Nghiên Cứu Tổng Hợp Biodiesel Từ Dầu Hạt Cao Su Sử Dụng Xúc Tác MgO

• Tác giả: Nguyễn Thế Vũ
• Người hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Ngọc Hạnh
• Trường học: Đại học Quốc gia TP.HCM
• Chuyên ngành: Công nghệ hóa học
• Đề tài: Nghiên Cứu Tổng Hợp Biodiesel Từ Dầu Hạt Cao Su Sử Dụng Xúc Tác MgO
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2013
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CÁM ƠN
• ABSTRACT
• TÓM TẮT
• MỤC LỤC
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH
• THUẬT NGỮ & VIẾT TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Nguyên liệu tổng hợp biodiesel
• 1.1.1. Cây cao su
• 1.1.2. Dầu hạt cao su
• 1.2. Lịch sử hình thành và phát triển nhiên liệu biodiesel
• 1.3. Chỉ tiêu chất lượng biodiesel
• 1.4. Tầm quan trọng và hạn chế của biodiesel
• 1.5. Phương pháp tổng hợp Biodiesel
• 1.6. Một số công trình liên quan
• 1.7. Khoa học nano và công nghệ nano
• 1.7.1. Khái niệm về vật liệu nano
• 1.7.2. Công nghệ nano
• 1.7.2.1. Tính chất và ứng dụng của vật liệu nano
• 1.7.2.2. Phương pháp tổng hợp vật liệu nano
• 1.7.2.3. Tính chất và ứng dụng của MgO
• 2. CHƯƠNG II: THỰC NGHIỆM & PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Nguyên liệu, hóa chất và thiết bị
• 2.2. Dụng cụ và thiết bị
• 2.3. Các phương pháp phân tích
• 2.3.1. Phân tích nguyên liệu dầu hạt cao su
• 2.3.2. Phân tích đặc trưng xúc tác MgO
• 2.4. Xử lý nguyên liệu dầu hạt cao su
• 2.5. Tổng hợp biodiesel
• 3. CHƯƠNG III: KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
• 3.1. Kết quả tổng hợp xúc tác
• 3.2. Khảo sát các yếu tố ảnh hưởng đến sản phẩm MgO
• 3.3. Kết quả phân tích mẫu tổng hợp ở điều kiện MgCl2+NaOH+Poloxamer+CTAB
• 3.4. Phân tích nguyên liệu
• 3.5. Kết quả xử lý giai đoạn I bằng xúc tác acid
• 3.6. Quá trình transester hóa với xúc tác DAZO
• 3.6.1. Cơ chế phản ứng
• 3.6.2. Phương pháp xác định hàm lượng methylester
• 3.6.3. Kết quả khảo sát các yếu tố ảnh hưởng đến phản ứng transester hóa
• 3.6.4. So sánh kết quả tổng hợp biodiesel của các loại xúc tác
• 3.6.5. Kết quả phân tích chất lượng biodiesel tổng hợp bằng MgO (poloxamer)
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới Thiệu Biodiesel Từ Dầu Hạt Cao Su Tiềm Năng Lớn

Dầu mỡ động, thực vật đang được quan tâm như một nguồn nhiên liệu thay thế cho nhiên liệu diesel (DO). Đây là nguồn năng lượng sạch, không gây ô nhiễm. Tuy nhiên, việc sử dụng dầu thực phẩm để sản xuất biodiesel có thể cạnh tranh với nguồn cung cấp lương thực. Do đó, việc tìm kiếm nguồn dầu không ăn được, như dầu hạt cao su, trở nên quan trọng. Dầu hạt cao su (DHCS) là một nguồn nguyên liệu tiềm năng để sản xuất nhiên liệu sinh học vì hàm lượng dầu cao và nguồn cung cấp dồi dào. Mục tiêu của nghiên cứu là tổng hợp biodiesel từ dầu hạt cao su (DHCS), góp phần vào sự phát triển của năng lượng tái tạo. Theo dự báo, nguồn nguyên liệu này sẽ chiếm 15-20% trong tổng nhu cầu nhiên liệu trên thế giới trong vòng 50 năm tới [1],[2].

