Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng, thị trường bán lẻ phát triển mạnh mẽ, các doanh nghiệp phải đối mặt với áp lực cạnh tranh gay gắt. Công ty Mondelez Kinh Đô, một trong những thương hiệu hàng đầu trong ngành thực phẩm tiêu dùng nhanh (FMCG), đặc biệt chú trọng đến kênh bán hàng truyền thống tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) – nơi chiếm khoảng 75% doanh thu của công ty. Nghiên cứu này tập trung phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả bán hàng của công ty tại khu vực này, nhằm đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Mục tiêu chính của luận văn là đánh giá thực trạng hoạt động bán hàng kênh truyền thống của Mondelez Kinh Đô tại ĐBSCL, xác định các nhân tố tác động đến kết quả bán hàng và đề xuất các giải pháp phù hợp. Phạm vi nghiên cứu bao gồm 5 tỉnh có doanh số cao nhất: Tiền Giang, Long An, Bến Tre, Cần Thơ và Đồng Tháp, với dữ liệu thu thập từ tháng 6 đến tháng 10 năm 2017. Nghiên cứu sử dụng số liệu sơ cấp từ 140 nhân viên bán hàng và 227 nhà phân phối, điểm bán, cùng số liệu thứ cấp giai đoạn 2014-2016.

Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học giúp công ty nhận diện điểm mạnh, hạn chế trong công tác bán hàng, từ đó nâng cao năng suất và hiệu quả kinh doanh. Kết quả nghiên cứu cũng góp phần phát triển hệ thống phân phối, tăng cường chất lượng dịch vụ khách hàng tại khu vực ĐBSCL, một thị trường trọng điểm của công ty.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản trị bán hàng hiện đại, trong đó có:

  • Lý thuyết quản trị bán hàng: Theo Kotler và Armstrong (2011), quản trị bán hàng bao gồm thiết kế lực lượng bán hàng, xây dựng chiến lược, chính sách đãi ngộ và quản lý hiệu quả nhân viên bán hàng.
  • Mô hình nâng cao năng lực bán hàng của Keenan (2010), tập trung vào kỹ năng bán hàng, dịch vụ khách hàng, chất lượng nguồn nhân lực và phương tiện hỗ trợ.
  • Khái niệm động lực làm việc theo Luthans (1998) và Maslow (1943), nhấn mạnh vai trò của động lực trong việc thúc đẩy hiệu quả công việc của nhân viên.
  • Phân tích nhân tố khám phá (EFA) được sử dụng để xác định các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả bán hàng, bao gồm các yếu tố như đội ngũ bán hàng, chính sách bán hàng, nhu cầu thị trường, khả năng cung ứng, động lực làm việc, chính sách doanh nghiệp, quản lý bán hàng và năng lực cá nhân.

Các khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu gồm: kết quả bán hàng của đội ngũ nhân viên, kết quả bán hàng của nhà phân phối và điểm bán, chính sách bán hàng, nhu cầu thị trường, khả năng cung ứng, động lực làm việc, chính sách doanh nghiệp, quản lý bán hàng và năng lực cá nhân.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập số liệu sơ cấp và thứ cấp. Số liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát trực tiếp với 150 nhân viên bán hàng và 250 nhà phân phối, điểm bán tại 5 tỉnh trọng điểm của ĐBSCL. Sau khi sàng lọc, 140 phiếu của nhân viên bán hàng và 227 phiếu của nhà phân phối, điểm bán được sử dụng để phân tích.

Phương pháp chọn mẫu thuận tiện và ngẫu nhiên được áp dụng nhằm đảm bảo tính đại diện. Phân tích dữ liệu sử dụng các kỹ thuật thống kê mô tả, phân tích tần số và phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định các nhân tố ảnh hưởng chính. Độ tin cậy của thang đo được kiểm định qua hệ số Cronbach’s Alpha, với các biến có hệ số tải nhân tố ≥ 0,5 được giữ lại.

Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 6 đến tháng 10 năm 2017, với số liệu thứ cấp từ năm 2014 đến 2016 được thu thập từ phòng kinh doanh công ty. Ngoài ra, phương pháp tham vấn chuyên gia được sử dụng để bổ sung ý kiến chuyên môn và kinh nghiệm thực tiễn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả bán hàng của nhà phân phối, điểm bán: Phân tích EFA cho thấy có 5 nhân tố chính tác động gồm: Đội ngũ bán hàng, Khả năng cung ứng, Nhu cầu thị trường, Chính sách bán hàng và Sản phẩm thay thế. Trong đó, khả năng cung ứng và chính sách bán hàng được đánh giá có ảnh hưởng mạnh mẽ, với tỷ lệ phản hồi tích cực lần lượt là 81% và 75%.

