Nghiên Cứu Sản Xuất Vắc Xin Vô Hoạt Nhị Giá ND-IB Phòng Bệnh Newcastle và Viêm Phế Quản Truyền Nhiễm Ở Gia Cầm

• Tác giả: Trần Thị Nhuận
• Người hướng dẫn: PGS. Bùi Trần Anh Đào
• Trường học: Học viện Nông nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Thú y
• Đề tài: Nghiên Cứu Vắc Xin Vô Hoạt Nhị Giá ND-IB Phòng Bệnh Newcastle và Viêm Phế Quản Truyền Nhiễm Ở Gia Cầm
• Loại tài liệu: luận văn
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỤC LỤC
• 1.1. Danh mục chữ viết tắt
• 1.2. Danh mục bảng
• 1.3. Trích yếu luận văn
• 1.3.1. Tên tác giả
• 1.3.2. Tên Luận văn
• 1.3.3. Ngành
• 1.3.4. Mã số
• 1.3.5. Tên cơ sở đào tạo
• 1.3.6. Mục đích nghiên cứu
• 1.3.7. Phương pháp nghiên cứu
• 1.3.8. Kết quả nghiên cứu
• 1.3.9. Kết luận
• 1.4. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
• 1.5. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI
• 1.6. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 1.7. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 1.7.1. Ý nghĩa khoa học
• 1.7.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 1.8. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.8.1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ BỆNH NEWCASTLE
• 1.8.1.1. Lịch sử bệnh Newcastle trên thế giới
• 1.9. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.9.1. Địa điểm nghiên cứu
• 1.9.2. Thời gian nghiên cứu
• 1.9.3. Đối tượng/vật liệu nghiên cứu
• 1.9.3.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.9.3.2. Vật liệu nghiên cứu
• 1.9.4. Nội dung nghiên cứu
• 1.9.4.1. Đánh giá đặc tính sinh học của chủng giống để sản xuất vắc xin
• 1.9.4.2. Xác định liều cơ bản của vắc xin đơn giá
• 1.9.4.3. Nghiên cứu xây dựng quy trình sản xuất vắc xin vô hoạt ND-IB
• 1.9.4.3.1. Sản xuất thử nghiệm
• 1.9.4.3.2. Kiểm nghiệm vắc xin
• 1.9.4.3.3. Thử nghiệm vắc xin
• 1.9.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.9.5.1. Phương pháp xác định hiệu giá virus ND (LaSota) bằng phản ứng HA (Haemagglutination)
• 1.9.5.2. Phương pháp xác định hiệu giá virus ND (LaSota) trên trứng gà có phôi (EID 50 )
• 1.9.5.3. Phương pháp xác định chỉ số độc lực virus Newcastle trên não gà con 01 ngày tuổi (ICPI - Intracerebral Pathogenicity Index)
• 1.9.5.4. Phương pháp xác định chỉ số độc lực virus Newcastle khi tiêm tĩnh mạch gà 6 tuần tuổi (IVPI - Intravenous Pathogenicity Index)
• 1.9.5.5. Phương pháp xác định hiệu giá virus IB-H120 trên trứng gà có phôi
• 1.9.5.6. Phương pháp sản xuất kháng nguyên ND (LaSota) trên phôi trứng gà
• 1.9.5.7. Phương pháp sản xuất kháng nguyên IB (H120) trên phôi trứng gà
• 1.9.5.8. Phương pháp bất hoạt virus ND, IB và kiểm tra sau bất hoạt
• 1.9.5.9. Phương pháp phối trộn kháng nguyên với chất bổ trợ
• 1.9.5.10. Phương pháp kiểm tra chất lượng vắc xin
• 1.9.5.11. Phương pháp xác định hiệu giá kháng thể kháng virus ND trong huyết thanh gà sau khi sử dụng vắc xin bằng phản ứng ngăn trở ngưng kết hồng cầu gà HI (haemagglutination inhibition)
• 1.9.5.12. Phương pháp xác định hiệu giá kháng thể kháng virus IB trong huyết thanh gà sau khi sử dụng vắc xin bằng phản ứng ELISA
• 1.9.5.13. Phương pháp xử lý số liệu
• 1.10. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 1.10.1. Kết quả Khảo sát đặc tính sinh học của chủng giống để sản xuất vắc xin
• 1.10.1.1. Kết quả Khảo sát đặc tính sinh học của giống Virus ND (chủng LaSota)
• 1.10.1.2. Kết quả khảo sát đặc tính sinh học của giống virus IB-H120
• 1.10.1.3. Kết quả xác định liều cơ bản vắc xin đơn giá
• 1.10.1.4. Kết quả sản xuất kháng nguyên ND (LaSota) và IB-H120
• 1.10.1.5. Kết quả lựa chọn chất bất hoạt virus
• 1.10.1.6. Kết quả xác định hàm lượng mỗi kháng nguyên có trong 1 liều vắc xin đơn
• 1.10.2. Kết quả Nghiên cứu xây dựng quy trình sản xuất vắc xin vô hoạt ND-IB
• 1.10.2.1. Kết quả phối trộn 9 nghiệm thức vắc xin vô hoạt
• 1.10.2.2. Kết quả đánh giá 9 nghiệm thức vắc xin trên động vật thí nghiệm
• 1.10.2.3. Kết quả nghiên cứu Quy trình sản xuất vắc xin vô hoạt ND-IB với chất bổ trợ dầu
• 1.10.3. Kết quả kiểm nghiệm vắc xin vô hoạt ND-IB
• 1.10.3.1. Kết quả kiểm tra cảm quan, chỉ tiêu vật lý
• 1.10.3.2. Kết quả kiểm tra vô trùng vắc xin vô hoạt ND-IB
• 1.10.3.3. Kết quả kiểm tra an toàn
• 1.10.3.4. Kết quả kiểm tra hiệu lực
• 1.10.4. Kết quả thử nghiệm vắc xin vô hoạt ND-IB tại Công ty Cổ phần Thuốc thú y Trung Ương 5
• 1.11. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• 1.11.1. Đặc tính sinh học của chủng giống sản xuất vắc xin
• 1.11.2. Xác định liều cơ bản vắc xin đơn giá
• 1.11.3. Nghiên cứu quy trình sản xuất vắc xin vô hoạt ND-IB
• 1.11.3.1. Sản xuất thử nghiệm
• 1.11.3.2. Kiểm nghiệm vắc xin
• 1.11.3.3. Thử nghiệm vắc xin
• Tài liệu tham khảo

