I. Giới thiệu về vi khuẩn lactic và Vibrio parahaemolyticus
Vi khuẩn lactic (vi khuẩn lactic) là nhóm vi sinh vật có khả năng lên men đường, sản sinh acid lactic, và được ứng dụng rộng rãi trong ngành thực phẩm và nuôi trồng thủy sản. Chúng có khả năng ức chế sự phát triển của các vi khuẩn gây bệnh, đặc biệt là Vibrio parahaemolyticus, một tác nhân chính gây ra bệnh hoại tử gan tụy cấp tính (AHPND) trên tôm biển. Nghiên cứu này tập trung vào việc phân lập và định danh các dòng vi khuẩn lactic có khả năng ức chế Vibrio parahaemolyticus, nhằm tìm ra giải pháp hiệu quả trong việc phòng ngừa bệnh tôm. Việc sử dụng vi khuẩn lactic không chỉ giúp giảm thiểu việc sử dụng kháng sinh mà còn đảm bảo an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường nuôi tôm.
1.1 Tình hình dịch bệnh trên tôm nuôi
Bệnh hoại tử gan tụy cấp tính (AHPND) đã gây ra thiệt hại lớn cho ngành nuôi tôm, đặc biệt ở các tỉnh ven biển Việt Nam. Tác nhân gây bệnh chính là Vibrio parahaemolyticus, một loại vi khuẩn Gram âm, có khả năng gây chết hàng loạt cho tôm nuôi. Theo thống kê, tỷ lệ chết có thể lên đến 100% trong các ao nuôi bị nhiễm nặng. Việc phát hiện và ứng dụng các dòng vi khuẩn lactic có khả năng ức chế Vibrio parahaemolyticus là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe tôm nuôi và giảm thiểu thiệt hại kinh tế cho người nuôi.
II. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 12/2014 đến tháng 8/2015, với mục tiêu tìm ra các chủng vi khuẩn lactic có khả năng ức chế Vibrio parahaemolyticus. Các mẫu được thu thập từ ruột tôm biển, ruột cá rô phi, bùn và nước ao nuôi tôm. Sau khi phân lập, các dòng vi khuẩn được sàng lọc dựa trên các chỉ tiêu hình thái, sinh lý và sinh hóa. Phương pháp khuếch tán giếng thạch được sử dụng để xác định khả năng kháng khuẩn của các dòng vi khuẩn lactic đối với Vibrio parahaemolyticus. Kết quả cho thấy có nhiều chủng vi khuẩn lactic có khả năng ức chế vi khuẩn gây bệnh, trong đó có một số chủng có vòng vô khuẩn lớn, cho thấy tiềm năng ứng dụng trong phòng bệnh.
2.1 Kết quả phân lập vi khuẩn lactic
Kết quả phân lập cho thấy 30 chủng vi khuẩn lactic từ Trà Vinh và 25 chủng từ Sóc Trăng. Trong số đó, 40 chủng có khả năng ức chế Vibrio parahaemolyticus với vòng vô khuẩn từ 11-16mm, và 13 chủng có vòng vô khuẩn lớn hơn 16mm. Đặc biệt, dòng rp5.1 có vòng vô khuẩn lớn nhất, cho thấy khả năng ứng dụng cao trong việc phòng ngừa bệnh hoại tử gan tụy cấp tính trên tôm biển.
III. Kết quả và thảo luận
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng các dòng vi khuẩn lactic có khả năng ức chế Vibrio parahaemolyticus có thể được sử dụng như một biện pháp sinh học hiệu quả trong nuôi tôm. Việc ứng dụng các dòng vi khuẩn này không chỉ giúp kiểm soát bệnh tôm mà còn giảm thiểu ô nhiễm môi trường do việc sử dụng kháng sinh. Kết quả cho thấy dòng rp5.1 có thể được sử dụng trong việc phòng bệnh hoại tử gan tụy cấp tính, mở ra hướng đi mới cho ngành nuôi trồng thủy sản. Việc nghiên cứu và phát triển các chế phẩm sinh học từ vi khuẩn lactic sẽ góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm và đảm bảo an toàn thực phẩm.
3.1 Ứng dụng thực tiễn
Việc ứng dụng các dòng vi khuẩn lactic trong nuôi tôm không chỉ giúp kiểm soát bệnh tôm mà còn đảm bảo an toàn thực phẩm. Các chế phẩm sinh học từ vi khuẩn lactic có thể được sử dụng để bổ sung vào thức ăn cho tôm, giúp tăng cường sức đề kháng và giảm thiểu thiệt hại do bệnh tôm. Điều này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho người nuôi mà còn góp phần bảo vệ môi trường nuôi tôm, giảm thiểu ô nhiễm và đảm bảo chất lượng sản phẩm.
