An, một tỉnh miền Trung Việt Nam, nổi bật với cảnh quan đa dạng và phong phú. Vùng đất này không chỉ có tiềm năng về nông lâm nghiệp mà còn là nơi bảo tồn đa dạng sinh học quý giá. Các huyện biên giới Tây Nam tỉnh Nghệ An, như Kỳ Sơn, Tương Dương và Con Cuông, là những khu vực có hệ sinh thái phong phú, với nhiều loại hình cảnh quan khác nhau. Việc phân tích và đánh giá cảnh quan tại đây không chỉ giúp phát triển nông lâm nghiệp mà còn góp phần vào việc bảo tồn đa dạng sinh học. Theo nghiên cứu, việc khai thác tài nguyên thiên nhiên cần được thực hiện một cách bền vững, nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững cho cả môi trường và cộng đồng địa phương.

1.1. Tầm quan trọng của bảo tồn đa dạng sinh học

Bảo tồn đa dạng sinh học là một trong những yếu tố quan trọng trong phát triển nông lâm nghiệp tại Nghệ An. Đặc biệt, Vườn Quốc gia Pù Mát là nơi lưu giữ nhiều nguồn gen quý hiếm, có vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ sinh thái. Việc bảo tồn không chỉ giúp duy trì sự cân bằng sinh thái mà còn tạo điều kiện cho phát triển du lịch sinh thái, nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường. Theo các chuyên gia, việc bảo tồn đa dạng sinh học cần được kết hợp chặt chẽ với phát triển kinh tế, nhằm tạo ra lợi ích lâu dài cho cả người dân và môi trường.

II. Đánh giá cảnh quan phục vụ phát triển nông lâm nghiệp

Đánh giá cảnh quan là một bước quan trọng trong việc xác định tiềm năng phát triển nông lâm nghiệp tại Nghệ An. Các chỉ tiêu đánh giá cần được lựa chọn một cách khoa học, dựa trên các yếu tố như địa hình, thổ nhưỡng và khí hậu. Việc phân tích các thành phần của cảnh quan giúp xác định các khu vực có lợi thế cho phát triển cây trồng và chăn nuôi. Theo nghiên cứu, việc áp dụng công nghệ sinh học trong nông lâm nghiệp có thể nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, đồng thời bảo vệ môi trường. Đặc biệt, việc phát triển nông nghiệp bền vững cần được chú trọng, nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến đa dạng sinh học.

2.1. Các chỉ tiêu đánh giá cảnh quan

Các chỉ tiêu đánh giá cảnh quan phục vụ phát triển nông lâm nghiệp bao gồm: độ phì nhiêu của đất, khả năng giữ nước, và sự đa dạng của các loài thực vật. Những chỉ tiêu này không chỉ giúp xác định khả năng sản xuất mà còn đánh giá tác động của các hoạt động nông nghiệp đến đa dạng sinh học. Việc sử dụng các phương pháp đánh giá hiện đại, như GIS và Remote Sensing, sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về cảnh quan, từ đó đưa ra các quyết định hợp lý trong quy hoạch và phát triển nông lâm nghiệp.

III. Định hướng phát triển bền vững tại Nghệ An

Định hướng phát triển bền vững tại Nghệ An cần dựa trên việc sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên và bảo tồn đa dạng sinh học. Các giải pháp cần được triển khai bao gồm quy hoạch sử dụng đất hợp lý, phát triển nông lâm nghiệp theo hướng sinh thái, và tăng cường công tác quản lý tài nguyên. Việc xây dựng các mô hình kinh tế sinh thái hộ gia đình sẽ giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng về bảo vệ môi trường và phát triển nông lâm nghiệp bền vững. Theo các chuyên gia, sự kết hợp giữa phát triển kinh tế và bảo tồn đa dạng sinh học sẽ tạo ra một môi trường sống tốt hơn cho người dân và các loài sinh vật.

3.1. Giải pháp phát triển nông lâm nghiệp bền vững

Giải pháp phát triển nông lâm nghiệp bền vững tại Nghệ An bao gồm việc áp dụng công nghệ sinh học, phát triển các sản phẩm nông sản sạch và hữu cơ. Đồng thời, cần có các chính sách hỗ trợ cho người dân trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế. Việc bảo tồn đa dạng sinh học cũng cần được lồng ghép vào các chương trình phát triển kinh tế, nhằm đảm bảo sự phát triển hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Các hoạt động giáo dục cộng đồng về bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học cũng cần được đẩy mạnh, nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người dân.

Luận Án Tiến Sĩ Về Phân Tích Cảnh Quan Để Phát Triển Nông Lâm Nghiệp và Bảo Tồn Đa Dạng Sinh Học Ở Nghệ An