I. Tổng Quan Về Nghiên Cứu Vắc Xin ND IB Cho Gia Cầm Hiện Nay

Chăn nuôi gia cầm đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế nông nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, sự phát triển của ngành chăn nuôi đi kèm với nguy cơ dịch bệnh, gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi. Trong đó, bệnh Newcastle và bệnh Viêm phế quản truyền nhiễm là hai bệnh nguy hiểm, gây tổn thất lớn nhất. Bệnh Newcastle có thể gây chết 80-90% gia cầm mắc bệnh, đặc biệt khi ghép với các bệnh khác. Bệnh Viêm phế quản truyền nhiễm có tốc độ lây lan nhanh và tỷ lệ mắc bệnh cao, ảnh hưởng lớn đến sản lượng và chất lượng trứng. Việc sử dụng vắc xin phòng bệnh là một trong những biện pháp kiểm soát dịch bệnh hiệu quả. Tuy nhiên, vắc xin sử dụng trong nước chủ yếu từ nguồn nhập ngoại, trong khi vắc xin sản xuất trong nước mới chỉ đáp ứng được một phần nhỏ nhu cầu. Do đó, việc nghiên cứu và sản xuất vắc xin nhị giá ND-IB trong nước là rất cần thiết để chủ động phòng chống dịch bệnh và giảm chi phí cho người chăn nuôi.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Vắc Xin ND IB Trong Chăn Nuôi Gia Cầm

Vắc xin ND-IB đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ đàn gia cầm khỏi hai bệnh truyền nhiễm nguy hiểm: Newcastle và Viêm phế quản truyền nhiễm. Việc sử dụng vắc xin giúp giảm thiểu thiệt hại kinh tế do dịch bệnh gây ra, đồng thời nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm chăn nuôi. Theo nghiên cứu của Trần Thị Nhuận, bệnh Newcastle có thể gây chết 80-90% gia cầm mắc bệnh, đặc biệt khi ghép với các bệnh khác. Do đó, việc phòng ngừa bằng vắc xin là vô cùng quan trọng.

