Thực Trạng Và Yếu Tố Liên Quan Đến Sử Dụng Dịch Vụ Phòng Chống Sốt Rét Tại Xã Long Môn, Huyện Minh Long, Tỉnh Quảng Ngãi

• Tác giả: Mai Văn Thanh
• Người hướng dẫn: PGS.TS Lê Xuân Hùng
• Trường học: Trường Đại Học Y Tế Công Cộng
• Chuyên ngành: Y Tế Công Cộng
• Đề tài: Thực Trạng Và Một Số Yếu Tố Liên Quan Đến Tiếp Cận, Sử Dụng Dịch Vụ Phòng Chống Sốt Rét Tại Xã Long Môn, Quảng Ngãi
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2013
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Bệnh sốt rét
• 1.1.1. Bệnh sốt rét: Lịch sử và cách phòng chống
• 1.1.1.1. Khái niệm bệnh sốt rét
• 1.2. Dịch tễ học bệnh sốt rét
• 1.3. Chẩn đoán và điều trị sốt rét
• 1.4. Phòng chống sốt rét ở Việt Nam
• 1.5. Dịch vụ y tế, tiếp cận và sử dụng dịch vụ y tế
• 1.5.1. Khái niệm về tiếp cận và sử dụng dịch vụ y tế
• 1.5.2. Thực trạng một số yếu tố liên quan đến tiếp cận và sử dụng dịch vụ y tế
• 1.6. Dịch vụ PCSR và CSSK trong PCSR tại tuyến cơ sở
• 1.6.1. Một số dịch vụ PCSR tại tuyến xã
• 1.6.2. Vai trò và thực trạng của TYT xã trong CSSK và cung cấp dịch vụ PCSR
• 1.6.3. Một số nghiên cứu đánh giá thực trạng tiếp cận, sử dụng dịch vụ PCSR
• 1.7. Sơ lược về địa bàn nghiên cứu
• 1.7.1. Đặc điểm - Vị trí địa lý
• 1.7.2. Hệ thống y tế và các ban ngành liên quan
• 1.7.3. Tình hình sốt rét tại địa bàn nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.3. Thiết kế nghiên cứu
• 2.4. Mẫu và phương pháp chọn mẫu
• 2.5. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.5.1. Tại hộ gia đình
• 2.5.2. Tại điểm kính hiển vi
• 2.5.3. Phỏng vấn sâu
• 2.5.4. Thảo luận nhóm tập trung
• 2.6. Các chỉ số đánh giá
• 2.6.1. Nhóm chỉ số đánh giá mục tiêu 1
• 2.6.2. Nhóm chỉ số đánh giá mục tiêu 2
• 2.7. Biến số nghiên cứu
• 2.8. Mô tả một số yếu tố và thực trạng tiếp cận, sử dụng dịch vụ (mục tiêu 1)
• 2.9. Mối liên quan đến tiếp cận, sử dụng dịch vụ PCSR tại TYT xã (mục tiêu 2)
• 2.10. Các khái niệm, thuật ngữ
• 2.11. Phương pháp phân tích số liệu
• 2.12. Vấn đề đạo đức của nghiên cứu
• 2.13. Hạn chế của nghiên cứu, sai số và biện pháp khắc phục sai số
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Một số đặc điểm chung của quần thể nghiên cứu và thực trạng tiếp cận, sử dụng dịch vụ PCSR tại TYT xã của ĐTNC
• 3.1.1. Thông tin chung về quần thể nghiên cứu
• 3.1.2. Thời gian, khoảng cách và phương tiện đến trạm y tế xã của ĐTNC
• 3.2. Tiếp cận thông tin - truyền thông phòng chống sốt rét
• 3.3. Kiến thức - Thái độ - Thực hành về bệnh SR và phòng chống sốt rét
• 3.4. Thực trạng tiếp cận dịch vụ PCSR tại điểm nghiên cứu
• 3.5. Thực trạng sử dụng dịch vụ PCSR tại điểm nghiên cứu
• 3.6. Một số yếu tố liên quan đến tiếp cận và sử dụng dịch vụ tại xã của ĐTNC
• 3.6.1. Các yếu tố liên quan đến tiếp cận dịch vụ PCSR tại xã
• 3.6.2. Một số yếu tố liên quan đến sử dụng dịch vụ PCSR tại xã
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Thực trạng tiếp cận, sử dụng dịch vụ PCSR tại TYT xã của ĐTNC
• 4.1.1. Đặc điểm nhân khẩu học của quần thể nghiên cứu
• 4.1.2. Thời gian, khoảng cách, phương tiện từ nhà đến TYT xã của ĐTNC
• 4.1.3. Tiếp cận thông tin - truyền thông PCSR của ĐTNC
• 4.1.4. Thực trạng tiếp cận dịch vụ PCSR tại địa bàn nghiên cứu
• 4.1.5. Thực trạng sử dụng dịch vụ PCSR tại địa bàn nghiên cứu
• 4.1.6. Một số yếu tố liên quan đến tiếp cận, sử dụng dịch vụ tại xã của ĐTNC
• 4.1.6.1. Các yếu tố liên quan đến tiếp cận dịch vụ tại xã
• 4.1.6.2. Các yếu tố liên quan đến sử dụng dịch vụ tại xã
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• Phụ lục 1. TRANG THÔNG TIN NGHIÊN CỨU
• Phụ lục 2. Giấy đồng ý tham gia trả lời nghiên cứu
• Phụ lục 3. Phiếu phỏng vấn chủ hộ gia đình
• Phụ lục 4. Phiếu phỏng vấn người mắc sốt rét
• Phụ lục 6. Bảng chấm điểm kiến thức, thái độ, thực hành PCSR
• Phụ lục 7. Hướng dẫn phỏng vấn sâu cán bộ chuyên trách PCSR huyện
• Phụ lục 8. Hướng dẫn phỏng vấn sâu trưởng trạm y tế xã
• Phụ lục 9. Hướng dẫn phỏng vấn sâu XNV điểm kính hiển vi
• Phụ lục 10. Hướng dẫn phỏng vấn sâu trưởng ban CSSKBĐ xã
• Phụ lục 11. Nội dung hướng dẫn thảo luận nhóm Y tế thôn bản
• Phụ lục 12. Nội dung hướng dẫn thảo luận nhóm chủ HGĐ

