I. Giới thiệu về kiểm toán liên tục tại Việt Nam
Kiểm toán liên tục (kiểm toán) là một phương pháp kiểm toán hiện đại, cho phép kiểm toán viên phát hành báo cáo kiểm toán ngay sau khi giao dịch phát sinh. Tại Việt Nam, sự phát triển của kiểm toán liên tục đang được thúc đẩy bởi nhu cầu ngày càng cao về thông tin tin cậy và kịp thời từ các bên liên quan. Bối cảnh công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng kiểm toán liên tục. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua để thực hiện hiệu quả phương pháp này.
1.1. Lý do cần thiết phải áp dụng kiểm toán liên tục
Sự gia tăng khối lượng dữ liệu và thông tin trong các doanh nghiệp đã tạo ra áp lực lớn đối với các hoạt động kiểm toán truyền thống. Kiểm toán liên tục giúp nâng cao tính hiệu quả và hiệu lực của kiểm toán, đồng thời đáp ứng nhu cầu thông tin kịp thời của người sử dụng. Theo nghiên cứu của AICPA, việc áp dụng kiểm toán liên tục có thể giúp phát hiện kịp thời các giao dịch bất thường, từ đó nâng cao khả năng quản lý rủi ro cho doanh nghiệp.
II. Các nhân tố ảnh hưởng đến kiểm toán liên tục
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng có nhiều nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của kiểm toán liên tục tại Việt Nam. Các nhân tố này bao gồm điều kiện hạ tầng công nghệ thông tin, sự chấp nhận của các doanh nghiệp và các quy định pháp lý liên quan. Đặc biệt, sự hỗ trợ từ các cơ quan quản lý nhà nước có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy áp dụng kiểm toán liên tục. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng, nếu không có sự đồng thuận từ các bên liên quan, việc triển khai kiểm toán liên tục sẽ gặp nhiều khó khăn.
2.1. Điều kiện hạ tầng công nghệ thông tin
Hệ thống công nghệ thông tin hiện đại là yếu tố quyết định cho việc thực hiện kiểm toán liên tục. Doanh nghiệp cần có hệ thống xử lý dữ liệu hiệu quả, bao gồm các phần mềm quản lý và phân tích dữ liệu. Theo nghiên cứu của Chan & Vasarhelyi, việc áp dụng công nghệ thông tin trong kiểm toán không chỉ giúp tăng cường tính chính xác mà còn giảm thiểu thời gian thực hiện kiểm toán. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam vẫn chưa đầu tư đủ vào công nghệ, dẫn đến việc khó khăn trong việc áp dụng kiểm toán liên tục.
III. Thách thức trong việc triển khai kiểm toán liên tục
Mặc dù có nhiều lợi ích, việc triển khai kiểm toán liên tục tại Việt Nam vẫn gặp phải nhiều thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất là sự thiếu hụt về nguồn lực tài chính và nhân lực có chuyên môn. Nhiều doanh nghiệp vẫn chưa nhận thức đầy đủ về lợi ích của kiểm toán liên tục, dẫn đến việc không sẵn sàng đầu tư cho phương pháp này. Ngoài ra, các quy định pháp lý hiện hành cũng chưa hoàn thiện để hỗ trợ cho việc áp dụng kiểm toán liên tục một cách hiệu quả.
3.1. Thiếu hụt nguồn lực tài chính
Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, gặp khó khăn trong việc đầu tư cho công nghệ và đào tạo nhân lực. Theo khảo sát, khoảng 60% doanh nghiệp cho biết họ không đủ ngân sách để triển khai kiểm toán liên tục. Điều này dẫn đến việc họ không thể tận dụng được những lợi ích mà phương pháp này mang lại, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán và quản lý rủi ro trong doanh nghiệp.
IV. Đề xuất giải pháp thúc đẩy kiểm toán liên tục
Để thúc đẩy việc áp dụng kiểm toán liên tục tại Việt Nam, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức nghề nghiệp và doanh nghiệp. Cần xây dựng các chương trình đào tạo nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng cho các kiểm toán viên. Đồng thời, các chính sách hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp trong việc đầu tư công nghệ cũng cần được xem xét. Việc này không chỉ giúp nâng cao chất lượng kiểm toán mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
4.1. Tăng cường đào tạo và phát triển nguồn nhân lực
Đào tạo là yếu tố quan trọng để nâng cao năng lực cho các kiểm toán viên. Các tổ chức nghề nghiệp cần tổ chức các khóa học chuyên sâu về kiểm toán liên tục và công nghệ thông tin. Theo nghiên cứu của Vasarhelyi, việc nâng cao kỹ năng cho kiểm toán viên sẽ giúp họ tự tin hơn trong việc áp dụng các phương pháp kiểm toán hiện đại, từ đó nâng cao chất lượng kiểm toán tại các doanh nghiệp.