1.2. Thực Trạng Sử Dụng Vắc Xin ND IB Tại Việt Nam Hiện Nay

Hiện nay, vắc xin sử dụng trong nước chủ yếu từ nguồn nhập ngoại, vắc xin trong nước mới chỉ đáp ứng được một phần nhỏ nhu cầu sử dụng của người chăn nuôi. Trong khi đó, vắc xin nhập khẩu thường có giá thành cao hơn nhiều lần vắc xin sản xuất trong nước và hệ lụy của sự phụ thuộc vào nguồn cung từ nước ngoài là một thực tế rất đáng được quan tâm. Vắc xin được sản xuất trong nước chủ yếu là vắc xin đơn giá. Do đó, việc nghiên cứu và sản xuất vắc xin nhị giá ND-IB trong nước là rất cần thiết.

II. Thách Thức Trong Nghiên Cứu Vắc Xin Vô Hoạt ND IB Cho Gia Cầm

Nghiên cứu và sản xuất vắc xin vô hoạt nhị giá ND-IB đối mặt với nhiều thách thức. Đầu tiên, việc lựa chọn chủng giống phù hợp để sản xuất vắc xin là rất quan trọng. Chủng giống phải có khả năng sinh miễn dịch tốt, đồng thời phải an toàn cho gia cầm. Thứ hai, quy trình sản xuất vắc xin phải đảm bảo chất lượng và hiệu quả. Các yếu tố như chất bất hoạt, chất bổ trợ, và quy trình phối trộn kháng nguyên đều ảnh hưởng đến chất lượng vắc xin. Thứ ba, việc kiểm nghiệm vắc xin phải được thực hiện nghiêm ngặt để đảm bảo vắc xin an toàn và hiệu quả trước khi đưa vào sử dụng. Cuối cùng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các nhà khoa học, nhà sản xuất, và người chăn nuôi để đưa vắc xin vào thực tiễn.

2.1. Lựa Chọn Chủng Giống Sản Xuất Vắc Xin ND IB Phù Hợp

Việc lựa chọn chủng giống phù hợp là yếu tố then chốt trong sản xuất vắc xin ND-IB. Chủng giống phải có khả năng sinh miễn dịch tốt, tạo ra kháng thể bảo vệ gia cầm khỏi bệnh Newcastle và Viêm phế quản truyền nhiễm. Đồng thời, chủng giống phải an toàn, không gây bệnh cho gia cầm sau khi tiêm phòng. Theo nghiên cứu của Trần Thị Nhuận, giống virus Newcastle chủng LaSota và giống virus IB-H120 tương đối ổn định qua 5 lần cấy chuyển.

2.2. Tối Ưu Hóa Quy Trình Sản Xuất Vắc Xin Vô Hoạt ND IB

Quy trình sản xuất vắc xin vô hoạt ND-IB cần được tối ưu hóa để đảm bảo chất lượng và hiệu quả của vắc xin. Các yếu tố như chất bất hoạt, chất bổ trợ, và quy trình phối trộn kháng nguyên đều ảnh hưởng đến khả năng sinh miễn dịch của vắc xin. Việc lựa chọn chất bất hoạt phù hợp giúp bất hoạt virus một cách hiệu quả, đồng thời không làm ảnh hưởng đến tính kháng nguyên của virus.

2.3. Kiểm Nghiệm Chất Lượng Vắc Xin ND IB Nghiêm Ngặt

Kiểm nghiệm chất lượng vắc xin ND-IB là bước quan trọng để đảm bảo vắc xin an toàn và hiệu quả trước khi đưa vào sử dụng. Các chỉ tiêu kiểm nghiệm bao gồm kiểm tra hóa lý, vô trùng, an toàn, và hiệu lực. Vắc xin phải đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng quy định để đảm bảo khả năng bảo vệ gia cầm khỏi bệnh Newcastle và Viêm phế quản truyền nhiễm.