I. Tổng Quan Về Nghiên Cứu Thực Trạng Phòng Chống Sốt Rét

Nghiên cứu này tập trung vào thực trạng phòng chống sốt rét tại xã Long Môn, Quảng Ngãi. Sốt rét vẫn là một vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng, đặc biệt ở các vùng sâu vùng xa, nơi điều kiện kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn. Mục tiêu chính là đánh giá mức độ tiếp cận dịch vụ và sử dụng dịch vụ y tế phòng chống sốt rét của người dân địa phương. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin quan trọng để xây dựng các giải pháp can thiệp phù hợp, nâng cao hiệu quả công tác phòng chống sốt rét tại xã Long Môn nói riêng và tỉnh Quảng Ngãi nói chung. Nghiên cứu được thực hiện dựa trên phân tích dữ liệu thu thập được từ hộ gia đình, cán bộ y tế và các nguồn thông tin liên quan.

1.1. Tầm quan trọng của phòng chống sốt rét cộng đồng

Phòng chống sốt rét hiệu quả là yếu tố then chốt để cải thiện sức khỏe cộng đồng Long Môn. Sốt rét không chỉ gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người bệnh mà còn tác động tiêu cực đến kinh tế, xã hội của địa phương. Việc giảm thiểu số ca mắc sốt rét sẽ giúp tăng năng suất lao động, giảm chi phí điều trị bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân. Các biện pháp can thiệp phòng chống sốt rét cần được triển khai đồng bộ, từ tuyên truyền giáo dục sức khỏe đến cung cấp dịch vụ y tế chất lượng.

