I. Xử lý nước thải sản xuất mắm
Nghiên cứu tập trung vào việc xử lý nước thải từ quá trình sản xuất mắm, một ngành công nghiệp truyền thống tại Việt Nam. Nước thải sản xuất mắm chứa hàm lượng cao các chất hữu cơ, độ mặn và các hợp chất nitơ, gây ô nhiễm nghiêm trọng nếu không được xử lý đúng cách. Phương pháp bãi lọc trồng cây sậy dòng chảy đứng được đề xuất như một giải pháp hiệu quả, thân thiện với môi trường và chi phí thấp.
1.1. Đặc tính nước thải sản xuất mắm
Nước thải sản xuất mắm có đặc tính ô nhiễm cao với các chỉ số COD, BOD và TSS vượt quá tiêu chuẩn cho phép. Các nguồn phát sinh chính bao gồm nước rửa nguyên liệu, nước rửa chai và nước vệ sinh dụng cụ. Độ mặn cao và hàm lượng chất hữu cơ là thách thức lớn trong quá trình xử lý, đòi hỏi các công nghệ phù hợp để đảm bảo hiệu quả.
1.2. Công nghệ xử lý nước thải
Các phương pháp xử lý nước thải truyền thống như cơ học, hóa học và sinh học được áp dụng. Tuy nhiên, bãi lọc trồng cây sậy dòng chảy đứng nổi bật nhờ khả năng xử lý hiệu quả các chất hữu cơ và nitơ, đồng thời tăng cường đa dạng sinh học và cải thiện cảnh quan môi trường.
II. Bãi lọc trồng cây sậy dòng chảy đứng
Bãi lọc trồng cây sậy dòng chảy đứng là một công nghệ xử lý nước thải sinh học, sử dụng thực vật thủy sinh như cây sậy để loại bỏ các chất ô nhiễm. Phương pháp này dựa trên sự kết hợp giữa quá trình lọc vật lý, hấp thụ hóa học và phân hủy sinh học, mang lại hiệu quả cao trong việc giảm COD, BOD và các hợp chất nitơ.
2.1. Nguyên lý hoạt động
Hệ thống bãi lọc hoạt động dựa trên dòng chảy đứng của nước thải qua các lớp vật liệu lọc và rễ cây sậy. Các vi sinh vật trong đất và rễ cây phân hủy chất hữu cơ, trong khi cây sậy hấp thụ các chất dinh dưỡng như nitơ và photpho. Quá trình này đảm bảo hiệu quả xử lý cao và ổn định.
2.2. Ưu điểm và ứng dụng
Bãi lọc trồng cây sậy có ưu điểm vượt trội về chi phí vận hành thấp, dễ dàng bảo trì và thân thiện với môi trường. Phương pháp này phù hợp với các khu vực nông thôn và các cơ sở sản xuất quy mô nhỏ, góp phần bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
III. Kết quả và thảo luận
Nghiên cứu đã khảo sát hiệu quả của bãi lọc trồng cây sậy dòng chảy đứng trong việc xử lý nước thải sản xuất mắm. Kết quả cho thấy hệ thống đạt hiệu suất cao trong việc giảm COD, BOD và các hợp chất nitơ, đáp ứng tiêu chuẩn xả thải theo QCVN 11:2008.
3.1. Hiệu suất xử lý
Hệ thống đạt hiệu suất xử lý COD lên đến 85%, BOD 90% và nitơ tổng 75%. Các yếu tố ảnh hưởng như độ mặn, thời gian lưu và nồng độ chất hữu cơ được tối ưu hóa để đảm bảo hiệu quả cao nhất.
3.2. Ứng dụng thực tế
Nghiên cứu đề xuất áp dụng bãi lọc trồng cây sậy tại các cơ sở sản xuất mắm ở Việt Nam, đặc biệt là tại Công ty Cổ phần Dịch vụ - Sản xuất mắm Cát Hải. Phương pháp này không chỉ giải quyết vấn đề ô nhiễm mà còn góp phần phát triển hệ sinh thái và cải thiện chất lượng môi trường.
