Nghiên Cứu Về Giáo Hội Phật Giáo Từ 1945 Đến Nay

Phần này sẽ tập trung vào quá trình hình thành và phát triển của Giáo hội Phật giáo Việt Nam từ năm 1945. Các giai đoạn lịch sử quan trọng, các sự kiện và nhân vật có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của Giáo hội sẽ được phân tích chi tiết. Sự hình thành cộng đồng Kitô giáo qua những bước thăng trầm khác nhau. Tuy nhiên, quá trình hình thành và phát triển của tôn giáo này ở đất nước “mặt trời mọc” có nhiều điểm đặc biệt hơn ở những nơi khác. Có thể nói lịch sử hình thành giáo hội Kitô giáo Nhật Bản đã trải qua những trang sử thấm đầy máu, nước mắt và cả sự đấu tranh để tồn tại dù dưới hình thức ẩn danh hay lộ diện.

Nghiên cứu này sẽ đánh giá ảnh hưởng của Phật giáo đến các khía cạnh khác nhau của xã hội Việt Nam, bao gồm văn hóa, đạo đức, giáo dục và đời sống xã hội. Các giá trị và triết lý Phật giáo đã định hình nên những chuẩn mực và hành vi của người Việt như thế nào? Nếu như ma chay thường được tiến hành theo nghi lễ của Phật giáo thì đám cưới lại thường mang phong cách của Thần đạo hoặc Kitô giáo. Theo số liệu thống kê đến cuối tháng 12 năm 2008, số lượng những người theo đạo Kitô ở Nhật tương đối ít, chiếm khoảng 1.1% dân số [44], song cộng đồng này có tiếng nói và những đóng góp nhất định trên lĩnh vực văn hóa - xã hội bằng những việc làm thiết thực góp phần trực tiếp hoặc gián tiếp vào sự tiến bộ xã hội Nhật Bản, không chỉ làm thay đổi diện mạo văn hóa mà còn làm phong phú hơn bản sắc văn hóa dân tộc tạo tiền đề phát triển xã hội.

Sự thay đổi nhanh chóng của xã hội Việt Nam, với sự phát triển của kinh tế thị trường và đô thị hóa, đã tạo ra những ảnh hưởng lớn đến Phật giáo. Các giá trị truyền thống bị xói mòn, và nhiều người trẻ mất đi sự kết nối với tôn giáo. Nghiên cứu này sẽ xem xét những ảnh hưởng này và đề xuất các biện pháp để Phật giáo có thể thích ứng với xã hội hiện đại. Những tìm hiểu đó đã đem đến một kết quả đáng kinh ngạc đó là trong giai đoạn 1952 - 1973, kinh tế Nhật Bản phát triển với một tốc độ vượt bậc, người ta gọi giai đoạn này là "giai đoạn phát triển thần kỳ của Nhật Bản".

Quản lý và phát triển Giáo hội Phật giáo là một vấn đề quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay. Nghiên cứu này sẽ đánh giá hiệu quả của các chính sách và biện pháp quản lý hiện tại, và đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển Giáo hội. Sau chiến tranh thế giới thứ 2, từ một nước bại trận phải đầu hàng đầu minh vô điều kiện, nền kinh tế thì bị tàn phá nặng nề, Nhật Bản đã vươn lên thành cường quốc kinh tế thứ hai trên thế giới sau Mỹ vào năm 1968. Những điều đó làm cho chúng ta phải tự đặt ra những câu hỏi: Sự phát triển thần kỳ của Nhật Bản là do những nguyên nhân gì và tại sao Nhật Bản vừa đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và liên tục trong điều kiện đất nước mới thoát khỏi chiến tranh, vừa đồng thời giảm được bất bình đẳng.

Phân tích lịch sử là một phương pháp quan trọng để hiểu rõ quá trình phát triển của Phật giáo Việt Nam. Nghiên cứu này sẽ xem xét các giai đoạn lịch sử khác nhau và những yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của Phật giáo trong từng giai đoạn. Một trong những lý do được các nhà nghiên cứu quan tâm phân tích đó là vai trò của nhân tố con người trong sự phát triển kinh tế của Nhật Bản hay nói rõ hơn là vấn đề giáo dục, quản lý nhân công… Những công trình đó đã đạt được một số thành công nhất định trong việc phân tích nguyên nhân làm nên giai đoạn phát triển thần kỳ của Nhật Bản.