1.1. Vai trò của Nhiên Liệu Sinh Học trong Bối Cảnh Hiện Tại

Thế giới đang đối mặt với sự cạn kiệt nhiên liệu hóa thạch và suy thoái môi trường. Việc lạm dụng nhiên liệu hóa thạch làm giảm tài nguyên carbon. Cần tìm nguồn nhiên liệu thay thế, cân bằng phát triển, bảo tồn năng lượng và bảo vệ môi trường. Nguồn năng lượng chủ yếu trong thế kỷ 21 có thể là năng lượng hạt nhân, năng lượng mặt trời, hoặc dầu mỡ động, thực vật.

1.2. Ưu điểm của Biodiesel Từ Dầu Hạt Cao Su So Với Dầu Khác

Việc tổng hợp biodiesel từ dầu hạt cao su là một hướng đi tiềm năng vì đây là nguồn nguyên liệu có sẵn, không cạnh tranh với nguồn thực phẩm. Việc thử nghiệm điều chế thành công biodiesel từ dầu hạt cao su (DHCS) sẽ là một lợi thế, góp phần làm phong phú thêm danh sách các nguồn nguyên liệu khả thi ở Việt Nam. Điều này cũng thúc đẩy tái chế dầu thải và giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.

II. Thách Thức Sản Xuất Biodiesel FFA Cao Xúc Tác Kiềm

Sản xuất biodiesel từ dầu hạt cao su (DHCS) gặp phải thách thức do hàm lượng acid béo tự do (FFA) cao. Mặt khác, xúc tác kiềm truyền thống như NaOH, KOH, K2CO3, mặc dù hiệu quả cao, lại tạo ra sản phẩm phụ xà phòng, gây khó khăn trong tách chiết và rửa sản phẩm, gây ô nhiễm môi trường. Các bazơ này không phù hợp cho phản ứng một giai đoạn với dầu có hàm lượng FFA cao như dầu hạt cao su (DHCS). Các nghiên cứu gần đây cũng chứng tỏ khả năng ứng dụng của chất xúc tác dị thể vào quá trình điều chế biodiesel. Chính vì điều đó, việc thay thế hệ xúc tác bazơ cổ điển bằng hệ xúc tác rắn trở nên cấp thiết.

2.1. Ảnh Hưởng của Hàm Lượng FFA Cao Trong Dầu Hạt Cao Su

Hàm lượng FFA cao trong dầu hạt cao su (DHCS) gây khó khăn cho phản ứng transester hóa sử dụng xúc tác kiềm. FFA tác dụng với xúc tác kiềm tạo thành xà phòng, làm giảm hiệu suất phản ứng và gây khó khăn trong quá trình tách sản phẩm. Việc xử lý FFA trước khi transester hóa là cần thiết để đảm bảo hiệu suất cao và chất lượng biodiesel.

2.2. Hạn Chế của Xúc Tác Kiềm Truyền Thống Trong Sản Xuất Biodiesel

Xúc tác kiềm truyền thống tạo ra sản phẩm phụ xà phòng, gây khó khăn trong tách chiết và rửa sản phẩm, gây ô nhiễm môi trường. Các bazơ này không thích hợp cho phản ứng một giai đoạn khi dầu có hàm lượng FFA quá cao như dầu hạt cao su (DHCS). Việc tìm kiếm xúc tác thay thế, thân thiện với môi trường và hiệu quả hơn là mục tiêu quan trọng.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Biodiesel Từ DHCS Với Xúc Tác MgO

Nghiên cứu đề xuất phản ứng điều chế biodiesel từ dầu hạt cao su (DHCS) có thêm giai đoạn xử lý FFA và thay thế hệ xúc tác bazơ cổ điển bằng hệ xúc tác rắn MgO biến tính trong quá trình transester hóa. Xúc tác MgO biến tính được sử dụng để chuyển hóa dầu thành biodiesel. Khảo sát các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp biodiesel. Các thông số ảnh hưởng của giai đoạn transester là nhiệt độ phản ứng, hàm lượng xúc tác, tỉ lệ tác chất methanol / dầu và thời gian phản ứng được khảo sát. Hàm lượng methylester cao nhất đạt 94.8% khi phản ứng transester được thực hiện với hàm lượng xúc tác là 4% wt, nhiệt độ phan ứng là 65°C, sau 3h với tỉ lệ methanol/ dau là 0,75ml.