1.2. Giới thiệu về xã Long Môn Quảng Ngãi

Xã Long Môn, huyện Minh Long, tỉnh Quảng Ngãi là một địa bàn miền núi, nơi sinh sống của nhiều đồng bào dân tộc thiểu số. Điều kiện kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn, giao thông đi lại hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận dịch vụ y tế của người dân. Tình hình sốt rét Quảng Ngãi nói chung và Long Môn nói riêng vẫn còn diễn biến phức tạp, đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt và các giải pháp can thiệp hiệu quả.

II. Vấn Đề Tiếp Cận Dịch Vụ Phòng Chống Sốt Rét Long Môn

Mặc dù đã có nhiều nỗ lực trong công tác phòng chống sốt rét, nhưng tiếp cận dịch vụ phòng chống sốt rét Long Môn vẫn còn là một thách thức lớn. Nhiều người dân, đặc biệt là ở các thôn bản vùng sâu vùng xa, gặp khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ y tế, bao gồm cả khám bệnh, xét nghiệm và điều trị sốt rét. Các rào cản về địa lý, kinh tế, văn hóa và nhận thức có thể ảnh hưởng đến quyết định tìm kiếm dịch vụ y tế của người dân. Việc xác định và giải quyết các rào cản này là rất quan trọng để nâng cao hiệu quả công tác phòng chống sốt rét.

2.1. Rào cản địa lý và kinh tế ảnh hưởng đến dịch vụ y tế

Khoảng cách xa xôi đến cơ sở y tế, điều kiện giao thông khó khăn và chi phí đi lại cao là những rào cản lớn đối với việc tiếp cận dịch vụ y tế phòng chống sốt rét của người dân Long Môn. Nhiều gia đình nghèo không đủ khả năng chi trả cho việc đi lại, khám bệnh và mua thuốc, dẫn đến việc bệnh sốt rét không được điều trị kịp thời và hiệu quả.

2.2. Nhận thức và thái độ của người dân về phòng chống sốt rét

Kiến thức hạn chế về bệnh sốt rét, thái độ người dân về phòng chống sốt rét Long Môn còn chưa đầy đủ và thực hành phòng bệnh chưa đúng cách cũng là những yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng dịch vụ y tế. Nhiều người dân vẫn còn tin vào các phương pháp điều trị dân gian hoặc tự ý mua thuốc điều trị, dẫn đến bệnh tình trở nên nghiêm trọng hơn.

III. Đánh Giá Thực Trạng Sử Dụng Dịch Vụ Y Tế Phòng Chống Sốt Rét

Để có cái nhìn toàn diện về tình hình phòng chống sốt rét, việc đánh giá thực trạng sử dụng dịch vụ y tế phòng chống sốt rét là vô cùng cần thiết. Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định sử dụng dịch vụ y tế của người dân, bao gồm cả yếu tố cá nhân, gia đình, cộng đồng và hệ thống y tế. Kết quả phân tích sẽ giúp xác định những điểm mạnh, điểm yếu của hệ thống y tế hiện tại và đề xuất các giải pháp cải thiện.

3.1. Phân tích tỷ lệ sử dụng dịch vụ khám và xét nghiệm sốt rét

Tỷ lệ người dân đến khám bệnh và xét nghiệm khi có các triệu chứng nghi ngờ sốt rét là một chỉ số quan trọng để đánh giá hiệu quả của công tác phát hiện sớm bệnh sốt rét. Nghiên cứu sẽ phân tích tỷ lệ này theo các nhóm đối tượng khác nhau, chẳng hạn như theo độ tuổi, giới tính, trình độ học vấn và thu nhập, để xác định những nhóm đối tượng có nguy cơ cao và cần được ưu tiên can thiệp.