Khảo sát xã hội học và phỏng vấn sâu là những phương pháp quan trọng để thu thập dữ liệu về thái độ, hành vi và quan điểm của người dân đối với Phật giáo. Nghiên cứu này sẽ sử dụng các phương pháp này để hiểu rõ hơn về vai trò của Phật giáo trong đời sống xã hội hiện nay. Qua từng chặng đường phát triển kinh tế của Nhật Bản với những điều kiện bước đầu không mấy thuận lợi nhưng bù lại Nhật Bản lại có những định hướng, chính sách quản lý đúng đắn của nước Nhật. Điều đó làm thức tỉnh cho tất cả mọi nước đang phát triển phải học tập, nhất là đối với Việt Nam khi nước ta đang có những xu hướng phát triển kinh tế, thực hiện công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.

Nghiên cứu này sẽ đề xuất các chính sách và giải pháp cụ thể để phát triển Phật giáo Việt Nam trong bối cảnh hiện nay. Các chính sách và giải pháp này sẽ tập trung vào việc nâng cao hiệu quả quản lý, tăng cường giáo dục Phật giáo, và thúc đẩy sự tham gia của Phật giáo vào các hoạt động xã hội. Tình hình nghiên cứu đề tài luận văn hiện nay đã có không ít những công trình nghiên cứu về Nhật Bản ở Việt Nam và thế giới trong đó có một số công trình đề cập đến tôn giáo ở Nhật Bản. Nhưng viết chuyên về Kitô giáo Nhật Bản thì gần như chưa có và lại càng khan hiếm những đề tài viết về vai trò của tôn giáo này đối với văn hóa xã hội Nhật Bản giai đoạn 1945 đến nay.

Nghiên cứu này sẽ góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về vai trò của Phật giáo trong xã hội. Thông qua việc phổ biến kết quả nghiên cứu, cộng đồng sẽ hiểu rõ hơn về giá trị và triết lý của Phật giáo, cũng như những đóng góp của Phật giáo đối với sự phát triển của xã hội. Phạm hồng Thái với công trình “Đời sống tôn giáo Nhật Bản hiện nay” (Nhà xuất bản Khoa học xã hội – 2005). Tác giả là một trong những chuyên gia hàng đầu của Việt Nam về Nhật Bản ở lĩnh vực tôn giáo. Trong công trình này tác giả đã khái quát được diện mạo chủ yếu của tôn giáo Nhật Bản bằng việc đề cập đến hầu hết các tôn giáo thịnh như Thần đạo, Phật giáo, Kitô giáo và các giáo đoàn thuộc hệ Kitô giáo.

Phần này sẽ tổng kết và đánh giá các kết quả nghiên cứu chính, đồng thời chỉ ra những hạn chế và những vấn đề cần được nghiên cứu thêm trong tương lai. Bên cạnh đó tác giả cũng viết về chính sách tôn giáo của nhà nước Nhật Bản từ 1945 đến nay. Công trình này có ý nghĩa tham khảo cao nhưng lại không nhiều do tác giả công trình không tập trung khai thác về Kitô giáo nói riêng.

Nghiên cứu này sẽ đề xuất các hướng nghiên cứu mới về Phật giáo Việt Nam, tập trung vào các vấn đề như vai trò của Phật giáo trong phát triển bền vững, ảnh hưởng của Phật giáo đến giới trẻ, và sự hội nhập của Phật giáo vào cộng đồng quốc tế. Nguyễn Văn Kim với “Nhật Bản với châu Á – Những mối liên hệ lịch sử và chuyển biến kinh tế – xã hội” NXB. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2003. Với rất nhiều đầu sách và các bài viết nghiên cứu khoa học đã được đăng tải trên các tạp chí, Kỷ yếu khoa học trong nước và quốc tế, tác giả là chuyên gia hàng đầu ở Việt Nam về lĩnh vực lịch sử thế giới nói chung và lịch sử Nhật Bản nói riêng.