  2. Các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả bán hàng của đội ngũ nhân viên: Qua 3 vòng phân tích nhân tố, 4 nhân tố được giữ lại gồm: Chính sách doanh nghiệp, Quản lý bán hàng, Năng lực cá nhân và Động lực làm việc. Hai biến không phù hợp đã bị loại bỏ. Động lực làm việc và năng lực cá nhân có mức độ ảnh hưởng cao, với hơn 70% nhân viên đánh giá tích cực về các chính sách đào tạo và khen thưởng.

  3. Thực trạng hoạt động bán hàng tại ĐBSCL: Doanh số bán hàng tăng trưởng liên tục qua các năm 2014-2016, với mức tăng 12% năm 2015 và 15% năm 2016. Tỉnh Tiền Giang chiếm tỷ trọng doanh số cao nhất (17,6%), tiếp theo là Long An và Bến Tre. Kênh bán hàng truyền thống chiếm khoảng 75% tổng doanh thu, khẳng định vai trò chủ đạo của kênh này.

  4. Đánh giá về chính sách bán hàng và chương trình khuyến mãi: Các điểm bán ưu tiên lựa chọn sản phẩm của công ty nhờ chính sách thưởng và chương trình khuyến mãi linh hoạt. Tuy nhiên, một số điểm bán phản ánh tồn kho và sản phẩm cận hạn còn tồn tại, ảnh hưởng đến uy tín và kết quả bán hàng.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy đội ngũ bán hàng và nhà phân phối là hai nhóm nhân tố chủ chốt ảnh hưởng đến kết quả bán hàng của công ty. Khả năng cung ứng hàng hóa kịp thời và chính sách bán hàng linh hoạt giúp tăng cường sự hài lòng của điểm bán, từ đó thúc đẩy doanh số. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây về vai trò của chuỗi cung ứng và chính sách bán hàng trong ngành FMCG.

Động lực làm việc và năng lực cá nhân của nhân viên bán hàng cũng đóng vai trò quan trọng, phản ánh qua các chính sách đào tạo, khen thưởng và quản lý hiệu quả. Việc nhân viên có kỹ năng tốt và được khích lệ sẽ nâng cao năng suất bán hàng, tương tự như các kết quả nghiên cứu của Kotler và Armstrong (2011).

Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số hạn chế như việc giao hàng đôi khi chậm trễ, sản phẩm bị rách bao bì hoặc cận hạn sử dụng, ảnh hưởng đến trải nghiệm khách hàng. Các chương trình khuyến mãi cần được thiết kế phù hợp hơn để tránh tồn kho và tăng tính hấp dẫn cho điểm bán.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh số theo năm, bảng phân tích nhân tố với hệ số tải và tỷ lệ phản hồi, cũng như biểu đồ phân bố thị phần ngành hàng bánh Cosy tại khu vực Miền Tây để minh họa rõ nét hơn các phát hiện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Khai thác thông tin và nắm bắt nhu cầu thị trường: Tăng cường nghiên cứu thị trường định kỳ để cập nhật xu hướng tiêu dùng và nhu cầu khách hàng tại ĐBSCL. Mục tiêu nâng cao độ chính xác dự báo doanh số trong vòng 6 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Phòng Marketing và Kinh doanh.

  2. Cải thiện khả năng cung ứng của công ty và nhà phân phối: Tối ưu hóa quy trình logistics, đảm bảo giao hàng đúng hạn và đầy đủ số lượng, giảm tỷ lệ sản phẩm lỗi xuống dưới 2% trong năm tiếp theo. Chủ thể thực hiện: Phòng Cung ứng và Quản lý Nhà phân phối.

  3. Linh hoạt điều chỉnh chính sách bán hàng đối với điểm bán: Thiết kế các chương trình khuyến mãi phù hợp với đặc điểm từng khu vực và điểm bán, giảm tồn kho và tăng doanh số ít nhất 10% trong 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng Kinh doanh và Marketing.