3.2. Tỷ lệ sử dụng thuốc điều trị sốt rét và tuân thủ điều trị

Việc sử dụng thuốc điều trị sốt rét đúng cách và tuân thủ theo phác đồ điều trị là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả điều trị và ngăn ngừa tình trạng kháng thuốc. Nghiên cứu sẽ đánh giá tỷ lệ người dân sử dụng thuốc điều trị sốt rét và mức độ tuân thủ điều trị, đồng thời tìm hiểu những nguyên nhân dẫn đến việc không tuân thủ điều trị.

IV. Phân Tích Kiến Thức Thái Độ Hành Vi Phòng Chống Sốt Rét

Nghiên cứu không chỉ tập trung vào việc đánh giá thực trạng sử dụng dịch vụ y tế mà còn tìm hiểu về kiến thức người dân về sốt rét Long Môn, thái độ và hành vi của người dân đối với bệnh sốt rét và các biện pháp phòng chống. Kiến thức đúng đắn, thái độ tích cực và hành vi phù hợp là những yếu tố quan trọng để người dân chủ động phòng ngừa bệnh sốt rét và tìm kiếm dịch vụ y tế kịp thời khi cần thiết. Từ đó đưa ra các biện pháp can thiệp hiệu quả để nâng cao ý thức phòng chống sốt rét cộng đồng.

4.1. Đánh giá kiến thức về nguyên nhân triệu chứng và cách phòng tránh

Kiến thức về nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng điển hình và các biện pháp phòng tránh sốt rét là cơ sở để người dân tự bảo vệ mình và gia đình. Nghiên cứu sẽ đánh giá mức độ hiểu biết của người dân về những vấn đề này và xác định những thông tin còn thiếu sót để có thể cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác hơn.

4.2. Phân tích thái độ đối với bệnh sốt rét và dịch vụ phòng chống

Thái độ của người dân đối với bệnh sốt rét và các dịch vụ phòng chống có thể ảnh hưởng đến quyết định sử dụng dịch vụ y tế. Nghiên cứu sẽ tìm hiểu xem người dân có coi sốt rét là một bệnh nguy hiểm hay không, họ có tin tưởng vào hiệu quả của các dịch vụ phòng chống sốt rét hay không, và họ có sẵn sàng tham gia vào các hoạt động phòng chống sốt rét của cộng đồng hay không.

4.3. Tìm hiểu hành vi phòng chống sốt rét tại hộ gia đình

Các hành vi phòng chống sốt rét tại hộ gia đình, chẳng hạn như sử dụng màn chống muỗi, phun thuốc diệt muỗi, phát quang bụi rậm, có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa bệnh sốt rét. Nghiên cứu sẽ đánh giá mức độ thực hiện các hành vi này của người dân và tìm hiểu những yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện các hành vi này.

V. Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Phòng Chống Sốt Rét Ở Long Môn

Dựa trên kết quả nghiên cứu, cần đưa ra các giải pháp phòng chống sốt rét Long Môn cụ thể và khả thi để cải thiện tình hình sức khỏe cộng đồng Long Môn. Các giải pháp này cần được xây dựng dựa trên sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban ngành liên quan, sự tham gia tích cực của người dân và nguồn lực đầy đủ. Việc triển khai các giải pháp này một cách đồng bộ và hiệu quả sẽ giúp giảm thiểu số ca mắc sốt rét, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và góp phần vào sự phát triển kinh tế xã hội của địa phương.

5.1. Tăng cường tiếp cận dịch vụ y tế tại tuyến xã

Cần cải thiện cơ sở vật chất, trang thiết bị và nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ y tế tại tuyến xã để đảm bảo cung cấp dịch vụ y tế chất lượng và đáp ứng nhu cầu của người dân. Đồng thời, cần tăng cường hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe để nâng cao nhận thức của người dân về bệnh sốt rét và các biện pháp phòng chống.