3.1. Tổng Hợp Xúc Tác MgO Biến Tính Quy Trình Chi Tiết

Việc tổng hợp xúc tác MgO biến tính đóng vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất biodiesel. Quá trình này bao gồm các bước xử lý để tăng diện tích bề mặt riêng, cải thiện tính bazơ, và tăng khả năng hoạt động của xúc tác. Các chất biến tính như poloxamer và CTAB được sử dụng để điều chỉnh cấu trúc và tính chất của MgO nano. Quy trình cụ thể bao gồm các bước chuẩn bị tiền chất, kết tủa, nung, và hoạt hóa.

3.2. Xử Lý Dầu Hạt Cao Su Giảm Hàm Lượng FFA Bằng Xúc Tác Acid

Trước khi thực hiện phản ứng transester hóa, cần xử lý dầu hạt cao su (DHCS) để giảm hàm lượng FFA. Xúc tác acid rắn như Fe2(SO4)3 được sử dụng để ester hóa FFA thành methyl ester, giảm đáng kể hàm lượng FFA trong dầu. Quá trình này giúp bảo vệ xúc tác bazơ trong giai đoạn transester hóa và tăng hiệu suất sản xuất biodiesel. Phản ứng ester hóa được thực hiện với methanol ở điều kiện nhiệt độ và thời gian tối ưu.

IV. Ứng Dụng Xúc Tác MgO Biến Tính vào Quá Trình Transester Hóa

Quá trình transester hóa dầu hạt cao su (DHCS) được thực hiện với xúc tác MgO biến tính đã được tổng hợp. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất phản ứng như nhiệt độ, thời gian, tỉ lệ methanol/dầu và hàm lượng xúc tác được khảo sát. Kết quả cho thấy, xúc tác MgO biến tính có khả năng xúc tác hiệu quả cho phản ứng transester hóa, đạt hiệu suất cao trong điều kiện tối ưu. Cơ chế phản ứng transester hóa trên xúc tác MgO cũng được nghiên cứu để hiểu rõ hơn về vai trò của xúc tác.

4.1. Nghiên Cứu Ảnh Hưởng của Các Yếu Tố Đến Hiệu Suất Biodiesel

Các yếu tố như nhiệt độ, thời gian, tỉ lệ methanol/dầu và hàm lượng xúc tác ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất phản ứng transester hóa. Nghiên cứu này tập trung vào việc tối ưu hóa các yếu tố này để đạt được hiệu suất biodiesel cao nhất. Mỗi yếu tố được khảo sát riêng biệt, trong khi các yếu tố khác được giữ cố định, để xác định ảnh hưởng riêng của chúng đến hiệu suất phản ứng. Các kết quả thu được được sử dụng để xác định điều kiện phản ứng tối ưu.

4.2. Phân Tích Thành Phần và Tính Chất Của Biodiesel Tổng Hợp

Sau khi tổng hợp, biodiesel được phân tích thành phần và xác định các tính chất quan trọng như chỉ số cetane, độ nhớt, điểm đông đặc, và hàm lượng nước. Các tính chất này được so sánh với tiêu chuẩn biodiesel để đánh giá chất lượng của sản phẩm. Các phương pháp phân tích như GC-MS và các phương pháp hóa lý khác được sử dụng để xác định thành phần và tính chất của biodiesel.