III. Phương Pháp Sản Xuất Vắc Xin Vô Hoạt Nhị Giá ND IB Hiệu Quả

Quy trình sản xuất vắc xin vô hoạt nhị giá ND-IB bao gồm nhiều bước, từ lựa chọn chủng giống, sản xuất kháng nguyên, bất hoạt virus, phối trộn kháng nguyên với chất bổ trợ, đến kiểm nghiệm chất lượng vắc xin. Việc lựa chọn chủng giống phù hợp là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Sau đó, kháng nguyên được sản xuất trên phôi trứng gà. Virus được bất hoạt bằng các chất bất hoạt như Formalin hoặc BEI. Kháng nguyên sau khi bất hoạt được phối trộn với chất bổ trợ để tăng cường khả năng sinh miễn dịch. Cuối cùng, vắc xin được kiểm nghiệm chất lượng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

3.1. Sản Xuất Kháng Nguyên ND LaSota và IB H120 Trên Phôi Trứng Gà

Kháng nguyên ND (LaSota) và IB (H120) được sản xuất trên phôi trứng gà. Phôi trứng gà được gây nhiễm virus và ủ trong điều kiện thích hợp. Sau thời gian ủ, virus được thu hoạch và tinh chế để thu được kháng nguyên. Hiệu giá virus cần đạt mức nhất định để đảm bảo hiệu quả của vắc xin. Theo nghiên cứu của Trần Thị Nhuận, hiệu giá virus Newcastle chủng LaSota đạt 10 log2, 109,23EID 50 /0,1ml, Chỉ số độc lực virus Newcastle chủng LaSota ICPI đạt 0,175; chỉ số IVPI = 0. Hiệu giá virus IB - H120 đạt 106,8EID 50 /1ml.

3.2. Bất Hoạt Virus ND và IB Bằng Formalin Hoặc BEI

Virus ND và IB được bất hoạt bằng các chất bất hoạt như Formalin hoặc BEI. Quá trình bất hoạt cần được kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo virus bị bất hoạt hoàn toàn, đồng thời không làm ảnh hưởng đến tính kháng nguyên của virus. Sau khi bất hoạt, virus được kiểm tra để đảm bảo không còn khả năng gây bệnh. Theo nghiên cứu của Trần Thị Nhuận, Formalin 0,2% là chất bất hoạt phù hợp để sử dụng trong sản xuất vắc xin vô hoạt ND-IB.

3.3. Phối Trộn Kháng Nguyên Với Chất Bổ Trợ Để Tăng Cường Miễn Dịch

Kháng nguyên sau khi bất hoạt được phối trộn với chất bổ trợ để tăng cường khả năng sinh miễn dịch. Chất bổ trợ giúp kích thích hệ miễn dịch của gia cầm, tạo ra kháng thể bảo vệ chống lại bệnh Newcastle và Viêm phế quản truyền nhiễm. Các chất bổ trợ thường được sử dụng bao gồm nhũ dầu, aluminum hydroxide, và saponin.

IV. Đánh Giá Hiệu Quả Vắc Xin Vô Hoạt ND IB Trên Gà Thí Nghiệm

Hiệu quả của vắc xin vô hoạt ND-IB được đánh giá trên gà thí nghiệm. Gà được tiêm phòng vắc xin và theo dõi trong một thời gian nhất định. Hiệu giá kháng thể kháng virus ND và IB được xác định bằng các phương pháp như HI và ELISA. Khả năng bảo vệ của vắc xin được đánh giá bằng cách gây nhiễm virus cho gà đã tiêm phòng và theo dõi tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ chết. Vắc xin được coi là hiệu quả nếu tạo ra kháng thể cao và bảo vệ gà khỏi bệnh.

4.1. Xác Định Hiệu Giá Kháng Thể Kháng Virus ND và IB Bằng HI và ELISA

Hiệu giá kháng thể kháng virus ND và IB được xác định bằng các phương pháp như HI (Haemagglutination Inhibition) và ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay). Phương pháp HI được sử dụng để xác định hiệu giá kháng thể kháng virus ND, trong khi phương pháp ELISA được sử dụng để xác định hiệu giá kháng thể kháng virus IB. Hiệu giá kháng thể cao cho thấy vắc xin có khả năng sinh miễn dịch tốt.