5.2. Đẩy mạnh truyền thông và giáo dục sức khỏe cộng đồng

Cần sử dụng nhiều hình thức truyền thông khác nhau, chẳng hạn như truyền thông trực tiếp, truyền thông qua các phương tiện thông tin đại chúng và truyền thông qua các hoạt động văn hóa thể thao, để truyền tải thông tin về bệnh sốt rét và các biện pháp phòng chống đến người dân một cách dễ hiểu và hiệu quả. Cần chú trọng đến việc truyền thông cho các nhóm đối tượng đặc biệt, chẳng hạn như người dân tộc thiểu số, người nghèo và phụ nữ.

5.3. Nâng cao năng lực cho cán bộ y tế cơ sở về phòng chống sốt rét

Cần tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn cho cán bộ y tế cơ sở để nâng cao kiến thức, kỹ năng về phòng chống sốt rét. Cần cung cấp cho cán bộ y tế cơ sở các tài liệu hướng dẫn và các phương tiện hỗ trợ cần thiết để họ có thể thực hiện tốt nhiệm vụ của mình.

VI. Kết Luận Và Triển Vọng Nghiên Cứu Về Phòng Chống Sốt Rét

Nghiên cứu này đã cung cấp một cái nhìn tổng quan về thực trạng phòng chống sốt rét tại xã Long Môn, Quảng Ngãi. Kết quả nghiên cứu là cơ sở quan trọng để xây dựng các giải pháp can thiệp phù hợp và hiệu quả. Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến tình hình sốt rét tại địa phương, cũng như đánh giá hiệu quả của các giải pháp can thiệp đã được triển khai. Tương lai của công tác phòng chống sốt rét đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng nghỉ của tất cả các bên liên quan.

6.1. Tóm tắt kết quả nghiên cứu và ý nghĩa thực tiễn

Nghiên cứu đã chỉ ra những vấn đề còn tồn tại trong công tác phòng chống sốt rét tại xã Long Môn, chẳng hạn như tỷ lệ người dân tiếp cận dịch vụ y tế còn thấp, kiến thức về bệnh sốt rét còn hạn chế và hành vi phòng bệnh chưa đúng cách. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng trong việc xây dựng các chương trình, kế hoạch phòng chống sốt rét phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương.

6.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo và khuyến nghị

Trong tương lai, cần tập trung nghiên cứu về các yếu tố kinh tế xã hội ảnh hưởng đến tình hình sốt rét, cũng như đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp dựa trên cộng đồng. Đồng thời, cần tăng cường hợp tác quốc tế trong công tác phòng chống sốt rét để chia sẻ kinh nghiệm và nguồn lực.

Tổng quan nghiên cứu

Bệnh sốt rét (SR) vẫn là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, gây tử vong và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng, đặc biệt tại các vùng sâu, vùng xa và vùng dân tộc thiểu số. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2010, toàn cầu có khoảng 2,2 tỷ người có nguy cơ mắc SR, với 216 triệu ca mắc và 665.000 ca tử vong. Tại Việt Nam, khoảng 16 triệu người sống trong vùng sốt rét lưu hành (SRLH), trong đó tỉnh Quảng Ngãi có khoảng 250.000 dân thuộc vùng SRLH, với một nửa trong số đó thuộc vùng SRLH vừa và nặng. Xã Long Môn, huyện Minh Long, tỉnh Quảng Ngãi là một trong những địa bàn có tình hình sốt rét diễn biến phức tạp, đặc biệt trong các tháng cuối năm 2012 với 68 ca mắc SR và 18 ca có ký sinh trùng sốt rét (KSTSR).