V. Kết Quả Nghiên Cứu Hiệu Suất Cao Với Xúc Tác MgO Biến Tính

Nghiên cứu đã đạt được hiệu suất cao trong quá trình tổng hợp biodiesel từ dầu hạt cao su (DHCS) sử dụng xúc tác MgO biến tính. Hàm lượng methylester cao nhất đạt 94.8% khi phản ứng transester được thực hiện với hàm lượng xúc tác là 4% wt, nhiệt độ phản ứng là 65°C, sau 3h với tỉ lệ methanol/dầu là 0,75ml. Các kết quả này chứng minh tiềm năng của xúc tác MgO biến tính trong sản xuất biodiesel.

5.1. So Sánh Hiệu Quả Của Các Loại Xúc Tác MgO Biến Tính Khác Nhau

Nghiên cứu so sánh hiệu quả của các loại xúc tác MgO biến tính khác nhau, sử dụng các chất biến tính khác nhau. So sánh về diện tích bề mặt, khả năng bazơ, và hoạt tính xúc tác của từng loại xúc tác. Kết quả cho thấy, xúc tác nào mang lại hiệu quả cao nhất trong việc chuyển hóa dầu thành biodiesel.

5.2. Phân Tích Giá Trị Kinh Tế của Quá Trình Sản Xuất Biodiesel

Nghiên cứu phân tích giá trị kinh tế của quá trình sản xuất biodiesel từ dầu hạt cao su (DHCS) sử dụng xúc tác MgO biến tính. Các yếu tố như chi phí nguyên liệu, chi phí xúc tác, chi phí năng lượng và chi phí vận hành được tính toán để đánh giá tính khả thi kinh tế của quy trình. So sánh chi phí sản xuất biodiesel từ dầu hạt cao su (DHCS) với chi phí sản xuất biodiesel từ các nguồn dầu khác.

VI. Kết Luận và Hướng Phát Triển Nghiên Cứu Biodiesel DHCS

Nghiên cứu đã chứng minh tiềm năng của dầu hạt cao su (DHCS) làm nguyên liệu sản xuất biodiesel sử dụng xúc tác MgO biến tính. Kết quả cho thấy, quy trình này có thể mang lại hiệu suất cao và giá trị kinh tế tiềm năng. Hướng phát triển trong tương lai bao gồm tối ưu hóa quy trình sản xuất, nghiên cứu các chất biến tính mới cho xúc tác MgO, và đánh giá tác động môi trường của quy trình.

6.1. Tối Ưu Hóa Quy Trình Sản Xuất Biodiesel Để Giảm Chi Phí

Hướng phát triển trong tương lai tập trung vào việc tối ưu hóa quy trình sản xuất biodiesel để giảm chi phí và tăng hiệu quả. Điều này bao gồm việc tối ưu hóa các điều kiện phản ứng, giảm lượng xúc tác sử dụng, và cải thiện quá trình tách sản phẩm. Mục tiêu là phát triển một quy trình sản xuất biodiesel bền vững và có tính cạnh tranh cao.

6.2. Đánh Giá Bền Vững Môi Trường của Quá Trình Sản Xuất Biodiesel DHCS

Đánh giá bền vững môi trường của quá trình sản xuất biodiesel từ dầu hạt cao su (DHCS) là một hướng nghiên cứu quan trọng. Nghiên cứu sẽ đánh giá lượng khí thải, lượng nước tiêu thụ, và lượng chất thải phát sinh trong quá trình sản xuất. So sánh tác động môi trường của quá trình sản xuất biodiesel từ dầu hạt cao su (DHCS) với tác động môi trường của việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Tổng quan nghiên cứu

Biodiesel là nguồn nhiên liệu xanh, sạch, được xem là giải pháp thay thế hiệu quả cho nhiên liệu diesel truyền thống nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường và sự cạn kiệt nguồn nhiên liệu hóa thạch. Theo ước tính, biodiesel có thể chiếm từ 15-20% tổng nhu cầu nhiên liệu toàn cầu trong vòng 50 năm tới. Ở Việt Nam, cây cao su được trồng rộng rãi tại các tỉnh miền Đông Nam Bộ với sản lượng hạt cao su ước tính khoảng 200 ngàn tấn mỗi năm, tương đương với khả năng sản xuất 20-40 ngàn tấn dầu hạt cao su (DHCS). Dầu hạt cao su chứa hàm lượng acid béo tự do (FFA) cao, gây khó khăn cho quá trình tổng hợp biodiesel bằng phương pháp transester hóa truyền thống.