  4. Đào tạo định kỳ và cập nhật chính sách cho đội ngũ bán hàng: Tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng bán hàng, kiến thức sản phẩm và kỹ năng chăm sóc khách hàng mỗi quý, nâng cao năng lực cá nhân và động lực làm việc. Chủ thể thực hiện: Phòng Nhân sự và Đào tạo.

  5. Khích lệ năng lực cá nhân tạo động lực làm việc cho đội ngũ bán hàng: Xây dựng hệ thống khen thưởng minh bạch, công bằng, tăng tỷ lệ nhân viên đạt chỉ tiêu doanh số lên 85% trong năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo và Quản lý bán hàng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý công ty Mondelez Kinh Đô: Sử dụng kết quả nghiên cứu để điều chỉnh chiến lược bán hàng, chính sách phân phối và đào tạo nhân viên nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh.

  2. Phòng Kinh doanh và Marketing: Áp dụng các giải pháp đề xuất để tối ưu hóa hoạt động bán hàng, phát triển kênh phân phối truyền thống và thiết kế chương trình khuyến mãi phù hợp.

  3. Nhà phân phối và điểm bán lẻ: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả bán hàng, từ đó phối hợp chặt chẽ với công ty để cải thiện dịch vụ và tăng doanh số.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh, Marketing: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và kết quả thực tiễn để phát triển các nghiên cứu tiếp theo trong lĩnh vực bán hàng và phân phối.

Câu hỏi thường gặp

  1. Những nhân tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến kết quả bán hàng của công ty Mondelez Kinh Đô tại ĐBSCL?
    Các nhân tố chính gồm đội ngũ bán hàng, khả năng cung ứng, nhu cầu thị trường, chính sách bán hàng và sản phẩm thay thế. Đặc biệt, khả năng cung ứng và chính sách bán hàng có ảnh hưởng lớn đến sự hài lòng của điểm bán và doanh số.

  2. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để xác định các nhân tố ảnh hưởng?
    Nghiên cứu sử dụng phân tích nhân tố khám phá (EFA) kết hợp với kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha để xác định và loại bỏ các biến không phù hợp, đảm bảo tính chính xác của mô hình.

  3. Làm thế nào để nâng cao động lực làm việc của đội ngũ bán hàng?
    Thông qua các chính sách đào tạo định kỳ, khen thưởng công bằng, tạo môi trường làm việc tích cực và hỗ trợ phát triển năng lực cá nhân, giúp nhân viên cảm thấy được ghi nhận và có động lực cống hiến.

  4. Tại sao kênh bán hàng truyền thống lại chiếm tỷ trọng doanh thu cao nhất?
    Kênh truyền thống chiếm khoảng 75% doanh thu do mạng lưới phân phối rộng khắp, tiếp cận được nhiều điểm bán nhỏ lẻ và phù hợp với thói quen tiêu dùng của khách hàng tại ĐBSCL.

  5. Các chương trình khuyến mãi hiện tại có hiệu quả không?
    Chương trình khuyến mãi như tặng kèm sản phẩm cùng loại được đánh giá cao, tuy nhiên một số điểm bán lo ngại tồn kho. Do đó, cần thiết kế chương trình linh hoạt hơn để cân bằng giữa kích thích mua hàng và quản lý tồn kho.

Kết luận

  • Nghiên cứu xác định 5 nhân tố chính ảnh hưởng đến kết quả bán hàng của nhà phân phối, điểm bán và 4 nhân tố ảnh hưởng đến đội ngũ nhân viên bán hàng tại khu vực ĐBSCL.
  • Doanh số bán hàng của công ty Mondelez Kinh Đô tại ĐBSCL tăng trưởng ổn định qua các năm, với kênh truyền thống chiếm tỷ trọng lớn nhất (khoảng 75%).
  • Khả năng cung ứng, chính sách bán hàng, động lực làm việc và năng lực cá nhân là những yếu tố then chốt cần được cải thiện để nâng cao hiệu quả bán hàng.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể bao gồm khai thác thông tin thị trường, cải thiện chuỗi cung ứng, điều chỉnh chính sách bán hàng, đào tạo nhân viên và khích lệ động lực làm việc.
  • Các bước tiếp theo là triển khai các giải pháp trong vòng 6-12 tháng, đồng thời theo dõi và đánh giá hiệu quả để điều chỉnh kịp thời.

Hành động ngay hôm nay: Ban lãnh đạo và các phòng ban liên quan nên phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất nhằm duy trì và phát triển vị thế của công ty trên thị trường ĐBSCL, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh trong ngành FMCG.