Nghiên cứu được thực hiện nhằm mô tả thực trạng tiếp cận và sử dụng dịch vụ phòng chống sốt rét (PCSR) tại trạm y tế (TYT) xã Long Môn, đồng thời xác định các yếu tố ảnh hưởng đến việc tiếp cận và sử dụng dịch vụ này. Thời gian nghiên cứu từ tháng 01 đến tháng 6 năm 2013, với đối tượng nghiên cứu gồm 485 người dân, trong đó có 301 chủ hộ gia đình (HGĐ) và 184 người mắc hoặc nghi ngờ mắc SR. Tỉ lệ người dân tiếp cận dịch vụ PCSR tại TYT xã là 57,1%, trong khi tỉ lệ sử dụng dịch vụ khi mắc SR là 44,6%. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả công tác PCSR tại các vùng SRLH, góp phần giảm thiểu nguy cơ dịch bệnh và cải thiện sức khỏe cộng đồng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về tiếp cận và sử dụng dịch vụ y tế, trong đó nhấn mạnh các khái niệm chính như:

• Tiếp cận dịch vụ y tế: Khả năng người dân có thể sử dụng dịch vụ y tế khi cần thiết, bao gồm các khía cạnh kinh tế, địa lý, văn hóa và thông tin.
• Sử dụng dịch vụ y tế: Hành vi thực tế của người dân trong việc tìm kiếm và sử dụng các dịch vụ y tế, đặc biệt là dịch vụ PCSR.
• Kiến thức - Thái độ - Thực hành (KAP): Mức độ hiểu biết, quan điểm và hành vi của người dân liên quan đến bệnh sốt rét và các biện pháp phòng chống.
• Mô hình các yếu tố ảnh hưởng: Bao gồm đặc điểm nhân khẩu học, điều kiện kinh tế, khoảng cách địa lý, phương tiện đi lại, và các kênh truyền thông.

Khung lý thuyết này giúp phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến việc tiếp cận và sử dụng dịch vụ PCSR, từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thiết kế theo phương pháp cắt ngang mô tả có phân tích, kết hợp định lượng và định tính.

• Nguồn dữ liệu: Thu thập từ 485 đối tượng gồm chủ hộ gia đình, người mắc hoặc nghi ngờ mắc SR, cán bộ y tế xã và huyện, cùng các y tế thôn bản.
• Phương pháp chọn mẫu: Toàn bộ 342 hộ gia đình tại xã Long Môn được mời tham gia, trong đó phỏng vấn được 301 chủ hộ và 184 người mắc hoặc nghi ngờ mắc SR. Đối tượng định tính được chọn có chủ đích gồm lãnh đạo xã, cán bộ y tế, xét nghiệm viên và y tế thôn bản.
• Phương pháp thu thập số liệu: Sử dụng bảng hỏi có cấu trúc phỏng vấn trực tiếp, phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm tập trung.
• Phân tích số liệu: Số liệu định lượng được nhập liệu bằng phần mềm Epidata 3.1 và phân tích bằng SPSS 16.0 với các kiểm định thống kê như Chi-square và hồi quy logistic đa biến. Thông tin định tính được gỡ băng, phân tích theo chủ đề nghiên cứu.
• Timeline nghiên cứu: Từ tháng 01 đến tháng 6 năm 2013, bao gồm thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu.

Phương pháp nghiên cứu đảm bảo tính toàn diện, kết hợp giữa số liệu định lượng và định tính để đánh giá thực trạng và các yếu tố liên quan đến tiếp cận, sử dụng dịch vụ PCSR.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỉ lệ tiếp cận và sử dụng dịch vụ PCSR: Tỉ lệ người dân tiếp cận dịch vụ PCSR tại TYT xã Long Môn là 57,1%, trong khi tỉ lệ sử dụng dịch vụ khi mắc SR là 44,6%. Tỉ lệ người sốt được thực hiện đủ 3 bước khám, xét nghiệm máu và cấp thuốc là 52,4%.

2. Tiếp cận thông tin truyền thông PCSR: Có 59,8% hộ gia đình được tiếp nhận thông tin truyền thông về PCSR, trong đó 87,2% tiếp nhận qua cán bộ y tế (CBYT) và 53,3% qua loa truyền thanh xã.