Mục tiêu nghiên cứu là tổng hợp biodiesel từ dầu hạt cao su sử dụng xúc tác MgO biến tính làm xúc tác bazơ rắn, sau khi xử lý giảm hàm lượng FFA bằng xúc tác acid rắn Fe₂(SO₄)₃. Nghiên cứu khảo sát ảnh hưởng của các yếu tố phản ứng như nhiệt độ, tỉ lệ methanol/dầu, hàm lượng xúc tác và thời gian phản ứng đến hiệu suất tổng hợp biodiesel. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào nguyên liệu dầu hạt cao su thu thập tại tỉnh Bình Phước, Việt Nam, trong khoảng thời gian từ năm 2013 đến 2014. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển nguồn nguyên liệu biodiesel nội địa, góp phần giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết chính: phản ứng transester hóa và tính chất xúc tác bazơ rắn. Phản ứng transester hóa là quá trình chuyển đổi triglyceride trong dầu mỡ thành methyl ester (biodiesel) và glycerin bằng rượu (methanol) với xúc tác. Quá trình này thuận nghịch và phụ thuộc vào các điều kiện phản ứng như nhiệt độ, tỉ lệ methanol/dầu, hàm lượng xúc tác và thời gian phản ứng.

Xúc tác MgO biến tính được sử dụng do có diện tích bề mặt riêng lớn, cấu trúc xốp nano, giúp tăng hoạt tính xúc tác và khả năng tái sử dụng. Xúc tác acid rắn Fe₂(SO₄)₃ được dùng để ester hóa lượng acid béo tự do trong dầu hạt cao su, giảm hàm lượng FFA xuống dưới 2%, tạo điều kiện thuận lợi cho phản ứng transester hóa với xúc tác bazơ.

Các khái niệm chính bao gồm:

• Acid béo tự do (FFA): ảnh hưởng đến hiệu suất phản ứng và tạo xà phòng khi dùng xúc tác bazơ.
• Diện tích bề mặt riêng (BET): chỉ số quan trọng đánh giá khả năng xúc tác của MgO nano.
• Phản ứng ester hóa và transester hóa: hai giai đoạn chính trong tổng hợp biodiesel từ nguyên liệu có hàm lượng FFA cao.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính là dầu hạt cao su thu thập tại thị xã Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước. Dầu được phân tích thành phần acid béo, chỉ số acid, hàm lượng FFA và các tính chất hóa lý khác theo tiêu chuẩn ASTM và TCVN. Xúc tác MgO biến tính được tổng hợp bằng phương pháp thủy nhiệt với các chất hoạt động bề mặt như Poloxamer 124, PEG 6000, CTAB nhằm tăng diện tích bề mặt và tạo cấu trúc xốp.

Phương pháp phân tích bao gồm: nhiễu xạ tia X (XRD) để xác định cấu trúc tinh thể, phân tích nhiệt (TGA-DSC) để đánh giá sự biến đổi vật liệu, kính hiển vi điện tử truyền qua (TEM) để quan sát kích thước hạt, phổ hồng ngoại (FTIR) để nhận diện nhóm chức, và đo diện tích bề mặt riêng BET.

Quy trình nghiên cứu gồm hai giai đoạn:

1. Xử lý giảm FFA bằng phản ứng ester hóa với xúc tác Fe₂(SO₄)₃ ở 65°C, tỉ lệ methanol/dầu 9:1, thời gian 4 giờ.
2. Phản ứng transester hóa với xúc tác MgO biến tính ở 65°C, tỉ lệ methanol/dầu 0,75 ml/g, hàm lượng xúc tác 4% wt, thời gian 3 giờ.

