I. Tổng quan về kiểm toán hoạt động và các nhân tố ảnh hưởng
Kiểm toán hoạt động là một loại hình kiểm toán tập trung vào đánh giá tính kinh tế, hiệu quả và hiệu lực của các hoạt động trong lĩnh vực công. Nghiên cứu này khám phá các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của kiểm toán hoạt động tại Việt Nam, dựa trên các nghiên cứu trước đây và thực tiễn quốc tế. Các nghiên cứu trên thế giới chỉ ra rằng cải cách quản trị công, yếu kém trong quản lý, và khả năng của cơ quan kiểm toán là những yếu tố chính thúc đẩy sự phát triển của kiểm toán hoạt động. Tại Việt Nam, Luật Kiểm toán Nhà nước năm 2005 đã chính thức công nhận kiểm toán hoạt động, nhưng quá trình triển khai còn gặp nhiều thách thức.
1.1. Lịch sử và bối cảnh phát triển kiểm toán hoạt động
Kiểm toán hoạt động bắt đầu xuất hiện từ cuối những năm 1960 tại các quốc gia thuộc OECD, đặc biệt là Mỹ, Anh, và Canada. Sự phát triển của loại hình kiểm toán này gắn liền với cải cách quản trị công và nhu cầu nâng cao trách nhiệm giải trình trong khu vực công. Tại Việt Nam, kiểm toán hoạt động được chính thức công nhận từ năm 2005, nhưng quá trình triển khai còn chậm và gặp nhiều khó khăn. Nghiên cứu này nhằm tìm hiểu các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của kiểm toán hoạt động trong bối cảnh đặc thù của Việt Nam.
1.2. Các nghiên cứu trước về kiểm toán hoạt động
Các nghiên cứu trước đây tập trung vào việc khám phá các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của kiểm toán hoạt động tại các quốc gia phát triển. Các yếu tố như cải cách quản trị công, áp lực từ công chúng, và khả năng của cơ quan kiểm toán được xác định là những động lực chính. Tuy nhiên, tại Việt Nam, các nghiên cứu về chủ đề này còn hạn chế, đặc biệt là việc áp dụng lý thuyết từ các quốc gia phát triển vào bối cảnh đặc thù của Việt Nam.
II. Phương pháp nghiên cứu và kết quả phân tích
Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng. Phương pháp định tính bao gồm phân tích tài liệu, báo cáo kiểm toán, và phỏng vấn sâu chuyên gia. Phương pháp định lượng được sử dụng để đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển của kiểm toán hoạt động. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng có 33 nhân tố ảnh hưởng, trong đó 4 nhóm nhân tố chính bao gồm nhân tố chính trị, khả năng của Kiểm toán Nhà nước, kỹ năng kiểm toán viên, và nhân tố kinh tế.
2.1. Phương pháp nghiên cứu định tính
Phương pháp nghiên cứu định tính được sử dụng để khám phá các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của kiểm toán hoạt động. Các phương pháp thu thập dữ liệu bao gồm phân tích tài liệu, báo cáo kiểm toán, và phỏng vấn sâu chuyên gia. Kết quả nghiên cứu định tính đã xác định được 33 nhân tố ảnh hưởng, bao gồm các yếu tố như cải cách quản trị công, áp lực từ công chúng, và khả năng của Kiểm toán Nhà nước.
2.2. Phương pháp nghiên cứu định lượng
Phương pháp nghiên cứu định lượng được sử dụng để đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển của kiểm toán hoạt động. Các nhân tố được xác định trong nghiên cứu định tính được sử dụng để thiết kế bảng câu hỏi và khảo sát. Kết quả phân tích EFA và hồi quy bội chỉ ra rằng 4 nhóm nhân tố chính bao gồm nhân tố chính trị, khả năng của Kiểm toán Nhà nước, kỹ năng kiểm toán viên, và nhân tố kinh tế có tác động đáng kể đến sự phát triển của kiểm toán hoạt động.
III. Kết luận và hàm ý chính sách
Nghiên cứu này đã khám phá và đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của kiểm toán hoạt động trong lĩnh vực công tại Việt Nam. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng nhân tố chính trị, khả năng của Kiểm toán Nhà nước, và kỹ năng kiểm toán viên là những yếu tố thúc đẩy, trong khi nhân tố kinh tế là lực cản. Nghiên cứu đề xuất các chính sách nhằm tăng cường hỗ trợ từ môi trường bên ngoài, nâng cao kỹ năng của kiểm toán viên, và xây dựng chiến lược phát triển kiểm toán hoạt động.
3.1. Đề xuất chính sách
Dựa trên kết quả nghiên cứu, các đề xuất chính sách bao gồm tăng cường hỗ trợ từ môi trường bên ngoài, nâng cao kỹ năng kiểm toán viên, và xây dựng chiến lược phát triển kiểm toán hoạt động. Các biện pháp này nhằm thúc đẩy sự phát triển của kiểm toán hoạt động trong lĩnh vực công tại Việt Nam, đáp ứng nhu cầu nâng cao trách nhiệm giải trình và hiệu quả hoạt động.
3.2. Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo
Nghiên cứu này có một số hạn chế, bao gồm phạm vi nghiên cứu giới hạn trong lĩnh vực công và sự phụ thuộc vào dữ liệu từ các báo cáo kiểm toán. Hướng nghiên cứu tiếp theo có thể mở rộng sang các lĩnh vực khác như quản lý tài chính công và đánh giá chất lượng dịch vụ, đồng thời áp dụng các phương pháp nghiên cứu mới để nâng cao độ chính xác của kết quả.