4.2. Đánh Giá Khả Năng Bảo Vệ Của Vắc Xin ND IB Sau Khi Gây Nhiễm Virus

Khả năng bảo vệ của vắc xin ND-IB được đánh giá bằng cách gây nhiễm virus cho gà đã tiêm phòng và theo dõi tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ chết. Gà được gây nhiễm virus ND và IB sau một thời gian nhất định sau khi tiêm phòng. Tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ chết ở nhóm gà đã tiêm phòng được so sánh với nhóm gà không tiêm phòng. Vắc xin được coi là hiệu quả nếu giảm tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ chết ở nhóm gà đã tiêm phòng.

V. Ứng Dụng Thực Tế Vắc Xin ND IB Trong Chăn Nuôi Gia Cầm

Vắc xin ND-IB có thể được sử dụng rộng rãi trong chăn nuôi gia cầm để phòng bệnh Newcastle và Viêm phế quản truyền nhiễm. Vắc xin có thể được tiêm cho gà con từ 3 tuần tuổi trở lên. Lịch tiêm phòng cần được tuân thủ nghiêm ngặt để đảm bảo hiệu quả bảo vệ. Vắc xin ND-IB giúp giảm thiểu thiệt hại kinh tế do dịch bệnh gây ra, đồng thời nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm chăn nuôi. Việc sử dụng vắc xin ND-IB là một biện pháp phòng bệnh hiệu quả và kinh tế cho người chăn nuôi.

5.1. Lịch Tiêm Phòng Vắc Xin ND IB Cho Gà Con Hiệu Quả Nhất

Lịch tiêm phòng vắc xin ND-IB cho gà con cần được tuân thủ nghiêm ngặt để đảm bảo hiệu quả bảo vệ. Thông thường, gà con được tiêm phòng lần đầu tiên khi 3 tuần tuổi, sau đó tiêm nhắc lại sau 4-6 tuần. Lịch tiêm phòng có thể thay đổi tùy thuộc vào tình hình dịch bệnh và khuyến cáo của nhà sản xuất vắc xin.

5.2. Lợi Ích Kinh Tế Khi Sử Dụng Vắc Xin ND IB Trong Chăn Nuôi

Việc sử dụng vắc xin ND-IB mang lại nhiều lợi ích kinh tế cho người chăn nuôi. Vắc xin giúp giảm thiểu thiệt hại do dịch bệnh gây ra, giảm chi phí điều trị bệnh, và nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm chăn nuôi. Ngoài ra, việc sử dụng vắc xin giúp giảm nguy cơ lây lan dịch bệnh, bảo vệ đàn gia cầm và cộng đồng.

VI. Kết Luận và Hướng Phát Triển Vắc Xin ND IB Cho Gia Cầm

Nghiên cứu và sản xuất vắc xin vô hoạt nhị giá ND-IB là một hướng đi đúng đắn để chủ động phòng chống dịch bệnh cho gia cầm. Vắc xin ND-IB giúp giảm thiểu thiệt hại kinh tế do bệnh Newcastle và Viêm phế quản truyền nhiễm gây ra, đồng thời nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm chăn nuôi. Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu để cải tiến quy trình sản xuất vắc xin, nâng cao hiệu quả bảo vệ, và giảm chi phí sản xuất. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các nhà khoa học, nhà sản xuất, và người chăn nuôi để đưa vắc xin vào thực tiễn.

6.1. Tổng Kết Kết Quả Nghiên Cứu Vắc Xin ND IB Đạt Được

Nghiên cứu đã thành công trong việc xây dựng quy trình sản xuất vắc xin vô hoạt nhị giá ND-IB quy mô phòng thí nghiệm. Vắc xin đạt tiêu chuẩn chất lượng về an toàn, vô trùng, và hiệu lực. Vắc xin có khả năng sinh miễn dịch tốt và bảo vệ gà thí nghiệm khỏi bệnh Newcastle và Viêm phế quản truyền nhiễm.

6.2. Hướng Nghiên Cứu và Phát Triển Vắc Xin ND IB Trong Tương Lai

Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu để cải tiến quy trình sản xuất vắc xin, nâng cao hiệu quả bảo vệ, và giảm chi phí sản xuất. Các hướng nghiên cứu bao gồm: sử dụng các chủng giống mới có khả năng sinh miễn dịch cao hơn, sử dụng các chất bổ trợ mới có hiệu quả hơn, và phát triển các phương pháp sản xuất vắc xin tiên tiến hơn.