Cỡ mẫu thí nghiệm được lựa chọn phù hợp với quy mô phòng thí nghiệm, sử dụng phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên từ nguồn dầu thu thập. Phân tích số liệu được thực hiện bằng phương pháp thống kê mô tả và so sánh hiệu suất biodiesel dưới các điều kiện khác nhau.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Hiệu suất tổng hợp biodiesel đạt cao nhất 94,8% khi sử dụng xúc tác MgO biến tính với hàm lượng xúc tác 4% wt, nhiệt độ phản ứng 65°C, thời gian 3 giờ và tỉ lệ methanol/dầu 0,75 ml/g.
2. Hàm lượng FFA trong dầu hạt cao su ban đầu khoảng 5-7%, sau xử lý ester hóa với xúc tác Fe₂(SO₄)₃ giảm xuống dưới 2%, phù hợp cho phản ứng transester hóa với xúc tác bazơ.
3. Diện tích bề mặt riêng của xúc tác MgO biến tính đạt từ 336 đến 556 m²/g, giúp tăng khả năng xúc tác và hiệu suất phản ứng.
4. So sánh các chất hoạt động bề mặt trong tổng hợp MgO, Poloxamer 124 cho kết quả tốt nhất về diện tích bề mặt và hiệu suất biodiesel so với PEG 6000 và CTAB.

Thảo luận kết quả

Hiệu suất biodiesel đạt gần 95% cho thấy xúc tác MgO biến tính có hoạt tính cao, phù hợp cho phản ứng transester hóa dầu hạt cao su có hàm lượng FFA cao. Việc xử lý FFA bằng xúc tác acid rắn Fe₂(SO₄)₃ giúp giảm thiểu hiện tượng tạo xà phòng, tăng độ chọn lọc và dễ dàng tách sản phẩm. Kết quả này tương đồng với các nghiên cứu quốc tế về sử dụng xúc tác bazơ rắn nano trong tổng hợp biodiesel từ nguyên liệu dầu có FFA cao.

Diện tích bề mặt riêng lớn của MgO nano tạo điều kiện thuận lợi cho sự tiếp xúc giữa xúc tác và các phân tử phản ứng, từ đó tăng tốc độ và hiệu suất phản ứng. Sự khác biệt về hiệu suất giữa các chất hoạt động bề mặt cho thấy vai trò quan trọng của việc lựa chọn chất trợ trong tổng hợp xúc tác để tối ưu hóa cấu trúc và tính chất vật liệu.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh hiệu suất biodiesel theo các điều kiện phản ứng và bảng tổng hợp đặc tính xúc tác MgO biến tính, giúp minh họa rõ ràng ảnh hưởng của từng yếu tố đến kết quả.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Áp dụng quy trình xử lý FFA bằng xúc tác Fe₂(SO₄)₃ trước khi thực hiện phản ứng transester hóa để đảm bảo hiệu suất biodiesel cao và giảm thiểu tạo xà phòng. Thời gian thực hiện: 4 giờ, nhiệt độ 65°C. Chủ thể thực hiện: các nhà máy sản xuất biodiesel.
2. Sử dụng xúc tác MgO biến tính với Poloxamer 124 để tăng diện tích bề mặt và hiệu quả xúc tác trong phản ứng transester hóa. Đề xuất hàm lượng xúc tác 4% wt, nhiệt độ 65°C, thời gian 3 giờ. Chủ thể thực hiện: phòng thí nghiệm và nhà máy sản xuất.
3. Đầu tư phát triển công nghệ tổng hợp xúc tác MgO nano theo phương pháp thủy nhiệt để nâng cao chất lượng xúc tác và khả năng tái sử dụng, giảm chi phí sản xuất. Thời gian triển khai: 1-2 năm. Chủ thể thực hiện: viện nghiên cứu và doanh nghiệp công nghệ hóa học.
4. Khuyến khích sử dụng dầu hạt cao su làm nguyên liệu biodiesel tại các vùng trồng cao su lớn như Bình Phước, Đồng Nai nhằm tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có, giảm áp lực lên nguồn dầu thực vật ăn được. Chủ thể thực hiện: chính quyền địa phương, doanh nghiệp nông nghiệp và năng lượng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Công nghệ Hóa học: Nghiên cứu về xúc tác bazơ rắn, tổng hợp biodiesel từ nguyên liệu có hàm lượng FFA cao.
2. Doanh nghiệp sản xuất biodiesel và năng lượng tái tạo: Áp dụng quy trình xử lý FFA và xúc tác MgO biến tính để nâng cao hiệu suất sản xuất và chất lượng sản phẩm.
3. Chính quyền và cơ quan quản lý môi trường: Xây dựng chính sách phát triển nguồn nguyên liệu biodiesel nội địa, giảm phát thải khí nhà kính và ô nhiễm môi trường.
4. Nông dân và hợp tác xã trồng cao su: Tìm hiểu về giá trị kinh tế của hạt cao su ngoài việc lấy mủ, mở rộng thị trường nguyên liệu cho ngành công nghiệp năng lượng sinh học.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao phải xử lý giảm FFA trước khi tổng hợp biodiesel?
   Hàm lượng FFA cao (>2%) trong dầu gây tạo xà phòng khi dùng xúc tác bazơ, làm giảm hiệu suất và khó tách sản phẩm. Xử lý ester hóa với xúc tác acid giúp giảm FFA xuống dưới 2%, đảm bảo phản ứng transester hóa hiệu quả.