3. Kiến thức - Thái độ - Thực hành về SR: Mức độ KAP đúng về SR của người dân đạt 60,4%, trong đó kiến thức đúng là 44,6%, thái độ tích cực 74,5% và thực hành đúng 62%.

4. Các yếu tố liên quan đến tiếp cận và sử dụng dịch vụ: Trình độ học vấn, khoảng cách từ nhà đến TYT xã và thu nhập là những yếu tố ảnh hưởng đáng kể. Người có thu nhập bình quân ≤ 400.000đ/tháng có xu hướng sử dụng dịch vụ cao hơn 2,3 lần so với nhóm thu nhập cao hơn. Người nhận thông điệp truyền thông từ CBYT có tỉ lệ tiếp cận và sử dụng dịch vụ cao hơn 3 lần. Kiến thức, thái độ và thực hành đúng về SR làm tăng khả năng sử dụng dịch vụ lần lượt 1,6; 4,1 và 3,7 lần.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy tỉ lệ tiếp cận và sử dụng dịch vụ PCSR tại xã Long Môn còn thấp so với mục tiêu đề ra, phản ánh những khó khăn trong việc thu hút người dân đến TYT xã khi mắc hoặc nghi ngờ mắc SR. Khoảng cách địa lý xa, điều kiện giao thông khó khăn, đặc biệt trong mùa mưa bão, là rào cản lớn khiến người dân không dễ dàng tiếp cận dịch vụ. Ngoài ra, trình độ học vấn thấp và thu nhập hạn chế cũng ảnh hưởng đến khả năng sử dụng dịch vụ y tế.

Việc tiếp cận thông tin truyền thông qua CBYT được xác định là yếu tố quan trọng giúp nâng cao tỉ lệ sử dụng dịch vụ, cho thấy vai trò thiết yếu của cán bộ y tế trong truyền thông và tư vấn. Mức độ KAP đúng về SR cũng có ảnh hưởng tích cực đến hành vi tìm kiếm dịch vụ, phù hợp với các nghiên cứu trong nước và quốc tế về mối liên hệ giữa kiến thức và hành vi y tế.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỉ lệ tiếp cận và sử dụng dịch vụ theo các nhóm thu nhập, khoảng cách và mức độ tiếp nhận thông tin truyền thông, cũng như bảng phân tích hồi quy đa biến minh họa các yếu tố ảnh hưởng chính.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao chất lượng khám chữa bệnh tại TYT xã: Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn cho cán bộ y tế, cải thiện cơ sở vật chất và trang thiết bị, đảm bảo cung cấp dịch vụ khám, xét nghiệm và điều trị sốt rét kịp thời, chính xác. Thời gian thực hiện: 12 tháng; chủ thể: Sở Y tế tỉnh, Trung tâm Y tế huyện.

2. Tăng cường phát hiện lam chủ động và củng cố phát hiện lam thụ động tại điểm kính hiển vi: Đầu tư trang thiết bị, hóa chất và đào tạo xét nghiệm viên để nâng cao chất lượng xét nghiệm, giảm sai sót. Thời gian: 6-12 tháng; chủ thể: Trung tâm PCSR tỉnh, TYT xã.

3. Đẩy mạnh truyền thông giáo dục sức khỏe và PCSR dưới nhiều hình thức: Tập trung truyền thông trực tiếp qua CBYT, kết hợp với các kênh truyền thanh, truyền hình và phát tờ rơi, tranh ảnh tại cộng đồng nhằm nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi người dân. Thời gian: liên tục; chủ thể: Ban CSSKBĐ xã, CBYT xã.

4. Hỗ trợ người dân về phương tiện đi lại và giảm khoảng cách tiếp cận dịch vụ: Xem xét hỗ trợ phương tiện di chuyển hoặc tổ chức các điểm khám lưu động tại các khu dân cư xa TYT xã, đặc biệt trong mùa mưa bão. Thời gian: 12 tháng; chủ thể: UBND xã, Trung tâm Y tế huyện.