2. Lợi ích của việc sử dụng xúc tác MgO biến tính là gì?
   MgO biến tính có diện tích bề mặt lớn, cấu trúc xốp nano giúp tăng hoạt tính xúc tác, tăng tốc độ phản ứng và hiệu suất biodiesel, đồng thời dễ dàng tách và tái sử dụng, giảm ô nhiễm môi trường.

3. Điều kiện phản ứng tối ưu để tổng hợp biodiesel từ dầu hạt cao su là gì?
   Nhiệt độ 65°C, tỉ lệ methanol/dầu 0,75 ml/g, hàm lượng xúc tác 4% wt, thời gian 3 giờ cho hiệu suất biodiesel đạt 94,8%.

4. Dầu hạt cao su có ưu điểm gì so với các nguồn dầu khác?
   Dầu hạt cao su có hàm lượng dầu cao (40-50%), không cạnh tranh với nguồn thực phẩm, sẵn có tại các vùng trồng cao su lớn, là nguồn nguyên liệu tiềm năng cho biodiesel.

5. Có thể áp dụng quy trình này ở quy mô công nghiệp không?
   Quy trình xử lý FFA và sử dụng xúc tác MgO biến tính có thể mở rộng quy mô công nghiệp với điều kiện kiểm soát tốt các thông số phản ứng và thiết bị phù hợp, giúp nâng cao hiệu quả sản xuất biodiesel.

Kết luận

• Đã phát triển thành công quy trình tổng hợp biodiesel từ dầu hạt cao su có hàm lượng FFA cao bằng phương pháp hai giai đoạn: xử lý FFA với xúc tác acid rắn Fe₂(SO₄)₃ và transester hóa với xúc tác MgO biến tính.
• Hiệu suất biodiesel đạt tới 94,8% dưới điều kiện tối ưu, đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng ASTM D6751.
• Xúc tác MgO biến tính với Poloxamer 124 có diện tích bề mặt riêng lớn, cấu trúc xốp nano, tăng hiệu quả xúc tác và khả năng tái sử dụng.
• Nghiên cứu góp phần khai thác hiệu quả nguồn nguyên liệu dầu hạt cao su tại Việt Nam, thúc đẩy phát triển năng lượng sinh học bền vững.
• Đề xuất tiếp tục nghiên cứu mở rộng quy mô sản xuất và ứng dụng xúc tác MgO biến tính trong các loại dầu có hàm lượng FFA cao khác.

Hành động tiếp theo: Khuyến khích các nhà máy sản xuất biodiesel áp dụng quy trình này, đồng thời đầu tư nghiên cứu phát triển xúc tác và công nghệ xử lý nguyên liệu để nâng cao hiệu quả sản xuất.