Các giải pháp trên nhằm cải thiện tỉ lệ tiếp cận và sử dụng dịch vụ PCSR, góp phần giảm thiểu nguy cơ dịch sốt rét tại xã Long Môn và các vùng tương tự.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ y tế tuyến xã và huyện: Nghiên cứu cung cấp thông tin thực tiễn về các yếu tố ảnh hưởng đến tiếp cận và sử dụng dịch vụ PCSR, giúp cải thiện chất lượng dịch vụ và truyền thông tại địa phương.

2. Nhà hoạch định chính sách y tế công cộng: Tài liệu hữu ích để xây dựng các chính sách, chương trình can thiệp phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng chống sốt rét ở vùng sâu, vùng xa.

3. Các tổ chức phi chính phủ và quốc tế hoạt động trong lĩnh vực y tế: Cung cấp dữ liệu thực tế để thiết kế các dự án hỗ trợ, can thiệp cộng đồng và truyền thông giáo dục sức khỏe.

4. Nghiên cứu sinh, học viên cao học ngành y tế công cộng và dịch tễ học: Là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu kết hợp định lượng và định tính trong lĩnh vực dịch tễ và y tế cộng đồng.

Câu hỏi thường gặp

1. Tỉ lệ người dân tiếp cận dịch vụ PCSR tại xã Long Môn là bao nhiêu?
   Tỉ lệ tiếp cận dịch vụ PCSR tại TYT xã Long Môn là 57,1%, cho thấy hơn một nửa người dân có khả năng tiếp cận dịch vụ khi cần.

2. Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến việc sử dụng dịch vụ PCSR?
   Thu nhập thấp (≤ 400.000đ/tháng), tiếp nhận thông tin truyền thông từ cán bộ y tế và kiến thức, thái độ, thực hành đúng về sốt rét là những yếu tố chính làm tăng khả năng sử dụng dịch vụ.

3. Tại sao người dân không đến TYT xã khi bị sốt rét?
   Nguyên nhân chính gồm khoảng cách địa lý xa, phương tiện đi lại khó khăn, nhận thức hạn chế và một số rào cản về kinh tế, cũng như thói quen tự điều trị tại nhà.

4. Vai trò của cán bộ y tế trong truyền thông PCSR như thế nào?
   Cán bộ y tế đóng vai trò trung tâm trong việc truyền thông trực tiếp, giúp nâng cao nhận thức và khuyến khích người dân sử dụng dịch vụ PCSR, làm tăng tỉ lệ tiếp cận và sử dụng dịch vụ lên gấp 3 lần.

5. Giải pháp nào được đề xuất để cải thiện tình hình?
   Nâng cao chất lượng khám chữa bệnh tại TYT xã, củng cố điểm kính hiển vi, tăng cường truyền thông đa kênh, hỗ trợ phương tiện đi lại và tổ chức khám lưu động là các giải pháp trọng tâm.

Kết luận

• Tỉ lệ tiếp cận dịch vụ PCSR tại xã Long Môn là 57,1%, sử dụng dịch vụ khi mắc SR là 44,6%, còn thấp so với mục tiêu đề ra.
• Các yếu tố ảnh hưởng chính gồm trình độ học vấn, thu nhập, khoảng cách địa lý và tiếp cận thông tin truyền thông từ cán bộ y tế.
• Kiến thức, thái độ và thực hành đúng về sốt rét có tác động tích cực đến việc sử dụng dịch vụ PCSR.
• Cần tập trung nâng cao chất lượng dịch vụ tại TYT xã, củng cố điểm kính hiển vi và đẩy mạnh truyền thông giáo dục sức khỏe.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 12 tháng và đánh giá hiệu quả nhằm giảm thiểu nguy cơ dịch sốt rét tại địa phương.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả phòng chống sốt rét tại các vùng nguy cơ cao!